Lesbók Morgunblaðsins - 20.12.1971, Blaðsíða 30

— AMrei hefur þú skilirt mig
Eimar.
Saimkvæmit fyrri iýsim.gu
hennar sjáifrar og annarra a
samikomulagi þeirra systkma
og þeirra fjölskyldu, þá hefði,
ef allt hefði verið með felidu,
áft að koma heil andsvararæða
írá Eimari, með forkunnlegum
áíierzlum og orðgnó.t. En nú
starði hann andartak á systur
sina, með rólegum svip og nagði
aðeins:
— Jæja, Krisiín min.
Þá þagði Kristín lengi.
Var nú dúkað borð með góð-
um búnaði. Hlín bar þarna
fram hinn ágætasta mat: Nýjan
silung, egg og nýbakað hveifi-
brauð, nýmjólk úr kúnni og ný
strokkað smjör, kaffi og ein-
hverja þá rikmannle.gustu
brúnköku sem ég hef bragðað.
Sýnilegt var á öltai, að Hlín
gerði aii.t sem í hennar valdi
stóð til þess að búa sem bezt
að Einari og gera hliut iians
sem mestan, hvort heidur var í
orði, eða á borði.
Undir borðum sat Einar í
húsbóndasæti og breiddi Hlín
fyrir hann hvítan pentudúk.
Vinstri handleggur Einars kom
honum ekki að gagni við borð
haidið, svo að Hlín þjónaði
honum til borðs, smurði fyrir
hann brauðið og lét matinn á
diskinn. Hann gat vel borðað
sjáifur með annarri hendinni,
og fórst það hægt og hæversk-
ilega. Þær Hiin og Kristín töl-
uðu fjörliega saman undir borð
um og var mikil skemmtun að
hiusta á þær. Einar var þögulJ,
þótt á hann væri yrt, og lét
sem ekki vissi.
Þegar dimmf var orðið, bauð
HJín okkur Kristínu fram í eld
hús að þiggja kvöldkaffi. Hit-
aði hún það á oKuvél og var
ekki annað Ijós þar inni.
Aldrei vék Einar frá Kristínu,
hvar sem hún fór. Þegar okkur
var boðið kaffi, minntist ég
orða Kristínar um brennivínið,
íyrr um daiginn, og bjóst nú
við að hún fengi snapsinn.
Eldti bar þó á því, og aldrei
varð ég vör við, að Hlín gæfi
Kristínu í staupinu, meðan viö
stóðum þarna við. Auðvitað get
ur hún hafa gert það, þó að sá
auli yrði ekki við vöi, sem
ekki hafði einu sinni sirnu &
að hafa tóbak með handa
Krisfimu, hvað þá ferðapeia.
Meðan kelillinn suðaði
yfir eldinuim sat Kristin á sitól
og horfgi í Jogann með óræð-
um svip og reykti. Hlin var að
fást við könnuna. Einar hafði
komið á eftir þeim inn i eldhús
ið, og gekik þar um góif. Þá
stóð hann kyrr sem snöggvast,
leit á víxl á þær Hlín og
Kristínu, og sagði með stórum
hressifegri rómi en venijutega:
— Ég er þó alltaf fallegasti
maðurinn í þessu húsi.
Svo möng voru þau orð.
Þetta var tengsta setningin
sem é,g heyrði Einar Benedikts
son segja aWa þá sitund sem
við stóðum þarna við.
Hlín sagði mér að koma inn
fyrir og setjast. Einar nam stað
ar og fór að strjúka mér um
kollinn og sagði:
— Þetta er falfeg stúlka.
Þá hlógu þær Hlán og
Kri.stin og sögðu, að ekki væri
skáldið dautt úr öllum æðum.
Ég bað Hiín að fara með eitt-
hvert kvæði. Hún tók því vr-1
og fór með Bátsferð.
— Xú stígr ég á vatnsins valira fák
með vaskan, tvítugran f<;rjustrák
og Feneyjar fyrlr stafni,
mansöngrsins óðfrieifu ættarstöð
með öldstrætum við hallanna röð
og ástarsagrnanna safni.
Hlín fluitti kvæðið af tát-
leysi, en þó þannig, að mér
fannst ég aldrei hafa heyrt pað
fyrr og kunni þó hrafl úr því
áðu.r. Kristín sat gneyp og kóf
reykti. Bjarmann frá oliuvél-
inni lagði yfir þessar undur-
samlegu menneskjur. AJdrei,
a.ldrei myndi sldkur söfnuður
fyrir finnasit framar á Istandi.
Meðan HMn flutti kvæðið stóð
Einar Benediktsson og strauk
á mér hárið.
Mér var innanbrjósts eins
og við alitarisgöngu.
Var nú komið að háttatíma,
og fór Einar að sofa inni í her
bergi sínu innar af stofunni.
Hlín bjó um Kristinu t sóffan-
um stóra, en bjó um mig á góð-
um járnbedda. Hún sjálf og
Jón Eldon sváfu í öðru her-
bergi innar úr ganginum. Sváf
um við Kristín vel af um nótf-
ina.
Morgunln eftlr hélzt sama
veðurbliðan. Einar fór setnna á
fætur en við hin og Hlín hjálp
aði homum til að klœðast. Við
fengum ágætan mongunmat og
töluðuim dálítið saman á effár.
Þær Kristin og Hlin fóru eitt-
hvað að minnasit á kaiþólsku.
Þá var eins og Einar rumskaði
sem snöggvast upp úr draum-
unt siniuim. Hann hætti að ganga
um góltf, nam staðar frammi fyr
ir mér og hvessti á mig a.Uigun.
Mér hn.ykkti svo við þetta til-
lit Einars Benediktssonar að
hefði ég getað farið niður úr
stóinum þá, hefði ég gert það.
Maðurinn virtist gjörbreyítur.
Auigun urðu eldsnör, hvöss og
stingandi. Ég sá inn í þessi
myirkiu djúp, skynjaði yfir-
þyrmandi tign, veldi og mátit.
Hér sá ég skáidið í fyi-sta og
sáðasta sinn. En samfara þess-
ari krafitbirtingu hafði ég veð-
ur af mikilli baráttu. Einav var
að berjast við að halda vaidi
yfir hugsun s:nni. Hann vildi
tala. Orðin brutust fraan með
nýjium raddhreim, sem bar
hljóð líkit og af þrumu í
f jarska.
— Kaþólsk — kaþólsk —
kaþólsk.
Ég stóð á öndinni af ót+a og
eftirvæntingu. Hvað ætlaði
hann að segja? Þá breiddist
anigistarsvipur yfir andlit Ein-
ars Benediktssonar. Au.gnaráð
ið fölnaði, svipurinn mýktist
og linaðist. Skáldið gekk á ný
uim gólfið með fjarrænum svip,
ateinn í heiminum, máilaus og
þögull.
Við fórum að búast til heim-
ferðar. Krisitin kvaddi bróður
sinn ósiköp hlýlega.
— Vertu blessuð, Kristin
min.
Einar sat í stóra hæginda-
stólnuim sdnum, rólegur og
virðutegur. Ég kvaddi hann og
hann svaraði:
— Verið þér nú sælar.
Hlin kvaddi okkur vinsam-
lega, en þó fann ég, að henni
léttá, þegar þessi gestkoma var
að verða yfirstaðin. Enda
hafði hún meir en nóg að
starfa, þó að ekki bættust gest
ir við í ofanálag.
Við Kristin riðum vestur
hraunið. Hún var í fyrstunni
ten.gi þögud, en siðan fór bún
að tala um bróður sinn. Henni
fannst óráð að hann skyldi
hafa setzt að á þessum af-
skekkta stað, umkrinigdur reg-
inauðnum hrauna og hafs á alta
ar hliðar. Kristín sagði, að Ein-
ar væri nægilegum eínam bú-
inn til þess að setjast að
á hvildarheimild erlend's og
hafa einikaiþjón. Aldrei kom
mér til hugar að andmæia
Kristínu í ræðum hennar um
einkamál þeirra systk'iia, enda
komu þau mál mér á enigan
hátit við. En hiitt gat engum dul
izt, að Einar var í góðum hönd
um, þar sem Hlin var. Að
minnstia kositi vdrtisit hún vera
eina manneskjan sem elskaði
Eimar Benediiktsson nógu mik-
ið, tii þess að umbera hann í
máttoeti hans og el'lihrörnun.
Hlin varð að tákni ístenakrar
þjóðar, sem umvafði hið aldna
skáld í ást og lotninigu, og það
var Hlin Johnson sem lokaði
að síðustu auigum hins einförla
Braga.
Þegar við Kristin komuan til
Krisuvíkur, var bílstjórinn
þar kominn. Ég borgaði
Magnúsi bónda hestlónið, en
ekki vildi hann taka nema
tvær krónur fyrir tvo hesta og
ireiðtygi í tveggja daga ferð.
Við ókurn nú heimleiðis.
Kristín steinþagði alla Jeiðina.
Kvöidsetit var orðið, og grá
hraunin hjúpuðust rauðum
bjarma.
Ég var sem í sælli leiðslu.
Samveran með þessum fágæt-
lega stórbrotnu persónum ork-
aði á miig eins og vökudraum-
ur. 1 austri reis bjartur máni á
loft og breiddi sína köldu
skikkju yfir fjöllin sem
skyggðu á bústað Einars Bene-
diiktssonar.
AHa lieiðina heim var sem
kvæði mér við eyia í hreinum
og djúpum karlmannsrómi:
Til þín for mitt I.ióAalafi:
löngum yfir björg: og sund.
Manstu okkar eina dag. —
Er ei lífið skammvinn stund.
llndir skýjum, yfir mold,
innan hafs ogr reginfjalls,
aleinn treð ég fótum fold,
fagrna engu — minnist alls.
Hljóð og: tóm er hjartans borff.
Heimsins svipur breyttur er.
Andi minn hann á ei sorg:.
Alltaf lifir þú hjá mér.
Til
umhugsunar
á jólunum
Sigurður
Framh. af bls. 3
að börnin eru mér á jólunum svo liugstæð,
annars vegrar tær uppspretta
fölskvalausrar gleði, liins vegar ægileg
áminning um, að vegna þess að
boðskapurinn frá Betlehem virðist engu
hafa breytt um eðli og athafnir
mannskepnunnar frá því er hún skráði
söguna um sitt fyrsta syndafall, jþá kunni
e.t.v. til þess að koma að enginn verði
eftir til frásagnar um hið siðasta og
öriagaríkasta í líísferli Jiennar á jörðinni.
Sigurbjörn
Framh. af bls. 2
keisarans. Hvern dreymdi um það, að
nöfnin ykkar ættu að geymast í verald-
arsögunni við hliðina á Ágústusi og
Kýreníusi og bera langt, langt yfir þau?
Já, nöfn keisarans og landstjórans
geymast í iiinni helgustu sögu aðeins
vegna þcss að þið eruð þar, þið, hin
minnstii af öllum smáum.
Og þó eru það ekki nöfnin ykkar, sem
vér lútuni, heldur nafnið, sein konist ekki
á skrá keisarans, það var aðeins nefnt af
englumim, Kristnr Drottinn í borg
Davíðs, borginni, þar sem gistihúsið var,
lokað, of ríkt fyrir þig, og einmitt þess
vegna ævarandi áminning um örbirgð
þess húss, þess hjarta, þess heims, sem
hefur ekki rúm fyrir þig, Kristur
Drottinn, frelsarinn.
En þið eruð saman þrjú. Og ég vona,
að ég hafi fundið ykkur. Fundið ykkur í
kirk.junni minni, svo lítið sem hún sýnist
eiga af því, sem englarnir syngja um:
Dýrð Guðs og friði Guðs og velþóknun
Guðs. Það eru augun þin, lieilaga barn,
sem ég leita að, og höndin þín. Þvi í
þeim augum sé ég það eina, sem gerðist
nýtt frá því að duftið varð manneskja,
hið eina, sem stafar alskæru Ijósi inn í
heimsins löngu nótt, og í þinni iiendi eru
örlög mín og örlög heimsins skráð.
Ég vona að ég liafi fundið ykkur og megi
vera með ykkur, hvað sem gerist í gisti-
húsinu og á því grúðurlausa gróðatorgi.
Með ykkur í nútt og allar nætur og
daga. Því þar sem þið eruð, þar sem þú
ert, sonur Maríu, sonur Guðs, þar er Guð
minn að skapa þann lieim, sem á að erfa
veröld Ágústusar, skapa nýjan liimin og
nýja jörð, þar sem réttlætið býr, þar sem
friðurinn býr, þar sem dýrð Drottins
Ijóniar yfir öllu og allt er orðið nýtt.
Guðmundur
Framh. af bls. 2
yfirnáttúrlegu atvilc kringuni fæðingu
Jesú — birtast okkur fyrst í bókum rit-
liöfundanna: Mattheusar, Markúsar,
Lúkasar og Jóliannesar. Það eru þessi
ágætu skáld, sem leggja undirstöðuna að
trúnni á eingetinn son guðs.
ÍN ý j ár snó ttin
100 ára
Framh. af bls. 7
Fornir hættir eru líka notað-
ir, eins og þegar álfar mæla
svo, í ijóðahætti:
Vígjum hús
svo verða síkuli
húsbændum holl sínum.
Hrökkvi allir
amdar frá
heim að heimkyinni sínu.
I einutm söng Jóns er enn út-
lent iag, Dybt i Havet:
Nú er kalt og næturhrafninn
hjalar
náhijóð dimm frá
Jdetta-hljóma-gjá ...
I báðum gerðum leiksins
syngur Áslaug vísu undir laig- •
imu: Jeg gik mig i Lunden:
Ég sá það í aptan, er sinnið
gjörði kalt,
þá sólin er hnigin í úthafið
svalt.
Og áifar syngja viðkvæði:
En máninn gægðist bak við
gráhnjúk
og geislum sló á snjóinn.
1 fyrstu útgáfunni eru einir
7 söngvar, svo sem álfadans-
inn Kári og Katla við lagið
Góða skemmtun gera skal:
Inni Kári sat i sal
og silkiklæði bar.
Gulihiað spennt ura ennið
á garpnum fagra var ...
Þetta danskvæði er þar 15
vísur en 10 í endurskoðuninni,
og þá er líka komið inn í þátt-
inn lúðraþytur og bjölluhljóm-
ur. 1 seinni gerðinni eru alls 5
söngvar og fáeinar framsagn-
arvísur, og allmikili hljóðfæra-
sláttur, m.a. er þar söngurinn
„Ein sit ég úti á steini, angrið
mér verður að meini“, sem
Heiðbláin syngur. Indriði yrk-
ir undir gömlum lögum, t.d.
Ólafur Liljurós, en tónskáld
hafa siðan gert við leikinn ný
lög. Yfirieitt eru söngvar end-
urskoðuðu leikgerðarinnar
betri en var í fyrstu útgáfunni
og meðferð bundna málsins í
heiid sinni betri, og margt kem
ur þar skýrar og betur og feg-
ur fram en áður. T.d. er niður-
lag frumgerðarinnar, þar sem
Áslaug segir:
„En allir þurfa trúna í þessu
Jifi
einungis fyrir þetta eina líf.
Ég hef nú von, sú von er öilu
meiri,
að verði ég frá þessu ódauðleg.
Þess vegna hoppar hjarta mitt
af gleði
og hyggur vist að sprengja
brjóst mitt sundur".
1 lok seinni útgáf.unnar er
ávarp Áslaugar til áhorfend-
anna annað og lengra, er Álf-
harnar rís í loftið og álfarnir
koma í Jjós:
30 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
20. desember 1971