Lesbók Morgunblaðsins - 01.11.1997, Qupperneq 19

GRAMOPHONE-VERÐLAUNIN
Einn fræqasti sögulegur staóur í Líbanon er án efa
Baalbeck þar sem eru einhverjar glæsilegustu fortíóar-
minjarnar. Arum saman var efnt til glæsilegrar listahá-
tíóar þar en vegna styrjaldarinnar oq síóan ástandsins
í landinu hefur hún ekki verió haldin í 22 ár7 fyrr en nú
í sumar. Seqir JÓHANNA KRISTJÓNSDÓTTIR baó hafa
verió tilfinningaþrungna stund fyrir marga gesti.
UNDIR stjörnum Beekadalsins og inn-
an um stærstu og glæstustu róm-
versku rústir í heimi setti forseti
Líbanons, Elias Hrawi, listahátíðina í síð-
asta mánuði en þá voru liðin 22 ár síðan
þessi alþjóðlega listahátíð var haldin síðast.
Mikill fögnuður var meðal Líbana sem
flykktust inn í Beekadal og erlendir lista-
menn tóku boði á hátíðina með mikilli
ánægju. Sumir höfðu verið þar fyrir löngu
og allir höfðu heyrt um hana.
Varla er hægt að hugsa sér stórbrotnari
og magnaðri umgjörð en Baalbeck hofin og
fyrstu þrjú kvöldin var frumflutt Dýrðin
týnda af mjög þekktum hópi líbanskra dans-
ara Caracalla. Flokkurinn hefur lítið sem
ekki sýnt í Líbanon en undirtektirnar voru
miklar og þá vakti ekki síður athygli og
ánægju leikur Mstislav Rostropovitsj selló-
leikara og fílharmoníuhljómsveitar franska
ríkisútvarpsins.
Farah Nazek starfaði sem sjálfboðaliði
við listahátíðina á árum áður sagðist einnig
hafa boðið fram liðsinni sitt nú enda væri
það ævintýri líkast að listahátíðin var hald-
in ámý. Áður streymdu á þessa hátíð fræg-
ustu heimslistamenn hvaðanæva og hún
segir að listamenn hafi beinlínis sóst í að
koma þar fram. Þegar fréttist út að nú
ætti að hefja merkið á loft á ný hefðu marg-
ir listamenn haft samband við undirbúnings-
nefndina og látið í ljós áhuga á að fá að
koma þar fram.
Fyrsta Baalbeck listahátíðin var 1955 og
áður en við varð litið hafði hún aflað sér
mikils orðs. Þar komu fram Ella Fitzgerald,
Bolshoi ballettinn, Miles Davies, Amadeus
kvartettinn, Joan Baez og Fílharmoníu-
hljómsveit Berlínar svo aðeins nokkrir séu
nefndir. Fræg egypsk söngkona, Oum
Khalthoum, kom þar fram svo og ýmsir lí-
banskir listamenn sem voru þekktir í Mið-
austurlöndum.
MEÐAL helstu viðburða í tónlistarheiminum
er tilkynning um hverjir hljóti Gramophone-
verðlaunin, en valið er í höndum gagnrýn-
enda blaðsins. í nýútkomnu tölublaði
Gramophone, sérblaði sem helgað er verð-
laununum, eru úrslit kynnt, en plata ársins
var valin upptaka á La rondine eftir Pucc-
hini.
Flytjendur á plötu ársins eru Angela
Gheorghiu og Roberto Alagna, meðal ann-
arra, en stjórnandi er Antonio Pappano. I
umsögn um verkið segir að löngum hafi
menn talið það misheppnaða stælingu á
Lehár-óperettu, en þessi nýja útgáfa færi
heim sanninn um að það sé meistaraverk.
Besta barrokk-plata ársins var kjörin út-
gáfa Phantasm-strengjasveitarinnar á fant-
asíum eftir Purchell. Besta barrokk-plata
ársins með sungnum verkum var aftur á
móti kjörin upptaka Schola Cantorum Basili-
ensis og einsöngvara á óútgefinni óratóríu
eftir Caldara. Besta kammerskífan var valin
plata með þremur fiðlusónötum eftir
Maurice Ravel í flutningi Chantal Juillet,
Pascal Rogé og Truls Mörk. Bestu kórplöt-
una völdu gagnrýnendur Gramophone Sköp-
unina eftir Haydn í flutningi Monteverdi-
kórsins og einsöngvara við und-
irleik ensku barrokk einleik-
aranna undir stjórn Johns Eliots
Gardiners. Besta konsertplata
var talin flutningur Thomas
Zehetmairs á fiðlukonsert Szy-
manowskis auk fleiri smáverka
sama tónskálds. Besta plata
með nútímatónlist er að mati
Gramophone etýður Ligetis sem
Pierre-Laurent Almard leikur.
Sigui-vegari í flokki fyrri tíðar
tónlistar var upptaka The
Cleck’s Group á messum eftir
Ockeghem og Brumel. Fyrri tíð-
ar ópera er og flokkur í vali
Gramophone og þar bar hæst
óperu Rameau um Hipplýtus
og Airisíu sem Les Arts Floriss-
ants og einsöngvarar flytja und-
ir stjórn Williams Christies. Besta upptakan
var útgáfa Chandos á Kantaraborgarsögum
eftir Dyson, en þeir sátu við stjórnvölinn
Brian og Ralph Couzens, eigendur útgáfunn-
ar. Besta skífan með kvikmyndatónlist telst
upptaka á tónlist Herrmanns við kvikmynd-
ina Vertigo. Besti hljóðfæraleikur ársins var
á plötu Murrays Perahias, sem
lék verk eftir Handel og Scarl-
atti. Besta plata með söngleikja-
tónlist var valin upptaka á My
Fair Lady. Besta hljómsveitar-
plata að mati spekinganna er
upptaka sinfóníuhljómsveitar
Lundúna undir stjórn Colins
Davids á tveimur sinfóníum Si- *
beliusar. Besta einsöngsplata
ársins er í útgáfuröð Hyperions
á sönglögum Schuberts, en þar
syngur Christine Schaefer við
undirleik Grahams Johnsons.
Myndband ársins var valið upp-
taka af Lulu, en þar syngur
Christine Schaefer einmitt aðal-
hlutverkið. Isabelle Faust fiðlu-
leikari, sem lék inn á band só-
nötur eftir Bartók, var valin
helsti ungi listamaður ársins. Sérstök verð-
laun hlaut plata Bryns Terfels þar sem hann
syngur verk eftir Rogers og Hammerstein. *■
Listamaður ársins var síðan valinn sellóleik-
arinn snjalli Yo-Yo Ma, en Mstislav
Rostropovich var heiðraður fyrir ævistarf
sitt að tónlist.
SELLÓLEIKARINN Yo-
Yo Ma var valinn lista-
maður ársins.
STEFNUMOTI A
NÝLISTASAFN-
INU AÐ LJÚKA
SAMSÝNINGU sex íslenskra og fínn-
skra listamanna, Aeropause, lýkur í
Nýlistasafninu um helgina. Sameigin-
legur bakgrunnur listamannanna er
nám í höggmyndalist, en efnistök þeirra
og hugmyndir koma úr ýmsum áttum.
Þær Valgerður Guðlaugsdóttir, Elva
Dögg Kristinsdóttir og Þóra Þórisdóttir
voru þátttakendur í samnorrænu um-
hverfislistaverkefni myndlistarnema
sem fram fór í Finnlandi fyrir 4 árum.
Þar kynntust þær finnskum myndlistar-
nemum, Pasi Eerik Kaijula, Antti Keit-
ilá og Kalle Suomi og nú hafa þau efnt
til annars stefnumóts í Nýlistasafninu.
Á sýningunni eru ljósmyndir, skúlptúr-
ar og innsetningar.
Sameiginlegt einkenni hópsins er
löngun til að nálgast fólk í verkum sín-
um. „Við stöndum annars vegar frammi
fyrir listheiminum og ríkjandi gildum
sem þar eru og hins vegar viðhorfi al-
mennings til lista. Einhvers staðar mitt
á milli erum við sjálf og beijumst við
að finna okkar eigin leið,“ segir Þóra.
Hún lýsir eigin verkum sem framsetn-
ingu á hversdagslegum hlutum sem búi
yfir þekktum táknmyndum úr Biblíunni
sem séu að falla í gleymsku en hún
vilji minna á að eigi við enn í dag. Á
snúru hangir hvítt lín sem Þóra hefur
bróderað og saumað í biblíutilvísanir.
Hversdagslífið mætir listheiminum í
bróderuðu líni sem strengt hefur verið
yfir blindramma.
I fjölfeldi sínu af litlum hverum og
eldgosum í minjagripastíl varpar Val-
gerður ljósi á oft á tíðum öfgakennda
sýn íslenskra myndlistamanna á náttúr-
una. „Ég stend með hlutnum en um
leið leik ég mér að honum á háðskan
hátt þannig að áhorfandinn á erfitt
með að gera upp við sig hvað hér er á
ferðinni," segir Valgerður.
LISTAHATIÐIN I
BAALBECK EFTIR
22ÁRAHLÉ
Morgunbladið/Jóhanna Kristjónsdóttir
í BAALBECK eru rústir af rómverskum hofum og þykja hinar fegurstu sem varðveist hafa.
Þegar borgarastyijöldin braust út 1975
var hátíðinni frestað en Nazek segir að fáa
hafi grunað að 22 ár myndu líða unz hægt
væri að efna til hennar á ný. Hún segir
að undirbúningurinn hafi verið vel á veg
kominn og meðal annars hafi Miriam
Makeba ætlað að koma fram. Þegar bar-
dagar brutust út vonuðu flestir að þeim
myndi linna fljótlega enda var ekki ný bóla
á þessum árum að væringar og flokka-
drættir kostuðu blóðsúthellingar. En það
fór á annan veg. Þó var undirbúningsnefnd-
in aldrei lögð formlega niður þó sumir úr
henni flýðu úr landi, aðrir féllu í stríðinu
og sumir létust af eðlilegum ástæðum.
Þegar loks tókst að leiða stríðið til lykta
haustið 1990 og uppbyggingarstarfið í land-
inu hófst komu innan tíðar upp hugmyndir
um að endurreisa Baalbeck listahátíðina þó
það hafi ekki tekist fyrr en nú.
Farah Nazek segir að mörg vandamál
bíði þó úrlausnar áður en hátíðin öðlast sinn
fyrri sess. En hún talar án efa fyrir munn
margra landa sinna og listunnenda vítt um
veröld þegar hún kveðst binda vonir við að .
ekki líði á löngu uns Baalbeck listahátíðin
hafi fest sig í sessi á ný. „Og þá verður
gaman,“ segir hún.
Morgunblaóió/Ásdís
Valgerður Guðlaugsdóttir
Þóra Þórisdóttir
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ~ MENNING/LISTIR 1. NÓVEMBER 1997 19