Lesbók Morgunblaðsins - 18.12.1999, Blaðsíða 32

Lesbók Morgunblaðsins - 18.12.1999, Blaðsíða 32
ög séð vangasvip hans sem mér fannst ott. - Hefurðu oft vei’ið svangur? — Já. - Finnst þér það ekki sárt? Eg svaraði ekki þessari spurningu og reyndi að láta ekkert á mér sjá til að hann skildi að ég meinti að um það þyrfti ekki að tala. Að það var ekki þannig veit ég ekki hvort hann hefði skilið. Kannski hafði ég aldrei soltið raunverulega, aðeins hungrað í fáa daga, og það hafði alltaf liðið hjá. En það var eitthvað í sveltinu sem mér fannst skemmtilegt. Eg átti þá auðveldar með að tala við sjálfan mig, var viljugri til að gefa mér tíma til að spyrja sjálfan mig og reyna að svara. Eg hreyfði mig þá lítið, reyndi að vera aðeins til fyrir það sem fór fram í huga mín- um. En ég vissi líka að ef sultur yrði lengri hætti ég að hugsa um annað en mat. Eg átti ekki von á að gera þessum kviðmikla manni þetta skiljanlegt. ‘i -Viltu þá ekki losna undan því að eiga á hættu að svelta? Mér fannst þá ekki hægt að svara þessu nema á einn veg - því miður, og þannig var ég fangaður. - Já, hver vill það ekki? - Já, þú vilt læra? - Já það væri gaman. -Viltuþað? Hér var komið að því. Þessari spurningu gat ég svarað beint af hjartans einlægni, það var alltaf hægt að fasta langaði mann til en að læra var ekki hægt nema ef „þeir“ vildu það líka. - Já, ég vil það helst af öllu. - Gott, þá er það mál afgreitt. Ertu ekki heilbrigður? Farðu úr kirtlinum. Eg svipti af mér kirtlinum og gekk til hans. » Hann strauk allan líkama minn, allan. -Já, það er engin missmíði sjáanleg. M mátt aftur fara í. Þú ferð héðan í kvöld. Já, þannig gerðist það. Eftir þetta samtal átti herra hússins háa mig, ég var orðinn efni í starfsmann, skrifara, tilsjónarmann, kannski prest. Skólinn var erfíður en líka skemmtilegur. Félagar mínir margir þjáðust mikið, þeim leiddist og áttu erfítt með að festa hugann við utanaðlærdóminn. Það kom fyrir að þeir voru hýddir ef þeir tóku sig ekki á. Það þurfti aldrei að húðstrýkja mig. Reyndar sá ég eða sýndist að það væri oft eins og eitthvert sam- band á milli kennara sem börðu og nema. Ég held að stundum hafi báðir haft gaman af þessu. Seinna kenndi ég sjálfur um tíma en hafði aldrei gaman af því. Við lærðum fyrst og fremst að lesa og skrifa, líka að reikna, syngja og dansa, ýmis- legt um líkamann og stjörnurnar. Það var líka reynt að kenna okkur að semja lofsöngva og halda lofræður. Ég hafði ekki mikla hæfíleika til þess, hitt flest átti ég auðvelt með, skrift og reikning. Við lærðum líka ýmislegt um guðina sem mér fannst ekki mjög áhugavert. Mér fannst broslegt að sami harmleikurinn endurtæki sig hvert haust ár eftir ár. Aum- ingja fólkið hlýtur að vera orðið þreytt, hugs- aði ég. En haustið og veturinn áttu vel við mitt skap, þá talar landið, loftið, áin með sér- stöku hljómfalli, þegar öllu er lokið, kornið ’ allt skorið, jörðin hörð og sem mjög undarleg- ur söngur í öllu. Að baki því sem þú sérð, skynjar er eitthvað mikið að gerast. Þá er hægt að hugsa sér að fram fari barátta, harm- leikur - og að því kemur að grátur er mikill og flóðið hefst í ánni og allt fær nýjan svip... Já, ég skil það, vetrarlitur lífsins er vænt- ing, bið. Skólanum lauk og fyrstu verkefnin komu til, aðstoða tilsjónarmenn með landi hofs, gæta þess að nýmæld lönd hefðu eftir flóð þá stærð sem þau áttu að hafa, einnig aðstoð við helgihald í hofunum. Ég var oft sendur til að bera saman skráðar skyldur og framkvæmd- ir, stundum urðu menn kærulausir. Ég gerði ekki annað en athuga og gefa skýrslu, hlut- laust, heiðarlega. Sannleikurinn, réttlætið eru heilög. Svo gerist það að ég er sendur til hofsips sem ég lagði upp frá sem lífsreynt barn. Ég sé aftur prestinn sem á sínum tíma fékk mig inn í þjónustuna. Hann þekkir mig líklega ekki aftur. Og nú þurfa ég og fleiri að aðstoða við atburð sem ég hef ekki þurft að koma ná- lægt hingað til: fagnaðarhátíð flóðsins, þegar garðarnir eru rofnir því vatnið er stigið nógu hátt til að hleypa megi því inn í skurðina og þaðan út á akrana. Þessu fylgir mjög hátíðleg athöfn. Mér og fleirum er fengið það verkefni að undirbúa hóp meyja sem bændurnir hafa sent. Þær eru ungar og lífsglaðar. Við kenn- um þeim lofsöngva og hátíðlega dansa. Við eigum að gæta þess vandlega að þær fari rétt með textann og syngi hann með réttu hugar- fari. Þær eiga áð ávarpa fljótið, biðja fljótið um að vera gjöfult. Við fáum ekki að umgangast þær nema meðan við erum að vinna með þeim. Okkar er gætt og þeirra líka, þær skulu vera ósnortnar þegar þær biðja til fljótsins. Ég gat ekki hætt að horfa á eina stúlkuna. Hún orkaði á mig á einhvern hátt sem ég skildi ekki, ég hafði aldrei þurft að ráða þessi tákn áður. Mér fannst unaðslegt að horfa á hana, andlitið, brosið, augun, hárið, líkamann, heyra hljóm raddar hennar. Úr svip hennar fannst mér skína skilningur, samhljómur við mína tilfinningu. Hún vísaði mér ekki frá fannst mér, henni virtist ekki finnast ég leið- inlegur, óskemmtilegur. Mér fannst sem hún fyndi að ég lék hlutverk, ég væri ekki þessi strangi kennari sem ég varð að sýnast. Mér bauð í grun að ég gæti talað um dapurleika minn við hana. Þó var það h'klega ímyndun. Ég hafði ekki mikla reynslu af kynmökum, mest þetta sem, maður kemst ekki hjá. Þegar sárið eftir umskurðinn var gróið var séð til þess að tólið fengi sína vígslu, stundum rifn- aði eitthvað upp og þurfti að gróa aftur. Ég hafði engan sérstakan áhuga á þessu. Samt hafði ég stundum farið út á meðal fólksins á hátíðum þar sem mikið er um kynmök. Ég vildi vita að ég gæti þetta líka. Ég hugsaði ekki um hana í þessu sambandi, mér fannst hún frekar vera skyld mér. Við gátum ekki talast við einslega, það var ailtaf fylgst með okkur, og líklega ekki aðeins af þeim sem við sáum heldur líka úr leynum. Ég hugsaði ekki mikið um það þá en ég held að ég hafi ætlað að tala við hana þegar þessu væri lokið - ef? Já, við komum að því. Stúlkurnar voru orðnar leiknar - og vatnið var farið að rísa. Við urðum að standa okkur vel því ekki var hægt að vita hvenær vatnið risi nógu hátt. Við vissum hvenær flóðið hæf- ist en ekki hve hratt það yxi. Kannski vorum við þess vegna áköf og einbeitt og hugsuðum ekki um annað en að standa okkur. Flóðið spurði okkur ekki - það óx og það var að koma að því að rjúfa skyldi garðana. Árla morguns vorum við komin á staðinn, reiðu- búin að heilsa fljótinu. Presturinn var líka með okkur, þungbúinn á svip. Stúlkurnar sungu og dönsuðu á hólnum sem átti að flæða yfir - það var merkið. Þær áttu greiða leið til baka nema ef áin hlypi en það sáust engin merki þess. Prestuiánn stóð á miðjum hóln- um, þær dönsuðu í kringum hann, hann átti að gefa merkið um að vatnið væri risið nógu hátt, þá mátti rjúfa garða og láta vatnið flæða út yfir landið. Allt í einu varð mér ljóst hvað gat gerst. Mig langaði til að gera eitthvað en ég gat ekk- ert gert nema vonað. Ég starði á þau og von- aði, því nú vissi ég að ég ætlaði að hitta hana á eftir þótt hún væri bóndastúlka og ekki álitin félagsskapur fytár mig. Ég sé hann grípa fyrir munninn á henni með vinstri hendi, keyra með hægri hendi, með hverju veit ég ekki, mjóu steinblaði eða glersting, í bakið á henni, að hjarta hennar og spyrna henni svo með hnénu út í megin- strauminn. Hún varð hin útvalda brúður fljótsins sem tryggja skyldi góða kornupp- skeru. Ég starði á eftir henni berast burt í straumþunganum, við sársaukann blandaðist feginleiki yfir að hún skyldi þó vera dáin áður en vatnið tók hana. Það hefði verið enn hrylli- legra að sjá hana gefast lifandi á vald flaumn- um. A þessu augnabliki hefði flóðbylgja sem hrifið hefði okkur öll verið mér kærkomin. Stúlkurnar flýttu sér upp á hærra land og presturinn á eftir þeim. Eg starði á æðandi gruggugt vatnið flæða þar til ég mátti ekki lengur ef ég vildi lifa. Kominn í hópinn var ég fámáll og hlédrægur og sagðist vilja hvílast. Þegar ég var orðinn einn grét ég. Það hafði ég ekki gert frá því fljótið tók foreldra mína og allt sem við áttum. Nú skildi ég Isis sem grét yfir Ósíris - og ég reyndi að koma saman kveinstafasöng fyrir munn Isis. Við það varð mér hughægra. Úndir kveld var ég kallaður á fund prestsins - í sama herbergi og mörgum árum áður. Ég gekk inn, staðnæmdist á gólf- inu og horfði framan í hann. Ég var rólegur, yfirvegaður en ég ætlaði ekki að segja neitt. Við horfðumst í augu lengi. -Við erum þjónar, herra hússins háa á okkur eins og hann á landið, við höfum gefist honum. Ég svaraði þessu engu en starði á hann áfram þar til hann þoldi ekki lengur við og sagði að ég mætti fara. Eg hafði löngu fyrr framið ófyrirgefanlega yfirsjón í þessu herbergi. Mér var ekki hlíft við afleiðingunum. Höfundurinn er rithöfundur. er alvee sama hvað þú hlustar á REYNISSON & BLÖNDAL SERVERSLUN MEÐ HLJOMTÆKI • SKIPHOLTI 25 • 105 REYKJAVIK • SIMI 51 I 6333 • INFO@ROGB.!S -r 32 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS - MENNING/LISTIR 18. DESEMBER 1999

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.