Alþýðublaðið - 07.12.1995, Blaðsíða 6

6
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
HELGIN 7. -10. DESEMBER 1995
Tónlist. Ljóð. Hommar. Kynlíf. Fjölmiðlar. Ást. Morð. Vinir. Aldur. Guð. Alnæmi. Klisjur. Leikur.
Þetta viðtal var alls ekki tekið af því Hörður Torfason leikari, leikstjóri og tónlistarmaður varð fimmtugur í haust.
Nóg er nú samt
Ég þekki skepnuna
í sjálfum mér
- segir ljúfmennið Hörður Torfason í samtali við Hrafn Jökulsson.
í fyrsta lagi
Enn eitt viðtalið, sagðirðu raunamœdd-
ur þegar ég bað um þetta viðtal. Hverjar
eru hinar klassísku spumingar sem eru
lagðar fyrir Hörð Torfason?
Klassískar spumingar? Ég held að þær
tengist alltaf kynlífi [hlær]... Eða að
minnsta kosti einhverjar óljósar spumingar
um homma. Einsog það sé eitthvað voða-
lega sérstakt.
Afhverju eru menn svona uppteknir af
því með hverjum þú ferð í rúmið?
Ég hef aldrei skilið það. Ekki eitt einasta
andartak.
En hvemig erþað fyrirþig sem músíkant
- listamann ef við viljum vera hátíðlegir -
að finna að þá logar áhugi blaðamanna
skærast þegar þeir spyrja um kynhneigð?
Þú segir músíkant: ég hef aldrei kallað
mig músíkant. Ég er íyrst og fremst leikari,
leikstjóri. Ég set upp litlar leiksýningar þar-
sem ég leik öll hlutverkin sjálfur. Þessar
spumingar sem þú nefndir pirra mig. En
vegna þess að ég geri mér grein fyrir því að
það þarf að upplýsa fólk um ákveðna hluti
þá svara ég þeim. En þær pirra mig af því
þetta hefur ekkert með mitt Iíf að gera. Per-
sónulega tmflar mig ekkert að vera hommi
og ég er ákaflega sáttur við það: en það er
umhverfið sem er að tmfla mann. Ein-
hverra hluta vegna er maður kominn í það
hlutverk að þurfa alltaf að vera að svara
fyrir það, kannski af því ég var sá fyrsti
sem stóð upp og sagði: Haldiði kjafti og
látiði mig í friði, ég er hommi og hvað með
það!
En fólk lœturþig einmitt ekki ífriði afþví
þú sagðir þetta.
Já. Þessvegna leggur fólk ekki dóm á
mig sem manneskju heldur mig sem
homma. Hommi er eitthvað framandi, eitt-
hvað vont, eitthvað ljótt.
En líturðu þá svo á, vegna brautryðj-
endahlutverks þíns, að þú eigir sérstökum
skyldum við málstað hotrwna?
Nei. Ekki eftir að ég setti Samtökin ’78 á
legg. [Umhugsun] En ég ferðast um landið
sem leikstjóri og óncitanlega íinn ég til
þess að fólk virðist þeirrar skoðunar að ef
hommi er annarsvegar þá hlýtur hann að
káfa á þér. Það em alltaf mikil viðbrögð ef
ég snerti einhvem: þá er ég ömgglega að
reyna við hann. En ég hef dregið skýra Iínu
milli einkalífs og atvinnu. Ég hef aldrei
staðið í neinum skandöium. Mér hundleið-
ist að tala um þessa hluti. Þetta er greini-
lega mikið mál fyrir eitthvað fólk, en sjálf-
ur lifi ég ákaflega fábrotnu og einfoldu
lífi. .. Sjálfsagt myndi fólk spyija hvort ég
lifi þá líka fábrotnu kynlífi...
í annan stað (einsog sumir hefðu
sagt)
Afhverju heldurðu að Bubbi Morthens
sé aldrei spurður út í kynlíf sitt?
Af því hann á konu. Menn sem em het-
erosexual sjá ekkert kynlíf hjá sjálfum sér.
Þeir sjá bara það sem er öðmvísi. Það er
ekkert spennandi að ræða það sem þú gerir
sjálfur. Menn em alltaf að reyna að forvitn-
ast, klekkja á náunganum, koma höggi á
hann með einhverjum hætti... Bubbi á
konu og böm - það er ekkert gaman að
honum, Megas á konu og böm - það er
ekkert gaman að honum...
Það vantar nú ekki að ýmislegt sé sagt
um hann líka.
[Hlátur] Af því hann er nógu fijálslegur
úl þess að opna sig, og auk þess víðsýnn og
sjálfstæður. Ég þekki gnðarlega margt fólk
úr öllum áttum, og ég tala við mjög marga.
Mér finnst að það séu aðallega blaðamenn
sem tala við mig um hvemig er að vera
hommi. Ég hef bent Samtökunum ’78 á að
glanstímaritin em oft með forsíður sem
fjalla um samkynhneigð: afhveiju gefa
Samtökin ekki út blað og græða á þessu?
En er ekki pirrandi að þurfa alltaf að
byrja á því að afgreiða einkamál?
Jú, auðvitað. Ég hef náttúrlega kynhvöt
einsog allar dauðlegar vemr en hún drífur
mig ekki áffam í mínu daglega lífi. Ég er
leikstjóri, leikstjóri, skáld. Ég er að vinna
marga skemmtilega hluti en einhverra
hluta vegna er alltaf íyrst dregið ífam að ég
sé hommi. Mínu kynlífi flíka ég sannarlega
ekki við hvem sem er.
Skemmtilega hluti, sagðirðu. Hvað
finnst þér skemmtilegl?
Skemmtilegt? Mér finnst ofboðslega
gaman að gera góðan konsert. Mér finnst
gaman að skila af mér góðu verkefni, og
vanda til minnar vinnu. Ég legg melnað
minn í að leysa vel af hendi þau verkefni
sem mér em falin. Það er það skemmtileg-
asta sem ég geri. Mér þykir ákaflega gam-
an að yrkja, koma hugmyndum í ljóð;
skapa ljóð sem em sögur. Að ná taki á
ákveðinni hugsun. Ég held eina tónieika á
ári sem skipta mig máli og ég er heilt ár að
undirbúa. Ég geri fallega konserta og legg
mikið í þá. Þetta er það skemmtilegasta
sem ég geri.
í þríðja lagi
Skipta vinsœldir þig máli?
Nei. Þær geta ekki skipt mig máli. Ég hef
oft spurt sjálfan mig að þessu. Ég er að
segja ákveðna hluti, vinna ákveðna hluti
frá eigin bijósti, út frá eigin lífsreynslu, út
ffá mínum löngunum um... eigum við að
segja betra mannlíf, fegurra mannlíf? Þetta
em hallærislegar klisjur en ég kemst ekki
hjá því að þetta em sterkir þættir í sálarlífi
mínu. Það er alltaf einhver draumur sem
dregur mig áfram í gegnum lífið. Vinsæld-
ir geta ekki skipt mig máli, því ég get ekki
beygt mig í duftið fyrir einhveijum
ákveðnum kröfum til að geðjast þér eða
öðm fólki.
Svo þú ert einkum að reyna að geðjast
sjálfum þér?
Miklu, miklu meira en það. Ég er að
reyna að skilja sjálfan mig. Ég er mjög
breytilegur maður, ég breytist á tíu ára
fresti. Ég hef upplifað það í þrígang og hef
verið að upplifa eina breytingu núna. Þá
verða miklar breytingar, á sálarlífinu og
öllum sviðum.
1 fjórða lagi
Hvaða Ijóð finnst þérgóð?
Þama kemurðu að einum punkti. Ég er
einn af þessum mönnum sem em svo
heppnir að vera gleymnir. Ég les eitthvað,
hrífst af því - og gleymi... (Ég hef verið að
lesa Einar Ben. uppá síðkastið.) En yfirleitt
verð ég fyrir vonbrigðum, hvort sem ég er
að lesa Ijóð eða skáldsögu.
Afhverju?
Af því ég er að leita að einhveiju sem ég
finn ekki.
Gamalkunnugt vandamál. Aðrir sálmar,
sem svo eru kallaðir. Þú sagðist taka breyt-
ingwn á tíu ára fresti. En hvað langaði þig
að verða þegarþú varst tíu ára?
Flugmaður! Alveg á hreinu. [...] En
þegar ég var tíu ára rak ég eigið leikhús og
mestur tími fór í það. Ég samdi ljóð og
leikrit sem ég setti upp.
í fiminta lagi
Stundum er ég illa íyrir kallaður, sundur-
tættur, og þá fer ég helst ekki útúr húsi.
Stundum á maður einfaldlega ekki að láta
sjá sig. Stundum er ég í ofboðslega vondu
skapi. Eitthvað pirrar mig, sækir á mig,
eitthvað sem mér finnst rangt, kemur mér í
geðshræringu. Þá fer ég helst ekki útúr
húsi.
í sjötta lagi
Mér leið mjög vel í Danmörku.
Nú myndi Jónas Jónasson spyrja: Líður
þér þá ekki vel á Islandi?
Jújú. Mér líður vel á Islandi.
Hvaða afsökun hefurðu fyrir því?
Þetta er góð spuming. Ég er ákaflega
sáttur við það sem ég er að gera. Þá er ég
náttúrlega að tala um heildina en ekki
augnablikin þegar ég kemst ekki útúr íbúð-
inni. Mér líður vel. Ég er að gera einhveija
skemmtilegustu hluti sem ég hef fengist
við á ævinni og ég hef loksins öðlast nægi-
Iegan þroska til að fást við þá. Ég er að
mennta mig í tónlist, ég er að reyna að bæta
mig íslensku - og svo er ég að reyna að
horfast í augu við að ég er að eldast. Ég er
ekki hræddur við að eldast; ég vildi ekki
vera tvítugur, þrítugur eða fertugur.
En tíu ára?
Ég er tíu ára. Að mörgu leyti. Það er
kannski þessvegna sem ég er að alltaf að
ganga fram af fólki. Þegar ég fer á mynd-
listarsýningar fer ég stundum og spyr lista-
manninn: Fyrirgefðu, en hvað ertu eigin-
lega að meina?
Það kostar nú töluvert hugrekki að
spyrja listamann hvað hann sé að meina.
Mér er farið að skiljast það! Yfirleitt er
mér svarað með einhveijum langlokum
sem ég botna ekkert í.
í sjöunda lagi
Hvemig er sambandið milli guðs og
þín?
Það er mjög gott. Við rífumst stundum
en guð og ég emm góðir vinir.
Trúir þú á hann?
Betra en það: ég held að guð trúi á mig.
[Skálkslegur hlátur] En ég hlýt að trúa á
guð. Ég get ekki ímyndað að til sé líf án
hans.
En líf eftir dauðann? Heldurðu að þú
sért eilífur?
Ég vona ekki... En ósjálíratt trúi ég því
að það sé Iíf eftir dauðann. Ég hef upplifað
óskaplega marga furðulega hluti sem ég
get ekki útskýrt en fólk segir mér að séu
tengsl við annan heim.
í áttunda lagi
Hver er fallegasta kona sem þú hefúr
séð?
Hmm... Ein fallegasta kona sem ég
hefði viljað hitta er Sofia Loren. Hún er
einhver magnaðasta kona sem ég veit um.
En fallegasti karlmaður?
Nú fórstu alveg með það. Fallegasti
maður sem ég hef séðl Ég get ekki svarað
þessari spumingu: kannski af því þeir era
svo margir.
Agœtt. Leyfum saumaklúbbunum að
ráðafram úr þessu.
Já. En fallegasti maður sem ég þekki er
vinur minn í Bandaríkjunum sem ég skrif-
ast á við á hveijum degi.
í níunda lagi
Hvað myndirðu gera efþú vœrir einrœð-
isherra á Islandi?
Ef ég væri einræðisherra á íslandi? Fyr-
irgefðu, en þetta er fáranleg spuming.
Eg lofaði þér að þú fengir ekki þessar
hefðbundnu spumingar.
Þegar ég hugsa um það, þá em ýmsir
hlutir sem ég vildi breyta... Ég myndi láta
fólk sem er yngra en 25 ára fá hundraðþús-
und kall og skylda það til að fara úr landi í
að minnsta kosti ár.
Afhverju? Eru þetta heimalningar?
Já. Mér finnst að ungt fólk þurfi að
kynnast heiminum betur.
í tíunda lagi
Fylgistþú með stríðinu á Balkanskaga?
Já. En ég játa fúslega að ég botna hvorki
upp né niður í þessu stríði, og skil ekki út á
hvað það gengur. Ég fyrirlít stríð og skil
ekki afhverju fólk sem bjó saman í sátt og
samlyndi tekur upp á því að berjast.
Heldurðu að allir geti drepið mann?
Við viss skilyrði, já.
Þú líka?
Já. Mér finnst þelta góð spuming. Ég
þekki skepnuna í sjálfum mér, ég veit hvers
hún er megnug, stundum er ég hræddur við
hana (þessvegna er áríðandi fýrir mig að
vanda líf mitt). Ég verð sjaldan reiður, ég
hef fimm sinnum orðið reiður. Svo reiður
að ég nötra og hef varla vald á sjálfum mér.
Hvað reitir þig til slíkrar reiði? Vondir
dómar?
Nei. En ef það er fjallað af lítilsvirðingu
um mína vinnu verð ég reiður. Ég er fag-
maður, og legg gríðarlegan metnað í allt
sem ég geri... Ég fór yfir þetta í haust og
spurði sjálfan mig afhverju ég reiddist. Ég
komst að þeirri niðurstöðu að það væri ein-
göngu þegar eitthvað fólk kemur of nálægt,
laumar sér inn í verkahringinn minn.
í ellefta lagi
Hver er besti vinur þinn ?
Pabbi er sennilega allrabesti vinur minn.
Og móðir mín. Aðrir? [Þögn] Ég hef í
gegnum Iifið átt yndislega og einlæga og
fallega vini. En þeir em dauðir.
Afhverju?
Slys og alnæmi.
í tólfta og síðasta lagi
Ég bý við það sjálfur að tilheyra minni-
hlutahóp og minn línudans byggist á því að
reyna að fara í gegnum lífið án þess að sjá
skrattann alstaðar. Fyrir mörgum ámm
heyrði ég brandara um negra sem var á
gangi í skemmtigarði þegar fugl skeit á
hann. Negrinn leit upp og hrópaði: Rasisti!
Þetta fannst mér óheyrilega fyndinn brand-
ari og hann opnaði augu mín fyrir því, að
allar manneskjur tilheyra einhveijum
minnihlutahóp. Þessvegna leiði ég for-
dóma hjá mér. En það þreytir mig að vísu
alltaf jafnmikið að svara hommaspuming-
um. Ég aðhyllist ekkert sérstakt hommalíf.
Vomm við ekki búnir að ákveða að tala
ekkert um þessi mál?
Jú.
Aukalag
Einni spumingu megum við nú ekki
gleytna, svona sautnaklúbbanna vegna.
Ertu ástfanginn?
Já ■