Vísir - 11.03.1978, Blaðsíða 18

Laugardagur 11. mars 1978
vMm
Svona lita elstu spilin i safni Kagnars Fjalars út.
er Grænland sýnt fast við
Norður-Ameriku. Sem dæmi um
spil sögulegs eðlis eru hér spil,
sem segja frá deilum kaþólikka
og mótmælenda i Bretlandi.
Þau eru frá 1678 og nefnast „Hið
hryllilega páfasamsæri.”
Onnur landafræðispil frá 1678
segja frá helstu borgum hinna
ýmsu landa. A Islandi eru þar
talin til helstu borga Bessastað-
ir, Hólar og Skálholt.”
„Ein spilin voru gefin út i til-
efni 100 daga stjórnartimabils
Napóleons. Þar táknar hjartað
franska herinn, spaðinn þann
breka, laufið þann rússneksa og
tigullinn þýska herinn.
Tveir pakkar eru frá frönsku
stjórnarbyltingunni. þau voru
gefin út árið 1 og 2 eftir nýja
timatalinu þeirra, sem miðað-
ist við byltinguna. 1 þessum
spilum voru kóngurinn og
drottningin lögð niður. 1 staðinn
fyrir kónginn kom „hinn vitri”,
i stað drottningarinnar kom
„hin dyggðuga” og i stað gosans
„hreystin”. 1 öðrum spilunum
er Rousseau laufkóngurinn.
Spil frá þessum tima eru mjög
fágæt, en auk þessara tveggja
stokka á ég myndir af flestum
þeim spilum, sem þá voru gefin
út.
Sem enp eitt dæmi um söguleg
spil má nefna spil frá þræla-
striðinu, en þá voru gefin út spil
af þvi tilefni bæði i Norðurrikj-
unum og Suöurrikjunum.”
Að skera niður kjöt og
fisk
1 safni Ragnars Fjalars eru
mörg önnur spil sem veita
skemmtilega og hagnýta
fræðslu. Þarna eru spil sem
sýna hvernig á að skera niður
kjöt og fisk, spil með myndum
úr skáldverkum, stjörnufræði-
spil, spil með nótum, sem hægt
er að leika eftir, sé þeim rétt
raðað saman.
Þá eru þarna reikningslistar-
spil frá 1711. Af þeim eru aðeins
fjögur eintök til i heiminum.
Tvö þeirra eru á breskum söfn-
um, enskur safnari á eitt og
Ragnar Fjalar það fjóröa.
' 11
Tlic Artiek or
Poi.AR 1.AND
//v /flax. Ky' 1 flel ilMtl
r.P>s//L-
A •/.>
n
}jfJ/aaTi.

' f .’ P’ n . f/ ■ r
Þetta spil er úr einum landa-
fræðistokknum. Það á að til-
greina helstu borgir á Græn-
landi og tslandi. tslensku
„borgirnar” eru Bessastaðir,
Hólar og Skálholt.
Sýnishorn af spilum Tryggva Magnússonar með karikatúrum af
þekktum islenskum stjórnmálamönnum.
islenskir stjórnmála-
menn á spilum
„Island á tiltölulega margar,
listrænar spilagerðir,” sagði
Ragnar Fjalar. „Til dæmis
teiknaði Tryggvi Magnússon
mjög skemmtilega karikatúra
af stjórnmálamönnum, sem þó
komu aldrei út. Slikir kárika-
túrar eru mjög algengir i spil-
um, en mér finnst þessi ákaf-
lega vel gerð, mun betur en
sambærileg erlend spil.
Vinur minn, Guðbrandur
Magnússon hefur fullgert
myndirnar og hyggst gefa út
bók um sögu spilanna, þar
verða myndir af þessum spil-
um. Þau sýna islenska stjórn-
málamenn um 1940-45. Sjálf-
stæðisinenn eru spaðaspilin,
framsóknarmenn laufið, al-
þýðuflokksmenn tigull og sósial
istar hjartað. Meðal þeirra
manna, sem þarna eru myndir
af, má nefna Emil Jónsson, Ólaf
Thors, Bjarna Benediktsson,
Eystein Jónsson, Einar Olgeirs-
son, Halldór Kiljan Laxness,
Jakob Möller og Vilhjálm Þór.
Á hverju mannspili eru myndir
af tveimur mönnum.
Hér á ég lika myndir af teikn-
ingum Astu Sigurðardóttur,
málara, sem eru mjög listrænar
og fallegar. Þær eru af þjóð-
sagnarpersónum og var Ásta
svo til búin að teikna mannspilin
og ásana. Væri mjög æskilegt að
þessi spil kæmu út.”
„Ein er sú spilagerð, sem ég
hef haft ákaflega mikinn áhuga
á. Þetta eru svokölluð trans-
formationspil, sem komu út á
fyrri hluta 19. aldar. A bak við
spilamerkin i þessum spilum
eru teiknaðar myndir og eru þá
spilamerkin ýmist grimur, hatt-
ar, föt, stólbök eða eitthvað an-
að. Er þetta gert af mikilli hug-
vitssemi og mannspilin eru
venjulega handunnin.
Ég á nokkuð mörg spil af
þessari gerð. Þau elstu eru
sennilega frá 1803 og eru mynd-
irnar á þeim úr leikriti Shake-
speares „Sem yður þóknast”,
en það er um hina sjö aldra
mannsins.”
Ekki verðgildið
„Það hefur farið mikill timi
hjá mér i þetta safn á liðnum ár-
um, en undanfarið hef ég ekki
haft mikinn tima fyrir þetta,”
sagði Ragnar Fjalar. „Ég geri
nú aöeins boð i betri pakkkana
og kaupi aðeins fáa pakka á ári.
Þó fylgist ég alltaf með þvi hvað
er á markaðnum með samböpd-
um við erlenda klúbba safnara.
Það er alls ekki verðgildi spil-
anna, sem veldur áhuga minum
á að safna þeim. Ég hef alltaf
haft gaman af gömlum hlutum
og ég safna spilunum fyrst og
fremst til að hafa eitthvað fal-
legt til að horfa á og til að eign-
ast eitthvað fágætt.”

BETRA ER GEYMT
EN GLEYMT

„Skóreru
hamingju-
merki,r
segir Guðmunda Petersen, sem
safnar postulinsskóm og öðrum
skóm úr ýmsum óttum
Guömunda Petersen meö postulinsskóinn sem hún erföi frá ömmu
sinni. A borðinu má meöai annars sjá gömlu tréskóna hennar.
,, Þetta byrjaði með því að ég erfði tvo litla tré-
klossa og einn postulinsskó frá ömmu minni,
þegar ég var unglingur," sagði Guðmunda
Petersen í samtali við Helgarblaðið, en hún á nú
talsvert gott safn af litlum skrautskóm.
,,Tréskórnir eru frá Belgíu og fékk amma þá
f rá syni sínum árið 1912. Þeir eru ekki mikið fyr-
ir augað, en postulínsskórinn fannst mér alltaf,
og f innst enn það f ínasta sem til er," sagði Guð-
munda.
Lengi vel voru aðeins þessir þrír skór í eigu
Guðmundu, en fyrir 22 árum fór þeim að f jölga
og síðan haf a stöðugt verið að bætast skór í saf n-
ið.
Flestir vinargjafir
„Annars getur þetta tæplega
talist vera safn,” sagði Guð-
munda. „Ég hef ekki safnaö
skónum skipulega, heldur eru
flestir þeirra vinargjafir sem
mér hafa borist á liðnum árum.
Sérstaklega hafa ein kunn-
ingjahjón min fært mér marga
skó frá ferðalögum sinum. Þar