Vísir - 14.07.1978, Blaðsíða 8

8
Helgarblaðið
á morgun
Meðal efnis:
Kristmann Ouömundsson rithöfundur hefur veriö umtalaöur
alla sina ævi. Enn hefur hann dregiö aö sér athyglina en nýlega
kom út H binda verk eftir Kristmann sem dvelur nú á Hrafnistu.
Kvennamúl skáldsins hafa ekki slöur vakiö athygli, þar sem
hann hefur hvorki meira né minna en 9 hjónabönd aö baki. t viö-
tali viö Visi segir Kristmann bæöi frá hjúskaparöröugieikum
sinum og sinni ódrepandi köllun til skáldskaparins.
„Ég hefði ekki viljað
lifa lífinu öðruvísi..."
í kappakstri
í Bandaríkjunum
Þaö hafa ekki margir islendingar lagt stund á kappakstur aö
neinu marki siðan Sverrir Þóroddsson fór út á þá hraöbraut. 1
Helgarblaðinu ræðir Gunnar Salvarsson blaöamaöur viö Asgeir
Christensen sem stundar kappakstur i fristundum sinum.
„Lœrdómsríkt
að glíma
við lög
eftir aðra"
Ómar Þ. Halldórzzon
rœðir við hljómsveitina
Fjörefni um nýjo
hljómplötu og fleira
Á förnum vegi
Gisli Jónsson menntaskóla-
kennari á Akureyri, hefur tekiö
aö sér aö skrifa pistla fyrir
Helgarblaöiö þar sem hann
fjallar um ýmsa þætti úr dag-
lega lifinu. Fyrsti pistillinn birt-
ist á morgun en þar gerir Gisli
m.a. aö umtalsefni ..blikkbeljur
og göngugötur.”
Límósínulúðarnir
Punktar úr hraðferð til
Ameríku eftir Árna
Þórarinsson.
Konur í kvikmyndum
Guðjón Arngrimsson
skrifar um ,,kvennabylt-
inguna" sem átt hef ur sér
stað í heimi kvikmynd-
anna að undanförnu.
Og margt fleira helgar-
lesefni er í blaðinu að
venju.
Missið ekki af Heigarbjaðinu ó morgun
Köstudagur 14. júli 197H VISIR
■HT \
(" Umsjón: Guömundur Pétursson > j
Ópiumvalmúinn en úr honum er upprunniö heróin og morfin
undirról eiturlyfjavandans. *
Ópíum víkur fyrír
hveiti og grjónum
Góöar fréttir berast af bar-
áttu Sameinuöu þjööanna gegn
eiturlyfjunum meö skýrslum
FAO (matvæla- og landbún-
aðarstofnunar S.Þ.) frá Gullna
þrihyrningnum i Asíu, þaöan
sem mestur hluti heróins og
morfins á eiturlyfjamarkaönum
er upprunninn.
1 Burma-hluta þessa fræga
ópiumræktarsvæöis hefur 5,700
hekturum ópiumakra veriö
breytt i hrisgrjónaakra hveiti-
land og aldingarða. Meö öörum
oröum þýöir þaö aö fikniefna-
deifendur fikniefnadreifendur
hafa haft úr 35 smálestum
minna af ópiumi aö spila.
Burmastjórn hefur náö þess-
um árangri meö tæknilegri aö-
stoö frá fikniefnadeild Samein-
uöu þjóöanna og efnahagslegri
aöstoö frá eiturlyfjavarnarsjóöi
Sameinuöu þjóöanna
(UNFDAC)
Þessi breyting átti sér staö á
árunum 1976 og ’77, og er
Burmastjórn aö visu ögn á eftir
þeirri fimm ára áætlun, sem
hún geröi um þessa þróun, en
engu aö siöur þykir þetta mikil-
vægur árangur og sýna þaö aö
Burmastjórn sé staöföst i þeirri
stefnu sinni aö binda endi á
ástand, sem valdiö hefur kviöa
og áhyggjum af heim allan.
f baráttunni viö eiturlyfja-
vandannhafa menn siöasta ára-
tuginn beint sjónum sfnum æ
meir aö þvi aö ráöast aö rótum
hans, nefnilega ræktun óplum-
valmúans, sem óplum er unniö
úr en siöan heróin og morfin
sem eru hin hættulegu og eyöi-
leggjandi ávánabindandi efni —
Fyrstu skrefin i þessa átt stigu
Tyrkir og Bandarikjamenn meö
millirikjasamningi, þar sem
Tyrkjastjorn lofaöi aö snúa
opiumræktarbændum til ann-
arrar ræktunar, meöan Banda-
rikjastjórn ætlaöi aö standa
undir kostnaöinum. — Eitur-
lyfjasalar uröu þá aö leita æ
meira til Austur-Asiu eftir hrá-
efni og þá til Gullna þrihyrn-
ingsins.
Viöleitni Burmastjórnar i
samvinnu viö Sameinuöu þjóö-
irnar stefnir aö þvi aö þurrka
upp þessa uppsprettu einnig.
Meö þaö fyrir augum hefur
veriö lagt I viöamikla þróunar-
áætlun, sem leiöir til byltingar
fyrir ibúa þessa svæöis.
Viö fyrstu sýn gæti virst til-
tölulega einfalt aö koma ópium-
bændum til þess aö snUa sér aö
annarri ræktun. Einungis þurfi
aö finna þeim uppskeru, sem
skili þeim ekki minni aröi en
ópiumvalmUinn. En máliö er
flóknara en rétt svo.
I rauninni er ekki erfitt aö
finna aöra plönturæktun fyrir
þessa bændur, sem gæti fært
þeim betriafkomu. ópiumbónd-
inn ber nefnilega tiltölulega litiö
úr býtum fyrir valmúauppsker-
una sina. Þaö eru milliliöirnir
sem hiröa þar stærsta gróöann.
En vegna þess hve ópium-
ræktarhéruöin eru afskekkt og
erfiö yfirferöar, veröur aö taka
tillit til þess hve allir flutningar
eru erfiöir. Þarf helst aö haga
þvi þannig að nýja ræktunin sé
mjög verðmæt og aröbær, þótt
framleiðslan sé ekki mikil aö
vöxtum. Kaffiýmis ræktun fyrir
lyfjaframleiöslu, hrásilki og
fleira gæti þarna komið i
staðinn.Hrisgrjón og hveiti eru
sömuleiöis mjög heppileg enda
þyrfti þá bóndinn ekki framar
að kaupa það annars staðar og
flytja að.
Þetta er þó hægara sagt en
gert. Þessir bændur hafa hingað
til stundaö einhæfa ræktun og
þurfa nú aö snúa sér aö fjöl-
breyttari landbúnaðarháttum.
Til þess þurfa þeir tilsögn og
þjálfun. Einnig þarf að losa þá
úr klóm eiturlyfjasalanna.
Þessi einfalda breyting land-
búnaöarhátta tekur þvi þarna á
sig mynd byltingarkenndra
þjóöfélagsbreytinga og lifn-
aöarhátta þessa fólks. Efla þarf
löggæslu til aö veita þvi vernd
fyrir eiturlyfjasölunum, sem
fara um héruö i flokkum og
veröa naumast aögreindir frá
ræningjum og skæruliöum.
Verður i sumum tilvikum
naumast komist af meö minna
en hervernd. Stórátak þarf aö
gera i heilbrigöisverndarmál-
um og fræöslumálum.
Þessir opiumframleiöendur
eru flestir neytendur sinnar eig-
in framleiöslu, þótt þeir geti
ekki flokkast undir eyturlyfja-
sjúklinga. Þeir fá sér annaö
veifiö reyk úr opiumpípunni,
rétt eins og vesturlandabúinn
fær sér glas af sterku að liönum
vinnudegi, án þess aö vera á-
fengissjúklingur.
Endir styrjaldarinnar I Viet-
nam breytti mjög vinnubrögö-
um I óplumræktarhéruöum
Gullna þrihyrningsins.Aöur var
hrátt ópium fkitt i lestum yfir
fjöllin og I gegnum skógana til
Hong Kong, Singapore og fleiri
verslunarborga. Þar tóku neö-
anjaröarverksmiöjurnar viö og
breyttu þvl I heróin og morfin.
Nú hafa þessar verksmiöjur
veriö settar upp I heimahéraö-
inu. Þaö var hagræðing til þess
aö minnka umfang út flutnings-
vörunnar, svo aö smyglarnar
gátu nú hæglega falið á sér inn-
anklæöa verömæti, sem áöur
þurfti langa lest hesta eöa asna
til þess aö flytja úr landi.
Þar með höföu heimamenn
heróin undir höndum og það
leiddi svo til eiturlyfjaflknar og
vandamáls, sem áöur var
óþekkt á þessum slóöum Þetta
óupplýsta fólk var sér ekki meö-
vitandi um þá hættu.
Þessi staðreynd varö öörum
fremur til þess aö ýta undir
stjórn Burma aö hefjast fyrir
alvöruhanda.Þaövar lika oröiö
erfiöara aö koma i veg fyrir
smygliöaf ástæðunum, sem hér
að ofan voru taldar, þegar auö-
veldara var að fela nokkur kiló
af héróini heldur en áöur nokkr-
ar smálestir af ópium.
Burma-stjórn átti um þaö aö
velja, aö grlpa til róttækra lög-
regluaðgeröa og uppræta
ópiumræktunina meö valdi. Eöa
eins og hún geröi snúa sér til
Sameinuöu þjóöanna. Þar hefur
sennilega ráðiö það fordæmi
sem hún hafði af ágætis árangri
Thailendinga nágranna hennar,
en þeim hefur oröið mjög
ágengt við aö snúa ópiumbænd-
um til annarrar ræktunar. Eins
var lika til viti til varnaöar hjá
einu Asfurlkinu, er beitti vægö-
arlausum lögregluaögeröum og
tókst undir lokin aö uppræta
ópiumræktunina. En meö þvi
var tilverugrundvellinum kippt
undan fótum bændanna, þvi aö
ekkert var látiö koma i staöinn.
Sú neyð, sem af hlaust, var
átakanleg. Snauöir bændur uröu
jafnvel aö gripa til þess aö selja
eiginkonur sinar til þess aö
draga fram lifiö.
Ef gengiö heföi veriö fram af
hörku, heföi þaö vafalaust leitt
til uppreisnar I þessum lands-
hluta. Þar er urmull vopnaöar
hópa, enda er ópiumvérslunin I
nánum tengslum viö vopnasöl-
una. Opiumræktunin gefur fé til
vopnakaupa og meiri vopna
er þörf til þess aö verja ópíum-
uppskeruna, veita yfirvaldinu
viönám og til þess aö kúgaópi-
umbændur undir vilja eitur-
lyfjasalanna.