Vísir - 02.08.1978, Síða 10

10
Miövikudagur 2. ágúst 1978 VISIR
VÍSIR
Otgefandi: Reyk japrent h/f
Framkvæmdastjóri: Davlfi Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta:
Guðmundur Pétursson. Umsjón meö helgarblaöi: Arni Þórarinsson. Blaöa-
menn: Berglind Asgeirsdóttir, Edda Andrésdóttir, Elías Snæland Jónsson,
Guðjón Arngrimsson, Jón Einar Guðjónsson, Jónina Mikaelsdóttir, Katrín Páls-
dóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson. Iþróttir: Gylfi
Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V. Andrésson,Jens
Alexandersson. utlitog hönnun: Jón Oskar Hafsteinsson, Magnúsólafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson Askriftargjald er kr. 2000
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson á mánuöi innanlands.
Auglýsingar og skrifstofur: Slöumúla 8. Verð I lausasölu kr. 100
Simar 86611 og 82260 eintakiö.
Afgreiösla: Stakkholti 2—4 slmi 86611 Prentun Blaöaprent h/f.
Ritstjórn: Slöumúla 14 simi 86611 7 linur
Skuldabrœðslan og
dularfulla skattablómið
Glaðningurinn svokallaði er nú kominn einu sinni
enn, þessi árlega sending skattyfirvalda til skatt-
þegna þessa lands. Skattskrár hafa verið birtar í
flestum skattumdæmum, og eru menn að vonum mis-
ánægðir með sinn hlut.
Svo virðist sem það sé landlæg árátta hér að þeir
sem einhverja möguleika hafa á að hagræða tekjum
sínum og skattauppgjöri með tilliti til gloppóttra
skattalaga noti sér slíkt ófeimnir, og liggur við að slíkt
teljist sjálfsagt. Þannig komast margir létt undan
hinni sameiginlegu byrði sem lögð er á þegna þjóðfé-
lagsins, og sem fyrr þykir mörgum óeðlilega létt í
skattpokum þeirra, sem ættu að hafa breiðust bökin.
Tiltölulega lítið hef ur farið f yrir árlegum umræðum
um skattamál í þetta skiptið í f jölmiðlum, enda hef ur
athygli landsmanna svo mjög beinst að pólitíkinni
vegna stöðugra tilrauna sem gerðar hafa verið til að
mynda nýja stjórn í landinu.
Einn þeirra sem kvatt hafa sér hljóðs í tilefni af út-
komu skattskrárinnar er Halldór Sigfússon, skatt-
stjóri í Reykjavík, og hefur hann vakið sérstaka at-
hygli á því, að í raun séu eðlilegar skýringar á ýmsum
þeim tölum sem mönnum þykja leyndardómsfullar í
skattskránni. Þar á hann við skatta ýmissa aðila sem
hafa mikið umleikis en greiða ekki í hina sameigin-
legu sjóði í hlutfalli við það.
í slíkum tilvikum sé ekki við skattstof una að sakast,
heldur verðbólguþróunina sem skattalöggjöfin taki
ekki mið af.
Skattstjórinn segir að verðbólgan hafi skapað mik-
inn og sívaxandj tekjustraum eða gróðalind er falli ut-
an við tekjuhugtakið sem álagning tekjuskatts og út-
svars hvili á. AAeðan þessi stórfellda gróðalind sé að
mestu utan við skattkerfið sé þess ekki að vænta að
viðunandi jöfnuður náist í skattlagningu þjóðfélags-
þegnanna eða auðvelt veitist að spyrna gegn verð-
bólgu og þjóðfélagslega óarðbærri f járfestingu.
Þetta er rétt hjá skattstjóranum, og er ástæða til
þess að gefa þessum orðum hans gaum. Verðbólgu-
gróðann verður að skattleggja með einhverjum hætti.
Þjóðfélagið hef ur á síðustu árum tekið á sig nýja og
breytta mynd, og það er Ijóst að rammi skattalag-
anna hæf ir henni ekki lengur. Það þýðir ekki að setja
lítinn ramma utan um stóra mynd. Þjóðfélagsmynd-
inni verður ekki breytt, — þess vegna verður að breyta
tekjuskattsrammanum, þannig að hann nái utan um
þessa nýju mynd.
Verðbólgugróðann nefnir Halldór Sigfússon öðru
naf ni skuldabræðslugróða og segir að lögmálið sé í því
sambandi að komast yf ir einhverjar eignir í fríðu, en
þær haldi svo verðgildi sínu í svifi verðþenslunnar á
meðan lánin sem fengin voru til þess að komast yfir
eignirnar bráðni ,,í eilífum vorþey verðbólgunnar".
I þessu sambandi minnir skattstjórinn á að um 1950
þegar dr. Benjamín Eiríksson og Ölafur Björnsson
prófessor haf i verið ráðunautar rtkisstjórna, haf i þeir
lagt fram hugmyndir að skuldabræðslu- eða skulda-
rýrnunarskatti í einhverju formi. Þær haf i ekki fengið
hljómgrunn, en síðan hafi þetta verið „dularfulla
blómið í skattsögunni", eins og skattstjórinn orðar
það.
Þótt nokkuð sé nú umliðið f rá því að þessar tillögur
voru samdar, væri ekki úr vegi að grafa þær upp og
dusta af þeim rykið. Ekki er útilokað að þær gætu orð-
ið einhverjum siðbótarmönnum bending um nýjar
leiðir til þess að skattleggja skuldabræðsluna, þannig
að meira réttlæti geti i 'framtTðinnf rfkf varðandi
greiðslur skattþegnanna til hinna sameiginlegu þarfa
okkar.
POLITISKUR HEIG-
ULSHÁTTUR ALÞÝÐU
BANDALAGSINS
/ w V
Eiöur Guðnason telur,
að allt tal Alþýðu-
bandalagsins um
vinstri stjórn hafi ver-
ið blekkingar einar.
Þeir hafi hvorki, ætlað
sér i slíka stjórn né
neina aðra. Eiður, seg-
ir í þessari grein:
„Undanfarnar fjórar
vikur hafa leitt i Ijós,
að Alþýðubandalagið
þorir ekki, vill ekki og
ætlar sér ekki að takast
á við þann vanda, sem
nú blasir við í efna-
^hagsmálum". j
Alþýðubandalagsins hefur
sjaldan eða aldrei komið betur i
ljós, en einmitt núna aö undan-
förnu.
Þegar Alþýðuflokknum var
falin forysta um stjórnarmyndun
var það samdáma álit flokks-
stjórnar og þingflokks Alþýðu-
flokks, að samstjórn Alþýðu-
flokks, Alþýðubandalags og
Sjálfstæðisflokks væri liklegust til
að skapa þann styrk og samstöðu,
sem til þyrfti til lausnar efna-
hagsvandanum og til að brjótast
úr vitahring verðbólgunnar.
Þennan möguleika vildu Alþýöu-
bandalagsmenn ekki einu sinni
ræöa.
Þá var næst besti möguleikinn,
að reyna samstjórn Alþýðuflokks,
Alþýðubandalags og Fram-
sóknarflokks, þótt siðastnefndi
flokkurinn væri reyndar næstum
ónýtur að kosningum loknum. Jú,
við viljum vinstri stjórn, sagði
Alþýöubandalagið, en það er
hreint fáránlegt að Benedikt
Gröndal formaður Alþýðuflokks-
ins hafi forystu um myndun slikr-
ar stjórnar. Þar með var búið að
gefa tóninn.
Pólitísk
afbrýðisemi
Svo mjög sem Framsóknar-
menn og Sjálfstæðismenn höfðu
Skoðanir
verkalýðsforingjanna
lamdar niður
En eins og áður sagði er
Alþýðubandalagið undarlegt
fyrirbæri. Málgagn þess hamrar
stöðugt á þvi, að það sé verka-
lýðsflokkur. Svo furðulegt er það,
en satt engu að siöur, að ýmsir af
verkalýðsforingjum Alþýðu-
bandalagsins voru ekki fráhverfir
stjórnar-þátttöku og töldu raunar
tillögur Alþýðuflokksins raun-
hæfari og reikningslega réttari en
undanfærsluleið þeirra Ólafs
Ragnars og Lúðviks. En skoðanir
þessara manna voru lamdar
niður, af þvi aö Alþýðubanda-
lagið ætlaði sér ekki i stjórn.
Innanflokks snerist þetta upp i
deilu milli verkalýðsforystu
Alþýðubandalagsins og róman-
tíkusanna með komma þjóð-
rembuna, sem sáu fram á að enn
einu sinni yrði Alþýðubandalagið
að gefa eftir með varnarliðið og
aðildina að Nato. Þaö sem ágætur
Alþýðuflokksmaður nefndi ,,rang-
snúna þjóðerniskennd” varð ofan
á. Með öðrum orðum: Okkur
varðar ekkert um hagsmuni hins
islenska þjóðfélags, enn siður
skiptir máli hið góða sem vinstri
stjórn gæti komið til leiðar fyrir
islenska launþega á þremur
...Ngar þetta undarlega fyrirbrigöi I Islenskum stjórnmálum er búið að eyðileggja tvær tilraunir til
stjórnarmyndunar”.
Hvað vill eiginlega Alþýðu-
bandalagið? spyrja menn þessa
dagana, og þá kannski ekki hvað
sist þeir, sem kusu Alþýðu-
bandalagiö i júni i þeirri trú, að
þeir væru að kjósa það til að
stjórna landinu, eða minnsta
kosti til að hafa áhrif á stjórn
landsins.
Er nema von, að menn spyrji,
þegar þetta undarlega fyrirbæri i
islenskum stjórnmálum er búið
að eyðileggja tvær tilraunir til
stjórnarmyndunar.
Þvi er þó raunar tiltölulega
auðvelt að svara, hvað það er,
sem Alþýðubandalagið vill. Það
vill fara i stjórn, þegar fyrir eru
fullir sjóðir, og hægt er aö láta
vaöa á súöum i tvö til þrjú ár.
Fram til þessa hefur rikisstjórn
með aðild Alþýöubandalagsins
aldrei enst heilt kjörtimabil.
Alþýðubandalagið vill hinsvegar
ekki fara i stjórn þegar erfiðleik-
ar blasa við, þegar vandi er á
höndum og taka verður ákvarð-
anir, sem krefjast pólitisks hug-
rekkis.
,/Við viljum
vinstri stjórn"
Hinn pólitiski heigulsháttur
oröið fyrir vonbrigðum með úrslit
kosninganna, þá var það hreint
smáræði við vonbrigði Alþýðu-
bandalagsins. Þvi er það nú, að
pólitisks afbrýðisemi gagnvart
Alþýðuflokki hefur stjórnaö
þeirra gjörðum, sem umfram allt
hafa miðað að þvi að reyna að
koma Alþýðuflokki i klemmu og
komast hjá þvi að fara sjálfir i
stjórn.
Ég hygg að flestum muni nú
ljóst, að allt tal Alþýöubandalags
um vinstri stjórn voru blekkingar
einar. Þeir ætluðu sér hvorki i
slika stjðrn né neina aðra. Þess-
vegna voru viðræður dregnar á
langinn, þessvegna var hafnað
viðræðum við verkalýðs-
hreyfinguna, og þess vegna voru
lagðar fram gjörsamlega óraun-
hæfar tillögur i efnahagsmálum,
með texta ólafs Ragnars Grims-
sonar en tölum Lúðviks Jóseps-
sonar. Þessar tillögur eru göt-
óttar, sem nemur allt að tiu
þúsund milljónum fram til næstu
áramóta og i þeim er ekki orð um
hvaö taka skuli við eftir áramót.
Þær gera ráö fyrir afturhvarfi til
gamla styrkja og fjölgengis-
kerfisins, sem hér var við lýði
fyrir 20 árum. Sem sagt, taka upp
hafta og leyfafyrirkomulagið, þar
sem flokksskipaðir kommissarar
sætu yfir hvers manns kosti.
fjórum árum, þrátt fyrir nokkr-
ar fórnir i fyrstu, meðan verið
væri að brjótast út úr vita-
hringnum. Gamla reglan: Um-
bætur eru bara til bölvunar, þvi
þær tefja fyrir byltingunni.
Alltaf í
stjórnarandstötu
Það hefur verið sagt um
Alþýðubandalagið, að meira að
segja, þegar það hefur verið i
stjórn, þá hafi það ævinlega verið
i stjórnarandstööu innan rikis-
stjórnarinnr. Undarfarnar
fjórar vikur hafa leitt i ljós,
að Alþýöubandalagið þorir
ekki, vill ekki og ætlar sér ekki
að takast á við þann vanda,
sem nú blasir við i efnahags-
málum. Þaö er sjálfsagt ágætt
fyrir þá, sem haldnir eru þeirri
skoðun, að Island eigi enga sam-
leið með vestrænum þjóöum
og landið eigi aö vera varnarlaust
að kjósa Alþýðubandalagið. En
það hljóta aö vera farnar aö
renna tvær grimur á alla þá, sem
kusu Alþýöubandalagið til að
stjórna landinu, þvi þaö viröist
eitt af markmiðum flokksins að
koma þar hvergi nærri.
Eiöur Guðnason