Vísir - 12.08.1978, Qupperneq 12

Laugardagur 12. ágúst 1978
i stjórn félagsins: f.v. Kristín Alexandersdóttir, Ingi
Jóhannesson, Steinunn Guðmundsdóttir, Kristín Alex-
andersdóttir, Hallgrimur Sigurðssonog Kristján Guð-
mundsson.
Þau fermdust öll í Grunnavíkurkirkju.
Hökull frá 1674. Þeir eru
ekki á hverju strái.
veöri og vindum. Annars er ein
skepna öllum höfuðskepnum
drýgri viö eyðinguna, en þaö er
mannskepnan. Er hún þegar
byrjuð að veita höfuðskepnum
aðstoð með gamla prestshúsið á
Stað. Nýlega hafa einhverjir
pörupiltar brotið rúöur að gamni
sinu. Þarna eru ekki börn að
verki. Ef hlutaðeigendur skyldu
lesa þessar linur bið ég þá að end-
urskoða afstöðuna með tilliti til
þeirrar sögu sem hér liggur að
baki, þegar út i næsta húsbrot
kemur.
Ferða lagið
Heitt var af sólu sunnudag þann
i öndverðum júlimánuði, þá Att-
hagafélag Grunnavikur lagði frá
ísafirði að heimsækja Grunnavik
i góða veðrinu. Fagranesið skreið
út Skutulsfjörðinn iandvaranum
og lagði lykkju á iéið sina til að
taka kókakóla i Bolungarvik.
Einnig tók skipið nokkra farþega.
Grunnavik breiddi grænan
faðm sinn mót vinum sinum og
fagnaði þeim auk þess með gul-
Grunnavíkurkirkja er að verða 100 ára. Hún er samt í
ágætu standi.
Síra Jakob: Hér set ég svoamen eftir efninu.
Margir unaðsreitir leynast hér í faðmi blárra f jalla
á Vestf jarðakjálkanum. Einn er Grunnavík. Hún er
yst við Jökulfirði að sunnan. milli Staðarhlíðar og
Vébjarnarnúps sem einatt er stytt og kallaður
Bjarnarnúpur. I Grunnavík er undirlendi allmikið
upp frá vikurbotninum. Bæir standa þar þétt. Neðst
við vikina eru Sætún og Sútarabúðir. Þar var síðast
byggð í Grunnavik.
Yst á Staðarhlíð og sem veit að Grunnavík heitir
Maríuhorn. Þar ofar miklum klettabrúnum er
hamrastallur einn og heitir Maríualtari. Er það i
munnmælum, að þar haf i mannblót tíðkast í heiðni.
Og þá verið hof á Stað. Segir sagan, að stallurinn
hafi síðan verið vígður Maríu guðsmóður eftir að
kristinn siður komst á, enda var Maríukirkja á Stað
i kaþólsku.
Þjóðsagan segir, að sækýr hafi mjög sótt á land i
Grunnavík, og leitað eftir beitinni. Nú er þar næg
beit sækúm með því mennskar kýr eru engar haldn-
ar í Grunnavik eða annar búsmali þeirrar náttúru.
Nú munu um sextán ár frá því byggð lagðist af i
Grunnavík. Þótt byggð sé nú engin og búskapur
heyri fortíðinni til, er þó enn gróandi i hugum þeirra
manna sem þennan stað byggðu og þær rætur sem
eitt sinn tengdu fólk sinni jörð og sínum sjó hafa
tognað en ekki slitnað, svo sem segir hjá Sveinbirni
Egilssyni: Römm er sú taug er rekka dregur föð-
urtúna til.
Prestsetur hefur verið á Stað
frá ómunatið. Þar hefur setið
margt nafnkunnra presta. Þeir
sem enn eru lifandi i hugum
manna eru þeir séra Pétur
Maach Þorsteinsson, séra Kjart-
an Kjartansson siðar á Staðastað
og sá höfuðklerkur sem siðastur
sat Stað, séra Jónmundur Hall-
dórsson. Séra Pétur Maack átti
ekki langa prestskapartið á Stað.
Hann drukknaði iGrunnavik 1892.
Fórust þeir átta en einn unglings-
piltur komst af. Stóö ekkjan Vig-
dis þá uppi með ung börnin en
henni var þá boðið, að setjast að
á þeirri kirkjujörð i Grunnavik
sem laus yrði og f.luttist hún að
Faxastöðum i Grunnavikur-
hreppi. Þeirra afkomandi var
Maria Maack hjúkrunarkona og
hélt hún tryggð við Grunnavik
meðan hún liföi og var þar lang-
dvölum á sumrum allt fram á efri
ár.
Séra Jónmundur sat langa
prestskapartið á Stað. Aður var
hann prestur á Barði i Fljótum,
enda Skagfirðingur að uppruna.
Ekki ætla ég að hafa iangar tölur
GRUNNA-
VÍKUR-
SKÝKSLA
efftir Finnbega Hermanmion
um séra Jónmund, það gera þeir
sem gjörr þekkja. En þeir, sem
undirr hefur átt tal viö ljúka upp
einum munni um ágæti séra Jón-
mundar. Hann var mikill formað-
ur, mikill sláttumaður, heitur
trúmaður og svo mikill neftó-
baksmaður, að hann stráði úr
pontu sinni allt frá fremsta odda
löngutangar og upp að úlnlið og
svalg. Svo sagði gamall Bolvik-
ingur þá er séra Jónmund bar á
góma. Séra Jónmundur byggði
upp staðinn af mikilli rausn.
Stórt tvilyft ibúðarhús sem hefur
staðið allt af sér. Einnig penings-
hús, en þau eru nú illa farin af
um blómaskreytingum af sóleyj-
um, þvi að það var sóleyjartið.
Var ekki laust við aö ljóð Jónasar
kæmi i hugann, þar sem Eggert
kveður i haganum:
Smávinir fagrir foldarskart
fifill i haga, rauð og blá
brekkusóley, við mættum
margt
muna hvort ööru að segja frá.
Prýöið þér lengi landið það,
sem lifandi Guð hefur fund-
ið stað
ástarsælan þvi ástin hans
alls staðar fyllir þarfir manns.
Undirbúningur þakkargjörðar.
Aöur en farþegar gengu frá
boröi, gaf Kristján formaður dag-
skipanina. I grænum lautum fyrir
ofan bryggjustúfinn opnaði fólk
malpoka sina og Snæddi nestið.
Þá tóku menn að tinast upp að
Stað i lognværunni. Fækkuðu
margir fötum og lágu afvelta.
Jakob Isafjarðarklerkur klæddist
hins vegar svörtum kjól og rikki-
lini og bar sig við að leita að bæri-
legu lesi.
Kjartan organisti Sigurjónsson
af Isafirði rannsakaði gamalt
orgelið, sem búið er að þjóna i
hálfa öld i Grunnavik og svo lengi
sem elstu menn muna. Tróð hann
skammelin og djöflaðist i öllum
tökkum. Hljóðfærið reyndist i
brúklegu standi. Hafði Kjartan og
vaðið fyrir neðan sig með sálma-
bækur og var sá baggi eigi skop-
litill, sem hann bar á sjálfum sér
til kirkju.
Messan.
Klukkan tvö var hringt fyrstu
hringingu. Það heitir á nútimais-
lensku að dingla. Þegar dinglað
hafði verið samkvæmt ritúalinu
hófs messan. Húsfyllir var en
margir voru úti i góða veðrinu.
Sira Jakob hélt góða ræðu sem
hæfði stund og stað, og var ekki