Morgunblaðið - 08.02.2001, Qupperneq 12

FRÉTTIR
12 FIMMTUDAGUR 8. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
FISKBÚÐIN VÖR
Höfðabakka 1
sími 587 5070
FISKBÚÐIN HAFBERG
Gnoðarvogi 44
sími 588 8686
kr.
kg.
FISKFARS
199
Fiskfars má steikja og frysta.
Ódýr og hollur matur fyrir alla fjölskylduna.
Gellur
Kinnar
Ný
þorskflök
Glæný
þverskorin
ýsa
Hrogn
og lifur
Ath: Tilboðið gildir aðeins í dag.!
ÍSLENSK erfðagreining og Per-
sónuvernd hafa undanfarið eitt ár
unnið að gerð öryggisstaðla varðandi
persónuvernd vegna starfsrækslu
gagnagrunns á heilbrigðissviði, sem
eiga að koma í veg fyrir að upplýs-
ingar verði persónugreinanlegar.
Persónuvernd setti öryggisskilmála í
janúar á síðasta ári og var leyfi til
starfrækslu gagnagrunnsins veitt á
grundvelli þeirra. Páll Magnússon,
framkvæmdastjóri samskipta- og
upplýsingasviðs Íslenskrar erfða-
greiningar, segir að nú hafi sá áfangi
náðst að sameiginlegur skilningur sé
með aðilum varðandi öryggiskröfur
sem gerðar eru til gagnagrunnsins.
Páll segir að úttekt á öryggiskerfinu
verði boðin út á vegum Persónu-
verndar innan Evrópska efnahags-
svæðisins innan tíðar. Ríkiskaup
bjóða verkefnið út fyrir hönd Per-
sónuverndar en Íslensk erfðagrein-
ing greiðir Persónuvernd allan kostn-
að af úttektinni.
Að sögn Páls hafði staðið til að
breska ráðgjafarfyrirtækið Admiral,
sem hefur verið ráðgjafi Persónu-
verndar, áður tölvunefndar, í gagna-
grunnsmálinu, gerði þessa úttekt.
Það hafi síðan komið í ljós að kostn-
aður við úttektina fer yfir 200.000 evr-
ur sem þýðir að bjóða verður út verk-
ið á Evrópska efnahagssvæðinu. Páll
segir að reiknað sé með að 2–3 mán-
uðir líði milli útboðsins og þess að
samið verði við bjóðendur. Tímaáætl-
anir Íslenskar erfðagreiningar miðast
við að úttektaraðili ljúki sinni vinnu í
kringum næstu áramót. Hann segir
að ekki verði unnt að setja gögn inn í
grunninn fyrr en úttektin liggur fyrir.
Samningum Íslenskrar erfðagrein-
ingar við allar heilbrigðisstofnanir
verði hins vegar að líkindum lokið í
febrúar.
Ekki endanleg útgáfa
Sigrún Jóhannesdóttir, forstjóri
Persónuverndar, segir að sú útgáfa af
öryggisstöðlum sem nú liggi fyrir sé
ekki endanleg. Hún segir að það liggi
í eðli málsins að öryggisreglur af
þessu tagi séu eins og sílifandi skjal
allt þangað til gagnagrunnurinn er
búinn að fá endanlega vottun.
Hörður Helgason, lögfræðingur
hjá Persónuvernd, segir að Persónu-
vernd hafi gefið Íslenskri erfðagrein-
ingu kost á því að tjá sig um þær
breytingar sem gerðar hafi verið
jafnt og þétt á öryggisskilmálunum
frá því þeir voru gefnir út fyrst í janú-
ar í fyrra. Búið er að gera fimm breyt-
ingar á skilmálunum. Hann segir eng-
in sérstök tímamót vera núna og enn
sé von á fleiri útgáfum af öryggisskil-
málunum.
„Þetta er framkvæmt samkvæmt
evrópskum staðli og sá staðall gerir
ráð fyrir að öryggisskilmálarnir taki
breytingum eftir því sem tilefni er til
þangað til smíði gagnagrunnsins er
lokið,“ segir Hörður.
Hann segir að ljóst hafi verið um
mitt ár í fyrra að úttekt á öryggiskerf-
inu yrði of kostnaðarsöm til þess að
íslenskum stjórnvöldum væri heimilt
láta gera hana án útboðs. Tilboð hafi
komið frá Admiral, erlendum ráðgjöf-
um Persónuverndar, í verkið en þeg-
ar í ljós hafi komið að sú upphæð sem
Admiral bauð var farin að nálgast þau
mörk sem valda þeirri skilyrðislausu
skyldu stjórnvalda að bjóða verkið út,
var leitað til Ríkiskaupa. Ríkiskaup
gáfu síðan það álit sitt að það þyrfti að
láta þessa framkvæmd fara í opinbert
útboð. Hörður segir að útboðið geti
tekið margar vikur eða mánuði og það
sé ekki fyrr en að útboðinu loknu sem
úttektin geti hafist.
Áfram eftirlit með starfinu
Skeggi Þormar, verkefnisstjóri yfir
tæknisviði gagnagrunnsins hjá Ís-
lenskri erfðagreiningu, segir að farið
hafi verið yfir öryggiskröfurnar og
niðurstaðan sé sú að þær séu ná-
kvæmari og samræmast vel notagildi
gagnagrunnsins. Hann segir að hugs-
anlegt sé að öryggiskröfurnar breyt-
ist á úttektartímabilinu, en þó sé það
frekar ólíklegt, að hans mati. Vænt-
anlega yrði það jafnframt háð sam-
þykki Íslenskrar erfðagreiningar að
breyta þeim. „Það er ekki hægt að
breyta leikreglunum í miðjum leik.
Það gæti fyrst og fremst gerst ef í út-
tektinni sjálfri kæmu upp formgallar
sem yrði að leiðrétta.“
Hann sagði að ÍE myndi skila af
sér hönnunarlýsingu og skjölum, sem
gert er ráð fyrir að sé skilað, þannig
að úttektaraðili geti strax hafist
handa og hann hafi verið valinn. „Við
áætlum að það geti í fyrsta lagi orðið
um næstu áramót að úttektinni verði
lokið. Þar með yrði starfi úttektarað-
ilans lokið en það er ekki þar með sagt
að Persónuvernd hafi ekki eftirlit
með okkur áfram. Þarna er fyrst og
fremst um að ræða úttekt á kerfinu
og þeim verkferlum sem þarf til að
gera kerfið öruggt. Eftir að það er
komið upp verður ekki hvikað frá því
og kerfið er orðið endanlegt,“ segir
Skeggi. Það sé hins vegar lögskipað
hlutverk Persónuverndar að hafa eft-
irlit með grunninum, eins og komi
fram í gagnagrunnslögunum og al-
mennum persónuverndarlögum.
Einnig hafi starfrækslunefnd áfram-
haldandi eftirlit með starfinu sem og
vísindasiðanefnd sem fylgist með sið-
fræði rannsóknanna.
Úttekt á öryggiskröfum
vegna gagnagrunnsins
boðin út á EES-svæðinu
Talsmenn Íslenskrar erfðagreiningar segja
að sameiginlegur skilningur hafi náðst milli
fyrirtækisins og Persónuverndar um örygg-
isstaðla vegna gagnagrunns á heilbrigð-
issviði. Talsmenn Persónuverndar segja að
sú útgáfa sé ekki endanleg.
„RÖKIN fyrir flutn-
ingi flugvallarins eru
mörg, bæði stafar af
honum mengun og
hætta og hann tekur
svæði sem nemur 250
fótboltavöllum í fullri
stærð sem borgin gæti
nýtt á annan hátt,“
segir Bryndís Lofts-
dóttir, formaður nýrra
samtaka, 102 Reykja-
vík, sem stofnuð voru
til að vinna að því að
Reykjavíkurflugvöllur
fari úr Vatnsmýri, er
hún var spurð hver
væru helstu rök fyrir
því að flytja völlinn.
Hún sagði völlinn
einnig stórkostlegt lýti á miðborg-
inni.
Hvers konar notkun sjá samtökin
fyrir sér varðandi Vatnsmýrina ef
flugvöllurinn verður fluttur? „Við
eigum mikið af hæfileikaríku fólki
sem getur hugsað sér að gera svæð-
ið girnilegra en það er í dag. Hlut-
verk okkar er ekki að setja þær
hugmyndir fram heldur að taka á
þessu máli sem enginn stjórnmála-
flokkur hefur tekið á, að völlurinn
fari,“ segir Bryndís.
Hún segir það síðan næsta skref
að finna út hvert flytja megi flug-
völlinn. „Ef meirihluti borgarbúa
vill að völlurinn sé ekki þar sem
breskir hermenn völdu honum stað
á sínum tíma í miðju stríði eru ýms-
ir fýsilegir kostir fyrir hendi. Það
gefur auga leið að það er hægt að
lenda flugvélum á fleiri stöðum en í
miðborg Reykjavíkur. Það verður
næsta verkefni að finna stað sem
allir geta verið sáttir um.“
Ekki að þessu til að gera
landsbyggðinni erfitt fyrir
Bryndís segir að sér sé ekki upp-
sigað við landsbyggðina þótt hún
vilji flugvöllinn burt. „Ég tel nú
ekki að fólk af landsbyggðinni þurfi
að lenda á Laugaveginum þótt það
eigi erindi til Reykja-
víkur,“ segir hún og
bendir jafnframt á að
þörfin fari minnkandi
með auknum sam-
skiptum manna með
síma og tölvum. „Við
erum ekki að þessu til
að gera landsbyggð-
inni erfitt fyrir heldur
einfaldlega til þess að
Reykjavíkurborg nái
að þróast, hún verði
ekki hornreka í þróun
og að ungt fólk flytjist
ekki af landi brott.“
Formaðurinn segir
næstu skref að melta
ýmislegt sem fram hafi
komið um málið. Hún
segir samtökin þverpólitísk og nú
sé komin upp kynslóð sem vilji
vinna að þessu máli ópólitískt og
hafi kjark til að takast á við gamlar
stríðsminjar eins og hún orðaði það.
Stofnuð vegna kosninga
um flugvöllinn
„Ég vil borgarbúum og Íslend-
ingum betur en svo að hafa þetta
sár í síðu borgarinnar. Samtökin
eru stofnuð vegna þessara kosninga
sem snúast vonandi bara um það
eitt sem Reykvíkingar geta sagt
hug sinn um, hvort völlurinn á að
fara eða vera.“ Bryndís Loftsdóttir
kom einnig inn á samgöngur á
landi. „Auðvitað vil ég að umferð til
og frá borginni sé sem best og þá
komum við að samgöngumálum á
landi sem eru í algjörum ólestri.
Þeir 170 þúsund íbúar sem byggja
höfuðborgarsvæðið hljóta að eiga
rétt á því að komast í miðborgina á
styttri tíma en það tekur Vest-
mannaeyinga, eins og á við um fólk
sem býr í Hafnarfirði eða Kópavogi.
Þetta verða skemmtileg samtök.
Við lítum á þetta sem verkefni en
ekki vandamál og við ætlum að
reka það á glaðværum nótum,“ seg-
ir formaður nýju samtakanna að
lokum.
Formaður samtakanna 102
Reykjavík um Reykjavíkurflugvöll
Mörg rök fyrir
flutningi vallarins
Bryndís Loftsdóttir,
formaður samtak-
anna 102 Reykjavík.
ÍSLENSK hænsni eru víða í Þing-
eyjarsýslu og eru mjög dugleg að
bjarga sér utanhúss og nýta ým-
islegt í gogginn sem fellur til á bæj-
um.
Í góða veðrinu að undanförnu
hafa margir viðrað hænsnin, en það
er óvanalegt að geta leyft þeim að
vera úti á þessum árstíma. Þau
vappa gjarnan um hlaðvarpann og
týna í gogginn, nánast hvað sem er,
enda hefur það orð aldrei farið af
hænsnum að þau væru matvönd.
Á myndinni er Alice Gestsdóttir í
Skógahlíð sem hefur ræktað íslensk
hænsni um langt árabil. Alice notar
ávallt tækifærið og setur þau út
þegar vel viðrar. Það verður ekki
sagt að það að beita hænsnum úti á
miðjum þorra sé árlegur viðburður,
en ekki er annað að sjá en að
hænsnfuglarnir kunni vel við sig
sunnan undir húsvegg með eiganda
sínum og njóti þess að vera til.
Hænsnin úti á beit
Laxamýri. Morgunblaðið.