Morgunblaðið - 01.04.2001, Blaðsíða 38
fengu notið sín til fulls.
Hann lagði þunga
áherslu á að efla menn-
ingartengsl innan síns
fags milli háskóla, lista-
safna og sambærilegra
menningarstofnana
víða um heim og opna
þannig og víkka sjón-
deildarhring nemenda
sinna og annarra með
aukinni innsýn í heim
listanna og nútímafor-
vörslu, þannig að
menntun þeirra yrði
ekki eingöngu bundin
við sjálft skólanámið,
því þröngsýni og fordómar voru eitur
í hans beinum. Átti hann stóran þátt í
því að efla gæði forvörslunnar með
samvinnu forvarða innanlands sem
utan og bæta skilyrði til betra grunn-
náms við viðurkennda skóla. Glöggt
dæmi um þetta er samningur sem
menningaryfirvöld Finna og Eista
gerðu með sér nýverið sem gerir
þremur eistneskum nemendum á
ólíkum sviðum kleift að stunda fjög-
urra ára nám við EVTEK. Um langt
skeið hafði Rikki einnig aðstoðað fag-
fólk frá Eystrasaltslöndunum til að
sækja út fyrir lönd sín eftir þekkingu,
þá sérstaklega til Norðurlandanna,
og til að efla samvinnu á milli þeirra.
Afrakstur þess var m.a. alþjóðleg ráð-
stefna, „Baltic-Nordic Conference on
Conserved and Restored Works of
Art“, sem haldin var í Tallinn haustið
1999. Þörfin þar var vissulega brýn,
en umfram allt gaf hann fólkinu þar
trú á sjálft sig og störf sín á sviði lista-
forvörslunnar og opnaði þeim leiðir til
annarra landa og menningarstofnana.
Ennfremur fékk Alþjóðlega safna-
ráðið (ICOM-CC) að njóta hæfni hans
þegar hann var valinn til forsvars fyr-
ir vinnuhóp fyrir nám og starfsþjálfun
á vegum forvörslunefndar ráðsins
haustið 1999. Hann skynjaði þann
gamla sannleika að saman stæði fólk
sterkt en sundrað næði það engum
árangri.
Árangur Rikka í starfi sem og í
mannlegum samskiptum kom heldur
engum á óvart sem til hans þekktu.
Hann var vinmargur svo af bar og
kom eins fram við alla, hvort sem þeir
voru frægir listamenn eða þjóðhöfð-
ingjar, eða þeir sem settir voru skör
lægra í þjóðfélaginu. Fólk af öllu tagi
laðaðist að honum og leitaði ráða til
hans, hvort sem um var að ræða flók-
in ástamál, meðhöndlun á málverki
eða ráðstefnuhald, því hann hafði
þann afar sjaldgæfa hæfileika til að
bera að láta fólki finnast það vera ein-
stakt og frábært og líða vel í návist
sinni. Hann var ljúfur og sanngjarn
kennari, hrósaði fólki af einlægni og
hvatti unga listamenn til dáða. Hann
dæmdi ekki og kunni að hlusta á
manneskjur og brosa með öllu andlit-
inu. Sömuleiðis fékk listfengi Rikka
að njóta sín á sviði tónlistar og bók-
mennta því hann var víðlesinn bóka-
maður og stundaði píanóleik jafn-
framt því sem hann söng í
Dómkórnum um árabil. Hann var lífs-
nautnamaður í orðsins fyllstu merk-
ingu þar sem þó ætíð alls hófs var
gætt, og ómissandi var hann hvar sem
fólk kom saman. En fyrst og síðast
var Rikki heimsmaður, einstakt ljúf-
menni og heiðursmaður „par excell-
ence“.
Ríkharð Hördal kom um tvítugt
um langan veg til litla Íslands að vitja
róta sinna hér, alla leið frá Kanada,
landi hinna miklu vídda. Með sér bar
hann víðsýnina og þrána að sjá og
✝ Ríkharð H. Hör-dal fæddist í
Lundar í Manitoba
18. desember 1946.
Hann lést í Helsinki
í Finnlandi 19. mars
síðastliðinn. Móðir
hans er Jocelyn
Snæbjörnsdóttir,
Hördal, f. 19. febr-
úar 1928. Faðir
hans var Óskar
Jónsson Hördal, f.
22. júní 1918, d. 15.
febrúar 1985. Bræð-
ur Ríkharðs eru Jó-
hann, f. 6. júlí 1948,
Douglas, f. 18. júní 1952, d. 15.
júlí 1973, og Randall, f. 29. jan-
úar 1960.
Eiginkona Ríkharðs er Álf-
heiður B. Einarsdóttir, f. 28.
maí 1945. Dóttir þeirra er Lára
B. Hördal, f. 1976.
Útför Ríkharðs fer fram frá
Dómkikjunni á morgun, mánu-
daginn 2. apríl, og hefst athöfn-
in klukkan 13.30.
Langt af fjöllum hríslast lækirnir
og laða þig margir til fylgdar.
En vegurinn er einn, vegurinn
velur þig, hvert spor þitt er stigið.
Og frá upphafi allra vega
fór enginn þá leið nema þú.
(Snorri Hjartarson.)
Hvert ber sá vegur okkur sem við
göngum að morgni? Hversu löng
verður vegferð okkar í þessu lífi,
hverjar eru vörðurnar, hver blámi
fjallanna, hversu skært verður skin
stjarnanna eða glit sólarinnar? Mun-
um við aðeins blína hokin í tilbreyt-
ingarlausan veginn, sneydd þeirri
gjöf að rísa upp og sjá og heyra um-
hverfi lífsins? Þeim sem við syrgjum
svo mjög á þessari stundu og sem
hvarf frá okkur svo skyndilega var
gefin sú náðargjöf að skynja litróf
hins fegursta í lífinu hvern einasta
dag um lífsveg sinn.
Ríkharð Hördal – Rikki – hafði fjöl-
breytta menntun og var fjölfræðingur
af Guðs náð, en hafði jafnframt
reynslu af margvíslegum störfum og
viðfangsefnum. Fyrst og fremst hafði
hann þó ótrúlegt næmi fyrir tilfinn-
ingum fólks og formi og fegurð hluta
og hlaut lífsstarf hans því að hneigjast
til lista. Því kom það engum á óvart að
hann lærði listaverkaforvörslu í Dan-
mörku, eftir farsælan starfsferil,
lengst af sem enskukennari. Með
starfi sínu á sviði lista átti hann þess
kost að kynnast bæði listaverkunum
sjálfum en jafnframt listamönnunum
sem nutu góðvildar hans og annálaðr-
ar hjálpsemi. Fyrir réttum átján ár-
um stofnaði Rikki listaverkaverk-
stæðið Morkinskinnu, ásamt Hilmari
Einarssyni, og vann þar sleitulaust
fram til ársins 1992. Þá bauðst honum
starf sem yfirmaður forvörsludeildar
EVTEK (Institute of Arts and De-
sign) í Helsinki. Fyrirhugað var að
hann tæki starfið að sér í eitt til tvö ár
og fékk þá til starfa í sinn stað í Mork-
inskinnu félaga sinn Ólaf Inga Jóns-
son. Árin hans Rikka í Finnlandi urðu
hins vegar níu og naut hann mikilla
vinsælda þar sem frábær skipuleggj-
andi og leiðbeinandi. Vann hann þar
mikið brautryðjandastarf er hann tók
við forvörsludeild við EVTEK, þeirri
fyrstu sinnar tegundar í Finnlandi.
Þetta var hugsjónastarf, þar sem víð-
sýni hans, ósérhlífni og fagmennska,
ekki síst í mannlegum samskiptum,
skynja það sem er handan við allt sem
er, að skynja hvaðan lækirnir hríslast
og hvert þeir fara. Um tíma fengum
við að njóta þessarar víðsýni og þess
að fá að skoða okkur sjálfa og nánasta
umhverfi í bjartara litrófi. Fyrir það
erum við samstarfsmenn hans og vin-
ir, og samferðafólk allt, svo óendan-
lega þakklát og erum sannfærð um að
hann eigi sér nú sinn eigin ljóssins
turn.
Við vottum aðstandendum öllum og
vinum dýpstu samúð í miklli sorg og
sárum söknuði.
Ólafur og Hilmar
í Morkinskinnu
og fjölskyldur.
Það eru liðin mörg ár síðan ég sá
Álfheiði æskuvinkonu mína ganga
Dyngjuveginn með háum ljóshærð-
um manni. Spennandi sjón. Ég
sperrti upp augun. En hvað þau
klæddu hvort annað vel. Björt og
brosandi leiddust þau umvafin ham-
ingju ástarinnar.
Það leið ekki langur tími milli þess-
arar myndar og þangað til Álfheiður
kynnti mig fyrir kærastanum sínum,
honum Rikka. Hann var Vestur-Ís-
lendingur í íslenskunámi við Háskóla
Íslands. Nafn hans var Ríkharð Hör-
dal.
Rikki var heppinn þegar hann hitti
Álfheiði, því með henni eignaðist
hann á einu bretti stórfjölskyldu á Ís-
landi. Foreldrar Álfheiðar, systir og
ótal skemmtilegar „töntur“ voru lífið
og kærleikurinn í fjölskylduhúsinu á
Hjallavegi.
Þetta átti við Rikka, þennan ljúfa
dreng, sem var hvort tveggja í senn
félagslyndur og hlýr.
Í fyllingu tímans eignuðust Álf-
heiður og Rikki sólargeislann sinn,
hana Láru Björk. Einkabarnið
þeirra. Öll hreiðruðu þau um sig á
Hjallaveginum. Þetta hús, Hjallaveg-
ur, er ótrúlegt hús, það er gætt þeim
eiginleika, að það eins og teygist á því
við hvern nýjan fjölskyldumeðlim og
rými virðist alltaf nóg.
Árin liðu, nú sá ég Rikka ekki leng-
ur bara á Dyngjuvegi. Vinnustaður
okkar beggja var á Laugaveginum og
nánast daglega öll árin mín í Tínu
Mínu kom Rikki í gættina eða kíkti
inn, svona eftir efnum og ástæðum.
Oftar en ekki var mikið að gera hjá
Rikka og margt á dagskrá, þannig að
hann var á hraðferð en alltaf var jafn
gaman að sjá hann og hvernig sem
viðraði úti bar hann með sér sólskinið
inn.
Í Morkinskinnu, fyrirtæki Rikka á
Laugaveginum, vann Rikki við að
bjarga gömlum verðmætum lista-
verkum. Hann var forvörður. Hann
naut sín sannarlega innan um list og
listamenn. Í Morkinskinnu var við-
hafður skemmtilegur siður. Starfs-
vikan endaði oft á nokkurs konar
opnu húsi, síðdegis á föstudögum.
Þá ræktaði Rikki vináttuna og
bauð til samverustunda með spjalli og
notalegheitum.
Álfheiður og Rikki slitu sambúð en
þau voru svo lánsöm að slíta aldrei
vináttunni. Saman fögnuðu þau öllum
hátíðum með Láru sinni. Saman fögn-
uðu þau öllum mikilvægum viðburð-
um stórfjölskyldunnar.
Það var svo skrýtið, að þrátt fyrir
nýja braut í lífi Rikka, héldu þau
Álfheiður áfram í mínum huga sem
heild.
Enn líða árin. Við Dónald erum á
leið til Finnlands. Bjöllur hringja.
Rikki búsettur í Helsinki. Við slóg-
um á þráðinn. Rikki, sami ljúfi dreng-
urinn, fagnaði okkur sem bróðir og
saman áttum við unaðsdaga á Rune-
bergsgötunni.
Nú síðast föðmuðumst við Rikki í
kærleikshúsinu á Hjallavegi. Það var
30. desember og framundan áramót –
nýtt ár og ný öld. Við hlökkuðum öll
til.
Rikki hafði tekið ákvörðun – fram-
tíðarheimili hans átti að vera í Finn-
landi.
Spennandi starfsvettvangur, þar
sem hæfni Rikka naut sín vel.
Við kysstumst gleðilegt ár – full-
viss um gleði þess og fyrirheit.
En almættið hafði tekið sína
ákvörðun. Rikki er farinn til lands ei-
lífðarinnar eftir hetjulega baráttu við
afleiðingar hörmulegs slyss. Ég trúi
því að þar standi Rikki, þessi góði
vinur, baðaður fegurð og birtu ljóss-
RÍKHARÐ H.
HÖRDAL
MINNINGAR
38 SUNNUDAGUR 1. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
!!"# $%&'( )
*!! ! %!
+,! ! ) -! '!') & %!
$%&'(( .! ! %! "!*" '(( (/ )
0!) ! )
!) ! %!
%+ !#!
! "#
!
$ #
%&'
(' $)
%&' )
!!"
!""
#
$
%&
$
Blómastofa
Friðfinns,
Suðurlandsbraut 10,
sími 553 1099, fax 568 4499.
Blómaskreytingar við öll tilefni
Opið til kl. 19 öll kvöld
!
!" #$ %
" & #$ % ' "( )$ "%! *!
!"% +, )* &%!! *! -. /! ! #$ %
% ( 0 )* &%!! #$ 1
% -( !%
!# *!
2 (!
3 & #$ % !% 0, 0 !/ *!
* 4 ! 4 !3
#
0
1 02 11
/
3/44 +%
% !
5" %%!" ""
.-. . %%!"
%%!" ""
.-& %%!" ""
% !-. ""#