Morgunblaðið - 13.05.2001, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. MAÍ 2001 B 21
bíó
Það er ekki mikið eftir affélagsraunsæismönnum íkvikmyndagerð. Loach lætur
ekki deigan síga í þjóðfélags-
gagnrýninni þótt úr móð sé, en
veður inn í bandaríska kvik-
myndagerð með því að stinga á
einu stærsta kýlinu: ólöglegum
innflytjendum frá Mexíkó og
grimmum örlögum þeirra í
bandarísku sælunni. Hinn þráð-
urinn í myndinni er samband
tveggja systra frá Mexíkó, Mayu
og Rosu, og sumum þykir myndin
ekki alveg hanga saman. Maya
býr í Los Angeles og þangað fer
Rosa eftir að þola niðrandi með-
ferð og tilheyrandi pínu. Það veld-
ur sársaukafullu systrauppgjöri
þegar Rosa uppgötvar að Maya
hefur útvegað henni vinnu með
því að selja sig vinnuveitand-
anum. En Rosa flækist líka í at-
vinnuþref með kærastanum Sam,
sem er í verkalýðsbaráttu. Mynd-
in hefst með dauðtáknrænu atriði
með heimildarmyndablæ um
„rándýrin“ er hjálpa örvænting-
arfullum Mexíkönum að komast í
sæluna handan landamæranna –
og þar með er tónninn gefinn:
Hér er engin Juliu Roberts-Brad Pitt-
Mexíkórómantík.
Raunveruleikinn fléttast einnig
inn í myndina og fleiri en von Trier
nýta sér tilfinningar leikaranna.
Elpida Carrillo sem Rosa er frá
Mexíkó og Rosa snertir sögu
hennar. Hún hóf kvikmyndaferil
sinn 13 ára. Ekkert smáræði fyrir
fátæka táningsstelpu að fá slíkt
tilboð og peningarnir áttu að fara
heim. Enginn sagði henni þó
hvernig mynd þetta væri og þeg-
ar henni var sagt að afklæða sig
var henni allri lokið. Foreldrar
hennar bönnuðu henni að koma
heim í þorpið, hún væri stimpluð
sem hóra og þeir vildu ekki pen-
ingana. Hún sendi þá samt og þeir
komu ekki til baka. Hún var Loach
öskureið að Rosa væri látin selja
sig, hlýddi þó en reiðin skilar sér í
myndinni. Tilboðið um að leika í
mynd Loach kom einmitt þegar
hún hugleiddi að hætta að leika
því að hún var orðin þreytt á að
leika suðrænt kvenfólk sem ekki
var annað en hrár kynþokkinn.
Kvikmyndaleikurinn hefur ekki
fært henni stórhýsi í Beverly
Hills og fjölskyldunni finnst hún
hálfmisheppnuð.
En Carrillo er hæstánægð með
samstarfið við Loach og er núna að
gera heimildarmynd um líf suður-
amerískra leikkvenna í Hollívúdd.
Reuters
Carrillo kyssir Loach: Þjóðfélagsgagnrýni úr tísku?
Loach úr Westurátt
Sigrún Davíðsdóttir
LONDON
BANDARÍSK áhrif eru stöðugt
áhyggjuefni í bresku menningarlífi og
Bretum ögn sárt að sjá jafn-
erkibreskan leikstjóra og Ken Loach
halda í vesturátt til kvikmyndagerðar.
Fyrsta afurðin, Bread and Roses, vek-
ur takmarkaða hrifningu breskra
gagnrýnenda.
Ég byrjaði snemma að fara íþrjúbíó, í Gamla bíó og Sel-fossbíó, þar sem ég var oft
hjá ömmu og afa,“ segir Laufey um
fyrstu kynni sín af kvikmyndum.
„En fyrsta alvörumyndin, sem ég
sá með mömmu tíu- ellefu ára
gömul, var Barzana eftir Kurosawa.
Ég man vel eftir henni, þótti hún
mjög áhrifarík, reyndar dálítið
strembin en mamma útskýrði það
sem ég ekki skildi. Svo fór ég í
skóla Friðriks Þórs Friðrikssonar,
Fjalaköttinn, og Kvikmyndaklúbb
framhaldsskólanna. Það var mjög
skemmtilegt og fræðandi.“
Hún segir starf sitt sem dag-
skrárstjóra erlendrar dagskrár
vera mjög fjölbreytt. „Það er alltaf
eitthvað nýtt að gerast á hverjum
degi, og ég hef gaman af því að
vinna með allskonar efni, ekki
bara bíómyndir heldur líka
fræðslu- og skemmtiefni. Ég og
samstarfsfólk mitt sjáum þar
myndir alls staðar að úr heiminum
og það er ljúf skylda okkar að
reyna að leita uppi gott efni frá
sem flestum málsvæðum og menn-
ingarheimum. Við ráðum reyndar
ekki valinu fullkomlega, þurfum
oft að gera pakkasamninga, sér-
staklega við stórfyrirtækin, þar
sem við verðum að taka með góðu
myndunum einhverjar sem við er-
um ekkert alltof spennt fyrir. En
þá reynum við samt að gera það
besta úr hlutunum og oft er þetta
spurning um hvenær myndir eru
settar á dagskrá. Við þurfum að
höfða til sem flestra, þótt útilokað
sé að gera öllum til hæfis sam-
tímis.“
Eins og ætla má hefur Laufey
mjög breiðan kvikmyndasmekk.
„Þetta fer eiginlega mest eftir því
hvernig skapi maður er í hverju
sinni,“ segir hún. „Mér finnst bæði
mjög gaman að fylgjast með því
nýjasta hverju sinni, núna til
dæmis myndirnar frá Asíu, og evr-
ópskri og íslenskri kvikmyndagerð.
Svo þykir mér líka gaman að fara
bara í bíó, kaupa popp og kók og
sjá ameríska afþreyingarmynd,
spennandi krimma eða hressilega
gamanmynd. Ég geri talsvert af
því. Sérstakar uppáhaldsmyndir
væru til dæmis fyrrnefnd Barzana,
Citizen Kane, myndir Jean Luc God-
ard sem hafa bergmálað skemmti-
lega hjá Tarantino, Die Hard og
Something About Mary og … ja,
listinn er í rauninni endalaus. Það
eina sem mér leiðist eru ofbeld-
ismyndir sem hafa ekkert annað
markmið en að ganga fram af
manni með tómatsósuslettum.“
Laufey hefur setið tvö tímabil í
úthlutunarnefnd Kvikmyndasjóðs,
að auki verið í ýmsum dómnefnd-
um, svo sem við veitingu evr-
ópskra sjónvarpsverðlauna, Nord-
isk Panorama og fleira. Hún hefur
því haft tækifæri til að fylgjast
mjög náið með þróun íslenskrar
kvikmyndagerðar. „Það hefur mik-
ið áunnist á síðustu árum og
ánægjulegt hvað fólk er að fást við
ólíka hluti. Mér finnst þannig ekki
hægt að tala um íslenskar bíó-
myndir sem einhverja eina stefnu,
fólk er að gera fína hluti í hinum
ýmsu efnisflokkum, grínmyndir,
drama og svo framvegis. Oft koma
myndir manni skemmtilega á
óvart eins og Íslenski draumurinn.
Hér leynist víða mikill sköp-
unarkraftur. Þegar ég var hjá
Kvikmyndasjóði upplifði ég hvern-
ig það safnaðist smám saman
reynsla í faginu, ekki síst í sam-
starfinu við Nordisk Film og TV-
fond, og ýmsa meðframleiðendur,
oftast á meginlandi Evrópu. Fólk
fékk meiri svörun á verkefni sín
og útkomuna sjáum við í sífellt
betri íslenskum myndum.“
Laufey Guðjónsdóttir, dagskrárstjóri hjá Sjón-
varpinu, lifir og hrærist í heimi kvikmyndanna
Allt nema tómat-
sósusletturnar
Páll Kristinn Pálsson
Kvikmyndin og ég
lærði kvikmyndafræði við
Kaupmannahafnarháskóla,
fékk þar yfirlit yfir alla
kvikmyndasöguna og
skrifaði lokaritgerð um
mynd þýska leikstjórans
Wim Wenders, Paris Tex-
as. Hún fluttist aftur
heim 1985 og fékk fljót-
lega starf hjá innkaupa-
og markaðsdeild Sjón-
varpsins, vann þar í nokk-
ur ár við að skoða og velja
til sýninga bæði bíómyndir
og annað efni. Laufey hóf
aftur störf hjá Sjónvarp-
inu fyrir einu og hálfu ári
og er núna dagskrárstjóri
erlendrar dagskrár.
Laufey Guðjónsdóttir