Morgunblaðið - 16.08.2001, Page 1

184. TBL. 89. ÁRG. FIMMTUDAGUR 16. ÁGÚST 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 16. ÁGÚST 2001
CARMI Gillon, nýskipaður sendi-
herra Ísraels í Danmörku, fékk
kuldalegar móttökur við komuna til
landsins í gær. Um 500 mótmælend-
ur hrópuðu slagorð gegn Gillon og
Ariel Sharon forsætisráðherra Ísr-
aels, og veifuðu spjöldum þar sem
þeir voru sagðir morðingjar og
hryðjuverkamenn.
Gillon var yfirmaður ísraelsku
leyniþjónustunnar um tveggja ára
skeið á síðasta áratug og hefur við-
urkennt að hafa leyft „hóflegan lík-
amlegan þrýsting“, öðru nafni pynt-
ingar, við yfirheyrslur um 100
manna sem grunaðir voru um að
hafa átt aðild að palestínskum
hryðjuverkasamtökum.
Þetta hefur vakið mikla reiði í
Danmörku og hefur þingmaðurinn
Søren Søndergaard krafist þess að
Gillon verði handtekinn, með vísan
til að hann hafi brotið gegn sáttmála
Sameinuðu þjóðanna gegn pynting-
um. Dómsmálaráðherra og ríkissak-
sóknari hafa hins vegar lýst því yfir
að Gillon verði ekki handtekinn þar
sem hann njóti friðhelgi stjórnarer-
indreka samkvæmt Vínarsáttmálan-
um svonefnda.
Ekki eru allir sáttir við þennan úr-
skurð og í gær söfnuðust um 500
manns, að meirihluta til Palestínu-
menn en einnig ungir vinstrimenn og
félagar í mannréttindasamtökum
fyrir framan ísraelska sendiráðið.
Allmörg börn voru í hópnum og
höfðu sig mjög í frammi.
Mikill viðbúnaður
Var lögregla með mikinn viðbúnað
vegna mótmælanna, yfir 100 óeirða-
lögregluþjónar og brynvarðir bílar
voru í viðbragðsstöðu. Hrópað var til
stuðnings Intifada-uppreisn Palest-
ínumanna en Gillon og Sharon kall-
aðir nasistar, morðingjar og hryðju-
verkamenn. Var tafarlausrar brott-
vikningar Gillons krafist.
„Við erum hér til að lýsa yfir
stuðningi við fórnarlömb Gillons,“
sagði Walid Zaher, Palestínumaður
sem búið hefur 13 ár í Danmörku.
Sjálfur tjáði Gillon sig ekki um
mótmælin í gær, sem hann varð
reyndar ekki vitni að, því hann hélt
rakleiðis til sendiherrabústaðarins,
sem er fjarri sendiráðinu þar sem
mótmælin fóru fram.
Hörð mótmæli við
komu sendiherra
Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
Morgunblaðið/Urður Gunnarsdóttir
Frá mótmælunum gegn nýjum
sendiherra Ísraels í Kaup-
mannahöfn í gær.
ALDRAÐIR Japanir sleppa hér
hvítum dúfum, tákni um frið, við
Yasukuni-hofið í Tókýó í gær.
Fjöldi manna sem gegndu herþjón-
ustu í síðari heimsstyrjöld kom þar
saman í tilefni þess að rétt 56 ár
voru liðin frá því að stríðinu lauk
með skilyrðislausri uppgjöf Japana.
Til stympinga kom við hofið, sem
að fornri japanskri trú er álitið
geyma anda fallinna hermanna –
þar á meðal dæmdra stríðsglæpa-
manna úr síðari heimsstyrjöld –
milli þjóðernissinnaðra hægri-
manna og andstæðinga hern-
aðarhyggju.
Reuters
Friðardúfum sleppt
á stríðslokaafmæli

Koizumi/ 26
RÍKISSTJÓRN Makedóníu og leið-
togar albanska minnihlutans í land-
inu fjarlægðu í gær síðustu form-
legu hindranirnar sem stóðu í vegi
fyrir því að herlið á vegum Atlants-
hafsbandalagsins kæmi inn í landið
og sinnti afvopnun uppreisnar-
manna. Styrktust þar með vonir
manna um að friðarsamkomulagið
sem undirritað var á mánudag kom-
ist til framkvæmda og takast muni
að tryggja varanlegan frið eftir
hálfs árs uppreisn Makedóníu-Alb-
ana.
Makedóníustjórn samþykkti í
gær frumvarp að lögum um hlut-
verk gæzluliðs NATO í landinu, sem
þingið á nú eftir að afgreiða end-
anlega, og um sakaruppgjöf upp-
reisnarmanna sem ekki hafa gerzt
sekir um stríðsglæpi. Talsmenn
skæruliða staðfestu fyrir sitt leyti
að þeir myndu standa við að láta
vopn sín af hendi.
NATO samþykkti í gær að senda
strax fyrir vikulokin fyrsta hluta
herliðsins, sem samkvæmt friðar-
samkomulaginu á samtals að verða
3.500 manna.
Léttvopnuð sveit um 400 manna,
flestir brezkir hermenn, heldur til
Skopje strax á föstudag og mun
þegar hefjast handa við að byggja
upp höfuðstöðvar liðsins sem síðan á
að hafa umsjón með afvopnun
skæruliða en það verður ekki sent á
vettvang fyrr en sannað þykir að
yfirlýst vopnahlé haldi. Sagði Barry
Johnson, talsmaður NATO, frá
þessu í höfuðstöðvum bandalagsins í
Brussel í gær að loknum fundi
NorðurAtlantshafsráðsins, sem
skipað er fastafulltrúum allra
NATO-ríkjanna nítján.
„Vopnahléð verður að vera virt.
Hermenn okkar munu ekki fara til
að koma á friði með hervaldi,“ sagði
danski hershöfðinginn Gunnar
Lange, sem mun fara fyrir Maked-
óníuherliði NATO.
Skærur halda áfram
Samtímis þessu tilkynnti upplýs-
ingamiðstöð Makedóníustjórnar,
sem sérstaklega var komið á fót til
þess að sinna fréttaflutningi af átök-
um við skæruliða, að enn á ný hefði
komið til átaka milli stjórnarher-
manna og skæruliða, í þetta sinn við
þorpið Vaksince nærri norðurlanda-
mærum Makedóníu. Hefðu skær-
urnar hafizt er skæruliðar skutu úr
sprengjuvörpu að stjórnarhermönn-
um, sem svöruðu árásinni.
Stórt landsvæði í norður- og vest-
urhluta Makedóníu er á valdi upp-
reisnarmanna, aðallega hóps sem
kallar sig Þjóðfrelsisherinn.
Fyrsti hluti Makedóníuherliðs
NATO heldur þangað á föstudag
Styrkir von
um varan-
legan frið
Skopje, Brussel. AFP, AP.
MINNA en fjórum klukkustundum
áður en áformuð aftaka Napoleons
Beazley átti að fara fram í Huntsville í
Texas úrskurðaði
áfrýjunardómstóll
í gærkvöldi að
fresta skyldi af-
tökunni. Ekki var
nánar tilgreint í
úrskurðinum hve
lengi aftökunni
skuli frestað.
Beazley hlaut
dauðadóm fyrir
morð sem hann
framdi við misheppnað bílrán er hann
var 17 ára að aldri. Hann er nú 25 ára
og átti að taka hann af lífi með eitur-
sprautu í gærkvöldi. Mál hans hefur
valdið djúpstæðum deilum um beit-
ingu dauðarefsingar gegn afbrota-
mönnum á táningsaldri.
Beazley hafði líka áfrýjað máli sínu
til Hæstaréttar Bandaríkjanna, m.a.
til að fá úr því skorið hvort það sam-
ræmist stjórnarskrá Bandaríkjanna
að taka menn af lífi fyrir glæpi sem
þeir fremja er þeir eru undir 18 ára
aldri. Dómstóllinn hefur enn ekki
ákveðið hvort eða hvenær hann tekur
málið fyrir.
Dauðadómi
frestað
Huntsville í Texas. AP.
Napoleon
Beazley
LEIKGERÐ skáldsögu sem
talið er að Saddam Hússein, for-
seti Íraks, hafi skrifað, verður
sett á svið í dýrri uppfærslu í
Írak, að því er blaðið al-Iraq
greindi frá í gær. Sagan heitir
Zabibah og konungurinn og
fjallar um ást vinsæls konungs á
fátækri, giftri konu. Hún var
gefin út í fyrra án þess að nafn
höfundarins kæmi fram, en
beinar pólitískar skírskotanir í
henni – einkum til Persaflóa-
stríðsins – hafa kveikt þann orð-
róm að höfundurinn sé forsetinn
sjálfur. Frá því bókin kom út
hefur hún rokið út í bókaversl-
unum í Írak.
Að sögn blaðsins verður leik-
gerð sögunnar sett upp vegna
„djúprar, táknrænnar merking-
ar hennar um ást á föðurlandinu
og þjóðinni“. Allir leikarar verða
íraskir, og auk þess taka þátt í
uppfærslunni írösk ljóðskáld,
tónskáld og leikstjórar, en yfir-
umsjón verður í höndum menn-
ingarmálaráðuneytisins. Ekki
hafa borist fregnir af því hve-
nær frumsýnt verður, eða hvort
æfingar eru hafnar.
Flestir Írakar telja að Sadd-
am sé höfundur bókarinnar. En
sumir segja að elsti sonur hans,
Odai, sé höfundurinn, vegna
þess að í bókinni eru óvenju ber-
orðar kynlífslýsingar. Odai er
álitinn vera kvennamaður.
Bók
Saddams í
leikgerð
Bagdad. AP.