Vísir - 29.08.1979, Blaðsíða 8

8
VÍSIR
Miövikudagur
29. ágúst 1979.
Utgefandi: Reykjaprenth/f
Framkvæmdastjóri: Davtfi Gufimundsson
Ritstjórar: úlafur Ragnarsson
Hörfiur Einarsson
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson. Fréttastjóri er-
lendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blafiamenn: Anna Heiður Oddsdóttir, Axel Ammendrup, Friðrik Indriðason,
Gunnar E. Kvaran, Gunnar Salvarsson, Halldór Reynisson, Jónina Michaelsdóttir,
Katrln Pálsdóttir, Kjartan Stefánsson, Oli Tynes, Páll Magnússon, Sigurður
Sigurðarson, Sigurveig Jónsdóttir, Sveinn Guðjónsson, Sæmundur Guðvinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Gunnar V.
Andrésson, Jens Alexandersson, Þorir Guðmundsson. Útlit og hönnun: Gunnar
Trausti Guðbjörnsson, AAagnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Siguröur R. Pétursson.
Auglýsingar og skrifstofur:
Siðumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Sifiumúla 14, simi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 3.S00 á mánuöi
innanlands. Verö i lausasölu
kr. 180 eintakið.
Prentun Blaöaprent h/f
Verölagshöftin hafa lamaö innanlandsflugiö um margra ára skeiö. Ein af leiöing þess
er sú, aö öryggismálin I innanlandsfluginu eru látin sitja á hakanum. Þjúnar svona
haftastefna hagsmunum fólksins i landinu? Ætli þaö sé ekki betra aö borga svolftiö
meira, en hafa þá þjónustuna og öryggiö I lagi?
að óvissa væri ríkjandi um það/
hvort Flugfélagið Vængir fær
leyfi til þess að halda áfram
starfsemi sinni eftir næstu
mánaðamót.
Frá því um síðustu áramót
hefur félagið ekki getað fengið
flugrekstrarleyfi sitt endur-
nýjað. Yfirvöld segja, að flug-
rekstur félagsins hafi síðan verið
undir eftirliti Loftferðaeftirlits-
insfrá degi til dags og nú hafi fé-
lagið fengið f rest tiM. september
nk. til að koma rekstrinum í lög-
legt horf.
Hvað er það, sem hefur verið
að hjá félaginu? Það virðist
einkum hafa verið þrennt. I
fyrsta lagi hefur viðhaldsaðstöðu
verið talið ábótavant. I öðru lagi
hefur varahlutalager ekki verið
talinn fullnægja kröfum yfir-
valda. Og í þriðja lagi hafði fé-
lagið ekki flugrekstrarstjóra
með tilskilin réttindi.
Það er auðvitað eðlilegt og
sjálfsagt, að flugmálayfirvöld
gangi ríkt eftir því, að atriði sem
þessi, er öll varða f lugöryggi, séu
í samræmi við settar reglur. Það
er þeirra skylda. Afskipti þeirra
af málinu virðast líka hafa borið
þann árangur, að bætt hafi verið
úr verulegum hluta þess, sem
talið var ábótavant í flugrekstri
félagsins. Það er ekki aðeins
hagsmunamál eigenda og starfs-
manna Vængja, að starfsemi fé-
lagsinsgeti gengið áfram. Það er
einnig brýnt hagsmunamál stórs
hluta landsmanna, því að Vængir
halda uppi áætlunarflugi til níu
staða á landinu auk annarrar
f lugstarfsemi.
Þegar vandamál, eins og það,
sem uppi hefur verið í rekstri
Vængja koma upp á yfirborðið,
fer ekki hjá því, að upp fyrir
mönnum rifjist afskipti verð-
lagsyfirvalda af rekstri þessa fé-
lags og annarra félaga, sem
halda uppi innanlandsf lugi
okkar. Það er alkunna, að innan-
landsflug Flugleiða hefur verið
rekið með verulegu tapi á
undanförnum árum, og svo hef ur
ugglaust verið um önnur félög í
áætlunarf lugi innanlands. Félög-
unum hefur verið meinað að
selja þjónustu sína réttu verði, og
þannig hafa yf irvöld skyldað þau
til að stunda rekstur sinn með
tapi. Þegar svona er að málum
staðið, er ekki við öðru að búast
en margt fari úrskeiðis í rekstr-
inum, m.a. það, sem síst skyldi,
eins og öryggismálin, því að það
f jármagn, sem fyrir hendi er á
hverjum tíma, fer að sjálfsögðu í
að halda rekstrinum gangandi
frá degi til dags.
En eftir að verðlagsyfirvöld
með pólitíska vísitölutrúða í
broddi fylkingar, eru með þess-
um hætti búin að graf a svo undan
starf seminni, að í raun og veru er
ekki hægt að halda henni uppi í
samræmi við lög, koma önnur
yfirvöld til skjalanna, í þessu til-
viki f lugmálayf irvöld, og
krefjast þess — auðvitað með
réttu— að eftir lögum sé farið,
ella verði starfsemin stöðvuð.
Afskipti verðlagsyfirvalda af
fargjöldum í innanlandsflugi eru
ágætt dæmi um það, hversu
háskaleg hin forneskjulegu verð-
lagshöft geta verið. Það er ekki
aðeins, að þau lami eða kollvarpi
nauðsynlegum fyrirtækjum,
heldur geta þau beinlínis orðið til
þess, að líf i og limum f jölda fólks
sé stef nt í hættu. Það er vissulega
alvarlegt íhugunarefni fyrir
verðlagsyfirvöld, jafnt embættis
menn sem stjórnmálamenn, á
hvorn háttinn þau þjóni betur
íbúum þessa lands: með því að
halda sífellt niðri fargjöldunum í
innanlandsfluginu, svo að starf-
semi þess sé sífellt í lamasessi,
eða með því að heimila eðlileg
fargjöld, þannig að félögin í
innanlandsfluginu geti haldið
uppi góðri þjónustu og af því
öryggi, sem lög áskilja.
I TILEFNI AF NORSK-
UMSKRIFUM
UM JAN MAYEN MAUÐ
Svar viö grein Arthur Klæbo
,,Pa eiga bölgelengd” laugar-
daginn 11. ágúst I Verdens
Gang.
Éghefi séö nú siöustu dagana
margar athugasemdir um
loönuveiöarnar, sem ég og
margir fleiri hér á Islandi vild-
um gjarna svara nú um had. 1
gær 11.8. kom Hr. Arthur Klæbo
meö eftirfarandi f Verdens
Gang, og þá gatiég ekki lengur
þagaö:
„Islendingarnir hafa ekki
krafist JAN MAYEN ennþá,
þeir hafa nóg af eldfjöllum
heima, aöeins aö þeir fái loönu
og þorskinn” Aöur stóö í grein-
inni: „Rússarnir i austri og Is-
lendingarnir i vestri þykjast
hafa fullan rétt á aö veiöa I
matarpotti vorum.”
Fordæmið frá
sfldveiðunum
Já ekki er þetta gott. Þetta
litur svo sem ekki vel út f dag
12.8., þegar ég sit hér og rita
þetta heima hjá mér. Hvers
vegna erum viö ekki sammála á
Islandi og Noregi? HEFUR eitt-
hvaö skeö áöur, sem maöur MA
EKKI gleyma varöandi veiöi er
„tilheyrir” okkurbáöum? Jáog
ekki svo litiö Má ég kannski
mjög stuttlega benda á nokkur
atriöi: Sildin er horfin. En meö
hvaöa hætti veiddum viö hana
AÐUR en hún hvarf? Ariö 1956
veidduö þiö i Noregi um 12,5
milljónir hekto-litra af stór-sild
(vetrarveiöin). Ariö 1960 var
veiöin undir einni milljón
hekto-lftrum. Og svo kom
SKANDAL-veiöin á smásildinni
1963—1965 meö um 1,5 milljón
hekto-litrum. Sem stór-sild væri
samsvarandi veiöi 10 SINNUM
meiri, eöa nægileg til 6—8 ára
toppveiöi meö góöri útkomu.
Ekki er þetta fallegt. Og af-
leiöingarnar af þessu voru þær,
aö ENGIN síld er nú mörgum
árum eftir þessa skandal-veiöi.
Nú einmitt fyrir 10 árum
komu 10 islensk skip eftir 30—40
daga Utivist eftir sfld, á haf-
svæöi fast upp aö Svalbaröi,
meö tóm-tunnur um borö til
þess aö salta sfldina, en AN
NOKKURRAR SÍLDAR. Svo
VAR HON HORFIN. Efnahags-
kerfi Islands var f rúst.
íslendingar lifa á fiski.
En hvaö gerir nakin kona?
Húnreyniraöspinnaeitthvaö til
skjóls. Þetta reyndum viö
einnig hér. Viö náöum góöri
samvinnu viö DANI, en EKKI
viö NORÐMENN áriö 1969 og
áfram næstu árin meö sölu á
síld frá suölægari veiöislóöum.
Margir leituöu á þessar „Klon-
dyke” veiöislóöir og margir
veiddu eins og mögulegt var og
villt. Þaö er létt fyrir yöur aö
finna út hverjir þaö geröu. Viö
Islendingar veiddum allan
timann aöeins til beinnar neyslu
(fyrir betri vinnslu), á sama
tima og aörir meö stór og ný
skip veiddu beint fyrir
gúano-verksmiöjurnar. Og svo
var þetta búiö. Sfídin veidd upp,
einnig á suölægum slóöum.
Hvaö geta menn veitt þar nú?
Já, þér getiö svaraö yöur sjálfur
um þaö.
Jón Armann Héöinsson fyrr-
verandi alþingismaöur skrifar
hér um nokkur atriöi, er snerta
deilu tslendinga og Norömanna
um fiskveiöar viö Jan Mayen.
Hann segir m.a.: Þaö væri
áhugavert aö heyra, hvaö
norskir skattborgarar segja um
skattinn sinn, er fer til aö
styrkja útgerö, sem veiöir loönu
meö þeim hætti, aö þaö stofnar
tiiveru okkar i voöa. Engin
loöna táknar beinlinis enginn
þorskur, og þá er úti um búsetu
á eyjunni tslandi.
Já, ég vil aö þaö liggi vel ljóst
fyrir i Noregi, aö viö lslend-
ingar lifum á fiski sem númer 1
og svo mun veröa áfram um ó-
komin ár. VIÐ URÐUM ÞVl AÐ
REYNA AÐ BJARGA OKKUR
A EINN EÐA ANNAN HATT.
VIÐ REYNDUM AÐ VEIÐA
LOÐNU. Þaö kom betur Ut en
menn áttu von á. 1 minum bát
haföi ég þverskrúfur og dælu og
fleiri af þessum fyrstu nýju
græjum, er geröu þetta mögu-
legtfstórum stil. Þaö kom i ljós,
aö viö gátum veitt i frost, niöur-
suöu og svo i verksmiöjurnar.
Viö vorum á stuttum tima
komnir inn i stór-veiöar á loönu.
Svo ákveönar loönuveiöar, aö
allir bátarnir f dag eru sérstak-
lega útbúnir fyrir loönuveiöar.
ENGIN LOÐNA ER ÞVÍ
ALGJÖRT ROTHöGG A
ÞESSA BATA OG HAGSÆLD
HÉR.
Ég gæti skrifaö yöur margar
siöur um þetta mál og samvinnu
þjóöa okkar á s.l. 20 árum.
Ég ásamt öörum manni frá
L.t.Ú. fór fyrir 20 árum til
Noregs aö undirbúa kaup á 8 90
feta sildveiöiskipum, er varö
upphaf aö stórkaupum frá Nor-
egi á skipum og veiöarfærum,
ásamt nýtisku útbúnaöí. Um 200
skip, stór og smá hafa veriö
keypt á þessum tima og
NOREGUR hefur þénaö mill-
jaröa á þessum kaupum. Ég vil
segja, aö i langflestum tilfellum
var hér um góö viöskipti aö
ræöa.
Timinnliöurog viö veröum aö
læra nokkuö af reynslunni.
Menn ræöa og ræöa á mörgum
ráöstefnum hér og þar. Ég hefi
veriö á ráöstefnum i Noregi og
viöar iEvrópu og hjá S.Þ. i New
York (hafréttarráöstefnunni).
Hægt ogbitandi sigur áleiöis aö
lausn málanna, og flestir teljum
viö okkur sjá lausn innan langs
tima. Þaö liggja linur aö vissri
lausn, sem menn geta metiö
sem takmark. Menn gera t.d.
greinarmun á milli byggös
lands eöa óbyggörar eyjar.
Byggt land hefur fengiö 200
mflna lögsöguna. En eyland,
þótt notaö sé til visindaiökana,
hefur EKKI fengiö þennan rétt.
Þaögetur veriö erfitt fyrir yöur
aö þola.
Verðum að beita gát.
Ég er fæddur á noröur-landi
og allir þar er á sjónum eru vita
i gegnum margra ára reynslu,
aö loönan hreyfir sig mjög mis-
jafnlega aö og frá ströndinni.
Viö vitum alls ekki nægilega vel
meö hvaöa hætti þetta á sér staö
eöa hvernig hún hverfur til hafs
frá gotstöövunum viö landiö.
Hér i er aðaláhættan. Aöur en
viövitum meira, verðumviöaö
veiöa meö verulegri aögát, meö
reynsluna frá þorskveiöi og
sildinni I huga. Viö getum ekki
haldiö áfram meö
„mink-veiöi-huga” i loönunni.
Aö lokum getur veriö áhuga-
vert aö heyra hvaö norskir
skattborgarar segja um
skattinn sinn, er fer til aö
styrkja Utgerö, sem veiöir loönu
meö þeim hætti, aö þaö stefnir
tilveru okkar i voöa. ENGIN
LOÐNA TAKNAR BEINLINIS
ENGINN ÞORSKUR OG ÞA ER
OTI UM BÚSETU A EYJUNNI
’ „ISLAND”.
Kópavogi 12. ágúst 1970.