Morgunblaðið - 20.02.2002, Page 18

Morgunblaðið - 20.02.2002, Page 18
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF 18 MIÐVIKUDAGUR 20. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ ERLENT TAP af reglulegri starfsemi Tanga hf. á Vopnafirði nam 95,6 milljón- um króna árið 2001 samanborið við 263,6 milljóna króna tap árið áður. Verulegur afkomubati var á rekstri félagsins síðari helming ársins og nam hagnaður tímabilsins 197 milljónum króna. Rekstrartekjur hækkuðu um 30% á milli ára en rekstrargjöld um 12%. Veltufé frá rekstri hækkaði í 283,5 milljónir króna úr 11,7 milljónum króna árið 2000. Afkomubatinn stafar fyrst og fremst af verulegum verðhækkun- um á afurðum, m.a. vegna geng- islækkunar. Gengislækkunin er einnig aðalástæða taps félagsins en vaxtagjöld, gengismunur og lang- tímalán hækkuðu úr 308 milljónum króna árið 2000 í 523 milljónir króna árið 2001. Vergur hagnaður nam 492,2 milljónum króna en nam 177,2 milljónum króna árið 2000 sem er 177% hækkun á milli ára. Á árinu 2001 sameinaðist Sjóla- ver ehf. Tanga hf. Við samein- inguna jukust botnfiskveiðiheim- ildir félagsins verulega eða úr 1.641 tonni í 2.951 tonn. Við sam- eininguna var hlutaféð hækkað um 300 milljónir króna að nafnvirði. Síðar var gefið út viðbótarhlutafé að nafnvirði 80 milljónir króna og hækkaði hlutafé félagsins því úr 502 milljónum króna í 882 milljónir króna. Eigið fé sem var 304,3 millj- ónir króna í árslok 2000 hækkaði í 637,6 milljónir króna í árslok 2001. Ágætar horfur í þróun afurðaverðs Horfur fyrir rekstur félagsins eru ágætar eins og annarra félaga sem byggja afkomu sína að miklu leyti á veiðum og vinnslu á upp- sjávarfiski. Verð á afurðum upp- sjávarfiska er hátt og markaðs- horfur góðar. Þróun afurðaverðs hefur mikið að segja fyrir rekstur félagsins og þróunin á mörkuðum fyrir fiski- mjöl og lýsi mun ráða miklu um niðurstöðu rekstrarins á þessu ári. Verð á lýsi og mjöli hefur hækkað í erlendri mynt, auk þess sem geng- islækkun síðasta ár bætir um bet- ur. Jafnframt þessu er verð á frystri loðnu viðunandi og horfur góðar með A-Evrópumarkað. Aðal- fundur Tanga hf. verður haldinn 12. apríl 2002 nk.                    !" #        / "   )   $% &  *  + ' % ' !(  $#!(  '()* +,(-  '+. /.*-  /0   ,.1 '0.'   '10 (21' '(213       )   )  01) ($   ($  *  *+                     " #$   " #$   " #$       ! .++' .++'       !  Tangi tapaði 100 milljónum Nær 200 milljóna króna hagnaður á síðari hluta ársins HAGNAÐUR af rekstri Verð- bréfaþings Íslands hf. og dóttur- félags þess, Upplýsingaþings ehf., nam 19,0 milljónum króna á árinu 2001. Árið áður var hagnaðurinn 19,4 milljónir. Eigið fé samstæðunnar í árslok 2001 nam 144,7 milljónum og var eiginfjárhlutfall 82,6% en 58,6% árið áður. Rekstrartekjur ársins 2001 námu 267,5 milljónum en 211,3 milljónum árið 2000. Rekstr- artekjur móðurfélagsins hækkuðu um 25,4% á milli ára en þar af hafa tekjur af kjarnastarfsemi, þ.e. eig- inlegri kauphallarstarfsemi, aukist um 3,6% á milli ára. Aukning rekstrartekna samkvæmt rekstr- arreikningi felst einkum í tengi- gjöldum vegna tenginga þingaðila við SAXESS-viðskiptakerfið og hagnaði vegna sölu á fasteign fé- lagsins. Á miðju ári 2001 var fast- eign félagsins seld og nam hagn- aður af sölu hennar 15,3 millj. kr. án áhrifa tekjuskatts. Í tilkynningu frá Verðbréfaþingi segir að niðurstaða rekstarreikn- ings sé nokkru betri en endur- skoðuð rekstraráætlun frá því í ágúst gerði ráð fyrir. Ástæðuna megi fyrst og fremst rekja til veltuaukningar á síðustu mánuðum ársins. Rekstraráætlun fyrir árið 2002 gerir ráð fyrir 3% hækkun á tekjum frá fyrra ári. Hækkun gjalda er áætluð 8,5% og hagnaður 11,8 milljónir. Aðalfundur Verðbréfaþings Ís- lands hf. verður haldinn 19. mars. Stjórn félagsins leggur til að greiddur verði 9 milljóna króna arður, að gefin verði út jöfnunar- hlutabréf að upphæð 35 milljónir og að ákvæði um hömlur á með- ferð hluta í félaginu verði fram- lengt til ársloka 2004. Hagnaður Verð- bréfaþings 19 milljónir króna KIMIKO segir sögu sína af rósemi og yfirvegun. Hún rekur hvernig eiginmaður hennar beitti hana iðu- lega ofbeldi á þeim 32 árum, sem þau bjuggu saman. Hann sló hana í andlitið og magann, stundum barði hann hana með spýtu; hann sparkaði líka í hana þannig að hún rifbrotn- aði. Þegar hlé varð á líkamlegu ofbeldi braut hann hana niður andlega, rúði hana sjálfsvirðingu og gerði hana sér undirgefna. „Ég var þræll,“ segir Kimiko, sem lætur það nafn eitt duga af ótta við að eiginmaður hennar reyni að hafa upp á henni. „Nei, ég bjó við enn öm- urlegri aðstæður, jafnvel þrælar hafa meira frelsi en ég naut.“ Þar til nýverið voru fórnarlömb heimilisofbeldis óþekkt fyrirbrigði í Japan. Samfélagið kaus að leiða þennan vanda og þjáningar kvennanna hjá sér; samfélag þar sem miðaldra karlar móta lög og reglur og fólki lærist að taka ekki eftir skrámum og marblettum, sól- gleraugum eða öðrum táknum þess að heimilislífið sé linnulaus hrylling- ur. Ný lög og aukið áræði Síðla árs í fyrra varð hins vegar breyting á í Japan þegar landsmenn, síðastir þróaðra iðnríkja, viður- kenndu loks að heimilisofbeldi tíðk- aðist og væri vandi, sem krefðist við- bragða. Nú hafa lög verið sett í því skyni að koma í veg fyrir slíkt of- beldi og vernda fórnarlömbin. Upplýsingar um hversu algengt ofbeldið er og hversu hátt það nær upp í samfélagsstigann hefur komið mörgum Japönum á óvart og snortið þá djúpt. Japanir hafa enda löngum verið stoltir af samfélagsgerð sinni; hófstillingunni, kurteisinni, yfirveg- uninni. Upplýsingar um að óskhyggja mótaði mynd margra af japönsku fjölskyldulífi bárust fyrst árið 1999. Þá leiddi könnun í ljós að tuttugustu hverri húsmóður hafði verið hótað lífláti af maka sínum. Fjórum sinn- um fleiri konur, um 20% þátttak- enda, sögðust hafa orðið fyrir lík- amlegu ofbeldi. 13. október síðastliðinn gengu í gildi ný lög varðandi heimilisofbeldi og réttarstöðu fórnarlamba þess. Á þessum fjórum mánuðum hefur til- kynningum til lögreglunnar fjölgað um helming. Er nú svo komið að um 1.500 konur leita til lögreglu sökum þessa í hverjum mánuði. Sérfróðir segja að þá miklu aukningu megi ef til vill að hluta rekja til aukins at- vinnuleysis í Japan. En þyngst vegi þó að konur hiki nú síður en áður við að skýra frá því, sem þær mega þola. Konur sækja á Lögum má auðveldlega breyta. Erfiðara er að knýja fram menning- arleg umskipti og sigrast á hefðum. Ráðgjafar og fórnarlömb, talsmenn baráttuhópa og hreyfinga segja að í Japan hafi löngum ríkt samsæri þagnarinnar; sú viðtekna skoðun að engum komi við hvernig eiginmaður fer með konu sína innan veggja heimilis þeirra. Fræðimenn segja að tala megi um vatnaskil í þessum efnum í Japan. Verðmætamat hafi tekið breyting- um og það sama eigi við um marg- vísleg mynstur, sem greina má í hverju samfélagi. Í Japan aukist skriðþungi kvenna í samfélaginu hægt en markvisst. Konur hafi verið í hlutverki lítilmagnans en sumar þeirra skori nú á hólm hefðir, sem karlar hafi mótað. Þá hafi efasemdir víða vaknað um þau neikvæðu fé- lagslegu áhrif, sem fylgt hafi vegferð Japana til auðs og allsnægta; kostn- aður samfélagsins verði að teljast umtalsverður. Tilfinningar heftar En gamlar hefðir reynast lífseig- ar. „Margir líta enn svo á að eig- inkonan sé eign karlsins og að ekki megi þrengja að fjölskyldunni með lagasetningu,“ segir Kazuhoto Shinka, forstöðumaður jafnréttis- skrifstofu ríkisins. Noriko Yamaguchi starfar fyrir samtök fórnarlamba heimilisofbeldis í Tókýó. Hún bendir á að japanskir karlmenn eigi í engin hús að venda og geti því hvergi leitað sér ráðgjaf- ar eða hjálpar. Hún telur hneigð jap- anskra karla til heimilisofbeldis menningarlegt fyrirbrigði. Karlar í Japan séu aldir upp á þann veg að þeim beri hvorki að sýna tilfinningar né opinbera eitthvað það, sem sam- félagið telji veikleikamerki. „Loks þegar þeir sýna sinn innri mann brýst það oft fram í reiði,“ bætir hún við. Sá misskilningur er einnig furðu útbreiddur í Japan að vandi þessi sé bundinn við lágstéttir og lítt mennt- að fólk. Sagan segir annað. Þessi vandi er greinanlegur í öllum þrep- um samfélagsstigans. Og raunar skýrði Hiroko Sato, eiginkona Eis- aku Sato, fyrrum forsætisráðherra, frá því að eiginmaðurinn hefði oft- lega beitt hana líkamlegu ofbeldi. Eisaku Sato er eini Japaninn, sem hlotið hefur Friðarverðlaun Nóbels en það gerðist árið 1974. Börnin njóta ekki verndar Hópar og hreyfingar japanskra kvenna telja nýju lögin engan veg- inn fullnægjandi. Fyrir það fyrsta er ekki kveðið á um að refsi beri þeim, sem gerist sekur um heimilisofbeldi. Vandanum er vísað til fjölda stofn- ana og ákvæði, sem varða kynferð- islegt eða sálrænt ofbeldi, er ekki að finna í lögunum. Að auki er það svo, að kveðið er á um að konur skuli njóta verndar en börn þeirra eru undanskilin. Þetta þýðir að karlar geta náð börnunum á sitt vald og beitt eiginkonuna þrýst- ingi í krafti þess. Nauðgun í hjóna- bandi er aukinheldur ekki glæpur í Japan. Þá benda margir á að margar konur standi höllum fæti í Japan nú um stundir. Efnahagssamdráttur geri að verkum að atvinnumöguleik- ar þeirra hafi skerst, sem aftur þýði að margar hiki þær við að flýja eig- inmenn sína. „Margar konur neyð- ast til að snúa aftur heim í ofbeldið og yfirganginn vegna þess að þær geta ekki séð sér farborða sjálfar,“ segir Ritsuko Nomoto, fyrrum fórn- arlamb og ráðgjafi, sem jafnframt rekur veitingastað þar sem konur, er orðið hafa fyrir sömu reynslu, hafa fengið vinnu. Loks er þess að geta að á leigu- markaði í Japan er mörgum húseig- endum illa við að leigja einstæðum konum. Kimiko, sem rakti stuttlega sögu sína í upphafi þessarar frásagnar, segist dauðhrædd við fyrrum eigin- mann sinn; raunar áræðir hún ekki einu sinni að segja uppkomnum dætrum sínum hvar hún er niður komin. En í fyrsta skiptið í áratugi kveðst hún skynja sjálfa sig sem frjálsa mannveru. „Ég er svo hamingjusöm að hafa sloppið frá þessu hryllilega lífi. Ég er frjáls.“ Heimilisofbeldi loks viðurkennt í Japan Los Angeles Times/Noboru Hashimoto Ritsuko Nomoto, fórnarlamb ofbeldisins, rekur nú veitingastað í Tókýó. Þar hafa nokkrar konur, sem urðu fyrir sömu reynslu, fengið vinnu. Japanir hafa loks, síð- astir iðnvæddra þjóða, viðurkennt að heimilis- ofbeldi fær auðveldlega þrifist í samfélagi þeirra. Ný lög hafa verið sett en fórnarlömbin eru sammála um að þau gangi of skammt. Tókýó. The Los Angeles Times. ’ Jafnvel þrælarhafa meira frelsi en ég naut ‘ RÍKISSTJÓRN Bandaríkjanna hefur lýst yfir stuðningi við, að upp verði teknir framseljanlegir kvótar en Magnuson-Stevens- fiskveiðistjórnarlögin verða tek- in til endurskoðunar á þessu ári. Þá mun bann við einstaklings- bundnum kvótum renna út í október næstkomandi. Kemur þetta fram á vefsíð- unni News@worldcatch.com og þar segir, að Bush hafi verið hlynntur einstaklingsbundnum og framseljanlegum kvótum er hann var ríkisstjóri í Texas. Er þetta mál nú í höndum nefndar á vegum bandarísku fulltrúadeild- arinnar en hingað til hefur veið- inni verið stjórnað með ákveðn- um veiðitímabilum og heildar- kvóta. Hefur það leitt til gífur- legs kapphlaups á þeim tíma, sem veiðin er leyfð, og algengt, að menn sæki þá sjóinn næstum hvernig sem viðrar. Framselj- anlegir kvótar vestra?

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.