Morgunblaðið - 25.06.2002, Blaðsíða 27

Morgunblaðið - 25.06.2002, Blaðsíða 27
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. JÚNÍ 2002 C 27HeimiliFasteignir Ístórum garði geta tröppurverið eitthvað sem setur mik-inn svip á einstaka hluta hans.Það eru til ótal útfærslur af tröppum sem nota má til þess að fegra garðinn og bæta aðgengi. Þetta á sérstaklega við þar sem hæðarmismunur er mikill. Í þessari grein verður fjallað um tröppur í garðinum og hvernig megi gera þær bæði nytsamar og skemmtilegar út- lits. Algengast er að tröppur í görðum séu steyptar, hlaðnar úr steyptum einingum eða smíðaðar úr timbri. Einnig eru til útfærslur af óform- legri tröppum hlöðnum úr grjóti eða steinum. Tröppur hafa oft verið tilefni til þess að gefa hugmyndafluginu laus- an tauminn því útfærslumöguleik- arnir eru ótal margir. Algengt er að nota stórt grjót í görðum bæði sem skraut og til þess að halda við jarð- veg til að koma í veg fyrir að hann skríði fram. Ef tröppur koma á milli þessara stóru steina geta tröppurnar minnt á flúðir eða foss á milli steinanna. Á öðrum stöðum geta tröppur verið hluti af ævintýraupplifun þess sem gengur um garðinn því þegar farið er upp eða niður tröppur blasir við nýtt sjónarhorn. Þannig má gefa svæðunum fyrir ofan og neðan tröppurnar hvorum sinn stíl. Stærð og lögun á tröppum Til þess að þægilegt sé að ganga um tröppur eru flestar tröppur í samræmdum stærðum. Venjulegar tröppur innandyra hafa uppstig í kringum 18 cm og framstigið um 28 cm. Í garðinum er þó oft miðað við að uppstigið sé 15 cm og innstigið um 32 cm. Þó þetta séu hefðbundnar stærðir og rétt sé að hafa þær til við- miðunar er langt frá því að þessar stærðir séu algildar. Þar sem tilgangur trappnanna er misjafn getur verið heppilegra að nota óhefðbundnar stærðir. Ef halli brekkunnar er lítill er hægt að hafa frekar „letilegar“" tröppur en með því er átt við að auðvelt sé að ganga upp þær. Þá gæti uppstigið td. verið 12 cm og framstigið milli 70 og 90 cm. Þannig eru tekin tvö skref í hverju þrepi og því auðvelt að ganga um tröppurnar. Slíkar tröppur er einnig hættuminni. Þess ber þó að geta að uppstig þrepa má ekki verða minna en 10 cm þar sem hætta er á að dottið sé um þær. Einnig getur verið varasamt að hafa bara eitt þrep af sömu ástæðu. Það sem ber þó helst að varast er að nota misháar og mislangar tröppur í sama stiganum en auðvelt er að mis- stíga sig í slíkum tröppum. Steyptar tröppur Ef umhverfi hússins er hannað um leið og húsið getur verið hag- kvæmt að steypa tröppurnar um leið og húsið. Í slíku tilfelli er líka auð- velt að koma fyrir hitalögn í þrepin en það á sérstaklega við um tröppur sem nota á allan ársins hring. Flísalögn utandyra er yfirleitt mjög falleg en hún býður upp á að tengja saman úti og inni. Þetta er meðal annars hægt að gera með því að nota flísar í tröppurnar upp að húsinu og í pall fyrir framan að- aldyrnar, í anddyrið og jafnvel áfram inn á gang eða inn í stofu. Það eru til margar tegundir af steyptum kantsteinum, tröppu- steinum og sérmótuðum þrepein- ingum en slíkar einingar má fá hjá þeim aðilum sem framleiða og selja hellur og innkeyrslusteina. Þegar slíkar tröppur eru hlaðnar skiptir máli að undirlag þrepanna sé vel þjöppuð ófrostvirk grús þannig að þrepin aflagist ekki með tím- anum. Flestir kantsteinarnir eru einnig þannig að það borgar sig að steypa á bak við þá. Ef kantsteinar eru notaðir í tröppunefið þá eru yfirleitt hafðar steyptar hellur eða möl í innstiginu. Í stað kantsteinanna má einnig nota timburbjálka en þá skiptir máli að nota timbur sem er slitsterkt. Ef notað er óheflað timbur er það ekki jafn sleipt í bleytu og það hrindir einnig betur frá sér vatni. Tröppur sem hluti af dvalarsvæði Ef hæðarmismunur er í trépalli þá eru ýmsir útfærslumöguleikar á þrepunum milli einstakra svæða. Þar sem tröppur snúa mót suðri geta þær verið upplagðar til þess að tylla sér á og einnig getur þetta ver- ið upplagt svæði fyrir börnin að leika sér með dúkkur, bíla og önnur leik- föng. Ef um fáar tröppur er að ræða þá getur verið sniðugt að miða uppstig og framstig við að gott sé að setjast í tröppurnar. Slíkar tröppur hafa þá lengra framstig og hærra uppstig, en 50 cm framstig og 25 cm uppstig býður upp á að hægt sé að setja litl- ar dýnur til að setjast á í þrepin. Slík þrep ættu þó ekki að vera fleiri en fjögur til að koma í veg fyrir óþarfa fallhættu. Hvíldarpallar í löngum tröppum Ef þrep fara upp um meira en 150 cm hæð þá er ráðlegt að vera með hvíldarpalla með jöfnu millibili en þeir eru þrep með lengra innstigi en önnur þrep í tröppunum. Þetta er gert bæði til þess að þeir sem erfitt eiga með gang geti hvílt sig á leið- inni og til að minnka slysahættu. Að lokum þarf að skoða vel hvort þörf sé á handriði en það getur verið breytilegt eftir aðstæðum á hverjum stað. Handrið geta sett mikinn svip á hús og garð og hjálpað til við að skapa samræmda heildarmynd. Til eru ótal útfærslur af tröppum til þess að fegra garðinn. Ef tröppur koma á milli stórra steina geta þær minnt á flúðir eða foss á milli steinanna. Gróður og garðar eftir Björn Jóhannsson landslagsarkitekt/landslags- arkitekt@landslagsarkitekt.is Tröppur í görðum

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.