Morgunblaðið - 25.07.2002, Blaðsíða 43

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 25. JÚLÍ 2002 43
Sími 562 0200
Erfisdrykkjur
www.solsteinar.is sími 564 4566
Legsteinar
í Lundi
við Nýbýlaveg, Kópavogi
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sími 581 3300
Allan sólarhringinn — www.utforin.is
Suðurhlíð 35, Fossvogi
Sverrir
Olsen
útfararstjóri
Bryndís
Valbjarnardóttir
útfararstjóri
Sverrir
Einarsson
útfararstjóri
Landsbyggðarþjónusta. Áratuga reynsla.
missir varð til þess að Helgi hélt
sér til hlés frá opinberu lífi. Mót-
lætið bugaði þau ekki, en beygði
um stund.
Á þessum árum kom ég ungur
menntaskólapiltur fyrst á heimili
þeirra, er ég kynntist syninum Jó-
hannesi. Heimilið stóð okkur vin-
um Jóhannesar ætíð opið og hús-
ráðendur voru virkir þátttakendur
í daglegu lífi okkar, ungum mönn-
um traust bakland. Í rökræðunni
naut Helgi sín, hann var rökfimur
gáfumaður, kankvís, stundum ögr-
andi en umfram annað þroskaður
og ábyrgur vinur. Heimili þeirra
var lifandi menningarhús, skóli,
þar voru mál rædd hispurslaust og
krufin, staðhæfingar staðlausar ef
þær voru ekki rökstuddar. Helgi
lést haustið 1978, en Líney hélt
ótrauð áfram sína kerlingarslóð,
sinnti ritstörfum, fjölskyldu og öðr-
um hugðarefnum. Líkamlegri
heilsu Líneyjar hrakaði mjög síð-
ustu árin og varð hún öðrum háð
um hjálpræði, þar naut hún auk
fjölskyldu umönnunar starfsfólks
Sunnuhlíðar.
Vegmóðum er dauðinn líkn. Ég
kveð kæra vini í þökk og bið minn-
ingu þeirra blessunar.
Kristján Stefánsson.
Með Líneyju Jóhannesdóttur er
gengin ein gáfaðasta og besta
skáldkona okkar tíma.
Er ég las í fyrsta sinn verk eftir
Líneyju var það mér mikil opinber-
un.
Sagan lætur lítið yfir sér en er
þó fullkomin perla. Sagan heitir
Kerlingarslóðir.
Eftir það reyndi ég að verða mér
úti um önnur skáldverk Líneyjar
sem voru þó mörg hver ekki lengur
fáanleg. Alltaf varð ég jafnhrifin.
Ég hreifst svo að mig langaði í
raun að þakka höfundinum fyrir,
en gerði þó ekkert í þeim málum
lengi vel. Þannig er oft þegar mað-
ur dáist að listaverki og höfundi
þess, þá þakkar maður fyrir sig í
huganum en svo gerist ekkert
meir.
Í raun er maður heldur alls ekki
alltaf sannfærður um það að mann
langi til að kynnast listamanninum,
bara gjarnan þakka fyrir sig. Segja
sem svo: Þú hefur gefið mér mikið.
Mér finnst verk þitt stórkostlegt.
Er fundum okkar Líneyjar svo
eitt sinn bar saman gat ég ekki lát-
ið hjá líða að þakka fyrir mig. Þá
kynntist ég heillandi konu, í senn
geislandi skemmtilegum persónu-
leika, gáfaðri heimskonu og mikl-
um húmanista sem fann ætíð til
með lítilmagnanum, sem lýsti á
hljóðlátan og meistaralegan hátt
þeim sem fóru halloka í tilverunni,
sem brá upp myndum af íslenskri
náttúru, dýrum og mönnum af ein-
stakri innlifun.
Ekkert var fjær Líneyju en yf-
irborðs- og sýndarmennska og
snobb. Á sama tíma var hún fyrir
mér ímynd hins sanna íslenska
kúltúrs. Þessi kona hafði lifað tím-
ana tvenna. Nú hverfa óðum þeir
Íslendingar sem þekktu gömlu ís-
lensku bændamenninguna og
brúuðu bilið yfir í nýja tíma. Líney
var einn glæstasti fulltrúi þeirra.
Þorgeir Þorgeirson rithöfundur
skráði endurminningar hennar er
lýsa bernsku- og æskuárum og
nær hennar sérstaka rödd og tónn
að skína vel í gegn og á hann mikl-
ar þakkir skildar fyrir það. Lýs-
ingar Líneyjar á Laxamýri og
Þingeyingum frá þeim tíma eru
töfrum gæddar.
Líney gekk í gegnum ýmis erfið
veikindi seinustu árin. Stundum
hélt maður að þetta hefði hún ekki
af. Er hún svo náði sér á strik aft-
ur fór maður að treysta á að svo
myndi gerast nú sem oftar. Í af-
neitun á því hversu brothætt Líney
var orðin lét ég hjá líða í margar
vikur að heimsækja hana og ætlaði
mér í sumarfríi er byrjaði nú seint
í júlí að gefa mér góðan tíma í
fundi okkar. Það varð ekki.
Að fá að kynnast Líneyju Jó-
hannesdóttur var dýrmæt gjöf.
Ég sendi afkomendum Líneyjar,
öðrum ættingjum og ástvinum öll-
um innilegar samúðarkveðjur.
Anna Atladóttir.
✝ BenediktaMagndís Bjarna-
dóttir fæddist á Lax-
árbakka í Miklaholts-
hreppi 21. ágúst
1911. Hún lést á
heimili sínu Öldu-
götu 6 í Reykjavík 19.
júlí síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Magndís Benedikts-
dóttir, f. 5. mars
1882, d. 27. janúar
1964, og Bjarni Ív-
arsson, f. 24. júní
1873, d. 1. janúar
1950. Systkini Bene-
diktu eru Guðni, f. 20. júní 1907, d.
11. september 1989; Kristjana, f.
10. nóvember 1908, d. 25. nóvem-
ber 1982; Auðbjörg, f. 27. júlí
1915, d. 7. júní 1993; Íva, f. 27.
september 1916; Aðalsteinn, f. 1.
mars 1920, d. 1. apríl 1969; og Sig-
urbjörg, f. 20. október 1924.
Árið 1945 giftist Benedikta
Teiti Sveinbjörnssyni frá Giljahlíð
í Flókadal, f. 24. nóvember 1910,
d. 23. janúar 1985. Börn þeirra
eru stúlka fædd og dáin 13. októ-
ber 1946 og Guðlaug Guðrún
Teitsdóttir, f. 29. júní 1952. Elsta
dóttir Guðlaugar er Lóa Björk, f.
11. ágúst 1972. Faðir Lóu Bjarkar
er Jóel Kristinn Jó-
elsson. Eiginmaður
Lóu Bjarkar er
Helgi Kristinn Hall-
dórsson og þeirra
sonur er Jóel Krist-
inn, f. 8. maí 2002.
Eiginmaður Guð-
laugar er Ársæll
Másson, f. 20. janúar
1955. Þeirra börn
eru Lilja, f. 24. júní
1979, hún er í sam-
búð með Jóni Frey
Benediktssyni, Teit-
ur, f. 28. febrúar
1983, og Benedikta,
f. 13. mars 1990.
Benedikta ólst upp í Seli í
Miklaholtshreppi. Hún fór
snemma að vinna fyrir sér sem
kaupakona og vinnukona. Bene-
dikta lærði dömuklæðskeraiðn og
vann lengst af við iðn sína. Þau
hjónin Benedikta og Teitur
bjuggu lengi við Gnoðarvog í
Reykjavík þar sem Teitur rak
Söluturninn við Hálogaland. Frá
árinu 1981 bjó Benedikta með
dóttur sinni og fjölskyldu við
Öldugötu í Reykjavík.
Útför Benediktu fer fram frá
Dómkirkjunni í dag og hefst at-
höfnin klukkan 10.30.
Elsku amma mín er dáin. Það eru
ekki allir jafnheppnir og ég að hafa
fengið að alast upp með ömmu eins
og amma Benta var. Alla mína ævi
var amma stór og mikilvægur hluti
af lífi mínu og þegar ég var lítil var
ég mjög mikið hjá henni og afa í
Gnoðarvoginum. Þaðan eru einmitt
flestar mínar elstu minningar.
Ég sé ömmu þar sem hún kom og
sótti mig á róló, við amma sitjum
saman og lesum Gagn og gaman, ég
hjá ömmu búin að dreifa úr dúkku-
lísum og öðru dóti þannig að ekki var
lengur hægt að ganga um ganginn
hjá henni.
Þegar ég var níu ára fluttum við
svo í húsið okkar á Öldugötunni.
Amma og afi bjuggu uppi og við
niðri. Ég fékk heitan mat í hádeginu,
nýbakaðar pönnukökur, lummur,
vöfflur eða jafnvel sandköku í
kaffinu og góðan félagsskap og mik-
ið öryggi alla daga, alltaf.
Þeir voru líka ófáir kjólarnir sem
amma saumaði á mig í gegnum tíð-
ina og vöktu þeir mikla athygli fyrir
fallegt handbragð. Inni í skáp hjá
mér hangir líka svört ullarkápa sem
amma saumaði handa mér fyrir tíu
árum, þá áttræð. Mig langaði í kápu
sem kostaði of fjár í flottri tísku-
vöruverslun. Við amma fórum sam-
an að skoða kápuna og sneri hún
henni í einn hring og horfði á hana
dálitla stund, síðan fórum við beina
leið, keyptum efni og innan fárra
daga var kápan tilbúin. Síðastliðið
sumar saumaði amma svo brúðar-
kjólinn minn. Ég rissaði upp mynd
aftan á umslag í eldhúsinu hennar
ömmu og sýndi henni mynd af kjól í
blaði. Við skruppum í búðina, keypt-
um efni og amma sneið og saumaði
en hin amma mín skreytti og kláraði.
Brúðarkjóllinn er mér ómetanleg
minning um ömmu mína.
Ég er svo þakklát fyrir að hafa
fengið að eiga svona margar góðar
stundir með ömmu, ég þakka fyrir
að amma mín fékk að kynnast litla
prinsinum mínum áður en hún féll
frá og ég þakka fyrir að amma mín
fékk að halda fullri reisn allt til síð-
asta dags.
Ég á svo mikið af góðum minn-
ingum um ömmu mína og þær ætla
ég að geyma í hjartanu allt mitt líf.
Lóa Björk.
Elsku amma. Ég saknaði þín um
leið og að ég vissi að þú værir farin.
Þú varst alltaf besti vinur minn þó
að þú værir amma mín. Þá veistu
það. En ég veit að þú vildir hafa
þetta svona og ég man að þú sagðir
fyrir löngu að þú héldir að þú vildir
aldrei verða gömul og veik. Þú ert
mjög heppin að fá ósk þína uppfyllta
en mér finnst samt ósanngjarnt að
við skyldum missa þig. Ég man
kannski ekki eftir því en ég veit að
mér leið vel að vera með rúmið mitt
uppi hjá þér þegar ég var lítil. Þú
varst alltaf svo góð við mig og aldrei
eigingjörn eða frek. Þó að það sé erf-
itt að þú sért farin veit ég að núna
ertu örugg og það finnst mér mjög
gott. Skilaðu kveðju til afa og allra
hinna. Þinn eilífi vinur,
Benedikta.
Vorið góða, grænt og hlýtt,
græðir fjör um dalinn.
Allt er nú sem orðið nýtt,
ærnar, kýr og smalinn.
Kveður í runni, kvakar í mó
kvikur þrastasöngur.
Eins mig fýsir alltaf þó
aftur að fara í göngur.
(Jónas Hallgrímsson.)
Takk fyrir allt, elsku amma mín.
Lilja.
Útbreiddur faðmur. „Ert þetta
þú, elskan mín?!“ Þannig tók Benta
móðursystir mín alltaf á móti mér á
skörinni á Öldugötunni þegar ég
kom í þessar allt of stopulu heim-
sóknir síðustu árin.
Benta og fjölskylda hennar hefur
verið eins og hluti af fjölskyldu
minni svo lengi sem ég man. Guð-
laug, dóttir þeirra Bentu og Teits,
var í sveit heima nokkur sumur og
okkur Hausthúsafólkinu stóð heimili
þeirra ætíð opið þegar til Reykjavík-
ur var komið. Ég á þeim hjónum
mikið að þakka því þau buðu mér að
vera hjá sér þegar ég hóf framhalds-
nám en það var ekkert sjálfsagður
hlutur á þeim tíma að hægt væri að
fara úr sveitinni í framhaldsnám til
Reykjavíkur. Þennan vetur sem ég
bjó hjá þeim heiðurshjónum var far-
ið með mig eins og ég væri þeirra
eigin dóttir. Góðlátlegar leiðbeining-
ar fyrir óharðnaða sveitastelpu voru
af hinu góða en samt varð þessi vet-
ur aðeins einn og þá voru það þau
Benta og Teitur sem aðstoðuðu okk-
ur hjónaleysin að útvega okkur íbúð
næsta vetur.
Benta hélt sem betur fer sinni
reisn til hins síðasta, eðlilega var lík-
aminn farinn að gefa sig en hún tók
því af miklu æðruleysi. Þó var eins
og hún væri löngu tilbúin í þessa
ferð. Öll minnumst við níræðisaf-
mælis hennar fyrir tæpu ári sem var
einstaklega góð stund með vinum og
ættingjum. Ég er þakklát fyrir það
að hún dreif sig með Guðlaugu og
fjölskyldu í sumarbústað upp í Borg-
arfjörð til okkar systkinanna síðustu
verslunarmannahelgi. Gaf hún unga
fólkinu ekkert eftir í að taka þátt í
gleðinni og fannst heldur mikið fyrir
sér haft þegar ég gaf henni eftir her-
bergi okkar hjóna. Þannig var
Benta.
Síðast þegar ég hitti Bentu var
hún að fagna afmæli dóttur sinnar í
júnílok sl. og fékk hún þá tækifæri
til að vera með ættingjum og vinum
fjölskyldunnar.
Ég varð þeirrar ánægju aðnjót-
andi að fá að eiga ljúfar stundir með
Bentu og gömlu myndaalbúmunum
hennar frá yngri árum. Það var ólýs-
anlegt að fá að kíkja inn í þennan
tíma með henni frá fyrri hluta síð-
ustu aldar. Benta hafði unnið mikið
og víða og oft held ég að kaupið hafi
ekki verið hátt á mælikvarða okkar í
dag.
Sögurnar sem ég fékk voru marg-
víslegar og skemmtilegar. Þessar
stundir veittu mér nýja sýn á menn
og málefni liðinna tíma því Benta var
ekkert endilega að fegra hlutina,
hún gat verið hvatyrt en alltaf sann-
gjörn. Allir voru jafnir í hennar aug-
um og fordómar var orð sem þekkt-
ist ekki hjá henni.
Guði er fyrir að þakka að hún fékk
að sofna svefninum langa heima, bú-
in að fá að fylgjast með barnabörn-
unum vaxa úr grasi og meira að
segja fá einn yndislegan langömm-
ustrák nú í vor.
Elsku Guðlaug, Ársæll og stórfjöl-
skylda, geymið í hjarta ykkar allar
minningarnar um Bentu okkar, þær
fara ekki frá okkur.
Alda og fjölskylda.
Fallinn er frá kær frænka, Bene-
dikta móðursystir mín, sem reyndist
mér oft á tíðum sem besta móðir.
Hún fékk ósk sína uppfyllta að geta
hugsað um sig sjálf til hinstu stund-
ar, hún vildi ekki vera öðrum byrði.
Hún var heima er kallið kom og
einkadóttirin Guðlaug ekki langt
undan.
Hún hafði orð á því fyrir um ári
síðan að enginn af sinni fjölskyldu,
svo hún myndi, hefði orðið svo gam-
all sem hún, og skildi hún ekki hvers
hún ætti að gjalda.
Benta var kona sem hafði ekki
hátt um sína hagi eða fjölskyldu
sinnar, og vann verk sín í hljóði. Það
lék allt í höndunum á henni, var
saumaskapur hennar sérgrein, og
víst er að margar flíkur hafa farið
um hennar hendur í gegn um árin.
Hún var mikill náttúruunnandi og
ferðaðist talsvert fótgangandi á sín-
um yngri árum, um land sem óbyggt
var.
Ég bjó tímabundið hjá þeim hjón-
um og vann jafnframt í söluturni
þeirra við Gnoðarvog 46. Það var
sem ég væri hjá foreldrum mínum,
svo vel var við mig gert. Ég var ekki
ein um að njóta gestrisni og velvild-
ar þeirra hjóna. Guðrún systir mín
minnist með sérstöku þakklæti, þeg-
ar hún þurfti að vera með elstu dótt-
ur sína hjá læknum og í sjúkraæf-
ingum í Reykjavík, að heimili þeirra
stóð henni opið til dvalar þó til lengri
tíma væri. Minnist hún sérstaklega
þess, þegar hún átti von á sínu öðru
barni og dvaldi þar með Kristjönu
sem þá var í æfingum hjá sjúkra-
þjálfara, þá töldu þau ekki eftir sér
að annast hana og koma henni í æf-
ingar á meðan á sængulegu hennar
stóð. Af hjartarými áttu þau hjón
nóg að gefa.
Ég minnist einnig er von var á
nýjum fjölskyldumeðlim hjá mér að
ég fékk að dvelja hjá þeim meðan
beðið var komu barnsins, það var
stjanað við mig og passað upp á allt.
Það var eftirvænting hjá þeim líkt
og mér. Þau vissu einnig hvað sorg
var og barnsmissir, þar mættum við
hjónin skilningi þegar á reyndi.
Við Benta sátum oft og ræddum
um lífið og tilveruna þegar við hitt-
umst, og hefði ég gjarnan viljað að
þær stundir hefðu verið fleiri sem
við eyddum saman. Hún bar tilfinn-
ingar sínar að öllu jöfnu ekki á torg.
Hún ræddi við mig um hve fjöl-
skylda hennar væri lítil og hve Guð-
laug hennar yrði ein þegar þau væru
fallin frá, það væri lítið að eiga að-
eins eitt barn. Ég skildi hana vel, en
bað hana að muna að hún hefði lagt
inn fyrir góðri og mikilli frændsemi
hjá mér og fleiri systkinabörnum
sínum.
Það var stundum eins og leyndur
þráður væri á milli okkar, ég hafði
hugsað mikið um að nú yrði ég að
framkvæma að hringja í Bentu
frænku, og viti menn hún varð á
undan að hringja, hún kvaðst þá ekki
hafa neitt sérstakt að segja mér,
bara heyra í mér hljóðið, það gerðist
ekki margt hjá sér.
Hún var þakklát fyrir að geta búið
í nánu sambandi við fjölskyldu sína
og voru barnabörnin henni afar kær,
þar var amma til staðar þegar börn-
in komu heim úr skóla eða leik.
Elsku Guðlaug, Ársæll og fjöl-
skylda, við hjónin og systkinin frá
Stakkhamri sendum ykkur samúð-
arkveðjur. Blessuð sé minnig Bene-
diktu Bjarnadóttur.
Magndís Alexandersdóttir.
Það verður hálftómlegt að koma á
Öldugötuna og vita að amman er
ekki lengur í húsinu. Amman, en um
leið mamman, með brosið sem hafði
tilhneigingu til að breiðast yfir and-
litið og lýsa um leið allt umhverfið.
Veislurnar á Öldugötunni; jóla-
boðin, gamlárskvöldin, garðveislurn-
ar, alltaf var amman nálæg, pen
dama, þótt aldrei hafi hún tekið sér
það orð í munn.
En mannskapurinn reyndi að
hegða sér skikkanlegar í hennar ná-
vist.
Benedikta Bjarnadóttir var ein
þeirra sem gerir líf manns innihalds-
ríkara en ella, margra hluta vegna.
Þessi smávaxna og fíngerða kona er
mér og örugglega fleirum góð
áminning um það að mörgu er unnt
að áorka án stóryrða. Oft á tíðum er
það hægðin og ekki síst þrautseigjan
sem úrslitum ræður.
Trúlega segði Benta nú: Birna
mín, heldurðu að sé ekki komið nóg!
Elsku Gulla mín og Sæli, ömmubörn
og langömmubarn og aðrir ástvinir.
Ég og börnin mín minnumst ömm-
unnar á Öldugötunni, góðrar konu
með hlýtt hjarta og mjúkar hendur.
Birna Þórðar.
BENEDIKTA
MAGNDÍS
BJARNADÓTTIR