Morgunblaðið - 10.09.2002, Blaðsíða 35

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. SEPTEMBER 2002 35
8% á landsvísu með Ingibjörgu inn-
anborðs en flestir álíta persónufylgi
hennar talsvert meira a.m.k. meðal
Reykvíkinga. Í upphafi benti ég á að
aðeins 1,9% af þessum 8 prósentu-
stigum eru skv. könnuninni komin
frá Sjálfstæðisflokknum, afgangur-
inn frá Framsókn, Vinstri grænum
og öðrum. Þeir kremlverjar leggja
áherslu á að með þessu móti næðu
Samfylkingin og Framsókn saman-
lagt 0,6% forskoti á alla aðra flokka
og þar með væri komin ný ríkis-
stjórn! En það er annað sem ekki
fer hátt úr niðurstöðum þessarar
könnunar; 6% af kjósendum Sam-
fylkingarinnar myndu kjósa annað
ef Ingibjörg væri þar í forystu í
komandi alþingiskosningum og 18%
þessara sömu kjósenda eru ósátt
eða hvorki sátt né ósátt við þá hug-
mynd að hún taki það hlutverk að
sér!
Af þessu er ljóst að niðurstöður
könnunarinnar eru ekki til þess
fallnar að hvetja Ingibjörgu Sólrúnu
til að yfirgefa borgina, heldur þvert
á móti og fagna ég því. Biðilsför
kremlverja til Framsóknarflokksins
um tveggja flokka stjórn er svo önn-
ur hlið á forystu- og hugmynda-
vanda Samfylkingarinnar, en það er
annað mál sem ekki verður rætt hér.
Höfundur er líffræðingur.
Á Sjávarútvegssýn-
ingunni í Kópavogi
vakti það athygli hve
tækninni fleygir fram
í fiskvinnslubúnaði. Á
hverjum básnum á
fætur öðrum mátti sjá
nýjungar sem bæta
vinnsluna og auka arð-
semi hennar. Það er
ekki langt síðan við
Íslendingar sóttum
allar slíkar nýjungar
til útlanda en nú hefur
sú ánægjulega breyt-
ing orðið að við erum í
fararbroddi á þessu
sviði.
Ein þeirra nýjunga
sem mesta athygli vöktu á sýning-
unni er byltingarkennd nýjung í
landvinnslu sem fyrirtækið Skag-
inn hf. á Akranesi hefur þróað og
mun koma á markað næsta vor.
Þeir Skagamenn kalla þetta verk-
efni „Bætt arðsemi í landvinnslu“
og virtust flestir þeir sem kynntu
sér þessa nýjung vera sammála um
að það væri réttnefni.
Verðmætari afurðir
Skagamenn bentu á að land-
vinnslan hefði átt á brattann að
sækja í samkeppni við sjóvinnsluna
því þegar fiskur er kominn á land
er komið í hann los þó hráefnið sé
að öðru leyti ágætt. Þessi nýja að-
ferð sem Skaginn hefur þróað leiðir
til þess að hráefnið heldur gæðum
sínum í gegnum vinnsluna þó kom-
ið sé los í holdið. Um er að ræða
svokallaða roðfrystingu sem byggir
á því að frysta roð fisksins og
þunna skel af holdinu. Eftir hraða
frystingu fer flakið í roðdrátt og
þar sem flakið er stíft fer það gegn-
um roðdrátt án þess að skemmast.
Viðkvæm flök fara
jafnt gegnum roðdrátt
og loslaus flök. Síðan
er beingarður fjar-
lægður frá roðhlið
flaksins með nýrri að-
ferð. Við að taka bein-
garðinn frá roðhlið er
ekki skorið í gegnum
hold fisksins og flakið
nýtist betur í verð-
mestu afurðir.
Unnt er að vinna
nánast öll flök í heil-
flakavinnslu, nýting
batnar og mun hærra
hlutfall af hverju flaki
fer í verðmestu afurð-
irnar. Ástand flaksins
breytist ekki í vinnslurásinni. Mest
verðmætaaukning er í viðkvæmum
afurðum svo sem ýsu og uppþídd-
um þorski.
Byggðamál
Mældur hefur verið munur á
verðmæti afurða með hefðbundinni
vinnsluaðferð annars vegar og með
nýrri aðferð Skagans hins vegar og
er niðurstaðan sú að auka megi
verðmæti afurða úr hverju kílói af
slægðum þorski um 28,40 kr. Þessi
niðurstaða er byggð á tilraunum
Rannsóknastofnunar Fiskiðnaðar-
ins.
Þessi nýja aðferð mun auka út-
flutningsverðmæti sjávarafurða og
stórbæta hag fiskvinnslunnar um
allt land og gera hana samkeppn-
ishæfa við sjóvinnsluna. Þarna er
því á ferðinni mikið byggðamál sem
getur ef vel tekst til virkað eins og
vítamínsprauta á sjávarplássin vítt
og breitt um landið, ekki síst þar
sem aukin arðsemi liggur í auknu
verðmæti afurðanna en ekki fækk-
un starfsmanna.
Bætt arðsemi
í landvinnslu
Guðjón
Guðmundsson
Höfundur er alþingismaður.
Fiskvinnsla
Þessi nýja aðferð, segir
Guðjón Guðmundsson,
mun auka útflutnings-
verðmæti sjávarafurða.
um breytingum í ljósi nýrrar þekk-
ingar. Þetta óttast vísindamenn á
Keldum ekki, heldur er það þeim
hvatning til að vinna að og svara
áleitnum rannsóknaspurningum.
Hins vegar er það þeim áhyggjumál
hverjar aðstæður verða í framtíðinni.
Augljóst er að ný þekking og
tækniframfarir gera stöðugar kröfur
til bættrar rannsóknaaðstöðu. Þetta á
við um starfsemi Tilraunastöðvarinn-
ar á Keldum jafnt sem aðrar vísinda-
og þjónustustofnanir sem vilja rísa
undir nafni. Því er mikilvægt að allar
ákvarðanir varðandi slíka starfsemi
séu teknar á traustum grunni m.t.t.
eðlis starfseminnar og að unnið sé að
framkvæmdum með skjótum og
öruggum hætti í framhaldi af því. Sé
þessa ekki gætt, getur uppbygginga-
starf margra áratuga farið í súginn á
skömmum tíma. Á Keldum er unnið
að afar fjölbreyttum verkefnum og
óhætt er að fullyrða að samlegðar-
áhrif vegna framlags vísindamanna
með margs konar menntun séu verð-
mæt og eftirsóknarverð. Stjórnvöld
hafa lýst því yfir að Keldur þurfi
bætta aðstöðu og telja að ekki sé unnt
að byggja hana upp á Keldum, en
skýr skilaboð um stuðning og frekari
uppbyggingu hafa ekki fylgt í kjölfar-
ið. Við slíkar aðstæður er hætta á að
tækifæri breytinganna, sem Björn
Bjarnason fjallar um í Morgunblaðs-
grein sinni 31. ágúst s.l. fari fyrir lítið.
Framtíðarsýn vegna starfsseminnar
verður að haldast í hendur við trygga
framtíðaraðstöðu og uppbygging
hennar má ekki taka langan tíma.
Höfundur er forstöðumaður á Til-
raunastöð HÍ í meinafræði á Keldum
og prófessor við læknadeild.
Síðumúla 34 - sími 568 6076
Antik er fjárfesting
Antik er lífsstíll