Morgunblaðið - 26.10.2002, Blaðsíða 20

LANDIÐ
20 LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
LAGT hefur verið fram á Alþingi
stjórnarfrumvarp um nýja heildar-
löggjöf um fjármálafyrirtæki þar sem
meðal annars er brugðist við nýlegum
tilraunum til yfirtöku á Sparisjóði
Reykjavíkur og nágrennis. Verði
frumvarpið að lögum koma þau í stað
nokkurra eldri laga á þessu sviði. Í
frumvarpinu er gert ráð fyrir að hin
nýja löggjöf muni ná yfir sjö tegundir
fjármálastofnana, viðskiptabanka,
sparisjóði, lánafyrirtæki, sem hafi
leyfi til að kalla sig fjárfestingar-
banka, rafeyrisfyrirtæki, verðbréfa-
fyrirtæki og rekstrarfélög verðbréfa-
sjóða.
Meðal helstu breytinga frá núgild-
andi lögum má nefna að samkvæmt
frumvarpinu mun Fjármálaeftirlitið
veita og afturkalla starfsleyfi fjár-
málastofnana í stað viðskiptaráð-
herra nú. Fjármálaeftirlitinu mun
samkvæmt frumvarpinu verða heim-
ilt að ákvarða hærra eiginfjárhlutfall
en 8%, sem er lágmark samkvæmt
gildandi lögum og frumvarpinu, fyrir
þau fjármálafyrirtæki sem talin eru
hafa ófullnægjandi fjárhagsstöðu
með hliðsjón af áhættustigi. Þá hefur
ákvæðum um sparisjóði verið breytt í
því skyni að treysta yfirtökuvarnir
þeirra. Kveðið er á um við hvaða að-
stæður stjórn sparisjóðs skuli heimila
framasal á virkum eignarhlut og
tryggilegar er búið um að tengdir
stofnfjáreigendur geti ekki farið með
yfir 5% heildaratkvæðamagns í spari-
sjóði. Einnig eru ákvæði um að spari-
sjóður skuli breyta rekstrarformi
sínu í hlutafélag áður en samruni við
aðrar tegundir fjármálafyrirtækja
geti átt sér stað. Loks má nefna að
verði frumvarpið að lögum munu
ákvæði um ríkisviðskiptabanka falla
brott.
Ekki verði farið í kringum ákvæði
um hámark atkvæðisréttar
Í fyrra voru gerðar breytingar á
lögum um viðskiptabanka og spari-
sjóði þar sem starfandi sparisjóðum
var heimilað að breyta rekstrarformi
sínu í hlutafélag. Einnig voru gerðar
breytingar á ákvæðum um stofnfjár-
bréf með það fyrir augum að gera þau
að eftirsóknarverðari fjárfestingu.
Loks var gerð sú breyting að í stað
þess að sveitarfélög eða héraðsnefnd-
ir tilnefndu tvo af fimm stjórnar-
mönnum í sparisjóði væri stofnfjár-
eigendum heimilt að kjósa alla fimm
stjórnarmenn sparisjóðs. Í nýja frum-
varpinu er lagt til að varnir gegn yf-
irtöku sparisjóðs verði treystar. Þar
er meðal annars ákvæði um að fram-
sal stofnfjárhlutar skuli hljóta sam-
þykki stjórnar sparisjóðs og að ef
grunur vakni um að fyrirhugað fram-
sal sé liður í því að kaupandi eignist
virkan eignarhlut skuli stjórn vísa
málinu til Fjármálaeftirlitsins.
Í greinargerð með frumvarpinu
segir að orðalagi ákvæða um atkvæð-
isrétt hafi verið breytt í þeim tilgangi
að koma í veg fyrir að farið verði í
kringum reglur um hámark atkvæð-
isréttar með eignarhaldi fleiri
tengdra aðila á eignarhlutum. Þá seg-
ir að dreifð eignaraðild að sparisjóð-
um hafi frá upphafi verið ein af meg-
instoðum sparisjóðakerfisins hér á
landi, sem meðal annars megi sjá í
fyrirmælum laga um að stofnfjáreig-
endur skuli vera minnst 30 og þá
meginreglu að stofnfjáreigendur
skuli eiga jafnan hlut nema sam-
þykktir heimili annað.
Í samræmi við þetta hafi stofnfjár-
hlutir lengst af ekki verið framselj-
anlegir, en framsal hafi verið heimilað
með lögum frá 1985, fyrst og fremst í
því skyni að auðvelda sparisjóðunum
að afla aukins eigin fjár, en framsali
hafi verið settar ýmsar skorður í lög-
unum.
Yfirtaka stærri sparisjóða þýðir
endalok sparisjóðakerfisins
Í greinargerðinni segir einnig að í
flestum sparisjóðum sé bróðurpartur
eigin fjár í eigu sparisjóðsins sjálfs og
til þeirra fjármuna eigi stofnfjáreig-
endur ekkert tilkall. Á hinn bóginn sé
ljóst að yfirráð yfir stjórn sparisjóðs
veiti völd til að stjórna þessum fjár-
munum.
Þá segir í greinargerðinni að spari-
sjóðakerfið byggist ekki síst á sam-
starfi þar sem stærri og fjársterkari
sparisjóðir leggi til stærðarhag-
kvæmnina, og að yfirtaka á einum eða
fleirum þessara sparisjóða myndi fyr-
irsjáanlega leiða til þess að spari-
sjóðakerfið liði undir lok.
„Sumarið 2002 var gert yfirtöku-
tilboð í Sparisjóð Reykjavíkur og ná-
grennis (SPRON) með það að mark-
miði að SPRON rynni að lokum
saman við annað fjármálafyrirtæki.
Var afstaða Fjármálaeftirlitsins sú að
ákvæði gildandi laga yrðu ekki túlkuð
á þann veg að óheimilt væri að fram-
selja stofnfjárhluti á yfirverði með
þeim hætti sem yfirtökutilboðið gerði
ráð fyrir. Sú niðurstaða hefur leitt af
sér bagalega réttaróvissu fyrir spari-
sjóðina varðandi það hver staða
þeirra er gagnvart hugsanlegum
fjandsamlegum yfirtökutilboðum af
hendi annarra fjármálafyrirtækja,“
segir í greinargerðinni.
Þar segir jafnframt að varnir gegn
yfirtöku séu treystar með því að
skerpa á meginreglu um dreifða eign-
araðild. Skýrt sé kveðið á um það í
frumvarpinu að stjórn sé heimilt og
skylt að synja um framsal stofnfjár-
hluta sem leiða mundi til myndunar
virks eignarhluta, nema að uppfyllt-
um tilteknum skilyrðum. Þessi skil-
yrði snúist um fjárhagslega endur-
skipulagningu, svo sem vegna björg-
unaraðgerða og eflingar samvinnu
milli sparisjóða.
Frumvarp til nýrrar heildarlöggjafar
um fjármálafyrirtæki
Varnir treystar
gegn yfirtöku
sparisjóða
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
HAGNAÐUR VÍS eftir skatta fyrstu
níu mánuði ársins nam 429 m.kr. Fyr-
ir skatta nam hagnaður af vátrygg-
ingarekstri 316 m.kr. og hagnaður af
fjármálarekstri 252 m.kr. Heildar-
eignir félagsins 30. september 2002
námu 23.365 milljónum króna og bók-
fært eigið fé var 4.265 milljónir króna.
Stjórn VÍS samþykkti uppgjörið á
fundi sínum í gær.
Bókfærð iðgjöld VÍS hækkuðu um
7,7% miðað við sama tímabil í fyrra og
námu 6.008 milljónum, en eigin ið-
gjöld hækkuðu um 12,5% og námu
samtals 4.773 m. kr. Fjárfestingar-
tekjur af vátryggingarekstri námu
840 m. kr. en voru 1.711 m. kr. á sama
tímabili 2001. Eins og fram kom í
skýringum með 6 mánaða uppgjöri
félagsins stafar þessi lækkun m.a. af
breyttum reglum um mat fjárfesting-
artekna af vátryggingarekstri. Í fyrra
var miðað við fasta vaxtaprósentu
sem ákveðin var af Fjármálaeftirliti
skv. reglugerð. Í nýjum reglum skal
nú hins vegar tekið tillit til hvernig
raunveruleg ávöxtun sjóða félagsins
hefur tekist. Eigið tjón VÍS hækkaði
um 2,3% miðað við sama tímabil í
fyrra og nam 4.227 milljónum króna.
Níu mánaða hagnaður
VÍS 429 milljónir
ÞAÐ hefur verið líf og fjör alla
daga vikunnar hjá leikskólabörnum
í Aðaldal en þau hafa verið á dans-
námskeiði og kunnað vel að meta
þessa tilbreytingu í skólastarfinu.
Það er Dansskóli Jóns Péturs og
Köru sem hefur séð um kennsluna
eins og svo oft áður, en dans er ár-
legt þema í leikskólanum.
Þegar fréttaritari Morgunblaðs-
ins leit við hjá leikskólabörnunum
dunaði dansinn þar sem allir tóku
þátt og lifðu sig inn í hljómlistina.
Margt efnilegt dansfólk sem á ef-
laust eftir að stíga sporin þegar
tímar líða.
Leik-
skólabörn
í Aðaldal
læra dans
Laxamýri
Morgunblaðið/Atli Vigfússon
Gaman var að hreyfa sig eftir tónlistinni.
KIWANISKLÚBBURINN Helga-
fell í Vestmannaeyjum minntist 35
ára afmælis klúbbsins með því að
afhenda nokkrum stofnunum og fé-
lagasamtökum í Vestmannaeyjum
auk aðila á Höfn í Hornafirði og í
Þorlákshöfn gjafir og styrki til að
minnast þessara tímamóta í sögu
Kiwanishreyfingarinnar í Eyjum.
Nætursjónaukar voru gefnir í
björgunarbáta og lóðsbáta í Þor-
lákshöfn, Vestmannaeyjum og
Höfn í Hornafirði til að treysta ör-
yggi um borð og til leitar á sjó.
Þá voru eftirtöldum aðilum í
Vestmannaeyjum afhentir styrkir
til tækjakaupa: Heilbrigðisstofnun-
in í Vestmannaeyjum til kaupa á
hjartatæki. Björgunarfélag Vest-
mannaeyja til kaupa á tækjabún-
aði.
Hafnarsjóður Vestmannaeyja
fékk nætursjónauka til notkunar í
Lóðsinum, auk styrks til frekari
tækjakaupa í Lóðsinn. Sambýlið
við Vestmannabraut, Meðferðar-
heimilið Búhamri og Dvalarheim-
ilið Hraunbúðir fengu öll sem eitt
styrk til tækjakaupa.
Með þessum framlögðum var
náð markmiði 35 ára starfsársins.
Kiwanisklúbburinn Helgafell
hefur áður styrkt fjölmörg málefni
í Vestmannaeyjum og um landið.
Má þar nefna að Helgafellsmenn
hafa lagt líknarmálum lið og örygg-
ismálum til lands og sjávar. Fyrstu
gangbrautarljós í Vestmannaeyj-
um voru gefin af klúbbnum, örygg-
ishnappar sem hringja á lögreglu-
stöðinni í Eyjum voru settir upp
við höfnina og brunavarnarteppum
var dreift í hvert hús í Vestmanna-
eyjum fyrir nokkrum árum svo fátt
eitt sé nefnt.
Morgunblaðið/Sigurgeir
Fulltrúar frá fyrirtækjum og stofnunum sem hlutu gjafir og styrki, frá vinstri: Lea Oddsdóttir, Jóhanna Hauks-
dóttir, Laufey Sigurðardóttir, Gunnar Kr. Gunnarsson, Ragnar Þór Baldvinsson og Ólafur Kristinsson. Lengst til
hægri er Óskar Ólafur Elísson, forseti Kiwanisklúbbsins Helgafells í Vestmannaeyjum.
Kiwanismenn gefa
gjafir á afmælinu
Vestmannaeyjar
FRÉTTIR
mbl.is