Morgunblaðið - 20.11.2002, Side 26

LISTIR
26 MIÐVIKUDAGUR 20. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Á LAUGAVEGI 26, gengið inn
frá Grettisgötu, hafa 12 listamenn
og hönnuðir vinnuaðstöðu sem þau
kalla Grettisbæli. Þar hefur nú opn-
að nýtt sýningarrými undir nafninu
Gallerí Glámur. Fyrsta sýningin í
galleríinu nefnist „Andlit daganna“
og eru 365 akríl- og pastelmyndir
eftir listakonuna Önnu Gunnlaugs-
dóttir. Anna hefur einsett sér að
mála eina andlitsmynd á dag,
hvernig sem aðstæður eru. Stærri
myndir, sem ná u.þ.b. 60 x 60 sm,
sýnir hún á veggjum gallerísins en
minni myndir, sem sumar eru fáein-
ir sentimetrar, eru sýndar í bókum.
Hugmyndin að gera eitt mynd-
verk á dag í einhvern tíma er vel
þekkt í listheiminum. Grétar Reyn-
isson er sá Íslendingur sem kunn-
astur er fyrir slík verk. Þekktastur
á alþjóðlegan mælikvarða er jap-
anski listamaðurinn On Kawara,
sem hefur síðan árið 1966 málað eitt
málverk á dag sem sýnir einungis
dagsetninguna sem það er málað.
Margir vilja kalla verk hans „tíma-
málverk“ og er þá litið á allt ferlið
sem skrásetningu á tíma. Svipað má
segja um eins árs gjörning“ (One
year performance) taívanska lista-
mannsins Tehching Hsien sem í eitt
ár skráði hvern einasta heila tíma
með stimpilklukku, fékk þar af leið-
andi ekki meira en 59 mínútna
svefn í senn það árið. Hsien bjó
einnig eitt árið í búri og annað ár
lifði hann eins og heimilislausir í
Manhattan og skráði niður hvernig
hann útvegaði sér mat dag hvern og
hvar hann fann svefnstað. Í slíkum
tilfellum mótar árs verkefnið líf
listamannsins og þarf gríðarlegan
sjálfsaga til að klára þau. Hjá Önnu
er ástæðan frekar sú að halda sér
við efnið og markvisst vinna að list-
sköpun á hverjum degi. Það er því
ástæðulaust að gera mikið úr hug-
myndinni að mála eina mynd á dag,
en þó gerir hugmyndarleg nálgun
hennar við expressjónísk efnistökin
málverkin forvitnilegri en ef þau
væru marklausar andlitsmyndir í
anda gamallar módernískrar list-
stefnu. Jafnvel stílbrigði listakon-
unnar eru því sem næst fengin að
láni frá listamönnum á borð við
Kirchner, Heckel, Rottluff, og
Nolde og bæta þannig séð engu við.
Sem „andlit daganna“ fá myndirnar
aftur á móti annað gildi og verða
myndræn dagbók þar sem tilfinn-
ingarástand listakonunnar eða
sjálfsmynd er sett fram í andliti
dagsins og sem ein heild eru þau
persónuleg skrásetning yfir tímabil-
ið. Það eru því árekstrar þessara
tveggja ólíku þátta listasögunnar,
þ.e. Þýski expressjónisminn og
tímaverk hugmyndarlistarmanna,
sem bera sýninguna uppi. Þess
háttar árekstrar eru reyndar al-
gengir í myndlist samtímans og
virðist tíðarandinn vera sá að engar
heilagar kýr eru í listum lengur.
Eldri straumar og stefnur eru end-
urskoðaðar, endurunnar og „mix-
aðar“ saman líkt og tíðkast hefur í
dægurtónlist.
Gallerí Glámur, sem er á fyrsta
tilraunarstigi, er langt frá því að
vera tilbúið undir sýningarhald.
Sófi, borð og stólar á miðju gólfinu
gera það að verkum að rýmið líkist
meira athvarfi fyrir leigjendur
Grettisbælis en sýningarsal og
margt þarf að bæta í rýminu svo
starfsemi gallerísins sé sannfærandi
fyrir metnaðarfullt sýningarhald.
Andlitsmyndir
í eitt ár
MYNDLIST
Gallerí Glámur
Sýningin er opin virka daga frá 11-18 og
um helgar frá 14-17. Henni lýkur 24. nóv-
ember.
AKRÍL- OG PASTELMYNDIR
ANNA GUNNLAUGSDÓTTIR
Jón B.K. Ransu
Nokkur af andlitum Önnu Gunnlaugsdóttur í Galleríi Glámi.
R
ÓMEÓ og Júlía ganga enn
í endurnýjun lífdaga, nú í
samstarfsverkefni Vest-
urports, Leikfélags
Reykjavíkur og Íslenska
dansflokksins. Þetta sí-
gilda verk Williams
Shakespeares verður sýnt
á Litla sviði Borgarleikhússins, og er frumsýn-
ing í dag kl. 17.30. Verkið verður flutt í glænýrri
þýðingu Hallgríms Helgasonar. Sagan af Róm-
eó og Júlíu, frægasta ástarsaga allra tíma, gerist
í Veróna á Ítalíu. Tvær voldugar ættir berjast
um völd. Hatrið er mikið og sífellt barist. Rómeó
læðist á grímudansleik fjölskyldu Júlíu og þau
verða ástfangin. Samband þeirra á eftir að hafa
ófyrirsjáanlegar afleiðingar. Þetta er magn-
aðasti og merkasti ástarharmleikur mesta leik-
skálds allra tíma. Leitað var á mið fjölleikahúss-
ins við þessa uppfærslu og var hún að hluta
unnin í samvinnu við Circus Circör í Svíþjóð.
Með hlutverk elskendanna nafntoguðu fara
þau Nína Dögg Filippusdóttir og Gísli Örn
Garðarsson, sem jafnframt er annar tveggja
leikstjóra sýningarinnar.
Ný þýðing Hallgríms Helgasonar
Gísli Örn segir að fyrir um tveimur árum hefði
hann fengið þá hugmynd að gaman væri að setja
upp fjölleikahús og í kjölfarið fór hann að hugsa
um hvaða leikrit myndi henta til uppfærslu í
þeim farvegi. „Mér datt fyrst í hug að það væri
skemmtilegast að eiga við ástarsögu, vegna þess
að hún er í eðli sínu ekkert endilega fjölleika-
húsvæn; hún er jarðbundin og lýsir ástandi. Mér
fannst það tilraunarinnar virði að taka jarð-
bundna ástarsögu og reyna að lyfta henni upp í
fljúgandi rólur. Þá lá beinast við að taka bara
frægustu ástarsögu í heimi. Hallgrímur Helga-
son þýddi verkið fyrir okkur og tungumálið sem
hann notar er svo annað fjölleikahús út af fyrir
sig; þýðingin hans er frábær. Hallgrímur er
mjög trúr upprunalega textanum og vann þetta
mjög heiðarlega. Atriði sem eru bundin tíð-
aranda og tíma Shakespeares þýðir hann þannig
að við skiljum þau á sömu nótum. Það á enginn
að þurfa að lesa fimm fræðibækur um húmor á
dögum Shakespeares til að skilja húmorinn í
verkinu.“
Gísli Örn stundaði fimleika á barnsaldri. Hann
segir að þegar kom að því að ákveða eitthvað um
framtíðina hafi hann stöðugt velt því fyrir sér
hvernig hann gæti nýtt þjálfunina úr fimleik-
unum í eitthvað annað; – eitthvað sem hægt væri
að hafa að lifibrauði. Það blundaði í honum að
leiklistin gæti kannski orðið farvegur fyrir þessa
líkamlegu þjálfun, en það var ekki fyrr en hann
var kominn í Leiklistarskólann að sú hugmynd
fór að taka á sig svip. „Mér hefur alltaf fundist
gaman að horfa á fólk gera kúnstir sem ég kann
ekki, og það er það element sem mig langaði að
koma með inn í sýninguna.“ Það er mikið lagt
undir til að sýningin geti uppfyllt draum Gísla
um að sameina fjölleikahúsið leikhúsinu og segir
hann að leikhópurinn sé búinn að vera í fimleika-
æfingum hjá fimleikadeild Ármanns síðan í maí.
„Ég kallaði líka í nokkra gamla félaga mína úr
fimleikunum til að vera með í sýningunni, þannig
að þetta verður smákarnival, án þess að við vilj-
um yfirkeyra söguna. Í því felst þessi tilraun. Við
fengum tvo sirkusmeistara til landsins til að
vinna með okkur, þannig að við erum búin að
læra margt í loftunum. Ef ég hefði verið með
rússneskt sirkusfólk í sýningunni hefði þetta
ekki verið neitt mál, en þá er hætt við því að eitt-
hvað hefði misfarist í sögunni og túlkun hennar.
Ég er með leikara, það tekur auðvitað tíma að
þjálfa þá upp, og það er misjafnt hverju menn ná
og hvað menn þora. Við erum stundum í tíu
metra hæð, og það eitt er nóg til að gera mann
sveittan. En hópurinn er allur gíraður inn á
þetta, og það, að þetta er nýtt fyrir okkur öll, er
stór hluti af uppskerunni fyrir okkur persónu-
lega. Við vonum bara að við séum í leiðinni að
búa til góða sýningu fyrir áhorfendur.“
Sagan endurtekur sig enn í dag
Nína Dögg segir að sér finnist merkilegt að
vinna í þessu verki, ekki síst vegna þess að sag-
an sé alltaf að endurtaka sig, – líka í nútímanum.
„Allt í kringum okkur er verið að drepa fólk sem
fær ekki að fylgja kalli ástarinnar. Við getum
bara nefnt dæmið frá Svíþjóð í fyrra, þegar
tyrknesk stelpa var drepin af föður sínum af því
hún braut gegn vilja fjölskyldunnar. Fólk verður
bara ástfangið og verður sama um allt annað en
ástina, og storkar í leiðinni öllum reglum og
hefðum.“ Nína Dögg segir sérstaklega gaman
að vinna í sýningu sem þessari, þar sem verið er
að prófa nýja hluti. Sjálf þarf hún að sýna lík-
amlegar listir. „Herbergi Júlíu er hringróla, og
ég þurfti auðvitað að læra að beita allri þeirri
tækni sem þarf til að festa mig á fótunum og
halda mér fastri. Það tók svolítinn tíma að þora
að sleppa höndunum og trúa því að fæturnir
héldu, – en það tókst. Ég var búin að æfa helj-
arstökk, en hætti við það; – mér fannst það of
hættulegt fyrir mig.“
Vakin er athygli á breyttum tíma á frumsýn-
ingu í dag. Vegna tæknilegra aðstæðna hefst
hún kl. 17.30.
Rólandi Rómeó og Júlía
í jafnvægiskúnstum
Morgunblaðið/Golli
Hatursfullir aðstandendur elskendanna Rómeós og Júlíu.
Morgunblaðið/Golli
Hin ástföngnu í rólunni: Rómeó og Júlía –
Gísli Örn Garðarsson og Nína Dögg Filipp-
usdóttir.
Leikhús og fjölleikahús sam-
einast í ástarsögu allra tíma,
Rómeó og Júlíu eftir Shake-
speare, sem verður frumsýnd á
litla sviði Borgarleikhússins í
dag. Bergþóra Jónsdóttir
ræddi við aðalleikarana, Gísla
Örn Garðarsson og Nínu Dögg
Filippusdóttur, um rólur og
rómans, en Gísli er jafnframt
annar leikstjóra verksins.
begga@mbl.is
eftir William Shakespeare
Þýðing: Hallgrímur Helgason
Leikarar: Nína Dögg Filippusdóttir,
Gísli Örn Garðarsson, Ingvar Sig-
urðsson, Margrét Vilhjálmsdóttir,
Björn Hlynur Haraldsson, Ólafur
Darri Ólafsson, Ólafur Egill Egilsson,
Víkingur Kristjánsson, Árni Pétur
Guðjónsson, Erlendur Eiríksson, Jó-
hannes Níels Sigurðsson, Kristján Ár-
sælsson og Tómas Aron Guðmunds-
son
Tónlist: Karl Olgeirsson
Hljóð: Ólafur Örn Thoroddsen
Lýsing: Kári Gíslason
Leikmynd: Börkur Jónsson og Finnur
Arnar Arnarson
Búningar: Þórunn Sveinsdóttir
Danshöfundur: Katrín Hall
Leikstjórar: Gísli Örn Garðarsson og
Agnar Jón Egilsson
Rómeó
og Júlía