Morgunblaðið - 20.11.2002, Blaðsíða 35

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 20. NÓVEMBER 2002 35
SLYSAVARNAFÉLAGIÐ
Landsbjörg er senn að ljúka sínu
þriðja starfsári. Ungt félag í anda
en byggt á gömlum og traustum
grunni formlegs björgunarstarfs
sem hófst hér á landi á fullveld-
isárinu 1918 þegar fyrsta björgun-
arsveitin var stofnuð í Vestmanna-
eyjum. Á vegum félagsins starfa
þúsundir sjálfboðaliða í yfir 200 fé-
lagseiningum um land allt, að mik-
ilvægu björgunar-, æskulýðs- og
slysavarnastarfi. Á neyðarstundu
getum við kallað til sjálfboðastarfa
á fjórða þúsund vel þjálfaðra björg-
unarsveitarmanna eins og lands-
menn eru minntir á allt of oft.
Slysavarnafólkið innan okkar raða
vinnur ekki síður merkilegt sjálf-
boðastarf sem er að koma í veg fyr-
ir slysin. Þar eru konur í miklum
meirihluta og hafa þær notað slysa-
varnadeildirnar sem vettvang til að
sinna forvarnastarfi heima í héraði
og á landsvísu.
Slysavarnafélagið Landsbjörg er
eitt stærsta og öflugasta sjálfboða-
liðafélag landsins. Við björgun
mannslífa og verðmæta á sjó eða
landi eru félagar Slysavarnafélags-
ins Landsbjargar þess reiðubúnir
að taka slaginn við náttúruöflin, í
þína þágu og án endurgjalds. Engu
að síður liggur gríðarleg vinna og
miklir fjármunir að baki langri
þjálfun björgunarsveitarmannsins,
en með dyggum stuðningi almenn-
ings, sem styður við starf sveitanna
með kaupum á flugeldum, jóla-
trjám, happdrættismiðum og með
ýmsum öðrum hætti svo sem
tekjum úr söfnunarkössum, er
grunnurinn lagður að öflugri starf-
semi björgunarsveitanna.
Viðurkenndar rannsóknir erlend-
is hafa sýnt að hver króna sem veitt
er til stuðnings starfi sjálfboðaliða-
samtaka skilar sér að minnsta kosti
áttfalt á við fjármuni sem veitt er til
aðila sem þiggja laun fyrir verk sín.
Þegar svo aftur starf sjálfboðalið-
ans miðar að forvörnum þá má ætla
að margfeldisáhrifin aukist enn
frekar. Sjálfsagt verður þjóðhags-
leg hagkvæmni þessa fyrirkomu-
lags seint ofmetin og ekki verður í
þessum greinarstúf reynt að leggja
á það tölulegt mat af mikilli ná-
kvæmni. Sjálfboðaliðinn þiggur
ekki laun, hann sækist eftir góðum
félagsskap, viðurkenningu og ár-
angri af starfi sínu. Laun sjálfboða-
liðans felast í vel heppnuðum björg-
unaræfingum og -aðgerðum sem
byggja upp reynslu sem gerir sjálf-
boðaliðann sífellt hæfari til þess að
takast á við meira krefjandi verk-
efni. Þeim launum sem felast í end-
urheimt mannslífa verður ekki lýst
með orðum.
Annað meginverkefna Slysa-
varnafélagsins Landsbjargar hefur
frá upphafi falist í baráttu fyrir
fækkun slysa og hafa umferðarmál
verið í öndvegi um langt skeið.
Stærsta einstaka forvarnaverkefnið
á vettvangi umferðarinnar er öflugt
starf sex umferðarfulltrúa, sem eru
að störfum í samfellt þrjá mánuði
yfir sumartímann. Þeir eru stöðugt
á ferðinni um þjóðvegi landsins og
koma með ábendingar um það sem
betur má og horfa þar jafnt til öku-
manna sem og þeirra sem bera
ábyrgð á vegauppbyggingu, fram-
kvæmdum og öðru því er lýtur að
uppbyggingu og viðhaldi umferðar-
mannvirkja. Í flestum tilvikum fara
þessar ábendingar til vegagerðar,
bæjaryfirvalda og lögreglu og er
þeim nær oftast vel tekið af þessum
aðilum. Starf umferðarfulltrúanna
er svo studd af tugum sjálfboðaliða
úr slysavarnadeildum félagsins vítt
og breytt um landið sem taka þátt í
átaksverkefnum, einkum í tengslum
við stórar umferðarhelgar.
Líður senn að áramótum og enn
nálgast tala látinna vegna umferð-
arslysa þriðja tuginn. Hundruð ein-
staklinga hafa slasast, margir mjög
illa, og enn fleiri sitja eftir með
hjartasár sem seint munu gróa.
Þeir sem helga sig forvarnastarfi
hljóta að spyrja hvort ekki sé kom-
inn tími til að láta hendur standa
enn frekar fram úr ermum. Ég er
þess fullviss að með samstilltu átaki
getum við snúið þessari slæmu
slysaþróun við.
Með styrk og stuðningi almenn-
ings vill Slysvarnafélagið Lands-
björg stuðla að markvissri fækkun
slysa, í þágu okkar allra.
Starf í þágu þjóðar
Eftir Jón
Gunnarsson
„Þeir sem
helga sig
forvarna-
starfi hljóta
að spyrja
hvort ekki sé kominn
tími til að láta hendur
standa enn frekar fram
úr ermum.“
Höfundur er formaður Slysavarna-
félagsins Landsbjargar.
ÞAR kom að Ögmundur fór í
ræðustól um aðkallandi þjóð-
félagsmál; ríkinu hafði stórlega
yfirsést við sölu Landsbankans og
selt Björgólfi fjöreggið, selt þjóð-
listaverkin. Nú skiptir sú stað-
reynd auðvitað engu máli að hlut-
hafar Landsbankans geta aldrei
náð þessum eignum frá félaginu.
Af andlitssvipnum að dæma sá
Ögmundur þau fyrir sér á stofu-
veggnum hjá Björgólfi. En gott
fólk; þarna í bankanum verða þau
eins og aðrar eignir hans með
sama hætti og hingað til. Einn
vesalings þingmaður kvaðst hafa
verið sofandi og ekki gáð að sér og
bað um verkin gefins til baka. Ég
held hann sé ekki vaknaður enn
og er raunar, þegar maður hugsar
um það, alltaf dálítið sofandaleg-
ur.
Þarna fór eins og svo oft áður að
umræðurnar snerust um það sem
menn höfðu burði til að tala um.
Hinn nýi Þjóðvilji, fréttastofa rík-
isútvarpsins, sem gerði hinn fyrri
óþarfan, tók umræðuna upp með
sínum hætti. Innan sviga: (Hversu
lengi á að kosta hann með al-
mannafé?)
Hversu mikill hluti af matsvirði
eigna Landsbankans eru mál-
verkin? Eitt prómill eða jafnvel
meira? Voru verkin metin við söl-
una eða voru þau innan skekkju-
marka? Tíma Alþingis og okkar
hinna á að verja í þarfari hluti eins
og ég benti á hér í blaðinu fyrir
skemmstu. Þess er vissulega þörf.
Umræður
á Alþingi
Höfundur er löggiltur
endurskoðandi.
Einar S. Hálfdánarson