Morgunblaðið - 03.03.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 MÁNUDAGUR 3. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
VOGIR
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum eitt mesta úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
Hafðu samband
Síðumúla 13, sími 588 2122
www.eltak.is
„ÞAÐ leysist svo margt, Elín, yfir
góðri skák.“ Þetta sagði Guð-
mundur J. Guðmundsson, fyrrver-
andi formaður Dagsbrúnar, stund-
um við eiginkonu sína, Elínu
Torfadóttur. Elín segir að Guð-
mundur hafi alla tíð haft mikinn
áhuga á skák, auk þess að tefla mik-
ið sjálfur.
Guðmundur var formaður verka-
mannafélagsins Dagsbrúnar í ára-
tugi og alþingismaður og borg-
arfulltrúi um skeið.
„Þegar Guðmundur var í kjara-
samningaviðræðum fannst honum
hvíld í því að taka skák,“ sagði Elín.
Hún sagði að Guðmundur hefði
aldrei neitað góðri skák og hann
hefði lagt upp úr því að rækta skák-
áhuga meðal félagsmanna í Dags-
brún. Hann stóð m.a. fyrir skákmót-
um innan félagsins og beitti sér
fyrir því að skáksveit félagsins
keppti við skáksveitir úr öðrum fé-
lögum.
„Guðmundur sótti öll skákmót
sem hann átti möguleika á að
sækja. Áhuginn á skák var geysi-
lega mikill, en hann gat ekki sinnt
þessu áhugamáli sínu eins mikið og
hann langaði til,“ sagði Elín.
Kunni því illa að tapa
„Guðmundur og Albert Guð-
mundsson tefldu mikið saman bæði
niður á þingi og eins heima hjá okk-
ur. Það var mikið kapp í þeim báð-
um enda gamlir íþróttamenn. Þeir
kunnu því illa að tapa og báðir áttu
það til að setja höndina undir skák-
borðið þegar illa gekk og slá því
framan í andstæðinginn.
Þegar fréttir bárust af því að
Olof Palme, forsætisráðherra Sví-
þjóðar, hefði verið myrtur sátu þeir
saman heima hjá okkur að tafli.
Þegar ég heyrði þessa frétt fór ég
fram til þeirra og sagði þeim frá
þessu. Þessi frétt sló mig illa eins og
nærri má geta. Þeir hins vegar litu
upp og hlustuðu á mig, en svo sagði
annar hvor þeirra: „Þú átt leik.“
Svona stórfrétt náði ekki einu sinni
að trufla þá við skákina.“
Elín sagði að meðan Guðmundur
sat á Alþingi hefði hann verið
fulltrúi á þingi Sameinuðu þjóð-
anna. Í þessum ferðum hefði hann
notað tækifærið og teflt á götum
úti. „Hann fór alltaf beint að tefla
og lét mig hanga þarna á Manhatt-
an,“ sagði Elín og brosir. „En ég
hafði nú dálítið gaman af því að
fylgjast með honum. Áhuginn var
svo mikill.“
Elín sagði að einu sinni hefðu þau
verið í Svíþjóð og gengið inn í garð
þar sem var útitafl. Hann hefði orð-
ið óskaplega hrifinn af því að fólk
ætti kost á því að setjast niður og
tefla úti. „Ég var þarna að skoða
mig um á meðan Guðmundur var að
tefla. Þá kom Njörður Snæhólm til
mín og spurði hvað ég væri að gera
þarna. „Hann Guðmundur er að
tefla,“ sagði ég. „Ertu brjáluð. Þessi
garður er mesta eiturlyfjabæli í
allri Svíþjóð.“ Síðan gekk hann til
Guðmundar og sagði: „Viltu gjöra
svo vel og passa hana Elínu.“ Guð-
mundur leit upp og svaraði: „Já, en
ég er nú aðeins að tefla hérna.“
Hvorki hann né ég gerðum okkur
grein fyrir að við værum hugs-
anlega í hættu. Skákin gekk fyrir.“
Elín sagði að Guðmundur hefði
verið í borgarstjórn á þessum tíma
og þar hefði hann lagt fram hug-
mynd um að koma upp útitafli í
Reykjavík. Hugmynd hans hefði
verið að setja upp tafl með léttum
og einföldum taflmönnum, en þetta
hefði ekki gengið eftir eins og hann
vonaði, að hluta til vegna þess að
taflmennirnir voru svo þungir og
mikil listasmíð.
Guðmundur J. Guðmundsson hafði mikinn áhuga á skák
„Það leysist svo margt,
Elín, yfir góðri skák“
Morgunblaðið/Kristinn
Elín Torfadóttir situr hér yfir
gömlum skákborðum sem eig-
inmaður hennar, Guðmundur J.
Guðmundsson, tefldi oft við.
Vinirnir og stjórnmálamennirnir Guðmundur J. Guðmundsson og Albert
Guðmundsson tefldu mikið saman. Þeim líkaði ekki vel að tapa og áttu til
að slá undir taflborðið þegar illa gekk. Myndin er tekin í Alþingishúsinu ár-
ið 1982. Það er Svavar Gestsson sem fylgist með skákinni.
EDDUSKÁKMÓTIÐ 2003, alþjóð-
legt atskákmót til minningar um
Guðmund J. Guðmundsson, hefst í
Borgarleikhúsinu í dag og því lýkur
5. mars. Mótið er opið öllum, en með-
al þáttakenda verða nokkrir af öfl-
ugustu skákmönnum heimsins, flest-
allir íslensku stórmeistararnir og
margir af efnilegustu skákmönnum
landsins. Á mótinu tefla 16 stór-
meistarar sem eru með yfir 2600
skákstig.
Vegleg verðlaun verða veitt þeim
sem bestum árangri ná, en verð-
launaféð er samtals um 2,4 milljónir.
Flestir af íslensku stórmeisturun-
um tefla á mótinu. Þegar eru skráðir
til keppni Jóhann Hjartarson, stiga-
hæsti skákmaður Norðurlanda,
Friðrik Ólafsson, fyrsti stórmeistari
Íslendinga, Hannes H. Stefánsson,
Þröstur Þórhallsson, Margeir Pét-
ursson, Helgi Áss Grétarsson og
Helgi Ólafsson. Þá er ótalinn fjöldi
erlendra skákmanna af ýmsum
styrkleika en alls er gert ráð fyrir
um 120 keppendum. Hrannar Björn
Arnarsson, forseti Skáksambands
Íslands, segir að þrír af tíu stiga-
hæstu skákmönnum heims muni
keppa á mótinu. Margir af erlendu
stórmeisturunum sem tóku þátt í
stórmóti Hróksins keppa á mótinu.
Meðal þeirra sem taki þátt í Eddu-
skákmótinu eru Veselin Topalov,
Alexei Shirov, Michael Adams, Ivan
Sokolov, Loek van Wely, Predrag
Nikolic og Jaan Ehlvest.
Mjög sterkt mót
Hrafn Jökulsson, forseti Hróks-
ins, sagði að þetta skákmót yrði gríð-
arlega sterkt. Á því kepptu hvorki
fleiri né færri en 28 stórmeistarar.
Þrír af tíu stigahæstu skákmönnum
heims tefldu á mótinu og 16 stór-
meistarar sem væru með meira en
2600 skákstig. Þetta yrði því með
sterkustu skákmótum á þessu ári.
Teflt er eftir svissnesku kerfi.
Tefldar eru níu umferðir. Í fyrstu
umferð mega þeir sem hafa minni
reynslu við skákborðið reikna með
að fá erfiða andstæðinga, en síðan
keppa saman þeir sem eru með jafn-
marga vinninga.
Hrafn sagði að fyrsta umferðin
yrði mjög skemmtileg því þar fengju
stigalágir áhugamenn um skák tæki-
færi til að keppa við bestu skákmenn
í heimi. Fæstir þeirra fengju nokk-
urn tímann annað tækifæri til að
reyna sig við þá bestu.
Taflmennska hefst klukkan 17 alla
dagana. Mjög vegleg verðlaun eru á
mótinu, alls 30.000 dollarar, og eru
fyrstu verðlaun 10.000 dollarar. Sér-
stök verðlaun verða veitt fyrir best-
an árangur kvenna, ungmenna og
stigalausra skákmanna. Hrókurinn
stendur fyrir skákmótinu í samvinnu
við Eddu útgáfu hf. og aðaleiganda
félagsins Björgólf Guðmundsson,
sem veitt hafa skáklistinni mikinn
stuðning að undanförnu.
Atskákmót til minningar um Guðmund J. Guðmundsson
Reiknað með yfir
120 þátttakendum
MORGUNBLAÐINU hefur borizt
eftirfarandi athugasemd frá Ólafi S.
Andréssyni, lífefnafræðingi:
„Af lestri leiðara Morgunblaðsins
sunnudaginn 2. mars er helst að
skilja að ritstjórar stærsta prent-
miðils landsins telji rétt að takmarka
tjáningarfrelsi náttúruverndarsam-
taka og fleiri varðandi Kárahnjúka-
virkjun og er þar vitnað til leikreglna
lýðræðisins. Eins og margir aðrir
lýðræðissinnar get ég ekki fallist á
að réttur til að gagnrýna stjórnvöld
falli niður þegar lýðræðislega kjörið
stjórnvald hefur tekið ákvörðun.
Janfvel þótt einhverjum þyki það, þá
eiga menn rétt á að fara með vafamál
fyrir dómstóla, eins og Atli Gíslason
hrl, Náttúruverndarsamtök Íslands,
Guðmundur Páll Ólafsson og Ólafur
S. Andrésson hafa gert. Þar til að
dómstólar hafa kveðið upp sinn úr-
skurð hljóta menn að mega halda því
fram opinberlega að úrskurður um-
hverfisráðherra hafi verið ólögmæt-
ur, einmitt vegna þess að ekki var
farið að leikreglum lýðræðisins. Hér
hafa ritstjórar Morgunblaðsins sest í
dómarasætið en það er ekki í þeirra
verkahring í þessu máli.
Burt séð frá þeirri grundvallar-
reglu að virða rétt manna til að hafa
skoðanir þar til dómstólar hafa kveð-
ið upp úr um lögmæti þeirra, eru
fjölmörg önnur atriði varðandi Kára-
hnjúkamálið sem eru og munu verða
gagnrýniverð hvað sem líður ákvörð-
unum stjórnvalda, niðurstöðum
dómstóla og ritstjóra Morgunblaðs-
ins. Svipað gildir um mörg önnur
mál sem eru eða hafa verið ofarlega
á baugi, t.d. fyrirhugaðan stríðs-
rekstur í Írak og stríðsrekstur
Bandaríkjamanna í Víetnam. Ég
held að varla detti nokkrum sóma-
kærum fjölmiðlamanni í hug að tak-
marka eigi tjáningarfrelsi almenn-
ings í Bretlandi og í Bandaríkjunum
um þessi mál. Umræður og mótmæli
varðandi Víetnam-stríðið voru víð-
tæk, langvarandi og hávær í Banda-
ríkjunum. Á sama tíma studdi meiri-
hluti þings og almennings stefnu
stjórnvalda.
Er einhver sérstök ástæða til að
takmarka rétt til mótmæla og tján-
ingar skoðana varðandi ákvarðanir
stjórnvalda á Íslandi frekar en á öðr-
um Vesturlöndum svo sem í Banda-
ríkjunum og á Bretlandi? Slík af-
staða hefur að vísu komið fram áður
hjá stjórnarformanni Landsvirkjun-
ar og hjá iðnaðar- og viðskiptaráð-
herra en það kemur á óvart að sjá
hana birtast í ritstjórnargrein Morg-
unblaðsins.“
Ólafur S. Andrésson, lífefnafræð-
ingur
Þverási 21, Reykjavík
Aths. ritstj.
Athugasemd Ólafs S. Andrésson-
ar lífefnafræðings við forystugrein
Morgunblaðsins í gær er óskiljanleg.
Hann telur, að Morgunblaðið hafi
lýst þeirri skoðun, að réttur til gagn-
rýni falli niður, þegar lýðræðislega
kjörið stjórnvald hafi tekið ákvörð-
un. Þetta er fáránleg staðhæfing og
hvergi hægt að finna henni stað í for-
ystugrein blaðsins. Það sæmir Ólafi
S. Andréssyni ekki að hafa uppi
ómerkilega útúrsnúninga af þessu
tagi.
Í forystugrein Morgunblaðsins í
gær sagði m.a.:
„Fyrirhugaðar framkvæmdir við
Kárahnjúkavirkjun eru mjög um-
deildar eins og skýrt hefur komið
fram í almennum umræðum og mót-
mælaaðgerðum andstæðinga virkj-
unarinnar. Slíkar mótmælaaðgerðir
eru þáttur í okkar lýðræðislega sam-
félagi og ekkert við þeim að segja.“
Í lok leiðarans sagði: „En þegar
ákvarðanir af þessu tagi hafa verið
teknar í lýðræðislegu þjóðfélagi á
grundvelli þeirra leikreglna, sem í
því gilda er of langt gengið, þegar al-
þjóðleg umhverfisverndarsamtök
reyna að bregða fæti fyrir þær
ákvarðanir með allt að því dulbúnum
hótunum í garð alþjóðlegra fjármála-
fyrirtækja.“
Náttúruverndarsinnar þurfa
hvorki nú né hafa þurft að kvarta
undan því að tjáningarfrelsi þeirra
sé takmarkað á síðum Morgunblaðs-
ins. Það vita þeir sjálfir og ættu því
að spara sér ómaklegar ásakanir um
að blaðið vilji takmarka þau sjálf-
sögðu mannréttindi, sem tjáningar-
frelsi er og Morgunblaðið hefur í
bráðum 90 ár háð harðari baráttu
fyrir en margir aðrir í þessu þjóð-
félagi.
Of langt gengið?
í febrúar. Frjálslyndi flokkurinn
fengi tæplega 2% atkvæða. Sam-
kvæmt þessu er R-listinn með svip-
að fylgi og í síðustu borgarstjórn-
arkosningum, Sjálfstæðisflokkurinn
bætir við sig tæplega fimm pró-
sentustigum og Frjálslyndi flokkur-
inn tapar rúmlega fjórum prósentu-
stigum.
Könnunin var gerð í gegnum síma
dagana 30. janúar til 26. febrúar sl.
og var úrtakið 4.945 manns á aldr-
inum 18 til 75 ára. Svarhlutfallið var
ríflega 68%. Rúmlega 7% vissu ekki
hvað þau myndu kjósa eða neituðu
að gefa það upp og tæplega 1%
sagðist skila auðu eða ekki kjósa.
Fleiri konur kjósa R-listann
Samkvæmt niðurstöðu Gallups
kýs meirihluti kvenna R-listann en
Sjálfstæðisflokkurinn sækir ívið
meira af fylgi sínu til karla.
Þegar fylgið er skoðað eftir aldri
kemur í ljós að Sjálfstæðisflokkur-
inn sækir meira fylgi til fólks á aldr-
inum 25 til 34 ára og 55 til 75 ára en
R-listinn. Á hinn bóginn sækir R-
listinn meira fylgi til yngstu kjós-
endanna og fólks á aldrinum 35 til
54 ára.
R-LISTINN fengi tæplega 53% at-
kvæða og Sjálfstæðisflokkurinn ríf-
lega 45% samkvæmt könnun Gall-
ups á fylgi borgarstjórnarflokkanna
Reykjavíkurlistinn
með 53% fylgi
BANDALAG ÍSLENSKRA LEIKFÉLAGA
Vantar þig gervi
fyrir grímuballið?
Hárkollur • Trúðanef • Gervinef • Tannlakk
Gerviskegg • Gerviaugnhár • Lithársprey
Leikhúsfarði • Gervitennur • Gervieyru
Gerviskallar • Gerviblóð • Gervihor
Sendum í póstkröfu!
Laugavegi 96 • www.leiklist.is • 551 6974