Morgunblaðið - 26.03.2003, Blaðsíða 17

Jakob gaf safninu þessa vél árið 1991.
Heildverslunin Hekla hf. flutti
John Deere inn frá Bandaríkjunum
og voru vélarnar meðal fyrstu drátt-
arvéla, sem búnar voru vökvalyftu.
Af þessari gerð voru einungis fluttar
inn 22 vélar. Engilbert Runólfsson,
bóndi á Vatnsenda í Skorradal,
keypti dráttarvélina nýja árið 1949
og notaði allt til ársins 1989. Haukur
Engilbertsson, bóndi á Vatnsenda,
gaf Búvélasafninu vélina árið 1994.
Hafinn var innflutingur á DEUTZ
D-11 vélum árið 1951, en það eru dís-
il-hjóladráttarvélar. Til að byrja með
var aðeins um að ræða þýskar vélar
og algengust þeirra varð Deutz. Vél-
in á safninu er eins strokks og 11
hestöfl, loftkæld. Hún var keypt ný
árið 1954 að Efri-Brunná í Saurbæ í
Dölum og notuð þar fram á níunda
áratuginn. Birna Lárusdóttir og
Sturlaugur Eyjólfsson á Efri-Brunná
gáfu Búvélasafninu vélina árið 1990
og var hún gerð upp á árinu 1994.
BELARUS dráttarvél (Hvítrúss-
inn) er unglingurinn á Búvélasafninu
því árgerð hennar er 1966. Innflutn-
ing önnuðust Björn & Halldór hf. í
Reykjavík auk um hundrað annarra
af þessari tegund. Vélin er skráð 55
hestöfl og með tvívirkt vökvakerfi.
Athygli vekur ekilshúsið sem er nýj-
ung á þessum tíma. Böðvar Jónsson á
Gautlöndum keypti dráttarvélina
ónotaða árið 1969 eða 1970 og notaði
talsvert, m.a. við jarðvinnslu og hey-
skap á sumrum en snjóblástur af
mjólkurflutningaleiðum KÞ á vet-
urna. Eiríkur Sigurðsson bóndi á
Sandhaugum keypti vélina 1996,
færði hana í upprunalegt horf og not-
aði um skeið. Dráttarvélin er eign Ei-
ríks en er í Búvélasafninu til skjóls og
sýnis.
Með tilkomu dráttarvélanna
breyttist margt í sveitunum. Ekki
bara leystu þær á örfáum árum
dráttarhestana af hólmi heldur fækk-
aði kaupafólki í sveitum mjög hratt.
Nú er tæpast nokkurt býli án drátt-
arvéla og landbúnaðarstörf óhugs-
andi án þeirra. Búvélasafnið á
Hvanneyri er eina safn sinnar teg-
undar hérlendis í opinberri eigu og
ættu allir áhugamenn um þróun vél-
væðingar að skoða þessar sýnilegu
heimildir í atvinnusögu þjóðarinnar.
Heimildir eru fengnar hjá Bjarna
Jónssyni ábyrgðarmanni Búvéla-
safnsins og af vefsíðunum:
gve@ismennt.is
Austin; líklegast elsta hjóladráttarvélin sem til er á Íslandi. Dráttarvélar frá John Deere voru meðal þeirra fyrstu sem búnar voru vökvalyftu.
TENGLAR
..............................................
http://www//buvelasafn.is
http://www.nat.is/Sofn/safn%
20buvela
Caterpillar D2 beltavélin á Hvanneyri kom til landsins árið 1947.
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. MARS 2003 B 17
búvélar
Skútuvogi 12a, 104 Reykjavík
Sími: 594 6000 www.merkur.is
Gröfur
Jarðýtur
Hjólaskóflur
Bílkranar
Steypustöðvar
Byggingakranar
Hafnakranar
Traustur vinnufélagi
fyrir verktaka
stóra sem smáa
Toppbílar, Funahöfða 5,
s. 587 2000, fax 587 2600.
www.toppbilar.is
toppbilar@toppbilar.is
Volvo V 40 STW, 9/02, ekinn 2 þ. km, ssk.,
leður, raf. í rúðum, álfelgur. Verð 2.590.000.
Jeep Grand Cherokee 4,7, innfl. nýr 5/99, 90 þ. km,
ssk., leður, lúga, einn eigandi frá upphafi. Verð
3.590.000. Öll skipti athugandi.
MMC Pajero 3500 GLS, 8/00, 66 þ. km, 33“ dekk,
ssk., leður, toppl., álfelg., litað gler. Verð 4.200.000.
Toyota Rav4, 7/99, ekinn 36 þ. km, 5 gíra,
álfelgur, toppbogar. Verð 1.590.000.
Passat Basicline STW, 9/99, 32 þ. km, 5
gíra, rafm. í rúðum, samlæsingar.
Verð 1.390.000. Skipti athugandi.