Morgunblaðið - 19.05.2003, Qupperneq 10

FRÉTTIR
10 MÁNUDAGUR 19. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
VERSLUNARRÁÐ Íslands hefur
bent á tíu leiðir til þess að bæta lífs-
kjörin enn frekar og hvetur til þess að
ríkisstjórnarflokkarnir taki tillögurn-
ar til gagngerrar skoðunar í þeirri
vinnu sem nú stendur yfir við gerð
nýs stjórnarsáttmála.
Í skýrslu Verslunarráðs er lögð
mikil áhersla á að sýnt verði ríkt að-
hald í rekstri hins opinbera á næstu
árum, slíkt sé haldbesta leiðin til þess
að draga úr þenslu og vinna gegn
hækkun vaxta og gengis. Ráðið telur
skynsamlegt að ríkisstofnunum verði
fækkað um 30-40 á næstu fjórum ár-
um og reksturinn verði einfaldaður.
Það sé vænlegasta leiðin til þess að ná
útgjöldum niður til lengri tíma. „Ís-
lenskar ríkisstofnanir hafa margar
hverjar bætt þjónustu og aukið
tæknivæðingu til hagsbóta fyrir
skattgreiðendur. Með skýrari mark-
miðum í ríkisrekstrinum og fækkun
stofnana má gera enn betur við að
bæta þjónustu við skattgreiðendur
fyrir minna fé,“ segir í skýrslunni. Þá
leggur ráðið og til að Alþingi og ný
ríkisstjórn eigi samráð um nýjar leið-
ir sem styrki fjárlagagerð þannig að
aðhald á útgjöld einstakra stofnana
aukist.
Varað við nýrri skattheimtu
Í annan stað er hvatt til þess að rík-
isstjórnin lækki áfram skatta og geri
skattkerfið um leið einfaldara og
gegnsærra en sérstaklega er varað
við hugmyndum um nýja skatt-
heimtu:
„Verslunarráð Íslands varar sér-
staklega við hugmyndum um nýja
skattheimtu eins og gistináttagjaldi
og gjaldi á gosdrykki sem hugmyndir
hafa verið kynntar um á undanförn-
um mánuðum. Allir eru þessi nýju
„smáskattar“ kynntir sem leiðir til að
auka tekjur ríkisins sem á að nýta til
ýmissa misnauðsynlegra verkefna.
Það hefur margoft sýnt sig að vanda-
mál verða ekki leyst með sköttum og
þjóðfélagið þrífst ekki á því að fólk
skattleggi hvert annað. Smáskattar
hér og hvar leiða til þess að skatt-
kerfið verður flóknara, fjölga þarf
skattheimtumönnum hins opinbera
og enn fleiri starfsmenn í fyrirtækj-
unum þarf til þess að sinna inn-
heimtunni,“ segir í tillögum Verslun-
arráðs.
Í þriðja lagi er bent á að eftirlits-
starfsemi hins opinbera sé orðin víð-
tækari en áður og nauðsynlegt sé að
gera hana skilvirkari. Mögulegt sé að
færa eftirlitið til fyrirtækjanna sjálfra
m.a. þannig að gæðavottun innan fyr-
irtækjanna komi í stað opinbers eft-
irlits.
Stjórnin lögbindi fjár-
framlög til einkaskóla
Í skólamálum á framhalds- og há-
skólastigi hvetur Verslunarráðið til
þess að samið verði við fleiri einka-
aðila um rekstur framhaldsskóla á
næstu árum. Þá er lagt til að háskólar
keppi um fjárveitingar til rannsókna
og bent á að atvinnulífið sé einnig
reiðubúið að taka aukinn þátt með
samstarfi við háskóla og stuðla þann-
ig að hagnýtari rannsóknum. Þá er
minnt á að á tímum stórframkvæmda
sé hætta á að þenslan sem þeim fylgi
ryðji minni nýsköpunarverkefnum
burt og því beri að skoða sérstaklega
hvernig megi verja og styðja þá ný-
sköpunarstarfsemi hér hafi þróast á
undanförnum árum.
Verslunarráð fullyrðir að á undan-
förnum mánuðum hafi komið í ljós að
ýmsir séu beinlínis andsnúnir einka-
rekstri skóla á grunnskólastigi.
Verslunarráð leggur hins vegar
áherslu á að einkaskólar, bæði leik-
skólar og grunnskólar, búi við traust-
ara starfsumhverfi en það sem boðið
hefur verið upp á hjá nokkrum sveit-
arfélögum á síðustu árum. Þýðingar-
mesta breytingin í þeim efnum væri
sú að ríkisstjórnin beitti sér fyrir því
að fjárframlög til einkaskóla hjá
sveitarfélögum yrðu lögbundin og
framlagið réðist af útreiknuðu með-
altali við rekstur allra skóla á svæð-
inu.
Verslunarráð vill að leitað verði
allra leiða til þess að auka hagkvæmni
í velferðarkerfinu. „Nýverið lýsti ASÍ
yfir áhuga á því að einkaaðilum yrðu
falin verkefni á sviði heilbrigðismála
sem leiddu til aukinnar hagræðingar
en ekki aukinna útgjalda fyrir not-
endur þjónustunnar. Á undanförnum
misserum hefur kveðið við nýjan tón í
umræðum um einkarekstur í velferð-
armálum eins og best sést á tillögum
ASÍ. Með því að hleypa einkafyrir-
tækjum inn í þær greinar sem hafa
verið nær algerlega einokaðar af hinu
opinbera má leysa úr læðingi þann
kraft sem býr í íslensku athafnafólki
og frumkvöðlum. Um leið má bæta
þjónustu og fjölga valkostum og fá
meira fyrir hverja skattkrónu.“
Sömu leikreglur fyrir einka-
markað og opinberan
Verslunarráð segir veikleika ís-
lensks vinnumarkaðar felast fyrst og
fremst í því að í landinu séu tveir
vinnumarkaðir; opinberi markaður-
inn og einkamarkaðurinn. Það ósam-
ræmi sem ríki milli þessara tveggja
markaða veiki atvinnustarfsemina og
geri allan samanburð erfiðan. Sam-
ræma þurfi löggjöf varðandi starfs-
menn á einkamarkaði og í opinbera
geiranum, enda standi engin rök til
þess að sérákvæði gildi um ráðningar
og slit á ráðningarsamningi í opin-
bera geiranum eða að opinberum
starfsmönnum sé gert sérstaklega
hátt undir höfði í lífeyrismálum.
Minnt er á að útrásarfyrirtæki hér
á Íslandi gætu á næstu árum og ára-
tugum orðið mjög mikilvæg fyrir ís-
lenskt þjóðfélag. Tvísköttunar- og
fjárfestingarsamningar milli Íslands
og annarra landa verði því sífellt mik-
ilvægari. „Fáar leiðir eru jafn ábata-
samar fyrir þjóðfélagið eins og að
hraða gerð samninga af þessu tagi við
önnur lönd; með þeim geta útrásar-
fyrirtæki eflt alþjóðlega starfsemi
sína, en jafnframt verið áfram íslensk
og þar með íslenskir skattgreiðendur.
Þá vill Verslunarráðið benda á að
skattlagning starfsmanna útrásarfyr-
irtækja verður að vera vel samkeppn-
ishæf.“
Í tíunda lagi er ný ríkisstjórn hvött
til þess að styðja framgang tilrauna-
samfélags fyrir rafræn viðskipti, slíkt
verkefni geti þýtt umtalsvert hagræði
fyrir íslensk fyrirtæki, aukið hróður
Íslands sem upplýsingasamfélags og
bætt samkeppnisstöðu landsins.
Verslunarráðið sendir ríkisstjórnarflokkunum hugmyndir
Tíu leiðir að bætt-
um lífskjörum
Verslunarráð vill m.a. fækkun stofnana, sparnað í ríkisrekstri og lögbind-
ingu framlaga til einkaskóla. Það hvetur til þess að einkafyrirtæki veiti
velferðarþjónustu en varar sérstaklega við hugmyndum um nýja skatta.
FJÖLMENNI heimsótti Freystein
Jónsson í Vagnbrekku þegar hann
fagnaði 100 ára afmæli sínu á laug-
ardag. Var veislan sú einkar
ánægjuleg. Blóm og kveðjur bárust
víða að.
Það var vissulega enginn „tregi í
ranni“ á aldarafmæli Freysteins í
Vagnbrekku. Meðan hann sefur fer
hann að skjóta ref eða mink úti í
skógi og þegar hann vaknar er
hann umvafinn stórri fjölskyldu þar
sem allir leggjast á eitt að gera
honum ævikvöldið ánægjulegt og
hjálpa honum að dvelja áfram í
bænum sínum í sveitinni sinni.
Morgunblaðið/Birkir Fanndal
Afmæli Freysteins
í Vagnbrekku
Mývatnssveit. Morgunblaðið.
Freysteinn, Gunnar Egill Erlingsson, langafabarn, 8 mánaða, og Erlingur
Guðmundsson, afabarn. Freysteinn segir að Gunnar Egill hafi veitt sér
mesta gleði er hann dvaldi á Akureyri síðastliðinn vetur og áttu þeir
margar ánægjustundir saman.
OPIÐ málþing um sjálfsritskoðun og
réttarvernd fjölmiðla verður haldið í
Odda á morgun í tilefni af doktors-
ritgerð dr. Herdísar Þorgeirsdóttur
en hún lauk doktorsprófi á sviði
þjóðaréttar við lagadeild Háskólans í
Lundi í mars síðastliðnum.
Herdís mun á málþinginu fjalla um
doktorsritgerð sína en þar hefur hún
rannsakað hversu virk réttarverndin
er innan ritstjórna fjölmiðla og já-
kvæðar skyldur stjórnvalda sem leiða
af tjáningarfrelsisákvæði Mannrétt-
indasáttmála Evrópu, ekki síst með
tilliti til þróunnar í dómaframkvæd og
í ljósi breyttra aðstæðna frá því að
sáttmálinn tók gildi. Kemst Herdís
meðal annars að þeirri niðurstöðu að
réttarframkvæmd Mannréttinda-
dómstóls Evrópu sé mun víðtækari en
ætla hefði mátt í byrjun.
Á málþinginu verður þeirri spurn-
ingum meðal ann-
ars velt upp, hvort
fjölmiðlar njóti
nægilegrar rétt-
arverndar og
hvort hún sé ann-
ars eðlis en tján-
ingarfrelsi ein-
staklingsins.
Þátttakendur í
pallborðsumræð-
um verða Eiríkur
Tómasson, prófessor og forseti laga-
deildar Háskóla Íslands, Björg Thor-
arensen prófessor, og Styrmir Gunn-
arsson, ritstjóri Morgunblaðsins.
Málþingið stendur milli klukkan 12.15
og 14 á morgun í stofu 101 í Odda en
að málþinginu standa lagadeild Há-
skóla Íslands og Lagastofnun, Lög-
fræðingafélag Íslands og Stofnun
stjórnsýslufræða og stjórnmála.
Réttarvernd fjölmiðla
rædd á málþingi
Dr. Herdís
Þorgeirsdóttir
KARLMAÐUR, sem handtekinn
var á laugardagsmorgun eftir inn-
brot í þrjú hús á Selfossi, hefur
verið úrskurðaður í mánaðarlangt
gæsluvarðhald. Lögreglan á Sel-
fossi segir að maðurinn hafi ítrek-
að komið við sögu lögreglu und-
anfarnar vikur. Af þeim sökum
var ákveðið að láta reyna á kröfu
um síbrotagæslu fyrir héraðsdómi
Suðurlands, sem úrskurðaði hann
í mánaðarlangt gæsluvarðhald á
laugardagskvöld. Lögreglan seg-
ist rannsaka nokkur mál sem
maðurinn hefur átt aðild að und-
anfarnar vikur.
Innbrotsþjófur í síbrotagæslu