Morgunblaðið - 13.08.2003, Qupperneq 33

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 13. ÁGÚST 2003 33
Í hálfan annan áratug
komum við saman og
áttum okkur kyrrðar-
stund. Seint er tíðinda að spyrja úr
þögninni annað en að öll sóttum við í
hana styrk og endurnæringu. En á
undan og eftir deildum við lífi okkar
og áhugamálum hvert með öðru.
Andrea átti sér heilbrigða lífssýn, hún
var úr hinum fjölmenna hópi þeirra
sem höfðu þurft á öllu sínu að halda til
að sjá sér og sínum farborða og koma
börnum sínum til manns. En jafn-
framt hafði hún auðgað anda sínn
með fögrum listum, var vel lesin og
með sterka dómgreind, víðförul og
drakk í sig áhrifin frá því sem hún sá
og heyrði. Sterkust voru þó áhrifin
heiman frá æskuslóðunum í Hauka-
dal í Dýrafirði.
Andrea vann um margra ára skeið
á geðdeild Borgarspítalans. Þar nutu
sín vel eðliskostir hennar, mikill skap-
styrkur og hlýja. Sé lífið skóli þá út-
skrifaðist hún úr honum með láði.
Við þökkum samfylgdina og biðjum
ANDREA
HELGADÓTTIR
✝ Andrea Helga-dóttir fæddist í
Haukadal í Dýrafirði
13. nóvember 1927.
Hún lést á líknar-
deild Landspítalans í
Kópavogi 26. júlí síð-
astliðinn og var útför
hennar gerð frá Bú-
staðakirkju 11.
ágúst.
henni blessunar Guðs.
Hugleiðsluhóp-
urinn.
HINSTA KVEÐJA
Ég sendi þér kæra kveðju,
nú komin er lífsins nótt.
Þig umvefji blessun og
bænir,
ég bið að þú sofir rótt.
Þótt svíði sorg mitt hjarta,
þá sælt er að vita af því
þú laus ert úr veikinda
viðjum,
þín veröld er björt og hlý.
Ég þakka þau ár sem ég átti
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfinn úr heimi
ég hitti þig ekki um hríð
þín minnig er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sig.)
Ég kveð þig, kæra Andrea, með
söknuði og virðingu.
Hrönn Sveinsdóttir.
Andrea Helgadóttir
Elsku Andrea, þú reyndist mér
alltaf svo vel. Takk fyrir það. Minning
þín lifir hjá okkur í Andreu Rut litlu.
Guð geymi þig.
Þín
Erna.
Það var í október
1974, að við Halldór
urðum samferða til
Buenos Aires á alþjóð-
legt barnalæknaþing. Ég var að fara
til að kynna leik- og listmeðferð á
barnasjúkrahúsum, og hann til að sjá
um fundarstjórn og að mæta á
nokkrum nefndafundum. Betri og
skemmtilegri ferðafélaga en Halldór
hefði ég ekki getað hugsað mér. Á
þessum tíma var ástandið í Buenos
Aires mjög hættulegt og loftið þar
lævi blandið. Við Halldór urðum
samferða flesta morgna til Sheraton-
hótelsins þar sem þingið og mikil
sýning í tengslum við það voru hald-
in. Þegar við komum að hótelinu á
morgnana mættum við hverju sinni
12 herlögreglumönnum, gráum fyrir
járnum, og stóðu þeir hlið við hlið
fyrir framan hótelið; hver og einn var
með hríðskotabyssu í höndum og
skotbelti um axlir. Fyrir aftan þá var
stór fólksbíll og inni í honum, á sæt-
isbökunum, lágu raðir af skotbeltum,
en nokkrum skrefum fyrir framan
þessa 12 lögreglumenn stóð alltaf
einn herlögreglumaður sem miðaði
byssunni án afláts á einn þátttak-
anda af öðrum, er var að koma gang-
andi að hótelinu til að mæta þarna á
morgnana. Þennan herlögreglumann
kölluðum við Halldór okkar á milli
„byssumanninn“. Halldór vissi, að
mér þótti nokkuð óhuggulegt þegar
„byssumaðurinn“ miðaði stundum á
mig, og stríddi Halldór mér þá á sinn
kímna og góðlátlega hátt. Svo var
það einn morgun, að ég varð ekki
samferða Halldóri á þingið eins og
venjulega en kom seinna. Þegar við
Halldór svo hittumst þar síðla dags
sagði hann: „Þú varst nú aldeilis
heppin að verða ekki samferða mér í
morgun, því þegar ég gekk framhjá
„byssumanninum“ sneri hann sér
snögglega að mér og hvíslaði: „Hvar
er Sigga?““ En Halldór var ekki bara
smástríðinn, heldur reyndist hann
mér sérlega traustur, umhyggju-
samur og skemmtilegur félagi allan
tímann sem við vorum í Buenos Air-
es, bæði á sjálfu þinginu og þar fyrir
utan. Þau kvöld sem ekki var boð á
vegum þingsins bauð hann mér alltaf
eitthvað annað, t.d. á ógleymanlega
tangóskemmtun og í annað sinn í
kvöldverð til vina sinna, þar sem
hann var hrókur alls fagnaðar með
sínar fyndnu og skemmtilegu frá-
sagnir. Hann bauð mér með sér á
lokasamkvæmi þingsins, og þá sá ég
hvað margir mætir barnalæknar
þekktu og virtu Halldór; þeir komu
til okkar að borðinu til að spjalla við
hann. Halldór þurfti greinilega ekki
að ganga á milli borða til að heilsa
upp á starfsbræður sína, því þeir
urðu fyrri til og komu til hans.
Árin liðu, við Halldór sáumst
sjaldan, en ég fylgdist vel með skrif-
um hans og fyrirlestrum um þroska-
verkefni barna. Ég frétti af veikind-
um hans og einni banalegu eftir aðra.
Síðla dags í októbermánuði 1994
heimsótti ég Halldór á Laufásveginn
til að biðja hann að semja erindi sem
gæti fallið inn í dagskrá alþjóðlegrar
ráðstefnu sem ég var að undirbúa í
Norræna húsinu um börn og raf-
ræna miðla. Ráðstefnuna var ákveð-
ið að halda að vori 1995 og fyrirlestur
Halldórs átti að vera annar aðalfyr-
irlesturinn af tveimur, en dr. Brian
Lask, yfirlæknir á Gr. Ormond
Street í London, var búinn að lofa að
flyta hinn aðalfyrirlestur ráðstefn-
unnar. Svar Halldórs við þessari
beiðni minni var, að hann hafði
greinst með lungnakrabbamein og
það væri komið á það hátt stig að
ekkert væri hægt að gera; þetta væri
HALLDÓR
HANSEN
✝ Halldór Jón Han-sen barnalæknir
fæddist í Reykjavík
12. júní 1927. Hann
lést á líknardeild
Landspítala – há-
skólasjúkrahúss á
Landakoti 21. júlí
síðastliðinn og var
útför hans gerð frá
Dómkirkjunni 31.
júlí.
banvænt og ómögulegt
að vita hve lengi hann
mundi lifa. – Það væri
sem sé ekki víst að
hann lifði til vors. En
eftir að hafa skoðað
hug sinn um stund
sagði hann: „Sigga mín,
ég skal semja þetta er-
indi; það verður bara
gott fyrir mig að vinna
við að semja þetta í vet-
ur – og leiða hugann frá
veikindunum með því
að sökkva mér niður í
þetta áhugaverða verk-
efni.“ Svo bætti hann
við: „En ef ég verð ekki til staðar við
opnun þingsins í vor, þá finnur þú
einhvern sem þú treystir vel til að
flytja erindið.“ Þetta var samþykkt.
Svo, við opnun þingsins í Norræna
húsinu í maí 1995, var Halldór mætt-
ur og flutti sjálfur sitt frábæra erindi
enda þótt honum væri nokkuð þungt
um andardrátt. Við Halldór hittumst
ekki oft, en þegar það gerðist, þá
voru fundir okkar alltaf góðir og gef-
andi. Góður og gefandi var einnig
okkar síðasti fundur, sem við áttum á
líknardeildinni á Landakoti hinn 23.
júlí sl. – Halldóri lá þá svo lágt rómur
að ég þurfti að halla mér aðeins í átt
til hans til að heyra skýrt hvað hann
var að segja. Í fyrstu virtist mér
hann líka eiga erfitt með að halda
augunum opnum, en það lagaðist
fljótlega þegar við fórum að tala um
Buenos Aires-ævintýrið. Ýmsar
skemmtilegar minningar frá Buenos
Aires komu upp og ég tók eftir því,
að hýrum glampa brá nokkrum sinn-
um fyrir í augum Halldórs þegar
hann sá fyrir sér ljúfa og skondna
minningu sem var honum náin. Það
var sannarlega heillandi að sjá hvað
Halldór, dauðvona maðurinn, gat
tendrast upp og ornað sér við eld
minninganna. Svo spjölluðum við um
fólk og málefni sem okkur var báðum
annt um. Ég sagði Halldóri hvað mér
hafði fundist Lesbókarviðtalið við
hann gott viðtal, og m.a. hvað mér
líkaði vel þar sem hann sagði í þessu
viðtali: og barn sem getur ekki gert
grein fyrir sér í orðum tjáir sig oft
með öðrum hætti, t.d. í ofvirkni. Í því
samhengi sagði ég honum, að á mín-
um langa starfsferli með börnum á
sjúkrahúsum væri mín reynsla sú, að
ofvirknieinkennin hyrfu oft af börn-
um meðan þau væru að tjá tilfinn-
ingar sínar og hugarheim í gegnum
eigin myndsköpun. Eftir að ég hafði
sagt þetta opnaði Halldór enn betur
augun og hækkaði alveg ótrúlega
mikið röddina þegar hann svaraði
mjög ákveðið: „Það er líka mín
reynsla.“ Þetta svar hans snart mig
mjög djúpt. Enn um stund spjölluð-
um við saman og fórum víða. En
fljótlega ákvað ég með sjálfri mér, að
tími væri kominn til að kveðja, áður
en hann myndi þreytast, enda þótt
mér fyndist reyndar, að Halldór væri
allur að eflast eftir því sem á sam-
talið leið! En „hætta skal leik þegar
hæst stendur“, hugsaði ég og sagði
honum að nú þyrfti ég að fara. Við
kvöddumst og ég gekk til dyra, en
þar sneri ég mér ósjálfrátt við og
vinkaði Halldóri, þar sem hann hall-
aði bakinu við upphækkaðan rúm-
botninn. Ég sá, að hann fór að reyna
að tosa vinstri handlegginn undan
lakinu til að vinka mér, en þetta var
honum erfitt, þótt greinilega væri
hann staðráðinn í að ná handleggn-
um undan lakinu. Þetta baks hans
tók þó nokkra stund og ég vissi ekki
almennilega hvað ég ætti að gera, –
kannski hjálpa honum? – Nei, ég
verð að láta hann sjálfan um þetta og
held bara áfram að vinka, þar til
hann getur vinkað mér … – Loksins
tókst Halldóri að losa handlegginn
undan lakinu og þá lyfti hann hand-
leggnum ofur hægt upp og hátt yfir
höfuð sér og fór að vinka mér með
stórum en hægum sveiflum. Andlit
hans ljómaði fallega, mér fannst
augu hans tindra eins og tvær stjörn-
ur og ég sá ekki betur en að um varir
hans léki sigurbros. Það var ekki
hægt annað en að hlæja til hans og
mér fannst okkur báðum vera
skemmt. Með þá góðu tilfinningu
gekk ég á braut og hugsaði um það
sem Halldór sagði við mig nokkrum
mínútum áður: „Nú er Blue print
orðið að minningu.“
Sigríður Björnsdóttir.
Fregnina um andlát Halldórs
Hansen las ég í Morgunblaðinu í
flugi á leið til Lundar þar sem línur
þessar eru skrifaðar. Línur um lækni
sem var um margt sérstæður og
kannski þess vegna minnisstæður
allt frá því ég hitti hann fyrst sem
læknanemi á Heilsuverndarstöðinni
fyrir um 20 árum. Þakklæti er ofar-
lega í huga þegar þessi heiðursfélagi
Barnageðlæknafélagsins er kvadd-
ur, meðal annars fyrir einlægan
stuðning við baráttu fyrir uppbygg-
ingu geðheilbrigðisþjónustu fyrir
börn og unglinga. Sérstaklega minn-
ist ég greinargerða sem Halldór setti
saman og samtala við hann um það
sem mikilvægt er að hafa í huga þeg-
ar þjónusta við viðkvæman skjól-
stæðingahóp er að ræða eins og börn
með geð- og þroskaraskanir. Þetta
var fyrir rúmum fimm árum. Hin
einlæga fölskvalausa virðing sem
Halldór bar fyrir börnum og fjöl-
skyldum þeirra sem eiga undir högg
að sækja sökum vanheilsu ásamt
skilningi á þeim mörgu samtvinnuðu
þáttum sem skilja milli heilbrigðis og
heilsubrests, einkenndu viðhorf
hans. Viðhorf sem hafa ekki aðeins
orðið til út frá langri læknisævi held-
ur eigin reynslu af vanheilsu, bak-
grunni hins víðsýna heimsborgara og
menningarfrömuðar ásamt hæfileik-
anum til að tvinna þessa ólíku þætti
saman. Mun ég minnast Halldórs
með þakklæti fyrir að deila þessari
einstöku sýn á viðfangsefni barna-
geðlæknisfræðinnar en ekki síður
fyrir þann mannkærleika sem snart
mann í návist hans.
Ólafur Ó. Guðmundsson.
MINNINGARGREINUM í
Morgunblaðinu hefur fjölgað
verulega á undanförnum árum.
Til að öllu efni Morgunblaðsins
verði haganlega fyrir komið
reynist nauðsynlegt að setja
minningargreinum, sem og öðru
efni, ákveðin lengdarmörk. Því
hefur verið ákveðið að fyrir utan
aðalgrein verði aðrar greinar
1.500 slög (með bilum), sem eru
um 50 línur í blaðinu (17 dálk-
sentimetrar) og í kringum 300
orð.
Hinsta kveðja
– nýtt form
Jafnhliða þessu verður tekin
upp nýjung sem kölluð er
HINSTA KVEÐJA þar sem
hægt verður að senda örstutta
kveðju (5–15 línur), þegar það á
við. Þetta form á við þegar votta
á virðingu án þess þó að það sé
gert með langri grein (sjá sýn-
ishorn).
Lengd minningargreina
Hæfileg lengd. Til þess að sjá
lengd minningargreinar t.d. í
Word-ritvinnslu, þá er valið
Tools-valblaðið og síðan Word
Count. Þá opnast þessi upplýs-
ingagluggi og sýnir orðafjöldann
(Words); slagafjölda án orðabila
(Characters (no spaces)); slaga-
fjölda með orðabilum (Characters
(with spaces)): 1.500.
g
fa
g
n
ar
n
k,
a
ð-
m
g
m
n-
r
ir
ð
r-
i.
m
r-
n-
í
ar
l-
u
í
ð
ð-
gg g
Sú hugsun að svo kynni að fara var
manni þó oftast fjarri, svo mikill var
lífsþróttur hennar, hugurinn vökull
og atorkan óbilandi.
Ækjlskdfj aæsldkjf æa lskdfj aæ
ldskf jalæskdjf alsækdlaskdj.
lkasdjf laksjf laks jdf.
Laksdjælaskdjfæalskjfaæls
kdjfaæl sk djfalæs kd.
Jón Jónsson og
Jónína Jónsdóttir
Ækjlskdfj aæsldkjf æa lskdfj aæ
ldskf jalæskdjf alsækdlaskdj
lkasdjf laksjf laks jdf laksdjælask-
djfæalskjfaæls kdjfaæl sk djfalæs
kd fdh fg df df df n dfhndfghdfh
dfgh dfgh dfh fdgh.
Ækjlskdfj aæsldkjf æa lskdfj
aæ ldskf jalæskdjf alsækdlaskdj
lkasdjf laksjf laks jdf laksdjælask-
djfæalskjfaæls kdjfaæl sk.
Ækjlskdfj aæsldkjf æa lskdfj
aæ ldskf jalæskdjf alsækdlaskdj
lkasdjf laksjf laks jdf laksdjælask-
HINSTA KVEÐJA
Björn Gunnlaugs-
son
Langrar ævi liðinn dagur,
laugast friði sólarlag,
BJÖRN ZOPHONÍAS
GUNNLAUGSSON
✝ Björn ZophoníasGunnlaugsson
vélstjóri fæddist í
Klaufabrekknakoti í
Svarfaðardal 13.
desember 1915.
Hann lést á dvalar-
heimili aldraðra,
Dalbæ á Dalvík, 2.
ágúst síðastliðinn og
var jarðsunginn frá
Dalvíkurkirkju 11.
ágúst.
en í himins æðra veldi eilífð
býður nýjan hag.
Dýrustu perlur dyggða og
gæða
dreifa birtu um þitt nafn.
Gáfur prýddu göfgan anda,
gæfa var að kynnast þér.
(Ingibjörg Sig.)
Hjartans þakkir til
þín og ömmu fyrir all-
ar samverustundirnar.
Guð blessi minn-
ingu ykkar og ann-
arra ástvina sem farn-
ir eru.
Heiða, Björn Ingi, Hólmfríður
og fjölskyldur.
Afmælis- og minningargreinum má skila í tölvupósti (netfangið er minning@mbl.is, svar er
sent sjálfkrafa um leið og grein hefur borist) eða á disklingi. Ef greinin er á disklingi þarf
útprentun að fylgja. Nauðsynlegt er að tilgreina símanúmer höfundar og/eða sendanda.
Þar sem pláss er takmarkað getur þurft að fresta birtingu greina, enda þótt þær berist
innan hins tiltekna frests. Nánari upplýsingar eru á mbl.is. Um hvern látinn einstakling
birtist formáli og ein aðalgrein af hæfilegri lengd á útfarardegi, en aðrar greinar skulu
ekki vera lengri en 300 orð, u.þ.b. 1.500 slög (með bilum) eða um 50 línur í blaðinu (17
dálksentimetrar).
AFMÆLIS- og minningar-
greinum má skila í tölvupósti
(netfangið er minning@mbl.is,
svar er sent sjálfvirkt um leið
og grein hefur borist) eða á
disklingi. Ef greinin er á disk-
lingi þarf útprentun að fylgja.
Nauðsynlegt er að tilgreina
símanúmer höfundar og/eða
sendanda. Ekki er tekið við
handskrifuðum greinum. Um
hvern látinn einstakling birtist
ein aðalgrein af hæfilegri lengd
á útfarardegi, en aðrar greinar
séu um 300 orð eða 1.500 slög
(með bilum) en það eru um 50
línur í blaðinu (17 dálksenti-
metrar). Tilvitnanir í sálma eða
ljóð takmarkast við eitt til þrjú
erindi.
Frágangur
afmælis-
og minning-
argreina