Vísir - 29.11.1980, Blaðsíða 10

FROSTAVETURINN 1918
„Svo mikill var kuld-
inn að um hádegið í gær
urðu menn að hætta
grjótvinnunni í öskju-
hlíðinni og sagt er að
suma þá, sem þar voru í
vinnu, hefði verið farið
að kala á andliti."
Þaö setur jafnvel hroll aB
manni viö aö fletta siöum Visis
frá þvi I janúar 1918, en hvaö þá
um blessuö blaöburöarbörnin,
sem uröu aö brjótast i þvi aö
koma þeim til skila:
,,ÖskiI nokkur urðu á
Vísi í Vesturbænum í
gær, vegna þess að út-
burðardrengurinn
treysti sjer ekki til að
bera blaðið út vegna
kulda, en tveir drengir
aðrir, sem fengnir voru
í hans stað uppgáfust
við útburðinn af sömu
ástæðum. Eru kaup-
endur þeir, sem fyrir
óskilunum hafa orðið,
beðnir að virða þetta á
betri veg."
Þaö er ekki furöa, aö börnunum
hafi oröiö kalt þvl nokkrum
dögum siöar má lesa þessa frétt I
Vísi:
„Svo magnaður var
kuldinn hér í bænum í
gær og fyrradag, að
menn kól bæði á fótum
og andliti, er þeir voru á
gangi um göturnar. T.d.
ætluðu tveir menn inn að
Laugalandi í fyrradag,
en urðu að snúa við á
miðri leið, vegna þess,
að annan þeirra var
farið að kala á fótum."
Menn uröu óvænt aö takast á
viö hin ótrúlegustu vandamál:
„Ein vandræðin, sem
af frosthörkunni leiðir
eru þau, að ómögulegt
er að hreinsa fjölmörg
salerni í bænum. Er nú
ákveðið, að flytja
kollurnar inn að Lauga-
læk og þíða þair úr
þeim."
Þaö voru ekki aöeins kollurnar,
sem uröu isilagöar. Isinn á
Reykjavikurhöfn óx dag frá degi
og vitanlega vildu bæjarbúar
ganga út á Isinn, áöur en þeir
trúöu þessum undrum. Fyrstu
dagana var isinn litt traustur og
ýmsir fengu Iskalt baö og var
naumlega bjargaö, öörum varö
ekki foröaö eins og konu af Njáls-
götunni, sem drukknaöi i vök
undan Orfirisey.
Lögreglan jók gæslu sina viö
höfnina og bægöi forvitnum
bæjarbúum frá aö halda út á
isinn. Slikri gæslu var þó hætt,
þvi aö fáum dögum liönum sá
hvergi I auöan sjó og Isinn mæld-
ist viöa tveggja feta þykkur.
Menn fóru i gön|utúra út I Engey
og Viöey og vitt og breitt um
sundiö. Sögusagnir gengu um, aö
menn heföu jafnvel gengiö upp á
Akranes. Þótt ótrúlegt sé, er slikt
ekki alveg óhugsandi, þvi i VIsi
21. janúar er þessi frétt:
„Höfnin var allögð að
sjá í morgun milli lands
og eyja, og sér hvergi í
auðan sjó heldur alla
leið upp á Akranes."
liari af Sanðí.
isiiralr drepBÍr.
hfi.&r zinti nh
Frosttisrkan.
'Eit;* Mr I Ukrj'íf|*vík h*.
1 *■<*'<* í 07
ib UrMk&rtiváðM. b
l&rA. — kl, 4 í g*? *■
Á kkwijrt 29
Á Httubiskró)a 32 —
í Hvrg&rnwí -
Á K r ; 7Í£ *rhótt 34 —
■ o% íi<rrti |>6 e:.n rnúrik, tr á
kvCMíð teib.
í ’n>or%tsti var iwmb U3Í4:
Á HtryZUfírbí ttig
i — Gjámmtfjfcm 36
i — Akartyri •—
I — ÍmBrbi -—
j — Vmtjneyjtim 12/> —
í Hiórhríb w KorCor- og
AwixxUwét og j&rmMSh í Boiig*
j ArtítU.
1 Lagaríoss ös Bolaía
j líga tr.ti vxn kyn i BtylhMÍ
i gsur
Slya aí ljésreyk.
Bú tregn Um tii.gtó i g»r,
»5 bjúnin k KrðggiifwvýOoia
ejrntra, EBgilbertSígoriwon, tarói-
ír Ofci.’iun !*r *, og Sig-
Or Vfsi 21. janúar 1918
I janúar 1918 var Axel Thor-
steinsson á leiö meö Gullfossi til
Vesturheims i atvinnu- og ævin-
týraleit þá 22 ára. ,,Ég minnist
þess vel, hvernig höfnin lá öll I
böndum,” segir Axel, sem átta
árum slöar réöi sig sem blaöa-
maöur á VIsi.
„Skipið lá fast i höfn-
inni og það varð að
höggva það laust með
mikilli fyrirhöfn. Isinn
náði langt út á flóann."
Onnur skip var meö öllu
ómögulegt aö losa,eins og franskt
kolaskip, sem lá pinnfast viö ból-
virkiö svokallaöa og komst
hvergi. Enn önnur skip komust
ekki aö bryggju og i Visi kemur
fram aö gripiö hafi veriö til þess,
aö aka 400 skippundum af fiski á
sleöum út I seglskip eitt, sem lá á
höfninni.
Sumir reyndu aö gera sér gott
úr ótiöindunum og drógu fram
skautana, snjónum var mokaö af
Tjörninni meðfram Tjarnargötu
og vatni sprautaö á hana til aö
gera svellið rennislétt. Skauta-
feröir á Tjörninni höföu þá legiö
niöri i nokkur ár en nú lifnaöi
bæöi yfir skautaáhuganum og
Skautafélaginu.
Reyndar þurftu menn siður en
svo alla leiö niöur á Tjörn til aö
renna sér eins og kemur fram i
þessari Visisfrétt:
„Hálkan er afskapleg
á götum bæjarins í gær
og dag. Sjást menn
ganga með saman-
bundnar hauskúpur og
brákaða limi eftir bylt-
urnar."
Þótt sumir reyndu aö gleyma
áhyggjum hversdagsins meö þvi
aö fara I Gamla bió og horfa á
„Kappiö um Rembrandtsmynd-
ina”, leynilögreglusjónleik i 2
þáttum eöa i Nýja bió og horfa á
„Greifadóttirin sem mjalta-
kona,” gamanleik i 3 þáttum,
uröu þau vandamál, sem þessum
gifurlegu frosthörkum fylgdu
ekki umflúin.
Vatnsæöar frusu og sprungu
unnvörpum og þegar verst lét
varö aö gripa til vatnsskömmt-
unar I þrjá tima á dag og útdeila
hinum verst stöddu vatni úr
brunahönum borgarinnar.
„Vísir átti tal við
borgarstjóra um þetta
vandræðamál og kvað
borgarstjóri vatnsleysið
ekki geta stafað af öðru
en því, almennt, að vatn
væri látið renna stans-
laust í húsunum í lág-
bænum, af ótta við
frostið. Þó kvað hann
vatnsmagnið nú vera
svo mikið, að vatn ætti
að vera fáanlegt í flest-
um húsum, sem ekki
standa á háholtunum.
Ef það væri ekki, þá
hlyti það að stafa af því,
að frosið væri í húsæð-
um í útveggjunum eða
jörðu.
Aðalvandræðin eru
því sennilega þessi, að
menn láta vatnið renna
of mikið. Að banna það
algerlega er varhuga-
vert, því þá má búast
við, að pípurnar springi.
En sé hófs ekki gætt, þá
verður þó líklega að
gera það og geta menn
þá sjálfum sér um
kennt, ef illa fer".