Morgunblaðið - 22.01.2004, Síða 10

FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 22. JANÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ hefur færst mikið í vöxt aðkrakkar skrifi nafnlausar at-hugasemdir um skólafélaga sína áspjallsíðum vefjarins og fela þær oft
í sér alvarlegar ærumeiðingar. Samkvæmt
könnun, sem þrjár stúlkur í 10. bekk Haga-
skóla í Reykjavík gerðu, lesa nær allir nem-
endur skólans þessar vefsíður og hafði rúm-
lega 40% þeirra lesið um sig niðrandi
ummæli. Þær segja þessi skrif verða alvar-
legri með hverjum deginum sem líður og
nauðsynlegt sé að vekja athygli á afleið-
ingum þeirra.
Þær ætla að gera allt sem í þeirra valdi
stendur til að stöðva þessa þróun, sem oft
leiðir til eineltis, með því að fræða samnem-
endur sína og fá þá til að íhuga hvaða áhrif
svona ummæli geta haft.
„Fólk gleymir því stundum að hinum meg-
in við tölvuskjáinn er önnur manneskja sem
les þetta,“ segir Dóra Sif Ingadóttir sem
vann að þessu verkefni ásamt Ásgerði Snæv-
arr og Andreu Karlsdóttur. Neikvæð skrif
hafi oftast slæm áhrif á þá sem skrifað sé
um, sem jafnvel fari að efast um sjálfan sig
og stöðu innan hópsins.
Margir trúa slúðrinu
Ásgerður segir marga hreinlega kvíða fyr-
ir því að verða teknir fyrir á þessum spjall-
þráðum. Hún vekur athygli á því að enginn
skrifar undir nafni og sé eitt nafn nefnt í ein-
hverju samhengi komi fleiri á eftir með alls
konar persónulegar athugasemdir og slúður.
„Það trúa flestir öllu sem þarna er sett
fram þótt það sé algjör vitleysa. Nær allir
lesa þetta og oft er ekki annað séð á skrif-
unum en einhver sem þekkir vel til sé þar að
verki. Þess vegna getur þetta orðið til þess
að viðkomandi dregur sig til baka,“ segir Ás-
gerður. Það skapi óöryggi í hópnum þar sem
ekki sé vitað hverjum sé illa við hvern. Þol-
andinn verður tortrygginn, kvíðinn og stöð-
ugt á varðbergi.
Andrea segir að þær hafi talað við Þór-
kötlu Aðalsteinsdóttur sálfræðing og fengið
hennar álit á ýmsum spurningum sem vökn-
uðu. „Þetta getur leitt til þunglyndis til
lengri tíma,“ segir Andrea. „Ef þetta er sí-
endurtekið jafnar fólk sig ekki og býst alltaf
við hinu versta. Fyrstu viðbrögðin við að sjá
svona skrif um sig eru oft afneitun, síðan
reiði og þá tekur sorg eða depurð við. Við
slíkar aðstæður getur fólk orðið þunglynt og
fundist tilfinningar þeirra einskis virði.“ Hún
segir námsárangur einnig oft versna í kjöl-
farið og virkni í félagslífi minnki.
Þeir sem skrifa niðrandi ummæli um
skólafélaga sína þjást fyrst og fremst af
minnimáttarkend segja stelpurnar og oft sé
undirrótin öfund í garð náungans. Sam-
kvæmt því sem Þórkatla segir geta þeir, sem
ráðast svona á aðra, trúað því að samskipti
snúist um að vinna eða tapa og þannig rétt-
lætt þessa hegðun. Fólk sem hagi sér svona
sé mjög illa statt andlega og þurfi aðstoð.
Flestir skoða spjallsíðurnar
Þær gerðu skoðanakönnun innan skólans
til að rökstyðja kenningar sínar um hversu
algengar ærumeiðingar á vefnum eru. Tóku
allir árgangar í Hagaskóla þátt í könnuninni
en samkvæmt niðurstöðum úr 10. bekk skoða
rúmlega 90% krakkanna þessar spjallsíður.
Það kom þeim mjög á óvart hversu margir
fylgjast með þessum skrifum.
Af þeim sem skoða þessar spjallsíður fara
um 66% inn á þær daglega eða vikulega.
Rúmlega 40% þeirra sem tóku þátt höfðu
lesið um sig niðrandi ummæli. „Það finnst
okkur alltof há tala og ætlum við svo sann-
arlega að gera allt sem í okkar valdi stendur
til að stöðva þessa viteysu,“ segir Dóra Sif.
Andrea segir að tæplega helmingur þeirra
hafi tekið þessum skrifum illa eða mjög illa.
„Við efumst samt aðeins um þá tölu og telj-
um hana hærri því við erum öll viðkvæm fyr-
ir gagnrýni. Sérstaklega á þessum aldri.“ Ás-
gerður segir ummælin á Netinu verða
grófari eftir því sem krakkarnir verða eldri.
„Okkur þykir það býsna skrítið þar sem við
erum elst í skólanum og ættum því að sýna
þeim yngri gott fordæmi,“ segir hún.
Fræðsla skiptir sköpum
Þær segja foreldra og kennara vita lítið
um þetta. Þessar síður séu eitthvað sem að-
eins krakkarnir viti um og fylgist með. Þegar
þær sýndu aðstoðarskólastjóra Hagaskóla
það sem þarna fór fram blöskraði honum
orðalagið sem þær segja oft á tíðum mjög
gróft. Með því að vekja athygli á þessu sé
mögulegt að koma í veg fyrir ærumeiðingar
á vefnum. Fræðsla geti skipt sköpum og geri
fólk meðvitaðra um hversu alvarlegt þetta sé.
Þær leggja áherslu á að þetta eigi ekki við
Irc-ið og MSN þar sem hægt er að spjalla
saman í gegnum vefinn.
Verkefni þeirra Ásgerðar, Andreu og Dóru
Sifjar er því að vinda upp á sig. Það byrjaði
á vangaveltum þeirra sjálfra, en þær eru all-
ar í nemendafélagi Hagaskóla, um hvað væri
hægt að gera til að stemma stigu við þessari
þróun. Þær sátu ekki auðum höndum heldur
unnu verkefni í þjóðfélagsfræði með það að
markmiði að kanna áhrif skrifanna og fræða
samnemendur sína um þau. Nú hafa þær
leitað til Jóns Páls Hallgrímssonar í Regn-
bogabörnum, sem eru fjöldasamtök gegn ein-
elti, og ætla samtökin að styðja við bakið á
þeim til að halda áfram með verkefnið og
jafnvel kynna í öðrum skólum.
Enginn vill sjá nafn sitt
„Mikill meirihluti skólafélaga okkar er
ánægður með þetta framtak og að vakin sé
athygli á þessu. Það vill enginn sjá nafnið
sitt á þessum síðum,“ segir Ásgerður. Hún
bendir á hversu öflugt tæki vefurinn er og
með því að ýta á einn takka er hægt að bera
óhróður um einhvern út um allt á svip
stundu. Umhverfið sem unglingar búa við í
dag sé því allt annað en fyrir nokkrum árum
þegar slúðrið barst manna á milli og var ekki
eins óvægið.
Allar segja þær að með fræðslu séu meiri
líkur á að krakkar átti sig á ábyrgð sem þeir
beri gagnvart öðrum. Það sé heppilegri leið
en að beita viðurlögum eins og sektum. Þó
benda þær á að hægt sé að rekja þessi skrif
með aðstoð tölvufyrirtækja og kæra því æru-
meiðingar varði við lög. Ef fólk sé meðvitað
um áhrif þessara skrifa þá séu forvarnir
heppilegasta leiðin til að koma í veg fyrir
frekari útbreiðslu. Það er því ekkert annað
að heyra en að Ásgerður, Andrea og Dóra
Sif séu að hefja mikilvæga baráttu sem
hvergi nærri er lokið.
Þrjár stúlkur í 10. bekk í Hagaskóla vekja athygli á vanda vefjarins
Nemendur
lagðir í einelti
á spjallsíðum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Ásgerður Snævarr, Andrea Karlsdóttir og Dóra Sif Ingadóttir vekja athygli á alvarleika niðr-
andi skrifa á spjallrásum. Nú hafa Regnbogabörn ákveðið að styðja við bakið á þeim.
Vefurinn getur verið öflugt tæki til að dreifa óhróðri
um náungann. Flestir nemendur í Hagaskóla lesa
spjallsíður þar sem er að finna niðrandi skrif . Enginn
vill sjá sitt nafn á þessum síðum, segja þær Ásgerður
Snævarr, Andrea Karlsdóttir og Dóra Sif Ingadóttir.
BJÖRGUNARSVEITARMENN fóru með sérhæfðan
búnað að bænum Bakka í Ólafsfirði í gærmorgun og
hófu hreinsunarstarf eftir snjóflóðið sem féll á bæinn á
þriðjudag í síðustu viku. Björgunarmenn voru sendir til
hreinsunarstarfa þar sem snjóflóðahætta var ekki leng-
ur á svæðinu.
Reiknað er með hreinsunarstarfi ljúki í dag, fimmtu-
dag.
Þegar björgunarmenn voru að hreinsa brak og snjó
úr íbúðarhúsinu fundu þeir tveggja ára hund sem hafði
lifað af átta daga dvöl undir snjóflóðinu og varð hann
frelsinu feginn.
Morgunblaðið/Sigurbjörn
Hreinsuðu til á Bakka
UM síðustu áramót var gjaldskrá
Félagsþjónustunnar í Reykjavík fyr-
ir félagsstarf í þjónustumiðstöðvum
einfölduð og hækkaði gjald nokkurra
námskeiða nokkuð í kjölfarið.
Nokkur óánægja var með hækk-
unina í félagsmiðstöðinni Vitatorgi
við Lindargötu þar sem eldri borg-
arar eiga kost á að sækja smíðanám-
skeið. Að sögn Óskars Jóhannsson-
ar, sem stundar þar smíðar flesta
morgna vikunnar, hækkaði mánað-
argjaldið úr 1.800 kr. í 3.800 kr. eða
yfir 100%. Sagði hann að þátttöku-
gjald fyrir bútasaumsnámskeið hafi
hækkað um 1.100 kr. og margir hafi
hætt við að sækja námskeiðið.
Finnst honum þessar gjaldskrár-
hækkanir heldur miklar í einu skrefi
og skipti öllu máli fyrir marga þegar
litið sé til heildarútgjalda yfir árið.
Edda Hjaltested, forstöðumaður á
Vitatorgi, brást skjótt við þessum
ábendingum og sagðist ætla að
lækka þetta gjald aftur til að koma
til móts við fólkið sem þangað mætir
í félagsstarf. Smíðarnar verða þá
ekki kallaðar námskeið heldur opin
vinnustofa þar sem fleiri geta tekið
þátt í þeim. Sagði hún að allir hefðu
verið sáttir og ánægðir með þá nið-
urstöðu. Óskar segir að mánaðar-
gjaldið verði 2.000 kr. í stað 3.800 kr.
eins og áformað var og hækki því
einungis um 200 kr.
Þórdís Lóa Þórhallsdóttir, fram-
kvæmdastjóri þjónustusviðs Fé-
lagsþjónustunnar, segir að gjald-
skráin hafi verið einfölduð um
síðustu áramót og hækkuð í sam-
ræmi við hækkun neysluverðsvísi-
tölu. Með þessari skipulagsbreyt-
ingu hafi dýrustu námskeiðin
lækkað í verði og ódýrustu nám-
skeiðin hækkað. Annars er verðið yf-
irleitt óbreytt. Hún segir að Fé-
lagsþjónustan verði líka að taka tillit
til fyrirtækja og félaga sem standa
fyrir námskeiðum úti í bæ þegar
námskeið hjá þeim séu verðlögð.
Einstakir kennarar og
feiknalega gott starf
Óskar Jóhannsson segir að hann
hafi borgað 1.000 kr. á mánuði fyrir
smíðanámskeiðið árið 2001, árið 2002
hækkaði gjaldið í 1.100 og 1. sept-
ember sama ár í 1.500. Árið 2003 fór
það í 1.800 kr. og nú átti að hækka
það í 3.800 kr. en verður 2.000 kr.
Hann segir þetta starf feiknalega
gott og geri mikið fyrir eldri borg-
ara, sem vilji áfram vera virkir í sam-
félaginu.
Félagsþjónustan breytir gjaldskrá
Hætt við að
hækka gjald