Morgunblaðið - 22.01.2004, Page 33

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. JANÚAR 2004 33
Í síðustu stefnuræðu George W.Bush á kjörtímabilinu gerðihann sér far um að verja að-gerðir sínar í embætti forseta,
einkum innrásina í Írak og stór-
fellda lækkun skatta. Hún minnti
mjög á kosningaræðu og gaf vís-
bendingar um hvaða mál Bush
hyggst leggja mesta áherslu á í bar-
áttu sinni við demókrata fyrir for-
setakosningarnar í nóvember.
Í stefnuræðum sínum hafa forset-
ar Bandaríkjanna yfirleitt útlistað
þau lagafrumvörp, sem stjórnin
hyggst leggja fram á árinu, en Bush
brá að miklu leyti út af þeirri venju
að þessu sinni. Þess í stað skírskot-
aði hann einkum til gagnrýni demó-
krata á stefnu hans í Íraksmálinu og
skattalækkanirnar og vísaði henni
algerlega á bug.
„Stöndum frammi fyrir vali“
„Við höfum staðið frammi fyrir
erfiðum úrlausnarefnum saman – og
núna stöndum við frammi fyrir vali,“
sagði forsetinn. „Við getum haldið
áfram með sjálfstrausti og af festu –
eða snúið okkur aftur að þeirri
hættulegu blekkingu að hryðju-
verkamenn bruggi ekki launráð og
að okkur stafi ekki hætta af útlaga-
ríkjum. Við getum haldið áfram að
stuðla að hagvexti og umbótum á
menntakerfinu og sjúkratrygging-
um – eða snúið okkur aftur að gömlu
stefnumálunum og sundrunginni.“
Þótt Bush hafi lagt mesta áherslu
á störf stjórnarinnar síðustu þrjú ár-
in nefndi hann nokkur mál sem hann
vill að þingið afgreiði á síðasta ári
kjörtímabilsins. Hann hvatti þingið
til að framlengja lög, sem sett voru
vegna baráttunnar gegn hryðju-
verkastarfsemi og hafa verið gagn-
rýnd fyrir að skerða réttindi borg-
aranna, áður en þau falla úr gildi á
næsta ári. Þá hvatti hann þingið til
að samþykkja ný lög um innflytj-
endur og gera skattalækkanirnar
varanlegar, en þær eiga að falla úr
gildi á næstu tíu árum.
Vandamál hunsuð
Leiðarahöfundar bandarískra
stórblaða sögðu að Bush hefði hafið
kosningabaráttuna með stefnuræð-
unni án þess að breyta stefnu sinni
og ekki gefið neinn gaum að þeim
vandamálum sem Bandaríkin stæðu
frammi fyrir.
„Bush sneiddi hjá þeim erfiðu úr-
lausnarefnum sem framundan eru í
Írak og minntist ekkert á líklegan
kostnað Bandaríkjanna af því að
leiða þau til lykta,“ sagði The Wash-
ington Post. „Og eins og áður leggur
hann til enn hærri ríkisútgjöld og
enn meiri skattalækkanir þótt
skuldir ríkisins aukist mjög hratt.“
The New York Times birti tvær
forystugreinar um stefnuræðuna og
í annarri þeirra var fjallað um utan-
ríkisstefnuna „sem hefur valdið
spennu í samskiptum við flest önnur
ríki heims“. Í hinni forystugreininni
var stefnan í innanríkismálum gagn-
rýnd og sögð lýsa sér í einni „hörmu-
legri staðreynd: Með því að hvika
hvergi frá gríðarlegum skattalækk-
unum fyrir hina auðugu hefur hann
svipt landið þeim peningum sem
þarf til að leysa vandamálin og
stefnt efnahagslegu langtímaöryggi
landsins í hættu“.
Spilar út stærsta trompinu
Samkvæmt skoðanakönnunum
eru flestir Bandaríkjamenn ánægðir
með frammistöðu Bush í baráttunni
gegn hryðjuverkastarfsemi og
stefnuræðan bendir til þess að for-
setinn líti enn á það mál sem stærsta
tromp sitt í kosningabaráttunni. Í
ræðunni minntist hann oftar en tutt-
ugu sinnum á hryðjuverkastarfsem-
ina.
Hann hafði hins vegar minna að
segja um þau mál sem hann hefur
verið gagnrýndur fyrir, t.a.m.
mannfallið meðal bandarískra her-
manna í Írak og árangurslausa leit
hernámsliðsins að gereyðingar-
vopnum. Bush hamraði á því að
hann væri fullviss um að Banda-
ríkjamenn myndu sigrast á óvinum
sínum og stuðla að „öruggari og
frjálsari heimi“.
Meira en 500 bandarískir her-
menn hafa beðið bana í Írak og Bush
viðurkenndi að Bandaríkjamenn
stæðu frammi fyrir „alvarlegri
hættu“ í landinu. „Við erum að tak-
ast á við þessa þrjóta, rétt eins og
við tókumst á við hina illu stjórn
Saddams Husseins.“
Torrætt orðalag um vopnin
Í stefnuræðu sinni fyrir ári lýsti
Bush nánast yfir stríði á hendur
stjórn Saddams Husseins og gaf til
kynna að miklar birgðir af ólögleg-
um vopnum myndu finnast í landinu.
Tónninn í ræðunni í fyrrinótt var allt
annar því hann talaði ekki um ger-
eyðingarvopn heldur hættuna sem
stafaði af „vopnaáætlunum“ Sadd-
ams.
Bush benti á að bandarískir
vopnasérfræðingar halda áfram leit-
inni að ólöglegum vopnum í Írak og
hélt því fram að þeir hefðu afhjúpað
„tugi áætlana-athafna sem tengjast
gereyðingarvopnum“ og fundið
„verulegt magn tækja sem Írakar
földu“.
„Hefðum við ekki látið til skarar
skríða hefði þessi gereyðingaráætl-
un einræðisherrans haldið áfram til
þessa dags,“ bætti forsetinn við.
Leiðarahöfundum bandarísku
stórblaðanna þóttu ummæli Bush
um „vopnaáætlanir“ og „áætlana-at-
hafnir“ Íraka harla torræð. „Orða-
lagið var svo bjagað og óskýrt að
hann átti erfitt með að koma orð-
unum rétt út úr sér, þrátt fyrir allar
æfingarnar,“ sagði fréttaskýrandi
The Los Angeles Times.
Áskilur sér rétt til
að sniðganga SÞ
Bush áréttaði þá stefnu sína að
Bandaríkjastjórn áskildi sér rétt til
fyrirbyggjandi aðgerða teldi hún ör-
yggi landsins í hættu. Þessi afstaða
hefur verið einn af hornsteinum ut-
anríkisstefnu Bush eftir hryðju-
verkin 11. september 2001.
Forsetinn sagði að bandamenn
stjórnarinnar í Washington hefðu
lagt mikið af mörkum í Írak og Sam-
einuðu þjóðirnar hefðu hlutverki að
gegna í landinu. Hann áskildi sér
hins vegar rétt til að grípa til að-
gerða án samþykkis Sameinuðu
þjóðanna. „Bandaríkjastjórn mun
aldrei leita eftir leyfi til að verja ör-
yggi þjóðarinnar,“ sagði hann.
Bush áréttaði einnig loforð sín um
að „ljúka því verkefni að koma á lýð-
ræði í Afganistan og Írak“. „Banda-
ríkjamenn eru þjóð með markmið,“
bætti hann við. „Markmið okkar er
lýðræðislegur friður.“
Forsetinn skírskotaði til sinna-
skipta Líbýustjórnar sem tilkynnti
nýlega að hún væri hætt öllum til-
raunum til að koma sér upp gereyð-
ingarvopnum. Bush sagði að það
hefði aðeins tekið bandarísk og
bresk stjórnvöld níu mánuði að ná
samkomulagi um þetta við Líbýu-
menn og það væri umtalsvert afrek í
ljósi þess að Saddam Hussein hefði
getað hunsað ályktanir Sameinuðu
þjóðanna í tólf ár þrátt fyrir refsiað-
gerðir þeirra.
„Bandaríkjamenn eru staðráðnir í
að koma í veg fyrir að hættulegustu
vopn heims komist í hendur hættu-
legustu ríkjanna,“ sagði Bush og var
ánægður á svipinn þegar hann talaði
um örlög Saddams Husseins. „Leið-
toginn sem var áður almáttugur í
Írak fannst í holu og situr nú í fang-
elsi.“
Forsetinn sneiddi að mestu hjá
ýmsum vandamálum sem stjórn
hans stendur frammi fyrir. Hann
minntist til að mynda ekkert á
hryðjuverkaforingjann Osama bin
Laden, sem gengur enn laus, eða
átök Ísraela og Palestínumanna.
Demókratar gagnrýndu forsetann
fyrir að hafa ekki minnst á þá 500
hermenn sem hafa beðið bana í Írak
og 2,3 milljónir Bandaríkjamanna
sem hafa misst atvinnuna frá því að
hann tók við embættinu.
Reuters
Bush heilsar starfsmönnum öldungadeildar Bandaríkjaþings eftir að hafa flutt stefnuræðuna.
Bush í kosningaham
í stefnuræðunni
Bush Bandaríkjaforseti
er kominn í kosninga-
ham ef marka má
stefnuræðu hans í
fyrrinótt. Hann lagði þá
áherslu á það sem hann
hefur komið til leiðar á
síðustu þremur árum
en sneiddi hjá ýmsum
vandamálum sem
Bandaríkin standa
frammi fyrir, svo sem
í Írak og efnahags-
málum.
AP
George W. Bush flytur síðustu stefnuræðu sína á kjörtímabilinu.
’ Bandaríkjastjórnmun aldrei leita eftir
leyfi til að verja ör-
yggi þjóðarinnar. ‘
rá því að
arkostnaði
érstakrar
g fækkun
við Hring-
ns vegar
fyrir sjúk
inni allan
aut.
yrir að af-
ums stað-
árinu. Til
anddyri í
um helgar
gar mætti
nnka um-
minna að-
argerðinni
um frekari samdrátt en telur rétt að
hann komi ekki til fyrr en eftir að
nefndir, sem nú starfa og eiga að
fjalla um spítalann, hafi skilað nið-
urstöðum sínum. Annars vegar vísar
hann í nefnd undir stjórn Jónínu
Bjartmarz alþingismanns, sem ætl-
að er að skilgreina hlutverk LSH og
Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri.
Hins vegar vísar hann til nefndar
sem er ætlað að hafa tilsjón með
rekstri spítalans.
„Rökrétt sýnist að áður en tekin
verður ákvörðun um frekari sam-
drátt í þjónustu spítalans gefist ráð-
rúm til að samræma niðurstöður
þeirra nefnda sem nú starfa og taka
afstöðu til fjármögnunar spítalans,
sem brýnt er að breyta.“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
lækninga, Kristinn T. Haraldsson, starfsmaður
narsdóttir, framkvæmdastjóri fjárreiðna og
nnafundinum sem haldinn var í gær.
sparnaðaraðgerðir
tala um
léttúð
garsviðs
krahúss
lögð af,
rmum
sá hluti
nt verður
rabba-
ensási.
u á blaða-
in-
il sótt
endurhæfingu í Kópavogi. Með
lokun endurhæfingarsviðsins yrði
reynt að finna þeim önnur úrræði í
samstarfi við félagsmálayfirvöld.
Fram kom að stjórnendur spít-
alans hefðu fundað með fulltrúum
Landssamtakanna Þroskahjálpar í
vikunni vegna þessa máls. Að-
spurðir sögðu þeir að lokunin
kæmi til framkvæmda eftir þrjá
mánuði.
fingarsvið
ða lagt niður
ræð-
vegna
kn-
kom í máli
háskóla-
fundi í
fur verið
stnað um
aðar-
n hjarta-
ð svið.
r Péturs-
hrifum
samdráttar á lyflækningasviði lýst
á eftirfarandi hátt. „Sumarlokanir
deilda verða lengri en áður, t.d. á
húðdeild, svo og dagdeild en hún
sinnir sjúklingum sem koma til
sjúkdómsgreiningar, m.a. í hjarta-
þræðingu.“ Aðspurður sagði
Magnús að nú væru um 270 ein-
staklingar á biðlista eftir hjarta-
þræðingu. Þar af hefðu 89 beðið
lengur en þrjá mánuði. Vegna að-
gerðanna kynni sá biðlisti að lengj-
ast.
ynnu að lengjast
tjóri
krahúss,
æðstu
mþykkt að
num
spít-
r fengu
fyrr í vetur beiðni um það frá
Magnúsi að gefa eftir hluta af
launum sínum en þeim var í sjálfs-
vald sett hvort þeir yrðu við því.
Magnús sagði í gær að stór hluti
þeirra hefði samþykkt tillöguna.
Hann vildi þó ekki segja nákvæm-
lega hve margir það væru.
ur gefa eftir
um sínum