Vísir - 24.09.1981, Blaðsíða 14

VÍSIR
Fimmtudagur 24. september 1981
. Johnson & Kaaber
Stórhýsi O. Johnson & Kaaber hf. og Heimilistækja hf. vió Sætún.
,Eg hælli ekkl meðan
ég má vlnna hér’
segír einn starfsmanna fyrirtækisins
O. Johnson & Kaaber h.f. átti sjötiu og fimm ára
afmæli i gær. Afmælisbarnið héit vinum og vanda-
mönnum veislu mikla, eins og titt er um afmælis-
börn, jafnvel þótt æviferillinn sé styttri en þrir ald-
arfjórðungar. Veislan var haldin i Félagsheimili
Fóstbræðra við Langholtsveginn. Þar var mikill
fjöldi manna samankominn, veitt var.af rausn og
þar rikti gleði i svip manna.
Fyrirtækið stolnuðu tveir ungir
menn, 23. september árið 1906.
Ölalur Johnson, 25 ára gamall
kaupmannssonur i Heykjavik var
annar þeirra, en hinn var Ludvig
Kaaber, 27 ára gamall Dani, sem
kom til lslands árið 1902. Báöir
höfðu þeir þá þegar nokkra
reynslu, Ólal'ur var skrií'stolu-
stjóri hjá Edinborgarverslun en
Ludvig vann hjá Ditlev Thomsen.
Siminn skapaði
grundvöllinn
,,Ég held að megi segja”, sagði
Ölaíur Johnson forstjóri í'yrirtæk-
isins og sonur stoínandans með
sama nafni, ,,að þeirra hugmynd
að stofnun islenskrar heildversl-
unar byggðist aðallega á að Is-
land var að fá simasamband við
útlönd, sem þeir töldu að mundi
breyta mörguhér. Fram að þeim
tima versluðu kaupmenn hér nær
eingöngu viö dönsk fyrirtæki.”
Ungu mennirnir, sem þarna
stofnuðu fyrirtæki, fóru fljótlega
utan, til Bretlands, Þýskalands
og viöar, að ieita sér umboða.
Með þvi færðist verslunin frá
Danmörku yfir i mörg lönd, og
þessi hálfgerða einokun Dana féll
um sjálfa sig.
1 upphafi var bækistöö fyrirtæk-
isins i Lækjargötu 4, sem siðar
varð þekkt fyrir aö hýsa Verslun
Ingibjargar Johnson og núna er
Hagkaup þar til húsa.
Og viðskiptin
döfnuðu
í byrjun var flutt inn ýmis mat-
vara. Um 1910-15 var einnig haf-
inn útflutningur, einkum til
Ameriku.á afurðum landbúnaöar
og sjávarútvegs.
Viöskiptin döfnuðu vel og árið
1924, stofnuðu þeir kaffibrennslu
og 1932 kaffibætisverksmiðju.
Árið 1935 var fyrirtækinu breytt
ihlutafélag. Þá var Ludvig Kaab-
er genginn út úr fyrirtækinu —
hann varð bankastjóri Lands-
bankans 1918 og seldi þá sinn hlut
i fyrirtækinu - og Arent Claeásen
gerðist meðeigandi. Nú eru eig-
endur fyrirtækisins á þriðja tug
manna.
Ariö 1962 stofnuöu flestir eig-
enda fyrirtækisins almennt fyrir-
tæki, sem sérhæfði sig i raf-
magnsvörum og heitir Heimilis-
tæki h.f.
Þrimöstruð skonnorta
með kolavél
Ýmsir aðrir þættir komu inn i
reksturinn. Um tima var rekin
lýsisbræðsla og á timabili hélt
fyrirtækið úti eigin skipum.
Stærsta skipið i eigu þess var
keypt árið 1917, með Ólafi Dav-
iðssyni útgerðarmanni i Hafnar-
firði. Skipið var þrimöstruð
skonnorta með kolakyntri hjálp-
arvél og var um 1000 lestir að
stærð. Þetta skip var upphaflega
hannaö og smiöaö til að flytja efni
i Brooklyn-brúna i New York.
Nú starfa um 55 menn við fyrir-
tækið og auk þess um 10 manns
viö hvort fyrirtæki, kaffibrenhsl-
una og kaffibætisverksmiðjuna.
Kaffibætisverksmiðjan erað visu
hætt að framleiða kaffibæti, en
sneri sér i staðinn að framleiðslu
umbúöa, bréfpoka og fleira af þvi
tagi. 1 starfsmannaf jöldanum eru
starfsmenn Heimilistækja ekki
taldir með, enda er það sérstakt
fyrirtæki.
Gengið um sali
Núna er fyrirtækið til húsa i
eigin stórhýsi i Sætúni 8. Aöallega
flytur O. Johnson & Kaaber h.f.
inn matvörur, sem fluttar eru inn
á lager. En auk þeirra annast fyr-
irtækið innflutning á ýmsum öðr-
um vörum, sem ekki eru eins
áberandi i daglegu lifi allra
landsmanna. Þar má nefna mikið
af allskonar sjúkravörum, eink-
um fyrir sjúkrahús og einnig má
nefna nær alla öngla, sem inn eru
fluttir, en fyrirtækið hefur umboð
fyrir Mustad & sön i Noregi.
Þegar ólafur ó. Johnson for-
stjóri hefur kynnt okkur Visis-
mönnum sögu fyrirtækisins, býð-
ur hann okkur i skoðunarferð um
húsakynnin. Fyrst förum við um
söludeild, þar sem sjö sölumenn
starfa i matvörudeild og þrir i
umboðs- og lyfjavörudeild.
Þeir vinna sig upp
i fyrirtækinu
Sölustjórinn i matvörunni heitir
Ólafur Karlsson. Hann tekur af
sér úrið og litur á bakiö á þvi og
segir svo: ,,Ég hef byrjað 1951.”
Hann byrjaði sem sendill, siðan
varð hann aðstoðarmaður á vöru-
bil, þá bilstjóri og næst sölumaður
og er nú orðinn sölustjóri.
Og svo hittum við Kristin Sim-
onarson, sem byrjaði hjá fyrir-
tækinu 24. mai 1930. Hann var þá
28 ára gamall, haföi verið sjó-
maður og neyddist til að fara i
land, vegna slyss. Hann byrjaði
sem ökumaður á þrihjóla mótor-
drifnu farartæki, sem var svo
kraftlitið að það varð að fara
krókaleiðir til að komast upp á
Skólavöröuholt. Árið eftir varð
hann bilstjóri á fyrsta yfirbyggða
sendiferðabilnum, sem fyrirtækið
eignaðist. Hann var með skrá-
setningarnúmerið RE-807.
Þegar við spurðum Kristin
hvað hann ætlaði að halda lengi út
i fyrirtækinu, yppti hann öxlum
og svaraði: „Hver veit það?”
Ætli við verðum
þá ekki samferða
Siðan skoöuöum við hverja
déildina á fætur annarri i fylgd
Ólafs. Við skiptumst á orðum við
ýmsa starfsmenn og fundum út
að það er góður andi meðal
starfsfólksins. Margt hefur verið
þar áratugum saman og fólk hef-
ur unnið sig þar upp þrep af þrepi
i betri stöður. Einn fullorðinn
mann spurðum við hvort hann
vildi ekki fara að hætta að vinna
fyrir fyrirtækið.
„Ekki meðan ég má vinna
hér”, svaraði hann.
— Heldurðu að þú verðir
kannski rekinn? spuröum við til
að kanna undirtektir viö spurn-
ingunni. Hún varekki tekinalvar-
lega, en Olafur heyrðist segja á
lægri nótunum: „Ætli við verðum
þá ekki samferða.”
—SV