Vísir - 16.10.1981, Blaðsíða 8

8
Föstudagur 16. október 1981
VZSIR
Otgefandi: Reykjaprenth.f.
Ritstjóri: Ellert B. Schram.
Fréttastjóri: Sæmundur Guövinsson. Aðstoöarfréttastjóri: Kjartan Stefánsson. Auglýsingastjóri: Pail Stetansson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammen- Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
drup, Arni Sigfússon, Herbert Guðmundsson, Jóhanna Birgisdóttir, Jóhanna Ritstjórn: Síðumúli 14, sími 86611, 7 línur.
Sigþórsdóttir, Kristin Þorsteinsdóttir, Magdalena Schram, Sigurjón Valdi- Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8, símar86611 og 82260.
marsson, Sveinn Guðjónsson, Þórunn Gestsdóttir. Blaðamaður á Akureyri: Gisli Afgreiðsla: Stakkholti 2 4, sími 86611.
Sigurgeirsson. Iþróttir: Kjartan L. Pálsson, Sigmundur Ú. Steinarsson. Ljósmynd- Áskriftargjald kr. 85 á mánuði innanlands
ir: Emil Þór Sigurðsson, Gunnar V. Andrésson. - og verð i lausasölu 6 kronur eintakið.
utlitsteiknun: AAagnúsOlafsson, Þröstur Haraldsson. Vísir er prentaður i Blaðaprenti, Siðumúla 14.
Safnvörður: Eirikur Jónsson.
Eitt hvimleiðasta einkenni á
vettvangi stjórnmálanna er hið
eilífa reiptog milli kjördæma og
héraða. Alþingismenn líta á sig
sem sérstaka hagsmunafulitrúa
sinhar heimabyggðar og þrýsta á
um allskyns fyrirgreiðslu sér og
sínum til handa. Pólitík þeirra
gengur út á að ná sem mestu í
sinn hlut og síns héraðs og öllum
tiltækum ráðum beitt í því skyni.
Hrossakaup og baktjaldamakk
verða allsráðandi, og ákvarðanir
mótast af einhverskonar úthlut-
unarpólitík, þar sem arðsemi og
heildarhagsmunir víkja fyrir
frekjugangi í þrýstihópum og
einstrengislegri kröfugerð. Fjár-
veiting tileins byggðarlags,kallar
á f yrirgreiðslu til annars. Greiði
fyrir þennan kostar greiða fyrir
hinn. Atkvæðin eru keypt, fylgið
er fengið í skjóli þessarar iðju,
þessarar neðanjarðarpólitíkur.
Fjaðrafokið sem varð í þing-
flokki sjálfstæðismanna, þegar
Egill Jónsson, þingmaður
Austurlands, hreppti sæti
Guðmundar Karlssonar, þing-
manns Suðurlands, í fjárveit-
ingarnefnd með óvæntum hætti,
á sér skýringar í þessari hags-
munapólitík. Nef ndarkosningin
lýsir í hnotskurn þeirri valda-
streitu, sem fram fer innan þing-
flokka og milli kjördæma. Hvert
kjördæmi verður að hafa sinn
fulltrúa við kjötkatlána. Sæti í
fjárveitinganefnd er öðrum
nefndarsetum mikilvægara því
þar er skipst á bitum til hinna
smæstu mála, þar telja þing-
menn sig hafa aðstöðu til að út-
deila fjárveitingum til „sinna
manna".
Tilefni þess að Egill Jónsson
sækist eftir sæti í f járveitingar-
nefnd er einfaldlega það, að
Austfirðingar telja sig afskipta í
nefndinni, meðan Sunnlendingar
hafa haft þrjá menn við það
veisluborð. Sunnlendingar benda
hinsvegar á völd Austf irðinga í
Byggðasjóði, þótt þeir seilist ekki
til fjárveitinganefndar einnig.
Þannig er hugsað á hinu háa al-
þingi. Leikreglurnar eru sniðnar
eftir völdunum, völdin ráðast af
hagsmunum kjördæmanna.
Þeir Egill og Guðmundur
Karlsson eru engir sérstakir
sökudólgar, þótt þeir hafi orðið
leiksoppar í þessum síðasta slag.
Flestir þingmenn eru undir sömu
sök seldir og kjósendurnir sömu-
leiðis. Þeir ala á hrossakaupum
og hrepparíg.
Hvarvetna þar sem úthlutun
fjármagns á sér stað, fer fram
harðvítug togstreita og sam-
jöfnuður um skipan í stöður og
ráð. Stjórn Byggðasjóðs, banka-
ráð, f járveitinganefnd, stjórnir
atvinnulánasjóða, allt eru þetta
eftirsótt sæti, sem þingmenn
keppast eftir. Á engan má halla,
bitunum verður að skipta réttlát-
lega. Eftir því sem þingmenn
komast lengra og nær fjár-
hirslunum, því áhrifameiri verða
þeir.
Þeir eru metnir eftir veg-
tyllunum, sem þeim hlotnast,
fyrirgreiðslunni sem þeir veita,
sjóðunum, sem þeir ráða yfir.
Er það nema von að dagfars-
prúðir alþingismenn ærist í
þessum ósköpum? Er nema von
að öðlingar eins og Guðmundur
Karlsson segi „f lokkseigendafél-
aginu" stríð á hendur, þegar
hann er felldur úr f járveitingar-
nefnd? Menn sogast inn í
darraðardansinn í kringum gull-
kálfinn, hvort sem þeim líkar
betur eða verr. Þeir vilja ekki
láta traðka á sér og bíða lægri
hlut. Samt traðka allir á öllum,
sparka um í svaði hrossakaupa
og hrepparígs.
Þetta kann að hljóma einkenni-
lega í eyrum þeirra einf eldninga,
sem halda að stjórnrnál gangi út
á annað og meira en fjárveit-
ingar og bitlinga^ skilja ekki
hvaða máli skipti hvaða É.glar
eða Guðmundar sitji í nefndum.
Það er ekki allt sem sýnist.
Austurlandapistill:
Rauðu Khmerarnír
banna dauðarefsingul
Siðustu áratugi hefur þeim
rikjum sem ekki beita dauða-
refsingum smám saman fjölg-
að. Nú er t.d. Frakkland að fella
niður þessa tegund refsingar.
Að sjálfsögðu fagna andstæð-
ingar dauðarefsingar öilum
stuðningi sem þeim berst I bar-
áttunni. Lfklega hafa þeir samt
ekki búist við stuðningi frá
Rauðu Khmerunum i Kambodlu,
þvi að fáar stjórnmálahreyfing-
ar á siðari timum hafa verið á-
sakaðar fyrir jafn ötula beitingu
á dauðarefsingarvopninu og
einmitt Rauðu Khmerarnir.
Nota margir orðið fjöldamorð-
ingjar sem samheiti yfir þá.
Ný lög um dauðarefs-
ingar
. Rauðu Khmerarnir hafa alltaf
neitað öllum ásökunum um að
þeir séu eða hafi verið fjölda-
morðingjar. Að undanförnu
hafa þeir þó viðurkenntaðþeim
hafi oröið á mistök við stjórnun
landsins á meðan þeir fóru meö
völd, sem meðal annars hafi
komiö fram i þvi að ýmsir ein-
staklingar hafi ranglega verið
gagnrýndir fyrir andstööu við
stjórnina og flokkinn og þvi ver-
ið teknir af lifi. Segjast þeir
telja aö e.t.v. hafi um 30.000
Kambodiumenn þannig verið
liflátnir. Hér hafi ekki verið um
meðvitaða stefnu yfirvalda að
ræða heldur hafi margir hinna
sakfelldu orðið fyrir barðinu á
misgóðum fulltrúum rikisins úti
i héruðunum. Til að koma i veg
fyrir að slik mistök geti endur-
tekið sig og til þess að leggja á-
herslu á mannúðarstefnu sina
hefur forseti Kambodiu, Khieu
Samphan, undirritað ný lög um
hámarksrefsingar.
Lög þessi voru lesin upp fyrir
tveimur mánuðum i Rödd Lýð-
ræðislegrar Kambodiu, út-
varpsstöð Rauðu Khmeranna
sem útvarpar frá Kina.
Sem dæmi um hin nýju lög má
nefna að i fyrstu grein segir að
„Enginn Kambodiumaður, i
hvaða stöðu sem hann er, má á
nokkurn hátí gera neitt sem
bindur enda á lif samlanda
sins.” í annarri grein segir að
sérhverju broti á 1. grein skuli
refsað með 10 ára til lifstiðar-
fangelsi. i þriðju grein segir að
sé sá sem brýtur 1. grein lag-
anna á einhvern hátt opinber
fulltrúi Lýðræðislegrar Kambo-
diu, hvort heidur i her eða riki,
skuli hann sæta strangari refs-
ingu eða minnst 15 ára fangelsi
en mest lifstiðarfangelsi.
Vietnamar ásakaðir
um fjöldamorð á
Kambodiumönnum
1 rökstuðningi með lögunum
halda Rauðu Khmerarnir þvi
fram að Vietnamar standi fyrir
skipulögðum fjöldamorðum á
kambodisku þjóðinni. Segja þeir
að Vietnamar hafi þejgar murk-
að lifið úr 2,5 piilljónum
Kambodiumanna og myrði
fleiri með hverjum deginum
sem liöur. Þannig bera Rauðu
Khmerarnir upp á Vietnama
sömu sakir og Vietnamar hafa
borið upp á Rauðu Khmerana
undanfarin ár. Inn i þessar deil-
ur um það hvorir séu meiri
f jöldamorðingjar, Rauðu
Khmerarnir eða Vietnamar
blandast að sjáifsögðu spurn-
ingin um það hverjir beri á-
byrgð á hungurdauða stórs
hluta kambodisku þjóðarinnar i
kjölfar innrásar Vietnama.
Hvorir um sig eru Rauðu
Khmerarnir og Vietnamar að
reyna að varpa allri sökinni á á-
standinu i landinu yfir á herðar
andstæðingsins. Vist er að þeir
Kambodiumenn sem láta lifið
þessa dagana eru fyrst og
fremst fórnarlömb hernaðará-
taka milli vietnamskra her-
manna og kambodiskra skæru-
,liða. Vietnamarnir eru árásar-
her. Má þvi segja að Rauðu
Khmerarnir hafi nokkuö til sins
máls þegar þeir segja Vietnam-
a bera ábyrgð á dauða þeirra
Kambodiumanna sem falla i
þessum átökum.
Vietnamar réttdræpir
Eins og sjá má af 1. grein
framangreindra laga ná þau
eingöngu til Kambodiumanna,
leggja engar hömlur á aftökur á
útlendingum. Slikt kæmi i veg
fyrir skipulagðar hernaðarað-
gerðir gegn Vietnömum. Hin
nýuppgötvaða mannúð Rauðu
Khmeranna er þvi ekki ætluð
höfuðfjandmanninum heldur
erþað markmið hennar að
þjappa saman andstæðingum
Vietnama i baráttunni fyrir
sjálfstæði Kambodiu, sem nú er
æðsta baráttumarkmið Rauðu
Khmeranna. Hafa þeir lýst sig
fúsa til að leggja á hilluna allar
hugmyndir um alræði öreig-
anna, sósialiska uppbyggingu,
flokksræði o.s.frv. en sam-
þykkja þess i stað borgaralegt
lýðræöi sem þjóðskipulag fyrst
um sinn eftir að búið verður að
vinna sigur á Vietnömunum.
Aðrir andstæðingar Vietnama i
Kambodiu hafa verið heldur
vantrúaðir á heilindi Rauðu
Khmeranna en hafa þó tekið
upp viðræður við þá og hafið
nokkra hernaðarsamvinnu.
Markmið Rauðu Khmeranna
með þvi að setja á lög gegn
drápi á Kambodiumönnum
hlýtur einnig að hafa verið að
reyna að einangra kambodiska
bandamenn leppstjórnar Viet-
nama. 1. grein laganna er nefni-
lega orðuð þannig að hún nær
einnig yfir þá sem aðstoða við
eða stuðla að drápi á Kambo-
diumönnum eða eins og segir i
lögunum ,,má ekki á nokkurn
hátt gera neitt sem bindur enda
á líf samlanda.” Stuðningur við
Vietnama og hernaðaraðgerðir
þeirra gegn Rauðu Khmerunum
hlýtur a teljast athöfn sem á
einhvern hátt bindur enda á lif
samlanda. Samkvæmt þessu
ættu Rauðu Khmerarnir að
hætta að lifláta opinbera starfs-
menn leppstjórnar Vietnama en
setja þá i fangelsi i staðinn.
Sé litið a blóðidrifinn feril
Rauðu Khmeranna er slikt þó
kannski heldur mikil bjartsýni
en það er samt alltaf hægt að
vona að þeir framfylgi sinum
eigin lögum og að baráttan i
Kambodiu verði ekki eins blóð-
ug i framtiðinni og hún hefur
verið hingaö til.
Ragnar Baldursson