Pressan - 27.10.1988, Blaðsíða 24

24
Q.V O ► •. r r! f 4 \| V C -• i i r < ■ •11 l ' m r | -1
Fimmtudagur 27. október 1988
bridge
Spil vikunnar er árlegt framlag
mitt í bækling Góðgerðarbikarsins.
Það var sérstök ánægja að frétta að
17.600 £ (1,5 millj. ísl. króna) söfn-
uðust í ár í þágu góðs málstaðar. En
frá og með næsta ári verður starf-
semin rekin af samtökunum „Betri
bridge í Bretlandi".
Víkjum þá að spilinu; athyglisr
verðu varnardæmi;
♦ Á109863
V 642
♦ KG102
♦ 54
y D1073
♦ 54
«f» D8532
N
V A
S
♦ D72
V ÁKG9
♦ D76
♦ KG6
♦ KG
V 85
♦ Á983
♦ Á10974
Austur vakti á 1-grandi og eftir
tvö pöss sagði norður 2-spaða. Suð-
ur þreifaði fyrir sér með 2-gröndum
en norður hörfaði í 3-spaða. Suður
þráaðist við; 3-grönd og vestur
doblaði. Pass hringinn.
Útspilið var lauf-3, kóngur og ás.
Sagnhafi spilaði tígli á kóng og
hleypti síðan tígulgosa. Þegar gos-
inn hélt var spaða svínað. Þá var
bara eftir að taka á spaðakóng,
tígulás og tígull á tíuna.
Árangurinn, 11 slagir, var vægast
sagt óverðskuldaður.
í fljótu bragði sýnist vörnin úr-
ræðalaus eftir útspilið, en því fer
fjarri. Segjum að austur leggi á
tígulgosann. Þá er aðeins ein inn-
koma í borðið og sagnhafi getur
ekki bæði gert spaðann góðan og
nýtt sér hann.
Og þegar grannt er skoðað; þá er
jú tígultvistur í blindum fyrir allra
augum.
skák
Skákin berst til Islands
Ekki er vitað hvenær eða hvernig
skáktaflið barst til íslands. En það
hefur verið snemma, því að tafls er
getið á nokkrum stöðum í fornsög-
um okkar, m.a. í Heimskringlu og
Sturlungu.
Úr Sturlungu er komið orðtakið
„í uppnámi“ sem notað er enn í
dag, bæði í skák, þar sem það
merkir vísan dauða taflmanns, og í
daglegu lífi, þar sem það merkir
glundroða eða æsing. Það er í Þor-
gils sögu skarða sem orðtakið kem-
ur fyrir: „Sá atburður var að þá
skildi á um tafl, Þorgils Böðvarsson
og Sám Magnússon frænda Gissur-
ar. Vildi Sámur bera aftur riddara
er hann hafði teflt í uppnám, en
Þorgils lét því ekki ná.“ Ekki virðist
vafi á að sá sem skrifaði þessar línur
hafi verið sæmilega handgenginn
skák.
íhugunarefni er það að íslenskar
nafngiftir í skák benda til nánara
sambands við England en Norður-
lönd og Mið-Evrópu. Hrókur,
biskup og peð eru samstofna ensku
orðunum Rook, Bishop og Pawn,
en ekki tárn, löber og bonde sem
notuð eru í Norðurlandamálunum
og þýsku (Turm, Laufer und
Bauer). Riddari er skyldara enska
GUÐMUNDUR
ARNLAUGSSON
orðinu Knight en Springer sem not-
að er í Norðurlandamálum og
þýsku. Drottningin var oft kölluð
frú fyrr á tímum, en á fyrrnefndum
granntungum okkar er talað um
Queen og Dame.
íslendingar virðast einir þjóða
eiga sögnina að tefla, annars staðar
eru notuð orð sem merkja að leika
(spille, spielen, play, jouer...). Ætli
það hafi ekki verið íslandsvinurinn
Willard Fiske, mikill fræðimaður
um sögu skákarinnar, sem fyrstur
benti á það að þegar tafls er getið í
fornum bókum er óvarlegt að draga
af því aðrar ály ktanir en þá að taflið
hafi verið þekkt þegar sagan var rit-
uð. Nú er talið að Heimskringla sé
eigi rituð síðar en um miðja 13. öld,
en þar er tafls getið í fróðlegri frá-
sögn.
krosscpatcm
70

mr
KLfifl ' v
Kon
JfW
%
)Nr(fífJ
:v
W
Kjrr
SVÆSIÉ
-V
DUdí£CS
18
Tmrzr
mzr
Zl
SLh
d'/Ki

HJ úPiAd
H'/Af)
1S
\x
Plf/NAR
17
PJKl'
Lé<vT
ftNPI
M US
U.T Art
5/4HA-
Hbe
SKflKT'
G,<ílAlL
n
L’AT-
MA&D
H.oTitihl

Vf-l-OlR
ElZl
I
KV’/SL
17
FRJ'AIS
hö
fc&clA
WfiRLfi

foL
UMOÆwí-
STAF/L
HLÝDI
SfOÍUR
STEATuk
Si AL

fíTHvai
F-FHt
a
HJot!
CsÆ-TuM
A/fíuMfí
ffíLSA
KfYR
SKAfl
ENOuR-
SKlNS-
MF-RIO
F-LP-
ST/t-ÐI
)0
UHA
GofGl
ViPujt-
HFtHi
GORT
RlMPAR.
1S
ERfiÉi
Boe&i
f/SKS
DÓLIST
Glati
fyfíi
TofílT
FLAS
HRYPJA
SKFHS
flu-Qut
r
H/E-Ðum
FR'fí
L'/Til
t'imgui/-
AHFRuma
DRVKK
HRAfí-
lt(N
ÝOLfifíl
R/Sfl
fr~~
'UL'AT
As t-
foLG/Hti

REIKA
Dö'ASk
HftFyfl
RÆt/fi
Up-
POM/
FuGiLaL

LKKI
HEsr
17
FoR
HoRfifí.
Eykta-
/YIARK

7
5
20 24
10 15
Pressukrossgáta nr. 5
Skilafrestur er til 9. nóvember og er utaná-'
skriftin eftirfarandi:
Pressan — krossgáta nr. 5, Ármúla 36, 108
Reykjavík.
Verðlaunin eru hin áhugaverða bók
Drekktu vín, lifðu betur — lifðu lcngur, sem
marga fýsir eflaust að glugga í. Hún er eftir
Erik Olaf-Hansen og er gefin út af Tákn sf.
Dregið hefur verið úr réttum lausnum á
krossgátu nr. 3 og kom upp nafn Lýðs Skúla-
sonar, Keldum, Rangárvallasýslu. Hann fær
senda bókina um kvendjöfulinn eftir Fay
Weldon, sem Forlagið gefur út.