Pressan - 22.12.1988, Blaðsíða 11

Fimmtudagur 22. desember 1988
11
DUKKUR
FYRIfí
FULLORDNA
Hjónin Judy og
Lee Maltenford
voru að leita að
góðri gjöf handa
syni sínum, sem
hafði fengið dgcetiseinkunn ú
stúdentsprófi og hlotið tilboð um
styrki að upphæð 80 mitljónir
króna. Þau ákvúðu að gefa hon-
um það sem alla menntaskóla-
drengi dreymir um, stofustúlku.
Þannig œxlaðist að Judy, sem
var búningahönnuður í leikhúsi,
og Lee, sem er auglýsinga- og
markaðsfræðingur, sköpuðu Bert-
ie, sem er brúða í fullri stærð,
klœdd í búning stofustúlku. Hún
varð hjónunum og syni þeirra
yndisauki á heimilinu, en varð
líka til þess að breyta lífi þeirra
allra, því öll fjölskyldan vinnur
nú að framleiðslu og markaðs-
setningu brúðanna.
Á einu og hálfu ári hafa þau
framleitt meira en 500 brúður,
þjónustustúlkur, þernur, þjóna og
kokka. Þœr eru allar gerðar í
höndunum, af Judy og Lee, og
kosta u.þ.b. 20.000 krónur í heild-
sölu. Sonur þeirra, sem er nú í há-
skóla, skrifar œvisögu hverrar og
einnar og gefur þeim nafn. „Þetta
eru eins konar káldúkkur fyrir full-
orðna, “ segirJudy, en káldúkkurn-
arfóru sem eldur í sinu um Banda-
ríkin fyrir nokkrum árum.
Þessi einkennilega framleiðsla
hefur veitt Maltenford-hjónunum
mikla gleði: „Við vinnum sjö daga
vikunnar og hver brúða er einstök
að gerð, “ segir Judy. Við reynum
að nota gamalt og nýtt fyrir
hverja brúðu, því að „raunveru-
•HB
'dV 'M

legt þjónustufólk á tímum Vikt-
oríu og Edwards átti ekki glæný
föt“ útskýrir hún.
Þeir sem kaupa brúðurnar eru
ekki bara ríkir sérvitringar, heldur
eru þær notaðar sem skreytingar
á stöðum eins og veitingahúsum,
verslunum og fyrirtœkjum. Það er
meira að segja ein í Disney IVorld
í Orlando. Þegar Maltenford-
hjónin tala um brúðurnar tala
þau um vinnuveitendur sína. Einn
heildsalinn sem átti Bridget leigði
hana út í veislur. Hún var sett út í
glugga með skilti sem á stóð:
„Þjónustustúlka til leigu“ og sú
útskýring fylgdi að Bridget væri
að safna fyrir fargjaldi eigin-
mannsins frá gamla landinu (Eng-
landi). Þeir sem vildu styrkja
þennan góða málstað gátu skráð
nöfn sín í bók sem Bridget
geymdi í svuntuvasanum. Þegar
umsaminni upphæð var náð var
lialdin veisla í tilefni af komu
Timothys yfirþjóns, og var öllum
boðið í veisluna sem höfðu leigt
Bridget.
Fanny heitir önnur stofustúlka
sem situr líti í glugga í verslun í
Nýja-Englandi. Hún klæðir sig
eftir veðurfréttum, er til dæmis í
köfunarbúningi í rigningu, og á
að taka við kvörtunum viðskipta-
vina.
Samkvæmt Judy og Lee selur
hver meðalstór verslun u.þ.b. 12
brúður á ári. Þau taka líka við
sérpöntunum og hafa framleitt
lestarstjóra, pólóleikara, garð-
yrkjumann, brúðhjón og jafnvel
liund. Þeim hefur verið boðin að-
staða til að fjöldaframleiða brúð-
urnar, en neita því harðlega. Við
viljum sjálf skapa hverja brúðu
og sögu hennar. Ekkert væri auð-
veldara en að búa til þúsundir
brúða, en þá vœru þær ekkert
sérstakar lengur.
„ Við viljum vinna saman og
okkur finnst gaman að lifa eins
og við gerum, “ segja hjónin.
„Eólki finnst eðlilegt að bíða eftir
einhverju sem er svona sérstakt.
Það er svo erfitl að fá gott þjón-
ustufólk nú til dags!“ SMV
Skringilega skemmtileg
Þórarinn Eldjárn virðist einn
þeirra fáu höfunda sem geta veitt af
rausn til lesenda án þess að maður
hafi á tilfinningunni að hann gangi
tiltakanlega nærri sér. Skáldsagan
Skuggabox styrkti mig í þeirri trú
að svo væri. Og það sem meira er,
að þessi háttur hans er áreiðanlega
meðvitaður. Tilfinningasemi er
varla til í sJr.rifum hans, einlægni
falin á bak við frekar hrjúfan og
háðskan stíl og sálarháskinn ekkert
yfirþyrmandi. Og í Skuggaboxi er
að finna klausu sem ég held að gefi
ágæta mynd af því hvernig Þórar-
inn Eldjárn vill ekki skrifa, er hann
segir því hvernig faðir aðalpersónu
sögunnar færir sér sviplegt andlát
konunnar sinnar í nyt með því að
yrkja um hana mikinn harmabálk:
„Annars er ég viss um að Konu-
torrek er falskasta verk sem til er í
samanlögðum heimsbókmenntun-
um. Það er auðvitað afrek út af fyr-
ir sig. Og ekki verður því neitað að
margt er þar laglega orðað og mjög
auðvelt að misgrípa sig á því og ekta
tilfinningu fyrir þann sem ekki
þekkir alla forsöguna. Einlægni var
í tísku og B. hefur alltaf verið glúr-
inn.“ (Skuggabox, bls. 28.)
Þessar vangaveltur sóttu á mig
við lestur bókarinnar Skuggabox.
Þórarinn Eldjárn er einn skemmti-
legasti höfundur okkar að mínu
mati og einn af þeim sem virðast
jafnvígir á ljóð, smásögur og skáld-
sögur. Hann kann þá list að segja
sögu án þess að formið bindi hann.
Hann getur brugðið fyrir sig fárán-
leika í bland við þjóðlegan fróðleik
og uppskrúfaðan fræðitexta svo
blátt áfram að ekki vottar fyrir
þeirri tilgerð sem alltof oft einkenn-
ir vogaðar stíltilraunir. í Skugga-
boxi gengur dæmið að mestu upp,
það sem mestu skiptir er að Þórarni
fatast hvergi flugið og maður dreg-
ur færni hans til að fara með mál og
stíl ekki í efa. Hins vegar sakna ég
svolítið þess að komast ekki nær
höfundi en hann leyfir, en það er val
Þórarnis að hleypa lesendum sínum
alls ekkert of nærri sér, eins og ég
gat í upphafi þessa pistils. Ég hef á
tilfinningunni að undir kraumi enn-
þá meira en Þórarinn hefur hleypt í
texta sinn, hann tæpir á býsna
mögnuðum fyrirbærum í mannleg-
um samskiptum í hófstilltum ýkju-
stíl, skapar lifandi persónur, en
virðist ekki vilja gefa þeim of mikla
dýpt. Aðalpersónan, Kort Kjögx,
stendur lesendum þó i bókarlok
ljóslifandi fyrir hugskotssjónum í
veikleika sínum og styrk, og ýmis-
legt úr ættanna kynlega blandi
Kjögx og Napp hefur skýrst. En ég
hefði alveg þegið að heyra meira, og
á svo sem alveg eins von á að sjá ein-
hverjar persónur úr Skuggaboxi
afturgengnar í öðrum verkum Þór-
arins í framtíðinni. Sá tilgangur
Þórarins að segja skemmtilega og
skringilega sögu hefur að minnsta
kosti náðst. ÖIl undarlegu smá-
atriðin og útúrdúrarnir ganga upp
þótt á köflum leiði höfundur les-
endur sina eitthvað út í hött, hann
hnýtir flesta enda vel og það er við
hæfi í Skuggaboxi. Vera má að ein-
hverjir kaflar séu dálítið langdregn-
ir, en sagan er svo létt og leikandi
skrifuð að það gerir lítið til.
Þeir sem hafa haldið þvi fram að
Þórarinn sé skemmtilegasti höf-
undur „fyndnu kynslóðarinnar"
haía greinilega eitthvað til síns
máls. Skuggabox er að minnsta
kosti skemmtileg án þess að bjóða
upp á neina aulafyndni eða ódýrar
lausnir og skilur töluvert eftir sig.
Og hvaða rétt á maður þá á að
heimta að allir höfundar séu útaus-
andi sálu sinni í tíma og ótíma?
Þórarinn er fær fagmaður í skrift-
um og dálítið ópersónulegur stíll
hans er fjarri því að rista grunnt.B
Anna Ólafsdóttir Björnsson
FRÁ RAFMAGNSVEITU
REYKJAVÍKUR
Rafmagnsveitunni er það kappsmál að sem fæstir
verði fyrir óþægindum vegna straumleysis nú um
jólin sem endranær. Til þess að tryggja öruggt
rafmagn um hátíðirnar vill Rafmagnsveitan benda
notendum á eftirfarandi:
1
2
3
4
5
6
Reynið að dreifa elduninni, þ.e. jafna henni
yfir daginn eins og kostur er, einkum á aðfanga-
dag og gamlársdag. Forðist, ef unnt er, að nota
mörg straumfrek tæki samtímis, t.d. rafmagns-
ofna, hraðsuðukatla, þvottavélar og uppþvotta-
vélar - einkum meðan á eldun stendur.
Farið varlega með öll raftæki til að forðast
bruna- og snertihættu. Illa með farnar lausar
taugar og jólaljósasamstæður eru hættulegar.
Útiljósasamstæður þurfa að vera vatnsþéttar og
af gerð sem viðurkennd er af Rafmagnseftirliti
ríkisins.
í flestum nýrri húsum eru sjálfvör (útsláttar-
rofar) en í eldri húsum eru vartappar (öryggi).
Eigið ávallt til nægar birgðir af vartöppum.
Helstu stærðir eru:
10 amper - Ijós
20-25 amper - eldavél
35 amper - aðalvör fyrir íbúð.
Ef straumlaust verður skuluð þið gera eftir-
farandi ráðstafanir:
- Takið straumfrek tæki úr sambandi.
- Ef straumleysið tekur aðeins til hluta úr íbúð,
(t.d. eldavélar eða Ijósa) getið þið sjálf skipt um
vör í töflu íbúðarinnar. Ef öll íbúðin er straum-
laus getið þið einnig sjálf skipt um vör fyrir
íbúðina í aðaltöflu hússins.
Hafi lekastraumsrofi í töflu leyst út er rétt að
taka öll tæki úr sambandi og reyna að setja leka-
straumsrofann inn aftur. Leysi rofinn enn út er
nauðsynlegt að kalla til rafvirkja.
Tekið er á móti tilkynningum um bilanir í síma
686230 hjá Rafmagnsveitu Reykjavíkur allan
sólarhringinn. Á aðfangadag og gamlársdag er
einnig tekið á móti bilanatilkynningum til kl. 19 í
síma 686222.
Við flytjum ykkur bestu óskir um gleðileg jól
og farsæld á komandi ári, með þökk fyrir
samstarfið á hinu liðna.
$
RAFMAGNSVEITA
REYKJAVÍKUR
(Geymið auglýsinguna)