Pressan - 09.11.1989, Blaðsíða 20

20
Fimmtudagur 9. nóv. 1989
bridge
Spilarar hafa lengi deilt um það
hvort ástæða sé til að nota „Stay-
man"-sagnvenjuna móti opnun á
1-grandi þegar haldið er á jafn-
skiptri hendi með nægan styrk í
geim, en aðeins fjóra ræfla í öðr-
um hálitnum.
Stundum eru aðeins 9 slagir
verkanlegir þótt 4-4-hálitasam-
lega sé fyrir hendi og þess eru
einnig dæmi að sjálf leitin gefi
andstöðunni of mikil færi og auð-
veldi vörnina.
I spili vikunnar hafði vísinda-
leiðin vinninginn. En af einu
dæmi verður engin ályktun dreg-
in.
* 6432
VÁ6
4 ÁG92
4.G85
4»DG5
y DG1093
♦ 4
4» K1073
4ÁK87
VK42
♦ K763
4» Á4
S gefur, allir á, og opnar á
1-grandi (16—18). Margir myndu
nú án efa lyfta beint í 3-grönd á
* 109
V 875
Í4 D1085
4»D962
norðurspilin, sem í þetta sinn
tapast nær örugglega. En norðri
er nákvæmnin í blóð borin og
hann valdi að þreifa fyrir sér með
2-laufum, og hækkaði 2-ja spaða
svarið í fjóra.
Vestur lét ekki freistast til að
leita að stungu með vísan tromp-
slag og út kom hjartadrottning.
Tekið í blindum og lauf látið fara á
sjöu vesturs. Aftur hjarta, unnið á
kóng. Laufás, hjarta trompað og
lauf trompað heim. Tígulkóngur
og meiri tígull og þegar vestur
fylgdi ekki lit var nían látin úr
borði. Austur fékk slaginn og átti
nú engan mótleik. Tígull upp í
gaffalinn gefur spilið og hið sama
gildir ef hann spilar laufi í tvöfalda
eyðu.
Sígilt dæmi um vel heppnaða
einangrun lita að hluta; vörnin á
hæsta tromp en nær ekki að hirða
síðustu trompin, annað í blindum
og hitt á hendi sagnhafa.
skák
Handbók Bilguers
Sjöstirnið lét margt til sín taka
og varð fljótlega þekkt meðal
skákmanna víða um Evrópu.
Menn komu úr ýmsum áttum til
fundar við þessa ungu og áhuga-
miklu menn. Frá Englandi kom
sagnfræðingurinn frægi Buckle,
en hann var einn af snjöllustu
skákmönnum Breta. Frá Ung-
verjalandi komu meistararnir
Grimm, Löwenthal og Szen. Einn
gestur kom alla leið austan úr
Rússlandi: stærðfræðingurinn og
taflmeistarinn Jaenisch. Og árið
1847 stofnuðu félagarnir fyrsta
þýska skáktímaritið, Deutsche
Schachzeitung, elsta skáktímarit
heims er enn kemur út.
En fleira markvert liggur eftir þá
félaga. Einn yngsti maðurinn í
hópnum var Rúdolf von Bilguer
(1815—’40), gáfaður eldhugi.
Hann fékk hugmynd að nýstár-
legu skákriti, vönduðu og veiga-
miklu, þar sem framsetning væri
skýrari og ítarlegri en áður hafði
þekkst. En Bilguer hafði sýkst af
berklum og honum auðnaðist
síðari hluta ritsins var fjallað um
endatöfl. Þessi bók var um 500 síð-
ur, þar af var fjallað um taflbyrjan-
ir á um 370 síðum, en afgangurinn
var helgaður endatöflum. Annað
eins rit hafði ekki fyrr verið gefið
út, enda varð bókin eins konar
biblía skákmanna um alla Evrópu,
og ýmsar aðrar handbækur og
kennslubækur í öðrum Evrópu-
löndum voru eftir henni sniðnar.
Handbók Bilguers kom út í mörg-
um útgáfum, aukin og endurbætt,
síðasta heildarútgáfaárið 1916. Þá
útgáfu annaðist skákmeistarinn
frægi Carl Schlechter ásamt mörg-
um aðstoðarmönnum. Fáum ár-
um síðar var gefin út viðbót við
Bilguer og sá Hans Kmoch um
hana.
Á myndinni er sýndur þriðjung:
ur síðu úr Handbók Bilguers. í
efstu línunum eru fyrstu sex leik-
irnir í þeirri byrjun sem til athug-
unar er. Síðan greinast leiðir: sjö
afbrigði eru sýnd, hvert í sinni línu
og öll rakin fram til 14. leiks, leikir
svarts og hvíts á brotaformi. Smáu
746 Erstes Buch. 1. Gruppe. 1. Verteidigung. fi, Eröfínung. Daa Kfinigsgnnibit.
(§ 1.) 1. WetU: e2—e4 Schirsrz: e7—e5 4.WeiB: Lfl—c4 Schwarz: Lf8-g7
2. 12—f4 é&—f4: 5. 0—0 • d7-d6!
3. 8gl—f3 ' g7-g5 6. d2—d4 h7—hfi!
7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
(o2-o3) Lc4-f7f> Sf3-gfif' 1 Sgö-n Sf7-h8f Ddl-f3 Kgl-bl
8g8-o7‘ Í4g3:t Ke8-Í7: Kf7g6 Dd8-d7 Lg7-h8: g3-h2f Lh8-g7‘
n. Sf3-gfi:!* Kgl-hl Lc4-f7f Lí7-e6f Le0-f7t Lol-gö:!
g3-h2f h6-gö: Ke8-d7 ’ Kd7-e8 Ke9-d7 o7-c67
12. ... Sf3-h4 Sh4-f3:* Ddl-f3: Lc4-f7f Df3-hfi e4-efi
g5-g4!* Í4-Í3 g4-I3: 0-0 Kg8-h8 Se7-g8 dð-eo:1*
13 Ddl-b3 Sbl-a3‘* Lc4d3 Lcl-d2 Ld3-c2'4 Db3-c4 Tftl-el
Sb8-c6“ Dd8-e7 Sg8-f0 Sffi-hö1* 0-0 a7-að Kg8-h8 De7-d8“
14. - g2«3'* Xc4-b3IT Tfl-f2 Lb3-nf h2-g3: Kgl-h2 Lf7-eðf
Sb8-d7 Sd7-b6 Lc8-h3 I4g3: K«8-d7‘* Dd8-e7 Lh3-c0 De7-eð:
15. *2-g3“ Lol-f4: Ddl-f3: Sbl-d2 Tftl-el e4-e5 d4-efi:
Dd8-e7! g5-g4" g4-I3: Sb8-c6 Lo8-d7 0-0-0 d0-e5: h0-hfin
16. ... 8bl-o3 Sa3-o2 . Lo4-d3 b2-b3** 1.2-h3*4 c3-c4 Tfl-el
»7-»8“ Lc8-e6 Sg8-Í6 Sb8-d7 Sd7-b6“ Sfö-hfi Sh5-g3*4
ekki að vinna að þessu verki nema
skamma hríð áður en hann féll í
valinn, aðeins tuttugu og fimm ára
að aldri. Vinir hans voru hrifnir af
hugmyndinni og héldu verkinu
áfram. Bókin kom út árið 1843 —
Handbuch des Schachspiels —
Handbók skákarinnar, og Rúdolf
von Bilguer var skráður höfundur
hennar, þótt honum entist ekki
aldur til að Ijúka verkinu. Þetta
mikla verk varð undirstöðurit í
skákfræði, þar var safnað á einn
stað megninu af þekkingu manna
á þessu sviði. Taflbyrjanir voru
skrásettar í fyrri hluta bókarinnar
og tefldar skákir til skýringar, en í
tölurnar sem standa við suma leik-
ina vísa til athugasemda og skýr-
inga sem komið er fyrir neðar á
siðunni en ekki sjást hér.
GUÐMUNDUR
ARNLAUGSSON
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23 24 25 CATHERINE
Verdlaunakrossgáta nr. 59
Skilafrestur er til 21. nóvember og utanáskriftin er Pressan, kross-
gáta nr. 59, Ármúla 36,108 Reykjavík. íverölaun er bókin Vertu
sæll Hamilton eftir bresku skáldkonuna Catherine Cookson, sem
Bókhlaðan gaf út.
Dregiö hefur veriö úr réttum lausnum 57. krossgátu og upp kom
nafn Ingibjargar Halldórsdóttur, Ásgarði 12 í Reykjavík. Hún
fœr senda bókina Konur og völd eftir Má Kristjónsson, sem
Skjaldborg gaf út.
Vct|u # Hamilto,,
M’rgfaJdur fiMmiulnifiin í