Pressan - 08.07.1993, Blaðsíða 10

FRETTIR
10 PRESSAN
Fimmtudagurinn 8. júlí 1993
Ríkissaksóknari neitar að ókæra kynferðisafbrotamann sem jótaði brot sitt
Lokkaðl börnin Ul sín með sælgæti
Maðurinn var talinn barngóður og naut því trausts foreldra fórnarlambanna.
VELVAKANDj
«£n*. Ktviit fair?
.!W ,U,I STS. ‘St
I )«í íiwt t»KM tgMS WHt SSJLXtithH*
*rn HámtJt ***&*&#» muifti *&>
«•» «*> fcww. kynmaTSttólS i£? ^
Ji’isaívtS §|^J^S£ i
*»<*•*#£ «212 an> ,
!«5«SÍ!W hí** tíl&A ' *«• W Sífc* h»ft *
MíM v%? fc*rt íií »1H *í, . *«r»««’-í'*J^l«a.s*Sc^wía* *
»» ttj*. Bðrt»« vnr* *“* ^ rraíö á »>
:Jr“*rtkiSS grJSftgftL Æ
*«w íJ’t^SÁS S’&l'Zl »
Wuloqm, Yfiwwv:»r a» *» «3 *5
-iSSHasSS- SÍSSEÍSirÆ
* '*«* nt&irort mte, S2* ^Jffi******4"1- M.V ^
» w JSfftTiuSÆ 1 Ste! fe**- % 4«
fSn íá rJ* K34«ta fi^f,j s
Wi* HkfcF <» Kw >«; !• *7>' «« »9m «r tu,, A
<5 Raííiss-i
J3SSS.-*" “í*^É
*así
t*Uí*n tt jtt* *rt.:»í »fi :
«* ««>. twsttíttKsÍja
v»Aaka W» brou’
,%M-5Oflir »« » «r;„
cr:«í#».?Md»
nW U' (it luw •___________• M
ití tet t«',á#k fgl K*s &■
*> • «5« n«ss*k*>ta»«vj
1*»** «** tÍMA *,«* „*>,
nu^nns twfdi Ab
•If. jíráí!, (>tv jjíntn^ ^
■ÉN* Miít;n» > $
Átakanlegt bréf ffá móður
fjögurra ára barns sem mis-
notað var kynferðislega af ná-
granna sínum, manni á þrí-
tugsaldri, birtist í Velvakanda
Morgunblaðsins um síðustu
helgi. í bréfinu kom fram að
málið hefði verið kært til RLR
á síðasta ári og maðurinn
hefði játað kynferðisafbrot
sitt. Ríkissaksóknari hefur nú
nýtt sér lagaheimild til að
fresta ákæru gegn manninum
í þrjú ár og fellur málið niður
að þeim tíma liðnum, haldi
maðurinn almennt skilorð.
Móðir barnsins er ekki sátt við
þessa málsmeðferð enda
óneitnalega um alvarlegt brot
að ræða sem kann að hafa
valdið óbætanlegu sálarlegu
tjóni.
Maðurinn, Öm Ómarsson,
er á þrítugsaldri og mikið fad-
aður líkamlega. Hann var bú-
settur ásamt unnustu sinni í
sama fjölbýlishúsi og fjöl-
skyldan í Breiðholti og var
sakaður um að hafa áreitt
fleiri börn í hverfinu um
nokkurt skeið, öll á aldrinum
þriggja til fimm ára. Lagði
hann sig í líma við að vingast
við börnin, að sögn foreldra
barnanna, lokkaði þau inn í
íbúð sína með sælgæti og fékk
þau til kynferðislegra athafna.
Hann sýndi þoirn klántblöð
og fékk þau ti\ að fróa sér á
einn og annan hátt, að sögn
foreldra. Við eftirgrennslan
PRESSUNNAR hefiir komið í
ljós, að það eru fleiri mæður
en sú sem skrifaði í Morgun-
blaðið, sem finnst réttur fórn-
arlamba mannsins fýrir borð
borinn.
II Lét börnin siúga
á sér liminn"
Sigrún Sveinsdóttir er ein
íbúa íjölbýlishússins að Fann-
arfelli 12 í Breiðholti, þar sem
atburðirnir áttu sér stað. Hún
sagði í samtali við PRESS-
UNA, að allt benti til að mað-
urinn hefði stundað athæfi sitt
lengi, jafnvel eitt ár. „Þegar
upp komst um manninn fór-
um við mæðurnar í húsinu að
bera saman bækur okkar. Þá
kom í ljós, að að minnsta
kosti ein kona hafði vitað af
þessu í heilt ár. Hún komst að
þvi rétt eftir að maðurinn var
fluttur í húsið að stelpan
hennar hafði farið til hans og
bannaði henni það þá, án þess
þó að segja öðrum foreldrum
frá því.“
Áð sögn Sigrúnar virðist
sem 10 til 15 börn hafi orðið
fýrir kynferðisáreitni af hendi
mannsins. „Annars er
ómögulegt að segja hvað þau
voru mörg, sumar mæður
vildu ekkert af þessu vita og í
öðrum tilfellum voru sannan-
ir ekki nægar. Börnin voru
mörg orðin mjög hænd að
manninum enda lokkaði
hann þau inn í íbúð til sín
með sælgæti. Þar sýndi hann
þeim klámmyndir og fékk þau
til að sjúga á sér liminn. Ég
veit að hann sagði við telpuna,
sem sagt frá í Morgunblaðinu
um síðustu helgi, að hún væri
ekki kona nema hún uppfýllti
kynferðisþarfir hans. Hún var
þá fjögurra ára gömul. Mað-
urinn taldi krökkunum trú
um að það væri allt í góðu lagi
með að þau fiduðu við hann.
Og auðvitað sóttu þau í hann
til að komast í sælgæti."
Það var ungur sonur Sig-
rúnar sem kom upp um
óhæfuverk mannsins á síðasta
ári. „Strákurinn spurði mig
livort ég vissi hvað hann væri
að gera við krakkana, en sjálf-
ur hafði hann ekki þorað af
hræðslu við að „fá piss í
munninn". Það var auðvitað
lilaupið upp til handa og fóta
þegar þetta fréttist. Börnin
gérðu sér auðvitað enga grein
fýrir því hvað gekk á og sum
reiddust syni mínum mjög
fyrir að kjafta frá og hafa af
þeim sælgætið. Hann var
lagður í eineltí lengi á eftir.“
Að sögn Sigrúnar var mað-
urinn í sambúð en þegar upp
komst um gjörðir hans flutti
sambýliskona hans burt. Sjálf-
ur hefði hann ekki sýnt á sér
neitt fararsnið, en þó á endan-
um verið hrakinn á brott af
íbúum hússins. Örn er nú bú-
settur í sambýli fatlaðra í Há-
túni.
„Makaði sæðinu
framan í stúlk-
una"
Sigrún Guðmundsdóttir
var búsett í ijölbýlishúsinu við
Fánnarfel) j^egar atburðirnir
Erþettamatsamf
á alvarleika þessa brots?
i UpJ^Wdlí.VXI™,'
I rr*,’iiadwr«£sítíi»3tvxsx?*
Bréfið í Morgunblaðiriuhé
reiðri móður fórnarlambs.
FJÖLBÝUSHÚSIÐ AÐ FANNARFELLI í BREIÐHOLTI. Maðurinn lokkaði þriggja til fimm ára börn inn til sín og fékk þau til
kynferðislegra athafna.
áttu sér stað. Sonur hennar,
sem þá var fimm ára gamall,
sagði henni frá því að maður-
inn hefði fengið hann og
frænku hans inn í íbúðina
sína. Þar hafði hann fróað sér
og makað,sæðinu framan í
stúlkuna og afganginum í
peysu drengslns.
„Sonur minn hélt að þetta
væri hland, þegar ég spurði
hann, en sagði að það hefði
verið hvítt á litinn. Eg vissi að
strákurinn fór oft til manns-
ins. Okkur óraði ekki fýrir að
þetta væri að gerast. Við íbú-
arnir í húsinu töldum jákvætt
að börnin forðuðust hann
ekki þar sem hann er mjög
fatiaður. Öll töldum við hann
mjög barngóðan. 1 rauninni
var hann þá að lokka börnin
til sín með nammi í poka og
sýndi þeim klámblöð. Son
minn bað hann um að fróa
sér og auðvitað skildi barnið
þetta ekki, fannst þetta bara
sniðugt."
Sigrún segir félagsráðgjafa
hafa beðið þau foreldrana um
að ganga ekki á barnið með
sPumingar varðandi málið;
þetta myndi koma smátt og
smátt hjá honum. „Þegar ég
minnist á þetta við son minn
fer hann að væla. Hann fær
oft martraðir á næturnar og
þarf að sofa á milli okkar
hjónanna. Hann er alls ekki
eins og hann á að sér að vera“.
Til skamms tíma höfðu
þolendur afbrota engin úr-
ræði ef ríkissaksóknari nýtti
fyrrnefnda lagaheimild um
frestun á ákæru. Eftír nýgerða
breytingu á lögum um með-
ferð opinberra mála getur
dómsmálaráðherra nú lagt til
við forseta íslands, að ákvörð-
un ríkissaksóknara skuli felld
úr gildi, ef ráðherra telur að
niðurfelling máls af hálfu rík-
issaksóknara sé lögum and-
stæð eða fjarstæð að öðru
leytí. Er þá sérstakur saksókn-
ari settur til að fara með mál-
Steinunn tt-udársdóttir ásamt
Bergljótu Frlönv,dáttur og
Gunnari Haralds»yni
Of vægt tekið á málinu
Páll Amór Páls-
son, lögfræðingur,
hefur meðal ann-
ars haft til með-
ferðar mál er varða
kynferðisafbrot.
Að hans mati hefði
verið eðlilegra að
dæma í máli
mannsins.
„Ég þekki þetta
mál ekki neitt og
því er mjög var-
hugavert fyrir mig
að tjá mig nokkuð
um það“, segir Páll
Amór. „Fljótt á lit-
ið virðist mér þó
sem tekið hafi ver-
ið of vægt á mál-
inu. í raun furða
ég mig á niður-
stöðunni, þar sem
saksóknari beitir
sérstakri lagaheim-
ild við frestun
ákæru.
Ég þekki ekki
hversu alvarlegt
ástand mannsins
er. Ég er engu að
síður þeirrar skoð-
unar að það hefð
verið eðlilegra ac
láta á það reyn;
fyrir dómi, hvor
koma ættí til refsi-
lækkunar. Það ei
oft verið að ákæn
fólk sem er í bágr
stöðu og jafnve
fyrir minna. Er
auðvitað er þac
alltaf matsatrið
hvað saksóknar
telur alvarlegt bro
og hvað ekki.“
Mundi teljast sakhæfur“
segir Jón Erlendsson, fulltrúi hjá ríkissaksóknara.
Samkværnt 56. grein hegn-
ingarlaga er ríkissaksóknara
heimilt að fresta ákæru um
tiltekinn tíma ef um er að
ræða brot sem unglingar á
aldrinu 15-21 árs hafa framið
og þegar högum sakbornings
er þannig háttað, að umsjón
eða aðrar ráðstafanir má telja
vænlegri til árangurs en refs-
ingu, enda sé broti ekki svo
varið, að almannahagsmunir
krefjist saksóknar.
Jón Erlendsson sagði í samtali
við PRESSUNA að ekki væri
auðvelt að rekja hvers vegna
þessu ákvæði var beitt í mál-
inu. Þó komi til að hinn
ákærði er tiltölulega ungur og
hefur hreinan feril.
Jiimn er að vístt eldri en 21 árs
en innan yið þrítugt. Það má
kannski nefna Uka aðstœður
þessa manns en iumn erfatiaó-
ur.“
En er hann ekki sakhæfur?
,,/ií, hann mundi teljast sak-
hæfur."
Hvað tekur nú við í þessu
máli?
„Ef hann brýtur ekkert af sér í
þessi þrjú ár, þá er málið
þarmeð úrsögunni."
Það heftír ekki verið gerð nein
sátt eða samið um miskabæt-
ur?
„Nei. En þœr geta menn auð-
vitað sótt í einkatnáli. “
Situr þolandinn og aðstand-
endur hans ekki eftír með sárt
ennið þegar mál fara á þennan
veg?“
,,/íí, það má kannski segja það.
En tnenn geta auðvitað krafist
bóta í einknmáli.“
Eru fordæmt fyi-fr þyf að
ákærufrestun sé beitt i mali
kynferðisafbrotamanns?
„Ég get ekki alveg svarað þessu.
Ferill embcettisins er það lang-
ur að það þyrfti að gera köttn-
un á því. “
Rennir þessi ákvörðun ríkis-
aksóknara ekki stoðum undir
þær ásakanir að það sé tekið
vægar á kynferðisafbrotum en
ýmsum öðrum brotum?
„Þetta fer auðvitað talsvert eftir
eðli brotsins. Kynferðisafbrotin
eru margs konar og kannski er
aldrei hœgt að leggja eitt brot
alveg að jöfnu við annað. Ég á
náttúrulega ekki von á því að
það verði mikið utn svona af-
greiðslur áþessu brotasviði.“
Nú skrifar móðirin að yfir-
heyrslan hafi verið tekin upp á
niymlband og óskar þess að
það verðiéytw^.
„Ég á alveg eins voná~f~í_ að
það verði tekið undir þessa
beiðtii hennar. En það er erfitt
að gera það fyrr en þessi þrjú
ár eru liðin. Það má segja að
málinu sé ekki lokið fyrr en eftir
þessi þrjú ár. “
Má segja sem svo að eina refs-
ingin sem afbrotamaðurinn
hlýtur er að hann verður að
taka afleiðingum gerða sinna
ef hann brýtur aftur af sér inn-
an þriggja ára?
,,/rf, það má segja það. En eins
og sést af lögunum erþað aðal-
regla að þetta sé gert gagnvart
mjög ungu fólki. Þetta einstaka
tnál er frekar undantekning frá
þessari aðalreglu.“
Heldur þú að það hafi skipt
miklu við túlkun laganna, að
maðurinn er fatiaður?
„Já, það hefur skiþt máli í þessu
tilfelli. “
Veistu til þess að einhverjar
ráðstafanir hafi verið gerðar til
að umsjón sé höfð með
manninum, líkt og talað er
um í lögunum?
„Já. Skilorðseftirlitið hefur þar
hönd í bagga. “