Pressan - 25.11.1993, Blaðsíða 6

TEIKNING: INGÓIHJR AAARGEIRSSON
M E N N
6 PRESSAN
Fimmtudagurinn 25. nóvember 1993

Tímaþjófurinn
Menn
Steingrímur Hermannsson
var fyrst kjörinn á þing árið
1971 og það var eins og við
manninn mælt: Viðreisnar-
stjórnin pakkaði saman og
Framsókn hreiðraði um sig í
stjórnarráðinu og tók til við
að stjóma landinu. I tuttugu
ár.
Denni kleif metorðastiga
Framsóknar af stakri lipurð
og varð formaður 1979. Árið
áður varð hann ráðherra í
fyrsta sinn og þar hófst tólf
ára samfelld ráðherratíð.
Þetta var svo sannarlega
glæsilegur ferill hjá pabba-
stráknum sem á námsárum
sínum vakti tóman aðhlátur
vestan hafs og var aldrei kall-
aður annað en Stóri rauður.
Hin tæra snilld er ævinlega
einföld og sama máli gegnir
um pólitíska kænsku Stein-
gríms Hermannssonar. Þótt
hann bæri ábyrgð á stjórn
landsins í tólf ár þurfti hann
aldrei að svara fyrir það sem
miður fór. Enda var hann
alltaf jafn steinhissa þegar allt
var að fara til andskotans í
blessuðum efnahagsmálun-
um. Denni var að sönnu
landsföðurlegur í ráðherra-
hlutverkinu en fyrir kosning-
ar breyttist hanri alltaf í
harðsvíraðan stjórnarand-
stæðing sem ekki náði upp í
nefið á sér af hneykslun yfir
ástandi þjóðmála. Á sama
tíma tókst honum á óskiljan-
legan hátt að sannfæra þjóð-
ina um að honum, og honum
einum, væri að þakka að
staðan væri ekki enn verri.
Bismarck sagði að stjórn-
mál væru list hins mögulega.
Steingrímur Hermannsson
sannaði á blómatíma sínum
að stjórnmál eru list hins
ómögulega.
Keppinautar Steingríms
gerðu tvenn mistök: í upphafi
tóku þeir hann ekki alvarlega
(frekar en skólafélagar hans á
árum áður) og afskrifuðu
hann sem viðkunnanlegan
aula sein ekkert vit hefði á
pólitík.
Denni hafði nú ekki miklar
áhyggjur af því og vann þjóð-
ina í staðinn á sitt band með
sínum kynlegu persónutöfr-
um.
Þá sáu pólitískir andstæð-
ingar hans að þeir hefðu mis-
reiknað sig illilega. Denni
væri hreint enginn auli, held-
ur þvert á móti úlfur í sauðar-
gæru; djúpvitur hugsuður í
refskák stjórnmálanna.
Það voru seinni mistökin.
Áfram skautaði Denni, og
nú í krafti þess að hann væri
svo klár. Nú gat hann gert
eins mörg mistök og hann
lysti, látið út úr sér hluti sem
kostað hefðu aðra að minnsta
kosti æruna. í stuttu máli
sagt: Bullað og blaðrað eins
og hann lifandi gat.
Og allir héldu að bullið
væri djúphugsuð speki.
Enginn þorði að blaka við
Denna, ekki einu sinni Hall-
dór Ásgrímsson.
„Oftveltir lítil
þúfa stóru hlassi“
En oft veltir lítil þúfa
þungu hlassi. Þúfan í lífi
Steingríms Hermannssonar
heitir Þór Jónsson og hefur
um nokkurra vikna skeið rit-
stýrt jafnversta blaði sem út
hefur komið norðan Alpa-
fjalla.
Davíð Þór Jónsson yar að
sönnu ekki líklegur til stóraf-
reka þegar hann lagði til at-
lögu við Golíat Steingrím
Hermannsson.
Og það er ekki einc og
Steingrímur liggi beinlínis í
valnum þótt Þór hafi fleygt í
hann ofurlítilli steinvölu. En
óneitanlega hnykkti risanum
við: í fyrsta skipti orðaði ein-
hver hina ósegjanlegu stað-
reynd íslenskra stjórnmála:
Steingrímur Hermannsson er
ekki úlfur í sauðargæru.
Hann er einfaldlega sauð-
meinlaus sauður.
Sú staðreynd segir hins
vegar raunalega sögu um
ungu bjartsýnismennina sem
héldu að þeir væru að fara að
gefa út frjálst og óháð dag-
blað. Þeir létu Denna leika á
sig. Hann seldi þeim skuldir
og leigði þeim nafri á blaðið
fyrir ofljár.
En Denni gekk einu skrefi
of langt.
Hann hélt að hann gæti
leikið sama leikinn og þegar
hann var ráðherra. Þá skildi
hann bara hvorki upp né nið-
ur í öllum þessum erlendu
skuldum, verðbólgunni eða
sífelldri rýrnun kaupmáttar.
Þegar Denni kom og sagði í
fjölmiðlum að Tíminn væri
að fara á hausinn og blaðinu
væri greinilega illa stjómað og
allt í kaldakoli — þá komu
þessar gamalkunnu yfirlýs-
ingar eins og búmmerang í
hausinn á honum.
Denni var nefnilega til
skamms tíma stjórnarfor-
maður þess blaðs sem hann
segir að sé á hausnum vegna
óstjórnar. Ef einhver ber
ábyrgð á öllu klúðrinu er það
maðurinn sem bjó til krepp-
una sem er að drepa allt ann-
að en Tímann líka.
Og það var nýja lexían sem
ungu baráttumennirnir
lærðu um Steingrím Her-
mannsson: hann er ekki úlfúr
í sauðárgæru, ekki sauðmein-
laus, heldur stórhættulegur
— sauður.
AS
Jón Magnússon hæstaréttarlögmaður:
OFSQKNIR OG
FARANLEGUR
MÁLATILBÚNADUR
Er höfuðsetinn af embætti ríkissaksóknara
„Ég lít svo á að hér sé um
ofsóknir að ræða. Ef um ann-
an lögmann hefði verið að
ræða en Jón Magnússon
hefðu þeir ekki einu sinni litið
á þetta. Sem lögmaður stend
ég bara agndofa og spyr:
Hvert eru þessir menn að fara
eiginlega? I sjálfu sér er alltaf
óþægilegt að fá á sig ákæru en
hitt er annað mál að ég hef
verið þess alveg meðvitaður í
mörg ár, alveg ffá því að okk-
ur Hallvarði og mér og Braga
Steinarssyni lenti ítrekað sam-
an á sínum tíma í sambandi
við Hafsldpsmálið, að ég hef
verið höfuðsetinn af þessum
mönnum.
Fyrir nokkrum árum kom
allt í einu ffétt á Stöð 2 um að
ég hefði verið kærður fyrir að
hafa tekið mér vald sem ég
hafði ekki og kæran lægi hjá
sýslumanninum í Árnessýslu.
Ég talaði við fúlltrúann dag-
inn eftir og í ljós kom að þetta
var þvílíkur fáránleiki. Ein-
hver maður var óánægður
með að ég hafði verið með
vörslusviptingar þarna á sín-
um tíma og í óánægju sinni
fór hann til ríkissaksólcnara.
Þar koldcaði Bragi upp þann
furðulegasta málatilbúnað
sem ég hef séð, enda varð
ekkert meira úr málinu.“
Það er Bragi sem undirritar
ákœruna, ekki Hallvarður. Er
það vegna fyrri skipta ykkar
Hallvarðs og hann sé því van-
hœfur?
„Það er mjög eftirtektar-
vert. I bréfi sem liggur fýrir í
málinu þá felur hann aðstoð-
armanni sínum að gera þetta,
sem er einsdæmi. Þetta eru
bara einfaldar úthlutanir sem
eiga sér stað innan embættis-
ins. Almenn vanhæfisregla
segir að undirmenn viðkom-
andi séu jafnvanhæfir. Bragi
Steinarsson er elckert filutlæg-
ari í minn garð en aðrir innan
embættisins og hann tók til
dæmis virkan þátt í Hafskips-
málinu.“
Er hann þá ekkert síður van-
hœfur en Hallvarður?
„Ég teldi eðlilegra að eiga
við Hallvarð en Braga, en það
er svo annað mál. Spurningin
er bara hvort menn séu með
faglegt mat á hlutunum og í
mínum huga er spurningin
hvort ástæða hafi verið til þess
að gefa út ákæru á hendur
mér. Almennir dómstólar
verða að úrskurða hvort þessi
krafa á rétt á sér eða ekki; ef
hún er ekki fyrir hendi þá
tapar minn umbjóðandi og
málinu er lokið. Það er dóm-
stólanna að kveða úr um það.
Hvernig sem það fer er það
bara einkamál og á að reka
sem slíkt.“
Finnst þér þá ákæran ekki
eiga rétt á sér?
„Ég lít svo á að það að
ákæra mig í þessu máli sé
gjörsamlega út úr kortinu. Ég
lít á það sem ofsóknir, ég get
ekki litið á það öðruvísi því
þetta er svo fáránlegur mála-
tilbúningur. Þetta er „púra“
einkamál og að ákæra út af
því er bara eitthvert rugl. Það
er slæmt að þarna sitji og
ákæri út og suður menn, sem
eru sjálfir ekki með málin í
lagi hjá sér.“