Tíminn Sunnudagsblað - 20.01.1963, Blaðsíða 10

„Hverjar tilgátur falla þá um það?“
klifaði Haraldur.
„Bf svo er, að tveir menn á Hjalta-
bakka viti ei til þess“, svaraði Guð-
mundur, „þá held ég enginn viti
það“.
Gleggri svör fékk hann ekki af
Guðmundi, enda þóttist hann fullvel
skilja, að hverjum var sveigt.
Snemma þennan vetur hitti Jón
lllugason Guðmund, og varð þeim
einnig tilrætt um endalok Hákarls-
ins, svo sem oftast varð, þegar tveir
menn hittust á förnum vegi. Hermdi
Jón Illugason það eftir Guðmundi, að
Þorvaldur á Hjaltabakka hefði drep-
ið skipstjórann í sinni augsýn, og
gæti hann sagt frá ýmsu fleira, ef
sér yrði stefnt.
Margrét Illugadóttir á Húnsstöð-
um heyrði einnig húsbónda sinn, Jón
Gíslason, hafa uppi svigurmæli og
dylgjur, sem bentu til þess, að hann
vissi óboðna gesti hafa verið komna
á undan sér á strandfjöruna á þriðju-
dagsmorguninn — og „lukkumenn
væru, ef ekkert hefðu illt af ‘, sagði
hann. Þóttist Margrét skilja, að þessu
væri stefnt að Þorvaldi eða Eggerti,
öðrum hvorum eða báðum.
En Guðmundi á Akri vannst ekki
iangur tími til frásagna. Hann fannst
dauður við vallargarð sinn einn dag
seint á góu, og varð síðar kvis um
bað, að lík hans hefði verið „blátt og
bólgið, kreist og kramið“. í prests-
þjónustubókinni segir þó, að hann
hafi orðið úti í hríðarveðri, og má
hugsa sér, að hann hafi hlotið ein-
hverjar skrámur í veðrinu, áður en
bann þraut með öllu, og hafi af þessu
spunnizt ýkjusaga.
Ekki var heldur langt um liðið frá
strandinu, er kvis komst á um það,
að Þorvaldur hefði í fórum sínum
sitthvað það af skipinu, sem hann
hefð'i ekki keypt. Það var sagt, að
Þorvaldur hefði beðið prestsdæturn-
ar að þurrka fyrir sig sjóvota silki-
klúta og skyrtu, og útlend smíðatól
hafði önnur dóttir séra Rafns, sem
heima var, séð eitt sinn í tréskál á
gólfinu í húsi þeirra Þorvalds og
Guðrúnar, konu hans, en síðan aldrei
meir.
Jarþrúður Eiríksdóttir i Holti kom
að Hjaltabakka um það leyti, sem
góssinu var bjargað. Sá hún þá trog
á palli hjá hjónarúminu og var í vatn
og freðið lín, sem skipshundurinn út-
lendi var að streitast við' að draga upp
úr með aumkunarlegum tilburðum.
Þegar Jarþriíður spurði, hvað £ trog-
inu væri, var henni sagt, að það
væri skyrta af skipherranum.
Siðar um veturinn barst það milli
bæja, að Guðrún, kona Þorvalds,
heíði látið sér þau orð um munn
fara um mann sinn, að hún „hefði
ei séð hann hefffi viljað bjarga lífi
sínu.“
Við þessar og þvílíkar sögur var
skeytt atferli skipshundsins við Þor-
vald, og þótti það ekki sízt styrkja
grunsemdir þær, sem kviknaðar voru.
Og nú rann það upp fyrir nálega
hverjum manni, að Þorvaldur hefði
verið undarlega flóttalegur á strand-
fjörunni. Var hann og þann veg
kynntur, að fáir báru til hans góðan
þokka, en margir höfðu reynt hann að
illu, svo að fólki var Ijúft að trúa
honum til hins versta. Og í ofanálag
á annað komst það á kreik, að stíg-
vél það, sem fannst á sandinum, hefði
verið blóðugt. Þó könnuðust ekki
allir við það'.
IX.
Önnur dönsk jakt hafði borizt inn
að söndunum haustið 1802. En hún
komst inn í Sigríðarstaðaós, og þar
fraus hún inni. Hafðist áhöfnin við
á þessum slóðum, mest á Þingeyrum,
og áttu skipverjar stundum í kaup-
skap við menn þar í grennd.
Þessi danska skipshöfn átti mikið
saman að sælda við mennina, sem
björguðust af Hákarlinum, og sann-
færðist hún fljótt um, að Þorvaldur
hefði drepið Petersen Skipstjóra
Lagði hún því á hann lítinn þokka.
Um nýársleytið komu Danirnir til
kirkju á Hjaltabakka, og var þeirra
á meðal beykir, sem hét Hans Han-
sen. Þeim Þorvaldi sinnaðist, enda
voru báðir ógáðir. Þess er ekki getið,
hvað olli misklíð þeirra, en hugsan-
legt er, að beykirinn hafi haft í
frammi dylgjur eða áreitni.-sem Þor-
valdur fékk ekki staðizt, enda þurfti
ek'ki mikið út af bera, þegar hann var
annars vegar. Tóku þeir saman, og
urðu talsverðar sviptingar, unz beyk-
irinn féll, og hafði Þorvaldur þá harð-
hnjakað honum nokkuð og rifið
skyrtu hans. Má nærri geta, að ekki
hefur hlýnað hugur Dananna í garð
Þorvalds viff þetta.
Það' er og kunnugt, að skipstjórinn
á jaktinni í Sigríðarstaðaósi fór ekki
dult með grunsemdir sínar í garð
Þorvalds. Það gekk staflaust manna
á meðal og barst aff Hjaltabakka sem
annað fleira, að hann hefði sagt:
„Eg skal leggja höfuðið á mér í veð,
að hann hefur drepið mann“.
Það var því margt og ófaguit, sem
Þorvaldur heyrði utan að' sér, og
stundum kann að vera, að kirkjugest-
um á Hjaltabakka hafi verið annað
ofar í huga en guðsorðið þessi miss-
eri, þegar þeir hjöluð'u saman í kirkju.
garði og hlaðvarpa á messudögum.
Og varla hefur flóttasvipurinn á Þor-
valdi rénað, þegar leið fram á vet-
urinn, svo lævi blandið sem and-
rúmsloftið var kringum hann.
X.
Erlendur á Torfalæk varð sannspárri
en sennilegt gat talizt að óreyndu,
þegar hann lét það uppi, að hann
kynni að verða bendlaður við hvarf
skipstjórans.
Það fór auðvitað ekki hjá því, að
Schram kaupmaður heyrði það, sem
talað var. Hann komst fljótt að raun
um, hvað í almæl. var inni á Ásum.
Þeir, sem vægast fóru í sakirnar,
sögðu honum, að skipstjórinn hefði
fundizt dauður á sandinum, en þeir,
sem fundu hann, hefðu rænt hann
og grafið. Aðrir skáru ekki ulan af
því, að hann hefð'i verið drepinn.
Og þegar kaupmaður kom að Hjalta-
bakka, var ótæpt dylgjað um það,
að Erlendur á Torfalæk hefði verið
að þessu verla, en á Torfalæk var
honum gefið í skyn, að Ifjaltabakka-
menn myndu gerzt vita um afdrif
skipstjórans. Þegar frá leið, vom
þó fleiri bendlaðir við þetta, og þá
einkum Guðmundur á Akri, enda
hlaut sú sögusögn, sem höfð var eft-
ir honum sjálfum, að hann hefði ver-
ið nærstaddur, að stuðla að því.
Ekki festist orðrómurinn þó að
ráð'i við neina aðra en þá Þorvald
og Eggert Rafnsson, og Schram trúði
þeim til alls hins versta, einkum
Þorvaldi. Þó lét hann kyrrt liggja,
úr því sem komið var. En oft veitti
hann því athygli, er hann sá Þorvald,
hve skuggalegur hann var útlits, og
styrktist grunur hans smám saman,
svo að nærri stappaði fullvissu. Kvikn
aði hjá kaupmanni svo mikill ótti við
þennan mann, að honum þótti trygg-
ara að bera á sér vopn, þegar hann
reið' inn um sveitir. Er svo að skilja,
að Schram hafi leynt á sér skamm-
byssu, svo að hann gæti varið hend-
ur sínar, ef í nauðir ræki.
Og þar kom líka, að Scihi'am þótt-
ist fagna mega fyrirhyggju sinni og
varasemi, því að svo bar eitt sinn við,
er hann var á ferð í Vesturhópi, að
þeir Þorvaldur hittust og urðu sam-
ferða bæja á milli tveir einir. Sýndist
kaupmanni þá svo Ijótur svipurinn á
Þorvaldi, að hann bjóst allt eins við,
að hann veitti sér banatilræði þá og
þegar. Reyndi hann að halda sig sem
fjærst honum án þess að láta þó ber-
lega koma fram, hve skelfdur hann
var, og hafði jafnan hönd á vopn-
inu í vasa sínum. Verður af þessu
állyktað, að hann hafi riðið með
skammbyssu sína hlaðna. En svo mik-
ill stuggur stóð honum af Þorvaldi,
Um „óreglulega meðhöndlan á þeim horfna skipstjóra“
58
T I M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ