Tíminn Sunnudagsblað - 05.05.1963, Side 21

ÓHUGNANLEGT
Franthald af 389. síðu.
Þetta er vafalaust glögg lýsing á
að'förum útlendra sjómanna í varp-
löndum, er þeir komust í, en hitt
mun orðum aukið hjá hinum ágæta
Svía, að styrjaldarhætta hafi fylgt
slikum gripdeildum og spellvirkjum.
Stjórnarvöldin í Kaupmannahöfn
höfðu aldrei slíkan metnað fyrir hönd
íslenzks útkjálkaprests.
II.
Þrátt fyrir allt tómlætið og að-
gerðaleysið, voru þó tíl þeir menn,
sem ekki gátu horft sársaukalaust á
þessi fuglamorð, sem fjöldi útlend-
inga, er hingað kom, virtist hafa sér
til skemmtunar. En lengi var þó þag-
að við ósvinnunni. Það var eins og
menn skorti áræði til þess að rísa
upp, kannski meðfram af því, að hér
var við útlendinga að etja. En svo
gerðist það, að Egill kaupmaður Eg-
ilsson, sonur Sveinbjarnar rektors
Egilssonar, skrifaði um það grein í
Þjóðólf, að landeigendur ættu veiði
alla og mættu burt stugga hverjum
Iþeim, er þar færi með veiðiskap. —
Skömmu síðar, 23. apríl 1881, birt-
ist ærið nýstárleg grein í sama blaði,
og var hin fyrri sýnilega aðeins und-
anfari hennar:
„Vér undirskrifaðir, saklausir
himinsins fuglar, skorum á
HugvítsmaSur —
Framhald af 395. síSu.
að segja hjólað á Þingvallavatni —
þegar það var ekki á ís.
— Já, á vatnahjólhestinum mínum.
Fólk gerði sér víst aukaferðir td Þing
valla til þess að sjá hann á vatninu.
Hann var stiginn eins og venjulegt
reiðhjól, en það var erfitt að stíga,
þegar margir fóru með mér á honum
út á vatnið. Fólk vildi náttúrlega fá
að reyna gripinn. Til þess að spara
mér óþarfa erfiði, smíðaði ég loft-
skrúfu og setti hálfan mótor úr bif-
hjóli við hann. Þá gekk þetta ágæt-
lega, en ferðin var aldrei mikil á
honum — þetta var sleði.
— Hvernig stóð á þessum vélaá-
huga hjá þér?
— Ég veit það ekki, sennilega hef
ég orðið fyrir áhrifum frá pabba.
Hann var „alt muglig mand“ og smíð
aði ýmislegt þarflegt, bæði fyrir sig
og aðra. Við bjuggum til dæmis í
sameiningu bílinn heima þannig, að
við gátum flutt silunginn úr Þing-
- vallavatni lifandi í bæinn. Við settum
stóra loftdælu i sambandi við annað
afturhjólið á bílnum, sem dældi lofti
•upp í gegnum vatnið í geyminum, þar
sem fiskarnir voru, við hvern snún-
ing hjólsins. Meg þessu móti fengu
þeir nóg súrefni. Fólk glápti stór-
FUGLADRÁP —
yður, þér jarðeigendur og leigu-
liðar, að þér ekki látið á þessu
nýbyrjaða sumn né framvegis fram-
andi þjóðir vaða yfir lönd yðar og
veita oss árásir, því vér höfum lesið
Þjóðólf og sjáum af honum, að þér
hafið fullt lagalegt leyfi til að banna
slíkt. Vér höfum hingað til álitið, að
enginn gæti verndað oss frá þessum
vondu mönnum, en nú er oss það
fullljóst, áð þér getið það og eigið
að gera það. Biðjið yfirvöldin að veita
yður lig til þessa, og vér skulum aft-
ur á móti fylla landareign yðar að
sumrinu með fögrum söng, börnum
yðar tíl yndis, en undir haustíð og á
veturna finnum það náttúrlegt, þó
þér sjálfir fækkið tölu vorri nokkuð,
því yður er það leyfilegt, en engum
öðrum.
Vér vonum, að þér ekki fyrirlítið
þetta vort einfalda fuglamál og verðið
al^rlega við þessari áskorun vorri.
Á Hóli og Þúfu á sumardaginn
fyrsta 1881.
Spói, Lóa, Rjúpa.
Þetta var skemmtíleg og nýstárleg
rödd til varnar fuglunum, jafnvel
þótt ekki væri dýpra tekið í árinni
en svo, að það var talið eðlilegt, að
landsmenn legðu sig niður við að
skjóta lóu og spóa undir haustið. —
Varla hefur höfundi samt verið slíkt
um augum á bílinn, þegar við komum
tíl Reykjavíkur. Hann minntí á járn-
brautarlest, — pumpan hvæsti í
hvert sinn, sem hjólið snérist. Þetta
gekk ágætlega hjá okkur og við feng
um hærra verð fyrir silunginn fyrir
bragðið. Við gerðum þetta samt ekki
lengi, því að það var kostnaðarsamt
og fyrirhafnarmikið.
Við bjuggum líka til eins konar
traktor úr gömlum Ford, sem við
áttum heima, tókum af honum hjól-
barðana og settum undir hann gjarð-
ir og tréhjól. Það var talsvert hægt
að nota hann við búverkin til áburð-
ardreifingar og heyhirðingar, en hann
var ekki beint glæsilegur í útliti.
— Hvenær lagðirðu svo undir þig
loftið?
— Upp úr stríðinu. Við frusum úti
í Kaupmannahöfn og vorum þar öll
stríðsárin, reyndar í átta ár samtals.
En okkur langaði alltaf heim og grip-
um tækifærið strax í stríðslok. —
Skömmu eftir að við komum heim,
lærði ég að fljúga, og við áttum tveir
saman flugvél okkur til skemmtunar.
Vig fórum oft á henn'i upp á afrétti
í veiðitúra, en nú er búi'ð að banna
veiðiskap þar og ekkert þýðir að
hugsa til skemmtiferða á snjósleða,
því að nú snjóar aldrei neitt hér fyr-
ir sunnan. Birgiir.
athæfi geðfellt, þótt hann af hygg-
indum kysi að fara með löndum.
Ag hálfum mánuði liðnum birtíst
enn ein grein um þetta efni í Þjó'ð-
ólfi. Var fyrst að þvi vikið, að vel
hefði verið gert af blaðinu að taka
málstag fuglanna. Síðan segir:
„Það er bæði ljótt og leitt að sjá
hvernig útlendir menn vaða um allt
og drepa aumingja fuglana, bæði af
eggjum og frá ungum kornsmáum.
Hvergi nokkurs staðar í víðri veröld
líðst slíkt meðal menntaðra þjóða. —
Ég vil skora á íslendinga, að þeir
taki sig nú til og leggi algert bann
við þessu. Einkum eru það frakk-
neskir yfirmenn, er þetta athæfi
tíðka. Eina og vissasta ráðið til að
afstýra þessari óhæfu er, að' jarð-
eigendur og leiguliðar á jörðum, er
liggja þar að, er hin frakknesku skip
koma, riti foringja þeirra íáeinar lín-
um, og má óhætt treysta því, að hann
leyfir ekki neinum af skipinu í land
með byssu, úr því að hann hefur les-
ið bannið.
Þessar línur til foringja skipsins
gætu verið á þessa leið (með undir
skriftum jarðeigenda eða leiguliða):
Monsieur le Commandant.
Les soussignés proprietaires defen-
dent taute chasse aux oiseaux sur
leurs domaines. Mons. I’Comm. aura
la bonté de communiquer cette déf-
ense á ses officiers et á son eqvipage",
Vafalaust hafa einhverjir tekið þess
um brýningum, stöðvað mófuglamorð
ferðamanna og sjóliða í landareign
sinni og notað forskriftina, þegai
frönsku eftírlitsskipin lögðu að landl
III.
Ýmsum var ljóst orðið, hvílík sví-
virðing þetta fugladráp var, áður en
hér var komið sögu. Annar þing-
manna Skaftfellinga, séra JPáll Páls-
son á Prestsbakka, hafði flutt
frumvarp á alþingi sumarið 1875 um
friðun allra fugla fyrir skotum í maí,
júní og júlí, nema hrafna og ránfugla,
En undirtektir þeirrar háæruverðugu
samkundu voru þá ekki betri en svo,
að það var fellt frá annarri umræðu
með ellefu atkvæðum gegn tíu. Var
nafnakall viðhaft, og má því enn
sjá, hvaða þingmönnum þótti ekiki
ómaksvert, að jafnvel mófuglar væro
friðaðir um sjálfan varptímann.
Séra Páll var þó ekki af baki dott-
inn. Hann flutti svipað frumvarp á
næsta „þingi, sumarið 1877. Það tók
hann þó aftur, er hann fékk vitneskju
um, að aðrir þingmenn hugðust flytja
sams konar frumvarp. Það voru þeh
séra Eiríkur Kúld og Árni landfógeti
Thorsteinsson.
Að þessu sinni fékk friðunarmálið
betri viðtökur, enda gerðist ýmislegt;
þá daga, er tíl þess var fallið-að minmi
þingfulltrúana á það, að ekki vaeri
vanþörf á lögum um þessi efni. Einn
TÍMINN- SUNNUDAGSBLAÐ
405