Tíminn Sunnudagsblað - 09.06.1963, Blaðsíða 18

er í trylltum blóðhita, er þó enn
hræðilegra að' deyða náunga sinn, grafa
lík hans langt inn í afríkönskum frum-
skógi, og svo fimmtán árum síðar um
miðnætti, að sjá hurðarlokunni fyrir
dyrum sínum lyft af þeinri hendi sem
maður áleit sig hafa stöðvað fyrir fullt
og allt, sjá manninn, líkan þvi sem
hann var fimmtán árum áður, koma
gangandi inn á lieimili manns og
krefjast gestrisni.
---— — Þegar maðurinn í regnkáp-
unni og nankinsbuxunum gekk inn í
matstofuna, stóð N.N. grafkyrr og
starði, skjögraði svo að einu borðinu,
studdi sig við það með annarri hendi
og sagði; „0-ó“.
Iíinn maðurirm sagði: „N.N.“ Svo
horfðu þeir hvor á annan, N.N með
höfuðið teygt fram á við, opinn munn
og galopin augu, gesturinn með sljó-
um, glærum svip. Ef N.N. hefði verið
sá, sem hann var, — þéttur fyrir —
þunglamalegur — og harðger —
mundi hann hafa rétt upp hendurnar
*í ofboði og æpt. Á þessu augnabliki
greip hann tilhneiging til þess að
sleppa sér á þann hátt, en hann vissi
bara ekki, hvernig hann' átti að fara
að því. Eina dramatíska viðbragðið
gagnvart fyrirbærinu, var að hvísla
í stað þess að tala upphátt. Tugir til-
finninga og geðshræringa vöknuðu
í heila hans og taugakerfi og börð-
ust þar um völdin. En aðeins starandi
augu hans og hvísl báru þeim vitni.
Fyrsta hugsun hans, eða réttara sagt
kennd, var — vofur ,— meltingar-
truflun — taugaáfall.
Næst, þegar hann sá, að þessi vera
var efnisleg og raunveruleg, datt hon-
um í hug — lifandi eftirmynd. — En
lítilfjörleg hreyfing gestsins gerði
þá, tilgátu að engu. Það var smávægi-
legur kækur, sem tilheyrði eingöngu
þessum eina manni — ósjálfráður
kippur í löngutöng vinstri handar. Þá
vissi hann, að þetta var Gopak, —
Gopak, lítið eitt breyttur — en enn
þá, á einhvern óskiljanlegan hátt, að-
eins þrjátíu og tveggja ára. Gopak
lifandi og raunverulegur. Enginn
draugur. Engin sýn orsökuð af sjúk-
um maga. Hann var eins viss um það
og hitt, að fimmtán árum áður hafði
hann gengið af Gopak steindauðum
og grafið hann.
Formyrkvun þessa augnabliks var
rofin af Gopak. Veikri, sviplausri
röddu spurði hann: „Má ég fá mér
sæti? Ég er þreyttur". Hann settist.
„Svo þreyttur. Svo þreyttur". —
N.N. hélt sér enn í borðið. Hann hvísl-
aði: „Gopak — Gopak — En, ég — ég
drap þig. Ég drap þig í frumskógin-
um. Þú varst dauður. É.g vissi, að þú
varst dauður".
Gopak strauk hendinni yfir andlitið.
Hann virtist vera í þann veginn að
bresta í grát. „Ég veit, að þú gerðir
það. Ég veit það. Það er allt, sem
ég get munað — um þennan heim.
Þú drapst mig“. Röddin varð enn
veikari og enn umkomulausari. „Og
mér leið svo vel. Svo vel. Það var —
svo mikil hvild. Hvíld, sem þú þekkir
ekki. Og þá komu þeir — og — ónáð-
uðu mig. Þeir vöktu mig upp. Og
fluttu mig hingað aftur“. Hann sat
'með slapandi axlir, lafandi hand-
leggi og hendurnar hangandi milli
hnjánna. Eftir að hafa horft á N.N.
og þekkt hann aftur um leið og hann
kom inn, leit hann ekki á hanu. —
Hann starði á gólfið.
„Komu og ónáðuðu þig?“ N.N. hall-
aði sér áfram og hvíslaði orðin.
„Vöktu þig upp? Hverjir?" „Hlébarða-
mennirnir". „Hverjir?" „Hlébarða-
mennirnir". Hin sviplausa rödd sagði
þetta jafn blátt áfram eins og hún
hefði sagt „næturverðirnir". „Hlé-
barða-mennirnir?“ N.N. starði og
starði, og hið feita andlit hans varð
hrukkótt af áreynslu við að reyna að
gera sér grein fyrir þessum óvenju-
lega atburði. Svipur dauðs manns um
miðja nótt, og þessi dauði maður er
að tala við hann — tóma vitleysu.
Honum fannst blóðið streyma öfugt
f líkama sínum. Hann horfði á hönd
sína til að gá að, hvort það væri hans
eigin hönd. Hann horfði á borðið til
þess að vita, hvort það væri hans
eigið borð. Höndin og borðið voru
staðreyndir, og ef dauði maðurinn
væri staðreynd — sem hann virtist
vera —- þá gat saga hans líka verið
það. Það virtist, að minnsta kosti,
eins sennilegt og nærvera dauða
mannsins. Hann stundi þungan. „Ha-a
— Hlébarða-mennirnir. Já, ég heyrði
talað um þá þar syðra. Hjátrú". —
Gopak velti vöngum hæglátlega. „Það
var ekki hjátrú. Þeir eru til. Ef þeir
væru ekki til — myndi ég ekki vera
hér. Eða hvað? Ég hefði þá fengið
að vera í friði“.
N.N. varð að viðurkenna þetta.
Hann hafði heyrt margar sögur „þar
syðra“ um Hlébarða-menn, en látið
þær fara inn um annað eyrað og út
um hitt eins og fleiri frumskóga-
kynjasögur. En nú leit út að frum-
skógakynjasögur væru orðinn hvers-
dagslegur raunveruleiki í litlu Lund
úna-matsöluhúsi.
Og þreytulega röddin hélt áfram:
„Þeir gera það. Ég sá þá. Ég vaknaði
upp umkringdur af stórum hópi
þeirra. Þeir drápu negra til þess að
setja líf hans í mig. Þeir þurftu á
hvítum manni að halda — á búgarð-
inn sinn. Þess vegna vöktu þeir mig
upp. Þú trúir því ef til vill ekki. Þú
kærir þig sjálfsagt ekkert um að trúa
því. Þú kærir þig sjálfsagt ekki um
um sjá eða kynnast neinu, sem líkist
þeim. Og ég óska engum manni þess.
En þetta er satt. Þess vegna er ég
hér“.
„En ég skildi við þig alveg stein-
dauðan. Ég fullvissaði mig um það á
allan hátt. Það liðu þrír dagar þang-
r.ð til ég gróf þig. Og ég gróf þig
djúpt.“
„Ég veit það. En það breytir engu,
hvað þeim viðvíkur. Það var löngu
seinna, sem þeir komu og vöktu mig
upp. Og ég er enn þá dauður, skil-
urðu. Það var aðeins líkami minn
sem þeir vöktu upp“. Og röddin varð
eins og þráður, sem er í þann veginn
að slitna. „Og ég er svo þreyttur —
svo þreyttur. Mig langar til að mega
aftur leggjast fyrir og — hvíla mig“.
Hér í þessu velheppnaða matsölu-
húsi sínu stóð N.N. andspænis full-
komnu kraftaverki, en hinir hvers-
dagslegu hlutir í kringum hann vörn
uðu honum þess að átta sig á þvi til
fulls, að svo væri. Hann bað Gopak
að útskýra fyrir sér, það sem komið
hafði fyrir, en skildi um leið og hann
hafði spurt, hve heimskulegt það var,
að biðja mann, sem vissulega gat ekki
verið lifandi, að útskýra, hvemig
hann hefði lifnað aftur, það var eins
og að biðja „ekkert“ að útskýra „allt“.
Á meðan hann talaði fann hann sig,
smátt og smátt, nússa vald á hugsun
Óhugnanleg frásaga utn það, er
dauður maður rís úr gröf sinni til
jjess að vitja veganda síns. - Sá
dauði öðlast ekki grafarró nema
með hjálp vegandans, og sú hjálp
verður ekki veitt nema með einu
móti-...
522
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÖ