Tíminn Sunnudagsblað - 29.09.1963, Page 11

um, og cná segja, aö árin eftir hana
hafi komið afturkippur í allar fram-
kvæmdir. Aðalbyggingarframkvæmd-
ir hafa vcrið frá lokum síðari heims-
styrjaldar, ekki síður útihúsabygg-
ingar en íbúðarhúsa. Ýmsir byggðu
bó íbúðarhús á árunum 1920—1930,
en þó áttu margir bændur í erfiðleik-
um og voru svo gerðir upp árið 1934,
Var það mikið áfall.
Þegar því var lokið, fóru menn að
rétta vig andlega. Mestar breyt'ingar
á þessum málum urðu um og eftir
síðari heimsslyrjöldina. Það má segja,
að þessi ár hafi verið sótt upp á við,
stig af sligi, án þess að í baksegl
slægi, ef á heildina er litið. En marg-
þæt' er reynsla þeirra. sem lifað
hafa báða" styrjaldirnar og þær
kreppur, sem þeim fylgdu.
Inpiiytjeadur og húsfreyjur
Hingað flyzt aðallega kvenfólk. Síð-
ustu 20—30' árin hafi f'lutzt hingað
í sveitina um það bil þrjátíu hús-
freyjur, en aðeins einn eða tveir karl-
menn. Um það bil hel'mingur hús-
freyja í sveitinni er innfluttur, en
þó vantar fleiri. Hvað kísilgúrverk-
smiðjuna áhrærir, vil ég fátt segja
Ég er ekki svo kunnugur þeim mál-
um. En það er látið ve! af hráefn
inu, þótt dómai þar um séu ekki sam-
hljóð'a. Skilyrði eru ekki fullrannsök-
uð og óreynt, hvort vinnan borgar
sig og þess vegna óvíst um árangur.
-— Nei, við hlökkum ekki t'il að fá svo
stóra bylgju aðkom’ufólks í sveitina
Þegar íbúatal'an vex um þriðjung,
hljóta ag fylgja þeirri aukningu ýms
ir ammarkar
Félagsmá! í sveit og sýsla
Ja — ég hef nú fyrst og fremst
verið bóndi, æn ýmis störf hafa hlað
izl á mig i sveit og héraði Þó hef
ég ekki verið hreppstjóri eða hunda
hxeinsunarmaður, en það segi ég nú
í gamni. Miklar frátafir frá búskapn
um eru af þessum störfum. Svo eru
þau lítt launuð eða ekki, þannig að
vart borgar sfs, að kasta niður verki
þeirra vegna. Hér áður fyrr var auð
veldara að f'á fyrir sig fóik og auð
veldara að greiða því fyrir yinnuna
Oddvitastarfið hefur verið um
fangsmest. Endurskoðandastarfið hjá
K.F.Þ. tekui tíma, en er tímabundið.
Ég hef verið um tuttugu ár í sýslu
nefnd og var í yfirskattanefnd þau
fjörutíu ár, sem hún starfaði, frá
1921—62. Ju, — ég var líka í skóla
nefnd. Þetta eru ómök, en ég kvarta
ekki í sjálfu sér. Þó hef ég, eklci
ástríðu til þess að vasast í málum
annarra.
PeDÍngasjónarmið
Tímarnir breytast og fólkið með.
Án þ&ss að áfellast foreldra yngri
kynslóðarinnar, finnst mér peninga-
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAÐ
sjónarmiðin of ríkjandi hjá ?S5kI í
dag. Bókstaflega allt er metið til fjár.
Hér áður fyrr sættu ung hjón, sem
voru að hefja búskap, sig vig að byrja
með eina kú og fáeinar kindur og hús-
mennsku fyrstu árin.
Landbúnaðarvandamál
Það er sksmmt til endans, ef enginn
ekur við.
Það fyrirkomulag, sem nú .tíðkast
á skiptingu jarða milli systkina, ger-
ir það að" verkum, ag þeim, sem vill
taka við, er gert það ókleift, þar eð
hann veröur að leysa út systkin sín,
og það vill verða flestum fullerfitt.
Ég veit mörg dæmi þess, enda sanna
opinber uppbog þetta bezt. Það er
ekki hægt að skipta upp jörðum enda-
laust.
Ætteróðu!
Ég hef með samþykki barna minna
gert þessa jörð að ættaróðali, en það
leysir þá, sem taka við, undan að
þurfa að snara út þvi, sem jörðinni
fylgir. Það er fullerfitt að taka við
samt.
Jarðeignamál eru því með þeim
vandameiri, sem landbúnaðurinn á við
að stríða. Ag gera jörð að æltaróðali
er vitanlega fórn fyrir erfingja, þegar
til skipta kemur, ef arfur er til skipta.
Um Þorgils gjallanda
Jú, Þoi'gils gjallandi bjó hér á
næsta bæ, Lit'lu-Strönd. Hann var eng-
inn meðalmaður.
Þorgils var sérkennilegur í tali,
dulur að eðlisfari, þó mest við ókunn-
uga. Hann var fátækur, rétt sjáif-
bjarga. Sparsamur og athugull, en
aldrei örþrota. Já, hann var merki-
legur nágranni, lét mikið t'il sín taka
; félagsmáhm- og tók þá höndum
saman við þá yngri. Ótregur var hann
að tala á íundum, ýmist las hann upp
sögur eð'a flutíi almenna tölu, en
aldrei var hann langorður.
Hann var leiðbeinandi og virtist
glöggur, okkur, sem ólumst upp nærri
honum. Maður kynntist honum bezt
á ferðaí'ögum. Hnnum fór vel að vera
hreifur af víni. Hann gaf sig þá meira
fram, en annars var hann laus við
drykkjuskap.
SöngSíf og fleira
Ég hef ekki lit'ig á mig sem braut-
ryðjanda, en starfað að því, er fyrir
hefur legið og mér verið falið. Ekki
er ég kirkjurækinn, en hér hefur var-
ið fríihyggja í trúmálum og umburð-
arlyndi gagnvart þeim, enda fer bezt
á því að hafa frelsi í þeim málum sem
öðrum. Þó ber ég fulla virð'ingu fyrir
kirkjulífi.
Hér hefur miklu verið fórnað fyrir
söngiífið, má þar nefna karlakórinn,
tvo kirkjukóra og almennan söng, sem
stendur á göml'um merg.
Menn voru snemma vandir á að
taka lagið. Sönglífið hefur sett einna
mestan menningarbrag á sveitina. Æf-
ingar eru í>trúlega vel sóttar, þótt
mikið þurfi fólkið á sig a^ leggja. til
dæmis næturæfingar eftir strangan
vinnudag. En það er eins og menn
finni ekki til þess, hve mikið fer í
þetta. Þótt ég vanmeti ekkj margvís-
leg félagsmál og menningarmál,
finnst mér það vera sönglífið, sem ber
alveg sérstakt vitni urn menningar-
brag.
AtJ lokum
Nei, á þing hel'ði ég ekki farið, þótt
til hefði komið og minnzt verið á
framboð. Eg hefði ekki sætt mig við
að vera tijól i þeirri vél.
R.
803
œziseegm,
\ N/ESTA ELABS MUN MEÐAL ANNARS BIRTASTi
Frásögn nm Víðidal í Stafaíellsfjöllum og bygg?
fjar. — Hún er undanfari greina, sem HeJgi Ein-
arsson, fyrr bóndi í Melrakkanesi, hefur skrifaÖ,
en hann dvaldist í VíÖidal á bernskuárum sínum.
Þáttur um GyÖimgaofsóknir í svartadauÖa og
bændauppreisnir í Frakklandi og Englandi, þegar
„vitlausi presturinn frá Kent“ boÖaÖi þjóÖfélag
jafnréttis og bræÖralags.
Grein eftir Gunnar í Grænumýrartungu um erf-
iÖa ferÖ suÖur yfir HoItavörÖuheiði.