Tíminn Sunnudagsblað - 26.01.1964, Blaðsíða 17
1
heimur orðinn vera sá Edenslundur,
hvar enginn sá höggormur leyndist,
er þeim blóðs- og bölmóði ylli, er svo
vítt og breitt um veröld alla veld-
ur ógnum og kvíða. — En máske
einn góðan veðurdag renni þeir tímar
upp — eins og sólroðið vor eftir lang-
myrkan vetur.
í skini kvöldsólar og hægum norð-
austansvala renndi flugvélin austur
yfir Fljótsdalshérað og lenti, á því
nær tilteknum tíma, á flugvellinum
á Egilsstöðum. Fljótsdalshérað, með
sínu háa og tígulega Snæfelli, —
næsthæsta fjalli landsins —, hinu
breiða og fagurlygna Lagarfljóti, hin-
um gróðursælu og víðfeðmu sveitum,
er einn af gimsteinum íslenzkrar nátt-
úru. Og Egilsstaðir eru höfuðprýði
þessa fagra og frjóríka héraðs.'*
Egilsstaðir eru óumdeilanlega hið
glæsilegasta höfuðból fslands, og hef-
ur svo um alllanga tíð verið. Þegar
ég var að alast upp á Austurlandi,
bjuggu að Egilsstöðum hin lands-
kunnu hjón, Jón Bergsson og Margrét
Pétursdóttir, er fyrst munu þeirra,
er að Egilsstöðuim hafa búið, hafa
gert nafn staðarins rómað. En nú hin
síðustu 40—50 ár hafa búið þar Sveinn
Jónsson — sonur Jóns og Margrétar
— og kona hans, frú Sigríður Fanney
Jónsdóttir og þarf þau hjón eigi að
Ikynna fyrir landslýð. Og í eigu og
höndum þeirra hafa Egilsstaðir fyrst
og fremst orðið að því glæsta höfuð-
bóli, sem raun ber vitni um. Vissu-
lega eru Egilsstaðir vel í sveit settir.
til búskapar, og ýmsum kostum bún-
ir umfram margar aðrar jarðir. En
það, sem hafið hefur Egilsstaði til
þess glæsileika, sem þeir nú bera, er
hinn óvenjulegi dugnaður þeirra
. hjóna, Sveins og frú Sigríðar, hin sí-
vökula framtakssemi þeirra í búnaðar1
háttum og hin óbifandi trú þeirra á
niátt og frjómagn gróðurmoldarinnar
íslenzku og það menningargildi, sem
ræktun hennar hefur fyrir land og
þjóðlíf. Vissulega hefðu slíkum fram-
fara- og atorkumanni sem Sveini á
Egilsstöðum staðið margar leiðir opn-
ar til frama og athafna á sviði þjóð-
lífsins — leiðir, sem máske hefðu
kostað minni áhyggjur og erfiði en
hörð barátta stórbúskanar títt hefur í
för með sér. En Sveini á Egilsstöðum
hefur þvílíkt farið sem hinum norska
stórhöfðingja fornaldarinnar, Erlingi
Skjálgssyni að Sóla. Þa er mágur Er-
lings, Ólafur konungur Tryggvason,
bauð honum jarldóm í Noregi, svar-
aði Erlingur:
„Hersar hafa frændur mínir verið,
og vil ek eigi bera hærra nafn en
þeir. En það vildi ek, konungur, að
þér létuð mig mestan vera með því
nafni í ríki yðar“.
Sveinn á Egilsstöðum kaus sér eigi
hærra nafn en forfeður hans, en svo
sem Erlingur á Sóla vildi hann „hæst-
ur vera með því nafni“. Og sá vilji
Sveins á Egilsstöðum hefur náð tak-
marki.
Á Egilsstöðum mun nú vera rtór-
brotnasti og stærsti búskapur ein-
staks bónda á landi hér, bæði að rækt-
un og fjölda búfénaðar. Og eitt er
víst, að hver sem framvinda þóð-
lífsins verður á komandi árum og
tímum, munu verk þeirra Egilsstaða-
hjóna geyma nafn þeirra og minn-
Lngu, löngu eftir að þau sjálf hafa
safnazt tll feðra sinna.
Á Egilsstöðum hefur á síðari ár-
um risið upp kauptún, sem stækkar
árlega, og er hið myndarlegasta yfir
að líta. Er það fyrsta og eina sveita-
þorp á Austurlandi.
Eftir nokkurra daga dvöl að Egils-
stöðum héldum við feðginin niður
til Borgarfjarðar. Fórum við með
áætlunarbíl, .sem einu sinni í viku
hverri gengur milli Borgarfjarðar og
Egilsstaða, áætlunarferð, sem er í sam
bandi við flugferðir frá Egilsstöðum.
Leiðin til Borgarfjarðar liggur út
Fljótsdalshérað, gegnum Eiðaþinghá
og Utmannasveit — öðru nafni Hjalta-
staðaþinghá — allt út að Héraðsflóa.
Yzti bær við Héraðsfióa austanverð-
an er Unaós. Þar nam land Uni danski
Garðarsson, sá er hingað var sendur
af Haraldi Noregskonungi hárfagra
snemmendis á landnámsöld, og skyldi
hann freista að koma landinu undir
forræði Haraldar konungs og hljóta
jarlstign yfir landinu að launum. En
svo segja fornar heimildir, að er Hér-
aðsmenn fengu vitneskju um erindi
hans, vildu þeir honum í engu lið-
Stórbýiið Egilsstaðir séð neðan frá Lagarfijóti. Hér er meðal annars bæði stunduð kornrækt og svinarækt.
(Ljósm.: Páll Jónsson). f j
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAÐ
89