Tíminn Sunnudagsblað - 31.07.1966, Síða 8

þeir væru í Ku Klux Klan. Einn
þeirra viðurkenndi, að hann væri fyrr
verandi félagi, hinir neituðu allir, en
þó hafði ég þrjá þeirra, sem sátu í
lokakviðdóminum, grunaða um að
vera Klansmenn. Öðrum megin voru
áheyrendapallar réttarsalarins þétt-
setnir Klansmönnum, og er ég ávarp-
aði kviðdóminn, lét ég einn af mönn-
um mínum standa að baki mér og
snúa að áheyrendapöllunum. Svo heift
úðug var andúðin í réttarsalnum, að
ég hætti ekki á neitt.
Eins og málin stóðu,- hefði ég mátt
vera ánægður með að fá morðingjana
dæmda fyrir of hraðan akstur af
morðstaðnum. Klaninn sór fyrir alla
vitneskju um morðið, en hann safn-
aði samt peningum til málsvarnar-
innar, fyllti áheyrendapallana sínum
mönnum og fékk hina ákærðú til að
mæta á Klansfundum víða um Suð-
urríkin. Og auðvitað voru þeir sýkn-
aðir.
Það er ekki að undra, þótt venju-
legur borgari í Alabama sé tregur
til að segja frá. Hann veit, að ef
hann gerir Klaninum eitthvað, getur
öll fjölskylda hans verið í lífshættu.
Eitthvert þjóðfélagslegt örverpi getur
sprengt heimili hans í loft upp, án
þess að hljóta nokkurn dóm fyrir ill-
virkið. Menn taka því þann kostinn
að þegja.
Á meðan piltar Alabamaríkis, hvít-
ir og svartir, deyja fyrir land sitt
í frumskógum Víetnam, þykjast Klans
menn berjast gegn kommunistum
heima fyrir. Á þeirra tungumáli er
kommúnisti hver sá, sem ekki æpir
nógu hátt „niggari.“ Við höfum kom-
izt að því, að mjög kært er með naz-
istaflokknum ameríska og Klaninum,
og einn niðurrifshópur Klansins, sem
staðinn var að sprengjutilræði í
Birmingham, hafði sprengt upp sam-
kunduhús Guðinga í Nashville, Knox-
ville, Atlanta og Miami.
Samt^r Klaninn býsna líkur komm
únistunum. Báðir beita ógnunum og
notfæra sér skelfingu fólksins. Báðir
krefjast blinds ofstækis. Báðir eru
undir éftirliti dómsmálaráðuneytisins.
Ég hef verið spurður að því, hvort
nokkrir kommúnistar séu í Ku Klux
Klan. Spurningin er ekki eins fjar-
stæðukennd og hún virðist í fljótu
bragði. Kommúnistarnir eru nógu
klókir til þess að lauma nokkrum
möhnum inn í Klaninn, því að hatr-
ið éí frjósamur jarðvegur.
Éftir morðið á frú Liuzzo sann-
færðist ég um, að Klaninn yrðu þeir
að uppræta, sem verða að búa við
þetta krabbamein. Hinn 22. apríl síð-
astliðinn skrifaði ég Wallace ríkis-
stjóra Ibréf, þar sem ég bað hann
að taka höndiim saman við einbætíi
mitt til gagngerðrar rannsóknat ó
Klaniiijim og störfum Íians og bað
jafnfrámt um fjárvéitingu til raftil-
sóknarinnar. Ríkisstjórinn anzaði
aldrei bréfinu. Hann var inntur eftir
því á blaðamannafundi nokkrum vik-
um seinna, en svaraði aðeins: Við
skulum tala um eitthvað merkilegra."
Þetta þarf engum að koma á óvart,
því að Wallace. hefur aldrei viljað
viðurkenna opinberlega, að Klaninn
sé til.
Ég afréð samt að reyna þetta með
mínu takmarkaða starfsliði og góðri
hjálp ýmissa lögreglumanna. Ég
flaug til Washington til þess að beið-
ast hjálpar þar og leitaði fyrst til
Óamerísku nefndarinnar og síðan til
dómsmálaráðuneytisins. Mér varð
fljótt ljóst, og reyndar sögðu sum-
ir nefndarmanna Óamerísku nefnd-
arinnar það við mig, að ég gæti ekki
vænzt neinnar hjálpar hjá henni.
Hjá dómsmálaráðuneytinu var
mér tekið mjög hlýlega, og ég var
fullvissaður um það, að ég mundi fá
ríflega aðstoð. Sex vikur liðu, og þá
móttók ég alla hjálp dómsmálaráðu-
neytisins: fáeinar blaðaúrklippur,
þrjú gömul eintök af Eldkrossinum
(sem við kaupum í blaðsöluturnum
hjá okkur), lög Klansins og skýrslu
hæstaréttar Flórida um Klaninn frá
árinu 1952.
Ég vissi fyrir, að dómsmálaráðu-
neytið var af eðlilegum ástæðum
tregt til að gefa upp nöfn manna,
sem vitna gegn Klaninum. Þegar ein-
hver kommúnistinn hefur fengizt til
að segja frá, er hann til einskis gagns
eftir það. En leysi einhver frá skjóð-
unni um Klaninn, verður að vernda
hann eftir það, hann verður að skipta
um nafn og flytja þarf hann í ann-
an landshluta, svo að Klaninn eigi
erfiðara með að ráða hann af dögum.
Ég hafði því aðeins beðið um heim-
ild til að yfirheyra þá, sem mér var
kunnugt um.
En stjórnmálamennirnir frá Ala-
bama, sem sitja í Washington, túlk-
uðu beiðni mína sem beina ógnun
við sig. Það er ekki vís leið til vin-
sælda í Alabama að hnýsast í hagi
Ku KIux Klans. Ég fékk páta af því,
að það færi í hvíslingum, að ekki
mætti hafa neina samvinnu við Rich-
mond Flowers. Menn töldu, að ég
væri of frjálslyndur, ég gæti raskað
stjórnmálajafnvægi Alabama. Og fyr-
ir skömmu heimtaði' Wallace, að ég
yrði sakaður um landráð fyrir „sam-
vinnu við ríkisstjórnina."
En einn góðan veðurdag munum
við velta við steininum og fletta of-
an af Ku Klux Klan. Mér fellur ekki
við Klansmennina, sem þykjast hetj-
ur eftir hverja nýja svívirðu, er þeir
fremja. Mér fellur ekki við sársauk-
ann, sem ég finn tíl í hvert sinn,
er ég frétti a£ nýju hermdarverki
|eirra. Eg hef mefra að segja komizt
P tó, áS jSvítrid^arar |ílsSj§§íppi-
Kiansins hafa beðið Alabama-Klan-
inn að gera sér þann bræðragreiða
að ryðja mér úr vegi.
Það þarf sterka forystu í ríkinu til
þess að kveða niður Klaninn, forystu
eins og þá, sem nú er í Tennessee,
Georgíu og nýbyrjuð er í Mississippi.
Lausnin er ekki auknar lagasetning-
ar ríkisstjórnarinnar í Washington,
heldur ábyrgari og harðari framganga
yfirvaldanna í hverju ríki. Meta verð-
ur heiðarlega löggæzlumenn og störf
þeirra að verðleikum, og efla verð-
ur þjóðvarnarliðið, ef þörf krefur. En
brýnust er þörfin fyrir hugrakka
kviðdóma, sem dæma harðlega þá,
sem vinna óhæfuverkin. Fáeinir þung
ir dómar myndu tæta Klaninn í sund-
ur.
En hið illa, sem fóstraði Klaninn,
er aðeins hægt að uppræta með fé-
lagslegum og efnahagslegum umbót-
um — með góðri atvinnu allra og
góðum launum, og • menn verða að
gera sér ljóst, að á síðari hluta 20.
aldar er nóg rúm fyrir hvíta menn
og svarta til þess að þeir geti lifað
góðu lífi hlið við hlið, án þess að
bítast um lífsgæðin. Og við þörfnumst
menntunar — eins mikillar og hver
maður getur innbyrt.
Þegar við hættum að láta málefni
þvælast fyrir okkur, sem hin Suður-
ríkin eru að ýta til hliðar, rennur
upp slíkur gróskutími í sögu Alabama
að ekkert rúm verður fyrir ofstækið.
Hvað viðvíkur rannsókn minni á
Klaninum, þá má segja um hana líkt
og um lyf læknisins: Það er ekki víst,
að hún hafi hjálpað neitt, en hún
liefur sannarlega ekki spillt fyrir.
Klansmennirnir segja, að ef mér falli
ekki ástandið eins og það er, þá geti
qg bara hypjað mig til Norðurríkj-
anna. En Alabama er minn fæðing-
arréttur, og ef ég færi í burtu, væri
það eins og áð skilja land mitt eftir
í höndum ofstækismanna, morðingja
og skuggabaldra.
Ég dáði Flowers afa minn. Nóttina
áður en hann var tekinn til fanga
í orrustunni við Nashville, sat hann
í snjónum og sneri fótum upp, því
að sólarnir voru úr sígvélunum. Höf-
uðsmaður hans reið hjá og. spurði
hann, hversu langt væri síðan hann
heiði bragðað mat. Afi minn sagði
honum, að þrír dagar væru liðnir.
■ Höfuðsmaðurinn benti þá yfir til
varðelda Norðurríkjahersins og sagði:
„Jim, ef eins væri ástatt fyrir mér
og þér núna, þá mundi ég fara yfir
til eldanna þarna.“ En afi sagði nei,
hann hefði verk að vinna. Hann ætl-
aði að doka við ögn lengur.
Þegar ég minnist þessa, get ég
ekki gert minna. Þið hettuklæddu
hatri fylltu menn í Ku Klux Klan
skuluð taka eftir því. Ég hef líka
verk að vinna, og ég ætla að doka
við ögn lengur.
632
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ