Tíminn Sunnudagsblað - 31.07.1966, Síða 13

þá glötuðust. Forboði þessa er eí til
vill það, að þeir Steini og Geiri fóru
ásamt Ella, Runólfi Guðmundssyni á
japösnkum jeppa, (sem heitir Tóta),
fyrr í vor í dýraleit á framafréttin-
um, og gekk sú ferð vel, þótt víða
væri óvenju blautt. Þessi ferð okkar
þriggja núna er hin þriðja 1 vor.
Áður höfðu þeir Geiri, Steini og Elli
leitað á Flóamannaafrétti. Og höfðu
haft samtals 13 dýr.
Klukkan er langt gengin í þrjú.
Við stígum á bak. Geiri hefur fjóra
til reiðar, og eru hrossin þá orðin
tíu. Hann hefur tvær hryssur og tvo
fola. Annar þeirra er Skjóni, sem
sveitungar hans gáfu honum, þegar
hann varð sextugur. Hjá Víðihlíð, þar
sem systir Kolbeins, Sigríður Jóhanns
dóttir, býr fjárbúi, auk þess að vera
skólastjóri barnaskólans, opnast
skyndilega hið fegursta útsýni í
hreppnum: Hekla hinum megin Þjórs
ár, blá og hvít. Og það er líkt og
hún gæði umhverfið nýju lífi. Það
er ekki hægt að horfa á hana eins og
fjall. Hún er lifandi vera. Allt um-
hverfið Iýtur henni og flytur augu
þín jafnhraðan til hennar, hvert sem
þú horfir. Og saga hennar fyllir þig.
Þetta er hennar riki og þú ert aðeins
maður.
Þjórsá undirstrikar tign hennar
með hvítu bleki á svörtum grunni
og skilur um leið sýslur. Það hlýtur
að hafa verið ægifögur sjón héðan
að sjá eldelvurnar renna niður hlíðar
Heklu 1947. Þá lagði líka margur
Gnúpverjinn leið sina hingað til þess
að undrast.
Áður en hundraðkallarnir uröu
jafn ljótir og verðlitlir og þeir eru
núna, var á þeim sú mynd, sem brátt
birtist augum okkar: Fé að renna
niður skarðið milli Ásólfsstaðafjalls
og Bringu og meðfram Þjórsá. Það
er að vísu ekkert fé að sjá núna,
en allt annað, sem tilheyrir mynd-
inni. En um réttir fyllist þessi mynd
af jarmandi fé á ný, og þá langar
mann líka til þess að eignast gamlan
hundraðkall á ný. En gamall veru-
leiki verður aldrei nema minning.
Látum hana sofa, því að nú ríðum
við á breiðum vegi, sem lotterí fram-
tiðarinnar. — Búrfellsvirkjunin —
hefur fært þessum hreppi. Sívakandi
ýtur hafa unnið ósleitilega að vegin-
um í langan tíma, breikkað hann,
breytt honum og lagt nýja vegar-
spotta, þar sem gamli vegurinn var
of hlýðinn við landslagið. Þessar stóru
jarðýtur hafa engu hlift til þess að
fullnægja hinu verkfræðilega viti. Og
Gaukssteinn, þar sem Gaukur
Trandilsson er sagður hafa varizt
banamönnum sinum, var molaður af
vígtönn jarðýtu eða sprengdur. Það
voru leið mistök, sem enginn sá við.
Eini steinninn í allri sveitinni, sem
ekki mátti mola.
Við rekum. Eldri hrossin l hópn
um hafa margfarið þessa leið og
rata allt til Arnarfells í Hofsjökli.
og merarnar, (sem eru fimm, auk
einnar ófullveðja frá Hæli), skiptast
á um að halda forystunni í kven-
kynslegum metnaði með viðeigandi
kollhúfum og'augnagotum til náung-
ans. Og í hvert sinn sem ungæðis-
legur foli tranar sér fram, gerir ein
hver þeirra sig líklega til þess að
löðrunga hann. Hross sýna oft mann
legt líf í spaugilegu ljósi. Meðan
hrossin sýna okkur í spéspegli sín
um, tekur náttúran á sig nýjar mynd
ir, sem eru að mestu ósnortnar :
fjarlægðinni, en mannlegar hendur
hafa dregið eitt og eitt pensilfar i
nálægðina: Bæi, tún, girðingar, vegi.
Hófatökin þoka okkur upp með
Þjórsá, sem ýmist sveiflar sér létti-
lega um sandeyrar eða dunar með
þungum straumi. Og skógur Skriðu
fells verður allt í einu til. Áður fyrri
lifði mörg sauðkindin sína sælustii
daga á brumknöppum þessa skogar,
en síðar eignaðist Skógræktin hann
og girti hann af. Þarna voru líka
haldin skröll allt fram á síðustu ár
undir forystu skógarpúkanna með
góðri þátttöku drísildjöfla sunnan úr
Reykjavík og víðar. Hljómsveitir
gauluðu, unglingar skræktu, flöskur
brotnuðu, tvö og tvö tíndust og sum
ir fengu á kjaftinn. Margur fékk
sína manndómsvígslu í þeim hildar-
leik, raunverulega eða ímyndaða. Og
framtaksamir blaðamenn skemmtu
sér við að hneyksla lesendur sínar
á brothættum brennivínssögum úr
Þjórsárdal. Sannleikurinn varð lygi
og lygin sannleikur, eftir því sem
verkast vildi. Svo var þetta bannað.
Og eftir það gátu friðsamir ferða-
langar með óbrenglaða náttúru iátið
sér líða vel í skógarrjóðrunum. — Við
ríðum fram á eina slíka fjölskyldu
í litlu tjaldi við skógarhliðið. Lítil
stúlka gægist undan tjaldskörinni og
kallar mamma. þegar hún sér hest-
ana, en við erum hornir sjónum
hennar, áður en varir. að Skriðufelli,
innsta bænum á leið okkar. Bærinn
stendur mitt í skógardýrðinni,
og græn tún og balar hverfa inn í
enn grænni skóg á alla vegu. Hér
hlýtur rómantíkin að geta orðið sæt-
ari en annars staðar, ef nokkuð er
að marka orð sumra sagnfræðinga
um, að landslagið móti mennina. Tíu-
hjóla trukkur stendur á hlaðinu,
steindauður í ailri fegurðinni. Við
bindum hestana við sitt hvorn enda
hans, svo að síður sé hætta á. að
þeir hlaupi burtu með hann. Garn
irnar gaula ámátlega í okkur, og
hljóð þeirra verða enn heimtufrekari,
þegar við setjumst við krásum búið
borð inni í stofu. Steini og ég sitj-
um i alspennu hvor andspænis öðr-
am, líkt og glímumenn bíði þess, að
sagt sé einn, tveir og þrír. Geiri er
rólegur. — Gjörið þið svo vel . . .
Á eftir sitjum við eins og pakksaddar
veggjalýs, getum ekki hreyft okkur
úr stað og horfum dasaðir hvor á
annan. —' Geiri er eins og hann á
að sér. Skriðufell er oft síðasti bær-
inn, sem menn kveðja, þegar þeir
fara á fjall og sá fyrsti, sem þeir
heilsa, þegar þeir koma af fjalli. Hér
hafa margir munnar og magar fengið
fylli sína fyrr og síðar.
Loks skreiðumst við út um bæjar
dyrnar og klifrum á bak, og á eftir
okkur heyrist:
—Komið þið við í bakaleiðinni.
Ilmurinn í skógargötunni fyllir vit
Kugað a3 hest-
um í Hallslaut.
Geiri — til
vinstri — fylg-
ist meS hinum
sjö ára gamla
lærisveini sin-
um, Steina.
T 1 M I N N - SUNNUDAGSBLAÐ
637