Tíminn Sunnudagsblað - 31.07.1966, Side 19

ÞAR SEM MOLDIN ER
ÞAR ER LlFID LÍKA
Enn þá kemur það fyrir, að kjör-
viði rekur á fjörur. Það happ henti
mig að kvöldi hins síðasta dags nóv-
embermánaðar, þegar Magnús skáld-
bónda á Vöglum í Blönduhlíð bar að
dyrum mínum og dvaldi hjá mér
næturlangt. Magnús er maður marg-
fróður og minnugur, létt um mál og
enginn tæpitungu- né hálfvelgjumað-
ur. Bar því að vonum margt á góma,
og hripaði ég niður af því hrafl það,
sem hér fer á eftir.
— Viltu ekki byrja á því, Magnús,
að segja einhver deili á uppruna þín-
um, ef eitthvað af þessu spjalli okk-
ar skyldi nú einhvern tíma eiga eftir
að koma fyrir sjónir ókunnugra?
— Nú, nú, ég er þá fæddur á
Stóru-Ökrum í Blönduhlíð 31. marz
1897. Það er því vafasamt, að ég
lafi í því að teljast til svonefndra
aldamótamanna, en mér skilst að það
þyki merkur þjóðflokkur. Faðir minn
var Gísli Sigurjón Björnsson, Jóns-
sonar Ásmundssonar frá Haga í Aðal-
dal, en Ásmundur sá Sölvason bjó á
Halldórsstöðum í Laxárdal í S-Þing.
1805. Móðir mín var Þrúður Árna-
dóttir frá Miðhúsum í Blönduhlíð,
Jónssonar, Björnssonar, Hafliðason-
ar frá Glæsibæ, en móðir Árna afa
míns var Þrúður skáldkona í Mið-
húsum. Föðurmóðir mín var Sigríður
Þorláksdóttir frá Yztu-Grund í
Blönduhlíð, en afi hennar var Hannes
Bjarnason prestur og skáld á Ríp.
Á Ökrum lifði ég alla mína bernsku
og æsku til tvítugs.
— Og minnist auðvitað margra
ánægjustunda frá þeim árum?
— Og mikil skelfing, ég held það
nú, — ég held það nú. Margt var
nú brallað í þá daga. En minnisstæð-
ast er mér kannski sjálfræðið, sem
ég naut, já, og við krakkarnir í
Torfunni, yfirleitt. Ég mátti ólmast
og leika mér, þegar ég vildi. Og ég
notaði mér það vel. Helzti leikfélagi
minn var Jón heitinn Jónsson á Hösk-
uldsstöðum. Nei, ég get ekki hugsað
mér skemmtilegri bernsku né betri
leikfélaga en ég átti. Þá voru gömlu
hjónin á Höskuldsstöðum, Stefán og
Guðrún lifandi. Og ég get ekki ímynd
að mér betra fólk en þau voru, þessi
yndislegu gömlu hjón. Hjá þeim átti
ég eins konar annað heimili.
Við Nonni brölluðum nú margt.
Flesta daga vorum við að sullast í
bæjarlæknum. Á sumrin var hann
krökkur af smásilungum. í læknum
var dálítill foss. Upp fyrir hann kom-
ust silungarnir ekki. En þeir voru
mikið undir fossinum, svo að okkur
Nonna þótti sennilegt, að þeir hefðu
áhuga á að komast upp fyrir. Og auð-
vitað var ekkert sjálfsagðara en að
hjálpa þeim til þess. Veiddum við
því 40 síli og settum upp fyrir foss-
inn. Morguninn eftir vorum við
snemma á fótum til þess að athuga,
hvernig sílin hefðu það í nýju heim-
Magnús Gíslason
kynnunum. En viti menn. Öll síl-
in voru farin niður fyrir fossinn aft-
ur, hvert einasta kvikindi. Svo við
hættum að vorkenna þeim. En við
gátum gert annað fyrir sílin. Á vor-
in var sett stífla í lækinn og honum
veitt suður og ofan á grundina. Þá
þvældust sílagreyin með straumnum
og lágu svo ósjálfbjarga í grasmu.
Meðan á þessu stóð, vorum við löng-
um stundum önnum kafnir við að
koma þeim aftur í lækinn. Höfðum
þó vit á því. Svona flaut nú einstaka
góðverk með strákapörunum.
Ég gæti bezt trúað, að við höíum
verið brautryðjendur um trjárækt í
Blönduhlíð. Við bjuggum til garð of-
an við Höskuldsstaði, fengum trjá-
plöntur frá Akureyri og gróðursett-
um í garðinum. Trén döfnuðu vel, á
meðan við höfðum eirð í okkur til
að hugsa um þau.
Næst hófumst við handa um kar-
töflurækt. Uppi við Grjótstekk var
gömul rétt. Okkur hugkvæmdist að
gera hana að kartöflugarði. Til þess
að létta okkur jarðvinnsluna fengum
við gamalt tindaherfi, sem Búnaðar-
félagið átti, og Stefán á Höskuldsstöð
um lánaði okkur brúnan þægðarklár
til að draga herfið. Þarna fengum
við bara ágæta uppskeru. Stefán skáld
Vagnsson var mikill og góður félagi
okkar þá og síðar, þótt hann væri
nokkru eldri. Hann orti um þetta
merkilega ræktunarstarf okkar, og
minnir mig, að fyrsta erindið hafi ver
ið svona:
Þar sem að Kaplagilið gráa,
gnæfir á móti himinsól,
í skjóli við hamrabeltið háa,
hverju blómi sem veitir skjól.
Þótt sé hann af öllum áttum harður
ávallt er logn í þessum reit,
þarna er hinn frægi félagsgarður,
fegursta prýði í vorri sveit.
Já, já, erindin voru fleiri en við-
lagið ávallt svona: ,
Hnausana svo með heift og bræði
herfuðu þeir á gamla Brún,
þar til hann loks af lúa og mæði
lagðist dauður á Grjótstekkstún.
Einu sinni datt okkur í hug að
fara á fuglaveiðar. Mikið var af hels-
ingjum á bökkunum og sýndist okkur
ómaksins vert að reyna að góma eitt-
hvað af þeim. Á Minni-Ökrum bjó
Sigfús gamli, sú góða grenjaskytta.
Hjá honum fengum við dýraboga.
Fórum nú heldur hróðugir með bog-'
ann ofan á bakka, engdum hann þar
og hæjuðum niður rammbyggilega. Og
til þess nú að auka veiðilíkurnar náð-
um við okkur í baunir, sem við bleytt-
um í brennivíni og létum þær á bog-
ann. Þetta var að kvöldi til. Morg-
uninn eftir hröðuðu karlar sér á fæt-
ur, heldur eftirvæntingarfullir. Mætt-
um við þá Jóni móðurbróður heldur
svipþungum, og spurði hann okkur
þegar, hví við hefðum egnt bogann
þarna. Jú, við ætluðum að veiða í
hann helsingja. — Já. einmitt, en
Rætt við Magnús Gíslason frá Vöglum
tíminn - sunnudagsblað
643