Tíminn Sunnudagsblað - 18.09.1966, Blaðsíða 11

ar. Loðvík Napóleon gat nú þótzt
eíga tilkall til ríkis.
En sennilega hefur enginn haft
trú á því, að draumur Loðvíks
Napóleons myndi nokkru sinni ræt
tist. Honum var nú leyft að koma
til Frakklands, en var brátt vis-
að úr landi, þar eð hann reyndist
í ýmsu vera á sama máli og lýð-
yeldissinnar, andstæðingar Loðviks
í'ilippusar, borgarakonungsins. En
ekki kom Loðvíki Napóleoni til
hugar að láta stjórnmál af-
Skiptalaus, og gaf hann út fyrstu
ritsmíðar sínar um þau efni.
Það er árið 1836, sem Loðvík
Napóleon vekur fyrst á sér veru-
lega athygli, en þá stóð hann fyrir
svonefndu Strassborgarsamsæri. í
Strassborg hafði Marseillasinn, þjóð-
söngur Frakka á Uyltingartímanum
yerið ortur, og þar hafði aðsetur
herdeild, sem Napóleon mikli hafði
verið í. Og nú ætlaði bróðursonur
keisarans að fá herdeild þessa á sitt
hand, draga saman her og halda
til Parísar. v
Foringi téðrar herdeildar tók
vel á móti hinum unga manni,
og nautum hans, en yfirmaður her
aflans í Strassborg taldi trygg-
ast að taka hinn bjartsýna keis
arafrænda höndum og láta flytja
hann fanginn til höfuðborgarinnar.
Þannig varð Parísarganga Loðvíks
Napóleons nokkuð með öðrum
hætti en hann hafði ætlað, til
raun hans til þess að hrifsa völd í
Frakklandi hafði mistekizt með
öllu.
Loðvík Filippus lét ekki stefna
hálfnafna sínum fyrir dómstól, held
ur gerði sjálfur um mál hans. Kon-
ungur hafði átt við ýmsa örðugleika
að etja á stj órnarferli sínum. Lýð-
veldismenn í París höfðu gert upp
reisn, jafnaðarstefnan var fædd
og verkalýðsbarátta komin til
sögunnar. Miðstéttirnar börðust
fyrir rýmkuðum kosningarétti.
Þannig má vera, að konungi hafi
þótt uppátæki Loðvíks Napóleons
hlálegt og ekki alvarlegt áhyggjuefni.
En hann sá fyrir því, að Loðvík Napó
leon fengi um sig geislabaug píslar-
vottsins í vitund almennings. Refsing
hans var eingöngu fólgin í útlegð í
Bandaríkjunum.
Ekki varð Loðviki Napóleoni þó
setudrjúgt í Vesturheimi. Hann komst
aftur til Sviss á fölsku vegabréfi
og náði fundi móður sinnar skömmu
áður en hún dó. En nú fór Frakka-
konungur að ýfast verulega við þess-
um afspring Bonaparteættar. Hann
fór þess á leit við Svisslendinga, að
þeir vísuðu Loðvíki Napóleoní úr
landi -eg hótaði að beita hervaldi, ef
ekki yrði látið að kröfum hans. Ef
til vill hafa þessi viðbrögð Loðvíks
Filippusar orðið nafna hans hvatn-
ing, að minnsta kosti sýndu þau, að
konungur tók hann alvarlega.
Loðvík Napóleon erfði væna
fúlgu eftir móður sína, og nú
hvarf hann burt úr Sviss af fúsum
vilja og settir að í Lundúnum og
keypti sér dýrindis hús, hélt
ríkmannlegar veizlur, hafði stúlui
á leigu í óperunni og átti sér
ástkonu af háum stigum. Ekki
gleymdi hann þó stjórnmálunum.
Hann keypti tvö dagblöð í París,
er tala skyldu máli hans, og árið
1939 gaf hann út stærsta ritverk
sitt, Des Idées napoléoniennes
eða Napóleonskar hugmyndir. Þar
ægir saman bónapartisma, jafn-
aðarstefnu og friðarstefnu. Þar
ræðir hann um föðurbróður sinn
sem fulltrúa byltingarinnar og
vin frelsis og framfara. Merki
hans þarf að hefja á ný, segir
Loðvík Napóleon. Hann lætur
ósagt, hver það eigi að gera. En hvað
er eðlilegra en hugur lesandans
hvarfli til bróðursonar keisarans?
m.
Árið 1840 ákvað franska stjórn
in að láta sækja líkamsleifar Napo-
leona mikla til Sankti Helenu,
en keisarinn hafði lagt svo fyrir i
erfðaskrá sinni, að aska hans skyldi
„lögð til hvílu á bökkum Signu með-
al frönsku þjóðarinnar, sem ég hef
elskað svo mjög.“ Skipið, sem ösk-
una flutti, átti að taka land í borg-
inni Boulogne við Ermarsund, og
bróðursyni keisarans var ekki ætlað
að koma þar nærri. En Loðvík
Napóleoni þótti hlýða að sýna, að
ekki væru Bónapartar dauðir úr öll-
Loðvík Napóleon gengur út úr
fangelsins í Hamkastala hinn 25. maf
árið 1846. Alla tíð sfðan loddi við
hann auknefnið Badinguet, en svo hét
verkamaður sá, er léði honum klæðl
til flóttans.
um æðum. Hann leigði sér gufubát
í Lundúnum, fékk sextiu trygga fylgj
endur sína til þess að slást í för með
sér og stefndi til Boulogne. Aska
föðurbróður hans átti ekki að fá leg
í landi, sem Bónapartar máttu sín
einskis i. Loðvik Napóleon lét þess
getið við förunauta sína, að það
væri jafnöruggt og sólin skini á
himninum, að þeir næðu til Parísar
að fáum dögum liðnum.
iFramhald á 813. síðu.
Götubardagi í París hinn 25. júní árið 1848. Cavignac hershöfð-
ingi fékk óbundnar hendur að kveða uppreisnina niður, Það
tókst honum á fjórum dögum, en þá lágu þúsundir i valnum. —
Júníuppreisnin greiddi mjög götu Loðvíks Napóleons til valda.
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
803