Tíminn Sunnudagsblað - 28.01.1968, Blaðsíða 20

MÍKAEL SOSTSJENKÓ:
ÆVINTÝRl APANS
í bæ nokkrum í suðurhluta
landsins var dýragarður. Ekki þó
sérlega stór dýragarður: Þar var
eitt tígrisdýr, tveir krókódílar, þrír
snákar, zebradýr, strútur og api
— eða réttara sagt apaköttur. Og
auðvitað alls konar tegundir smá-
dýra — fuglar, fiskar, froskar og
aðrar enn óæðri tegundir úr dýra-
ríkinu.
í upphafi stríðsins, þegar fasist-
ar fóru að varpa sprengjum á bæ-
inn, féll ein beint í dýragarðinn,
og hún sprakk með óstjórnlegum
krafti, öllum dýrunum til mikillar
furðu.
Slöngurnar þrjár biðu bana sam-
stundis. Það var kannski ekki svo
hræðilegt. En til allrar óhamingju
fór strúturinn sömu leiðina.
En hin dýrin sluppu með skelf-
inguna.
^f öllum dýrunum varð apa-
kötturinn langhræddastur.
Búrið hans valt um við loftþrýst
inginn og féll af pallinum. Hlið-
arveggur brotnaði, og apaköttur-
inn okkar kastaðist út úr búrinu
niður á gangstíginn i garðinum.
Apakötturinn datt á gangstiginn
En hann lá þar ekki kyrr eins og
menn, sem þjálfaðir eru í hernaði.
Þvert á móti. Hann klifraði sam-
stundis upp í tré. Þaðan stökk hann
upp á girðinguna og af girðing-
unni niður á götu. Hann hljóp eins
og vitlaus væri.
Hann hljóp og hefur líklega
hugsað: — Ja, ef þeir eru að
kasta sprengjum hér, þá kann ég
að minnsta kosti ekki að meta
það.
Og þar af leiðandi hljóp hann
eins og. fætur toguðu eftir göt-
um bæjarins.
Hann hljóp gegnum allan bæinn.
Hljóp út á þjóðveginn og eftir þjóð
veginum út úr bænum. Því að apa
köttur er ekki manneskja. Hann
skildi ekki, hvað var að gerast —
sá ekki, að skynsamlegast var að
halda kyrru fyrir í þessum bæ.
Hann hljóp og hljóp og varð
þreyttur. Uppgefinn. Klifraði þá
upp í tré, át flugu sér til hressing-
ar og síðan fáeina orma og sofn-
aði á trjágrein.
Um þetta leyti fór herflutninga-
bíll um veginn. Bílstjórinn sá apa-
köttinn uppi í trénu. Hann var
furðu lostinn. Hljóðlega læddist
hann að apanum, sveipaði jakkan-
um sínum um hann og lét hann
inn í bílinn sinn.
Hann hugsaði:
—Það er betra að koma hon-
um fyrir hjá einhverjum kunningj-
anum en láta hann drepast úr
hungri, kulda og vosbúð.
Og síðan hélt hann ferðinni
áfram með apaköttinn i bilnum
hjá sér.
Hann kom til bæjarins Borisov,
fór þar að sinna erindum sínum
og skildi apaköttinn eftir í bíln
um. Hann sagði við apann:
— Bíddu eftir mér, ljúfurinn.
Ég kem innan tíðar.
En apaköttufinn okkar beið
ekki. Hann klifraði út úr bílnum,
skauzt út um brotna rúðu og fór
að flakka um göturnar.
Og þarna gengur hann svo
elskulegur um göturnar, labb
ar um með rófuna spretta upp
í loftið. Vegfarendur voru að sjálf
sögðu þrumu lostnir. Þeir reyndu
að grípa hann, en það er hægara
sagt en gert að handsama hann.
Hann var viðbragðsfljótur og lið-
ugur og hljóp hratt. Þeir náðu hon
um ekki, heldur þreyttu hann með
þessum tilgangslausa eltingarleik.
Uppgefinn var hann, og svo varð
hann auðvitað soltinn.
En hvar gat hann náð í mat?
Það var ekkert ætilegt á götun-
um. Hann gat ekki farið með
sperrta rófuna inn í veitingahús
eða kjörbúð. Þar að auki hafði hann
enga peninga, ekkert lánstraust,
enga skömmtunarseðla.
Engu að síður eigraði hann inn
í kjörbúð Hann grunaði, að þar
væri eitthvað að hafa. Og inni i búð
innj var verið að úthluta græn-
meti: Gulrótum, agúrkum og
sykri.
Hann skokkaði inn í búðina og lék
a fólk til að komast fyrr að borð-
inu. Hann stökk einfaldlega yfir
höfuðin á viðskiptavinunum og til
afgreiðslustúlkunnar. Hann þeytt
ist upp á búðarborðið, spurði ekki
um verðið á gulrótuum, heldur
hrifsaði eina og hljóp út eins og
hann ætti lífið að leysa. Hljóp út
úr verzluninni, ánægður með íeng
sinn. Tja — apaköttur botnar ekki
neitt í neinu — sér ekki neinn
kost við það að vera matarlaus.
Auðvitað komst allt í uppnám í
búðinni: Fólk tók að hrópa. Af-
greiðslustúlkan, sem hafði verið
að vega sykur, féll næstum í yfir-
lið. Og þegar öll kurl koma til
grafar, yrði ykkur sjálfsagt
hverft við, ef í stað venjulegs
viðskiptavinar væri komið eitt'hvað
loðið með rófu. Og það, sem meira
er — borgaði ekki vöruna.
Fólkið þaut út á götuna eftir ap-
anum, og hann hljóp og nagaði
gulrótina á hlaupunum. Hann botn
aði ekki í neinu. Fremstir hlupu
strákarnir, þar á eftir unglingarn-
ir, og á eftir þeim kom lögreglu-
maður, sem blés í flautu.
Skyndilega kom hundur stökkv
andi einhvers staðar að og fór líka
að hlaupa á eftir apakettinum okk
ar. Og ekki nóg með það, að hund
urinn gelti og gólaði, heldur
reyndi hann að ná apanum og læsa
í hann tönuum.
Apakötturinn okkar herti nú
hlaupin. Kannski hefur hann
hugsað eitthvað á þessa leið: „Uss,
það var mesta vitleysa að fara úr
dýragarðinum. Það er miklu auð-
veldara að lifa í búri. Ég er ákveð-
inn í að snúa aftur til dýragarðs-
ins við fyrsta tækifæri.11
Og svo hljóp hann eins og
fætur toguðu, en hundurinn var
seigur og nálgaðist hann stöðugt.
Þá stökk apakötturínn okkar
upp á girðingu, og þegar hundur-
inn reyndi að glefsa í leggina á
honum, lamdi hann af öllu afli á
trýnið á hundinum með gulrót-
unum. Hann gaf seppa svo vel
útilátið högg, að hann skrækti
og hljóp heim með aumt trýni og
lafandi skott. Ef til vill hugsaði
hann: „Nei, kæru samborgarar. ég
vil miklu heldur liggja heima hjá
mér í friðj heldur en elta apakött
og verða fyrir öðrum eins óþæg-
indum.“
í stuttu máli sagt, hundurinn
hljóp heim til sín, og apakött-
urinn stökk inn í húsagarð.
Og um þetta leyti var ungur
drengur, Alyoslha Popov að nafni,
92
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
> .
/