Tíminn Sunnudagsblað - 18.02.1968, Page 15

of fullar, lífet og henti þá á dög-
urn Engströms.
Nei, hann rakti menningarsög-
una og tók myndir og ók vögn-
um með tvöföldum hjólbörðum,
eins og hann hefði stundað það
alla ævi. Svo að ég sá undir eins,
að sitthvað hafði gerzt á íslandi
þessa áratugi.
Nokkru seinn,a fór ég að rifja
upp frásögn Engströms, og þá sá
ég, að hann hafði líka komið við
1 Leith og Edinborg. Munurinn
var sá einn, að hann fór þar um
á heimleiðinni.
Og nú var það, að ég las um
íslenzka stúdentinn, sem var með
á því ferðalagi — fyrir fimmtíu
árum sem sagt.. . .
Og sé maður nægjanlega bjart-
sýnn, þá getur maður gert sér von-
ir um að hitta einmitt þennan
mann, þegar til íslands' kemur.
En hann hlaut að vera kominn á
efri ár, kannski var hann líka dá-
inn, og þar að auki er hann
hvergi nefndur með nafni í bók
Engströms: Þetta var eins og að
ætla sér að finna saumnál í hey-
stakki.
Þó hlaut það að vera gaman
fyrir þann, sem lagður var af
stað í slóð Engströms, jafnvel þótt
hann færi hana öfuga, að hitta
þennan mann að máli og tengja
þannig saman fortíð og nútíð.
Nú gerðust þau undur, sem ekki
verða á hverjum degi og eiga helzt
skylt við það, er maður hreppir
mikinn vinning í happdrætti: Sví-
inn Karlsson, sem var í Reykjavík,
að ganga frá prentvél Þjóðviljans,
blaðs íslenzkra sósíalista, hafði
fyrir duttlunga mannlífsins og und
arlega krókavegu aðsboðað stúd-
ent Engströms, sem nú var orð-
inn sjötugur að aldri, dugmikill
og hressilegur kennari, við að
kynn,a þessa nýju vél.
Karlsson sagði við mig:
„Þú kemur kannski hingað með
gróðunmold í vösunum?“
Hvort sean svo var eða ekki, þá'
stóð stúdentinn nú' frammi fyrir
mér — og hét Steinþór Guðmunds-
son.
Og þar eð svo fór, að þessi
aldni, vingjarnlegi maður varð
leiðsögumaður minn í hinni nýju
og nýtízkulegu Reykjavík, þá furð-
ar senniilega engan á því, þótt mér
yrði tíðlitið á hann. Enginn „sveita-
beijaki“, hvað sem það hefur nú
þýtt í munni Engströms, sýnist
mér hann vera. Og augnaráðið
inmhverfa hefur greinilega orðið
eftir í Leith, Edinborg eða Kaup-
mannahöfn — eða í Kína, því að
hann hefur farið þangað og tekið
í höndina á Maó.
Við göngum Austurstræti, aðal-
götuna í minnstu stórborg Norð-
urlanda, sem sáfellt verður ósvikn-
ari stórborg með þrengsli, dýrar
bifreiðar, sjálfsafgreiðslubúðir, há
hýsi, veitingastaði, klúbba og allt,
sem nöfnum tjáir að nefna. Hest-
arnir, sem alls staðar voru á hlaup
um á dögum Engströms, eru horfm
ir. Stórir vagnar og bifreiðar hafa
tekið við hiutverki þeirra eins og
hvarvetna annars staðar. Og nýj-
ar flugvélar stefna með gný til
nýrra, fjarlægra viðkomustaða.
Hótel ísland, þar sem tugir Heklu
fara úr hópi rithöfunda tóku sér
gistingu, og fína fólkið flykktist
saman á kvöldin til þess að hlusta
á hljómsveit Johansens yfir glasi
af límonaði, flösku af sódavatni
eða kaffibolla, sem kannski hafði
fyriir góðvildar sakir fengizt að*
bæta í laumi með nokkrum drop-
um af „Stewarts orginal“ — það
var nú brunnið til kaldra kola og
aðrir staðir teknir við hlutverki
þess. Nú er það Hótel Borg, Lídó,
Glaumbær, Naust, sem draga að
sér fólkið, og ekki má gleyma
Klúbbnum, sem er nýjastur. Og
þarna eru bæði aðrir drykkir og
aðnar hljómsveitir en fyrr á árum.
Og Salka Valka þessara ára geng-
ur ekki um í upphlut né sveií'lal
sér í gömlum þjóðdönsum. Neifj
hún er ný af nálinni og fylgistj
með tízkunni í öllum greinum og-
staupar sig iðulega á áfenginu,
sem kennt er við Ameríku eða ;
París, áður en hún bregður sér. f j
tvistið.
En nú erum við komnir að tjörn
inni, friðsælu vatni í hjarta Reykja
víkur, og þar setjumst við á bekk,
Steinþór og ég, og ég spyu,haþn,
hvort hann viti, hvernig Albert !
Engström lýsti honum í hinni
frægu íslandsbók sinni.
Nei — það veit hann ekki.
Og ég fæ honum bókina, og
hann les kaflann um sjálfan sig
með íhygli — ýmist hátíðlegur í
bragði eða smáglottandi.
„Nú, jæja“, segir hann eins og
íslendingar einir geta sagt.
„Hvernig var að ferðast með
honum?“
Steinþór segir mér, að Albert
Engström hafi lofað sér ökuferð,
er þeir kæmu til Leith — og
ýmsu öðru að auki.
„En það var víst eitthvað, sem
hindraði efndirnar", sagði Stein-
þór íbygginn.
„Hvermg fór með stærðfræðina
í Kaupmannahöfn? Rættust draum
arnir?“
„O-já, á sinn hátt“, svarar hann.
En það var margt til tratfala,
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
135