Tíminn Sunnudagsblað - 12.05.1968, Blaðsíða 16

frænka henmar, mátfci bera disk-
ana í baðsfcofu, ef Kristín skammit-
a'ði á þá. En brygði hún sér af
bæ, neytti hann einskis fyrr en
hún var komin heim aftur. Hafði
hann þá í svari sínu öðrum þræði,
að það væri hin mesta heilsubót,
er gengi næst sjálfum böðunum,
að fasfca annað veifið. Og kannski
hefur hvort tveggja verið næsta
hoilt, því að aldrei lasnaðist hann
né kvefaðist fyrr en leið að loka-
dægri hans.
Einu sinni brá Kristín sér í kaup
stað á Akureyri og va-r að heim
a-n i tvo eða þrjá daga Hafði hún
þó áhyggjur af Jóhanni, og lagði
sig í framkróka að tala um fyrir
honum og bað hann innilega að
þiggja mat af Jakobínu, sem hún
setfci ti-1 þess að annast hann i fjar-
veru sinni Tók hann fortölum
henmar ekki ólíklega, því að ekki
vitdi hann haimla ferðum hennar.
En þegar til kom, gat hann ekki
fengið sig til þess að snierta á bvi,
seim honum var fært, og bragðaði
hann hvorki þurrt né vott fyrr en
Kristín korr heim aftur,
Þó mun hann hafa orðið að
sætta sig við að þiggja mat, sem
annar skammtaði og bar honum
en Kristín er hún Iá á sæng um
áramótin 1904—1905, enda gat
það komið fyrir, að hann viki frá
siðuim sín-um, þegar honum þótti
sórlega mikið við liggja.
Stundum skaut lífca upp hjá
honum óvæntri hugulsemi Eng-
inn mátti snerta neitt, sem hann
áfcti, og mjög var honum á móti
skapi, að komið væri of nálægt
honum sjálfum eða rúmi hans
Þaðan af síðu-r mátti nöfckur tylla
sér á rúmstokkinn hjá honum
hversd agúega. Nú var það í byrj
un 1906. að sá atburður varð á
Batoka. að eldur komst í fjóshey,
og varð af allmikifl bruni. Allir
þusfcu þegar á vettvang, er vitnað-
ist um eldinn. og sen-t var á næstu
bæi til þe-ss að kveðja upp menn
til iiðveizlu Sjálfur var Vilhjálim
ur staddur á Akureyri, er þetta
bar að. IVIeðal þeirra, sem á veifct-'
vang komu. var ungu-r vinnumað-
■ur frá Syðra-Garðshorni, Tryggvi
Vatdimarsson, harðskeyfctur atorku
maður, sem gefck mjög va-sklega
firam við að vinna bu-g á eldinum
Jóhanni féllst mikið um þennan
afcbuirð, og varð honum fyrst fyrir,
er hann vissi um eldinn að rífa
upp föggu-r sínar fcil þess að ná
þar í himnabréf, sem hann áfcti.
mikinn kjöirgirip. Trúði hann þvi,
að það væri mikii og góð vörn
gegn eldi og stóð með í hönd-
um sér á hlaði úfci, og breiddi úr
því á móti lagunum, þar til bráð-
asta hættan var liðin hjá. Þafckaði
hann himnabréfi s'nu, að eldur-
inn komst hvorkj í fjós né bæjar-
hús, en fannst þó atlmikið til um
framgöngn Tryggva. .
Þófct tekizt hefði að slökkva sjálf
an eldinn, voru enn glæður i veggj
unum og ösfcunni, og var til ör-
yggis h-afður vörður við brunarúst-
irn-ar í fcvær næ'ur. Voru þa-ð að-
komumenn, sem tóku að sér varð-
stöðu og vakti Tryggvi Valdimairs-
son fyrri hluta hin-nar fyrri nætur.
Þegar hann kom í baðstofu að lok-
i-nni vök-u, var þar hvert rúm skip-
að. Gerðist þá það, að Jóhann bauð
honium sæti á rúmi sínu, og að
nokkru stundu liðinni tók hann
að hliðra hefcur ti'l, svo að hann
gæti hallað sér út al Er skemmst
af því að segja, að hann leyfði
honum að soifa andfætls við sig
með höfuðið á pinfclunum, sem
enginn mátti nærri koma, unz
dagu-r rann Þótti þetta svo mikl-
um fcíðindum sæta. að það spurðisfc
á skammri sfcundu um hálifan dal-
inn, að Jóhann beri hefði lofað
man-ni að sofa hjá sér.
í annað sinn var það, að reifcun-
arm.aður einn í Svarfaðardal,
Björn Snorra-son, kom að Bafcka
Hafði ham áður oft vitjað heimilis
þeirra Vi'hiálms og Kristínar en
jafnan sneifct hjá því eftir að Jó-
hann kom Nú höfðu eimhverjir
skröfcvað því að Birni, að Jóhann
væri á brott, og varð haon ærið
hvumsa, er hann kom í bað-tofu
og 9á þennan sfcal'lbróður -,inr sitj-a
þar á fireimsta rúmi Jóhann sá að
sínu teyti, að þarna var hrakhóla-
maður, jg rann honum til ritja
eymdarbragur hans. Stóð hann
upp, gekk til Kristínair og mælti:
„Viltu efcki gefa honum það,
sem þú lætur í ílátið mitt’“
XXXVII
Jóhann var yfirleitt mjög fáorð-
ur og aldrei var mælgi fyrir að
fara þó að hann segði eitthvað.
Þair með bann yar kringilyrtur í
ýmsum greinum, talaði mjög í gát-
um og lót viðmælanda eftir að
ráða í, hvað hann var að fara. Alla
þéraði hann, bæði heimiamenn og
gesti, nema börnin ein. Sjaldan
eða aldrei nefndi hann nokkurn
mann nafni sínu. Kristín og Vil-
hjálimuir hétu á máli hans koma og
húsbóndi, og ann-að flólk fcenndi
hamn við stöðu þess eða starí' eða
annað það, sem hamn fann því til
einkennis. Var hann harla fumdvís
á heiti, sem gátu fcomið í stað eig-
innafma, þótt aldrei gripi hanrn
neins þess, sem kallazt gat upp-
nef-ni.
Mjög var hann duiur á -alt, sem
laut að liífi og öriögum hans sjálfs.
Aldrei sagði hann Bakkafólfci,
hvað jörð sú hét, þar sem hanm
hafði búið, og enginn hafði hug-
boð um, hvað kon-a hans hafð: he.t-
ið. Er hann var eitt sinn spurður
að því, svaraði hann aðeins:
„Nafnið hen-nar var í sögunni,
sem lesin var hérna um kvöl-dið“.
Því einu lieyndi hann ekfci, að
hann átti fcvo sonu í Vesturheimi
En vafasaimt er, að hann hafi
nokfcurn tmia nefnt nöfn þeirra,
þótt ekki gætd hann dulið bau
vegna bréfaskrifta sinna. Yfirlieitt
var mjög á huldu, hvað á daga
hans hafðj drifið, og emgimn var
þess kostur að fá úr því greitt,
hvar spor hans höfðu legið um
dagana.
Helzt va: þó, að h-ann Leyfði
Kristínu ofurl'itið að skygigmast í
h-ugskot sitt, er þau voru tvö ein
í bænnm. Bar ósjaldan við, að
hann þuldi hennj kvæði, er hamn
kunni, og stundum fór hann með
vi-sur eða rrindi, sem henni skild-
ist, að hann hefði sjálfur kveðið.
Einstöku finnum sagði hann henni
líka firá atvikum, sem gruna mátti,
að fyrir hann sjálfan hefðu bo-rið,
mannraunu'm og viðburðum, seim
orðið höfðu á ferðalögum En oft-
ast voru þpss-ar frásögur snubbó'fct-
ar og erfifct að grynma í þeiim
Var það eitt með öðru, að hann
talaðj ávalit um sjálfan sig í þriðju
persónu, véki hann að liðinni ævi
smrni, og gat þá orðið mörg gát-
an í máli hans og torvelt að raða
brotun'um saman.
Á þvi hryddi í talj hans, að
hann hefði ekki farið um landið
blindum augum. Feguirð náttúr-
unnar hafði orkað á hug þessa
Langhirakta tötramanns og veitt
hon-um fró og gteði, þótt fyrirmun-
að væri hanum að deila henni með
öðrum. Kvað han-n Gulllfoss í Ár-
nessýslu fogurstan allis, sem hann
hafði séð.
Svo óhlutdeilinn sem hann va-r
og orðfár, var hann ekki með öllu
Laus við forvitni. En með mikili
hógværð grennslaðist hann eftir
352
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ