Tíminn Sunnudagsblað - 16.06.1968, Blaðsíða 5

Emmelía og Kristabel uppi á húsþaki, þar sem þær földu sig fyrir
lögreglunni f októbermánuði 1908.
Ohurdhill. Kristalbel stýr'ði þelrra
herför, er tófcst svo vel, að Ohurc-
Ihill vantaði rúmlega fjögur hundr-
að atkvæði tii þess að haldá sæt-
inu. Ohurchill varð að leita at-
hvarfs í Dundee, þar sem frjiáls-
lyndi flokkurinn átti mikið og
tryiggt fylgi. Súffragetturnar eltu
hann þangað, og þar hafði Emme-
Ilína sjálf forystuna. Þar sá Churc-
hill sér þann kost að heita kon-
um fylgi sínu í réttindamálum
þeirra. Samt fékk hann meira en
tvö þúsund atkvæðum minna, en
sá, sem kosinn hafði verið í aðal-
kosningunum. Sjálfur höfuðóvinur
inn, Asquith forsætisráðherra, taldi
sig tilneyddan, er aukakosningar
höfðu sýnt rýrnandi fylgi í sex
kjördæmum, að lýsa yfir því, að
ríkisstjórnin ætlaði sér að gera
endurbætur á enskum kosninga-
lögum, og myndi hún ekki setja
sig upp á móti, að við þær endur-
hætur yrði aukið kosningarétti
kvenna, ef þingmeirihluti fengist
til þess og konum almennt væri
það sýnilegt áhugamál. Þetta túlk-
uðu flokksblöðin síðan sem loforð
Asquiths um réttlausa lausn á
jafnréttismálum kvenna, þótt í
rauninni stefndi hann ekki að
öðru með þessum ummælum en
lægja í bili þá ókyrrð, sem upp
var komin í frjálslynda flokknum
og ávinna sér gálgafrest.
Það var algeng mótbára, að al-
menningur sæi þess litla þörf, að
konur fengju kosningarétt og kjör-
gengi, og sjálf yndi kvenþjóðin
yfirleitt hlutskipti sínu vel. Þess
vegna varð næsta úrræði súffra-
gettanna að freista þess að ná sam-
an í Lundúnum fjölmennum
fundi, sem hnekkti fullyrðingum
andstæðinganna um tómlæti fólks.
Þær þóttust þess fullvissar, að þær
gætu stefnt saman fullt svo mörgu
fólki og tekið hafði þátt í útifund-
um þeim, er mest kvað að í enskri
lýðræðisbaráttu á nítjándu öld.
Emmelína Pankhurst afréð þvi að
boða til fundar í Hyde Park seint
í júnímánuði.
Viðbúnaður var mikill, og kom
í hlut Emmelínu Pethick-Lawrence
að stjórni honum, Hún lét gera
hreýfingunni nýtt merki, blárautt;
hvítt og grænt, og festa upp aug-
lýsingar með stórurn myndurn af
helztu valkyrjum víðs vegar um
Lundúnaborg og bæi í nágrenni
hennar. Allan fyrri hluta júnímán-
aðar voru konur á strætum og
gatnamótum að boða fundinn og
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
loks gengu þær hús úr húsi með
dreifimiða og önnur áróðursgögn.
Stuttu fyrir fundardaginn tóku
þær svo á leigu stóran bát, sem
þær skreyttu fánum og gífurlega
stórum áróðursspjöldum, og
sigldu honum síðan upp Tempsá
að þinghúsinu, þar sem Flóra
Drummond ávarpaði mannfjö’da,
sem sáfnaðist saman á árbakkan-
um.
Sunnudagurinn 21. júni 1908
varð einn þeirra daga, sem ekki
gleymast. Tuttugu ræðustólar
höfðu verið reistir í Hyde Park, og
gífurlegar fjölmennar hópgöngur
komu úr siö áttum utan úr borg-
inni. Veðrið var fagurt, sól í heiði,
og mannhafið slíkt, að annað eins
hafði ekki áður sézt. Lúðrar voru
þeyttir, og svo stigu konurnar upp
í ræðustóla sína. Allt fór næsta
friðsamlega fram. Þegar úti voru
ræður, voru lúðrar þeyttir á-ný og
fundi slitið.
Blöðin sögðu, að þennan dag
hefði fjórðungur milljónar verið í
Hyde Park, og var það haft til
samanburðar, að hina mestu fjölda
fundi Loyds G-eorges fyrr á ár-
\
um, er voru fágætlega fjölmenn-
ar, hafði ekki sótt nándarnærri
eins margt fólk. Orð ritningarinn-
ar þóttu hér helzt hæf til þess að
lýsa manngrúanum: Eins og stjörn
ur himinsins og sandur á sjávar-
strönd.
Þótt engar róstur yrðu í Hyde
Park, varð friðurinn skamm-
vinnur. Emmelína Pankhurst kall-
aði saman kvennaþing að viku lið-
inni og því fylgdi nýr fundur við
þinghúsið — óheyrð ögrun við all-
ar reglur. Konur, sem boðið höfðu
sig fram til þess að lenda í klón-
um á lögreglunni, byrjuðu að
flytja ræður, en voru teknar hönd-
um hver áf annarri. Leikurinn
barst fram og aftur, og í hita
bardagans brutu tvær konur, María
Leigh og Edit New, rúður í emb-
ættisbústað forsætisráðherrans.
Það var i fyrsta skipti, að slíkt
hafði verið gert, og þær létu
Emmelínu Pankhurst þegar vita,
svo að hún gæti vitt þær fyrir
sjálfræðið. En þegar hún kom á
v-ettvang, þakkaði hún þeim verk-
ið í áheyrn lögreglunnar.
„Við erum vanar þvi að vera
461