Tíminn Sunnudagsblað - 16.06.1968, Blaðsíða 9

— Þú ert að nor'ðan, ekki satt?
— Jú, ég er fæddur í Fljótun-
um og uppalinn í Ólafsfirði. For-
eldrar núnir voru Kristinn Jóns-
son og Helga Grímsdóttir. Jón föð-
urafi var síðasti forsöngvari í Ól-
afsfirði, sem söng hljóðfærislaus í
kirkjunni.
— Og hvernig stóð á þvi, að þú
fórst að fást við tónlist, og það
sem meira er, tónlistaruppeldi?
— Fyrstu kynni mín af hljóð-
færum á ég þvá að þakka, að kirkj-
an á Kviabekk fauk, og
orgelið með. Pabbi keypti
orgelflakið og lét gera það
upp. Þegar við krakkarn-
ir komum til sögunnar, lærðurn
við að stauta á þennan
gamla grip. Á þeim árum
var líka ágætis söngkennsta
í barnaskólanum á Ólafis-
firði, og það hljálpaði mikið til.
Seinna tók ég til við fiðluna Theó-
dór Árnason var nokkur sumur í
Ólafsfirði. Hann var prýðis fiðlu-
leikari og ágætur kennari.
— Hvenær komstu fyrst hingað
suður?
— 1946, og þá settist ég í Tón-
listarskólann. Þar stundaði ég nám
í fiðluleik og tónfræði í nokkur ár.
— Þú varst driffjöðurin í áð
stofna Söngfélag verkalýðsins í
Reykjavík á þessum árum?
— Það var nokkru seinna, um
1950. Við vorum margir áhuga-
menn þar um, t.d. Magnús Jó-
hannsson járnsmiður, sem var
fyrsti formaðurinn, Halldór Guð-
mundsson, sem seinna var líka for-
maður, og margir fleiri. En þetta
var vonlaust fyrirtæki frá byrjun,
það átti fljótlega eftir að koma í
Ijós. Sú fræðslustarfssemi, sem er
nauðsynleg til að byggja upp kór,
var ekki framkvæmanleg. Efina-
hagsástandið var þá þannig, að
vinnandi fól'k hafði vægast sagt
mjög takmarkaðan tíma til að
sinna öðru en brauðstriti. Og þann-
ig er það raunar enn, jafnvel í rík-
ara mæli. SVÍR fór nokkuð vel af
stað, og starfaði allsæmilega með-
an áhugi og þrek frumherjanna
entist. En sem yfirvinnustríöið
harðnaði d>'ó mjög úr menningar-
áhuga innan verkalýðssamtakanna
sem vonlegt er, því það þarf enga
tölvu til að reikna út, að fólk, sem
vinnur erfiðisvinnu upp í tólfi—
fjórtán tíma á sólarhring, og hef-
ur þar að auki heimili að hugsa
um, og ótal persónulegar áhyggj-
ur, getur ekki sinnt menningar-
um. Unga fólkið hætti að koma í
kórinn, því það varð æ erfiðara að
sjá sér og sínum efnahagslega far-
borða. Ungt fólk, sem er að stofna
heimili og byggja sig upp, á auð-
vitað alltaf við meiri efnahags-
örðugleika að stríða en þeir, sem
eldri eru, og er því fyrr úr leik
í svona starfi, þegar að kreppir.
En án ú-ngs fólks, án endurnýjun-
ar raddanna, getur ekkert söngfé-
lag starfað til lengdar. En þetta
var auðvitað skemmtilegt, og lær-
dómsríkt, á meðan það entist.
— Hvernig varð svo tónskólinn
til? Og hver er eiginlega munur-
inn á slíkum „tónskóla" sem þú
kallar, og venjulegum tónlistar-
skóla?
— Jú, munurinn er líklega sá,
að „tónskólinn" er aimennari í eðli
sínu. Hann miðast við að kenna
sem flestum börnum nót-nalestur
og blokkflautuleik, án upptökuskil
yrða. Við prófum okkur áfram
með hvern einstakan, og reynsl-
an hefur margsannað, að flestir,
sem geta lært að lesa á bók, geta
lært að leika á hljóðfæri. Tónskól-
inn er ekki fagskóli, þar sem allt
miðast fyrst og fremst við að ala
upp atvinnumenn og „virbúósa“,
heldur er hér stefint að því að
kenna fólki, bæði börnum og full-
or'ðnum, að umgangast tónlist eðli-
lega, án fordóma eða minnimátt-
arkenndar, þannig að tónlistin geti
orði'ð raunverulegur þáttur í lifi
þess, en ekki aðeins skrítinn, fjar-
lægur, mér liggur við að segja
hálfdauður hlutur.
Fyrsti tónskólinn hér, var stofn
aður á Sigiufirði, 30. marz 1958. <
Ég hafði verið við tónlistarnám í
Þýzkaiandi austur, í tvö ár, og þar
kynntist ég nokkuð þeim and-a,
sem er grundvöllur svona starf-
semi. Upphaflega fór ég til Siglu-
fjarðar um áramótin 1957—58 til'
að æfa lúðrasveit, og var aðeins
ráðin-n í einn mánuð. Af rælni
hafði ég meðferðis einar tíu biokk-
flautur, og byrjaði strax að kenna
krökkum á þær. Aðsóknin og á-
huginn var svo mikill, að eftir
mánuðinn voru þessir krakkar
orðnir fimmtíu. Ég ákvað að vera
áfram, út fiebrúar, og enn fjölgaði
krökkunum. í febrúarlok voru
þeir orðnir hundrað og þrjátíu. Þá
fórum við alvarlega að hugsa um
að sbofna skóla. Lúðrasveitarmenn
sýndu því máli þegar mikinn á-
huga, og með þeirra hjálp, og fé-
laga úr verkalýðshreyfingunni, var
Tónskóli Siglufjarðar stofnaður
30. marz 1958, ein-s og fyrr segir.
T í M 1 N N — SUNNUDAGSBLAÐ
465