Tíminn Sunnudagsblað - 10.11.1968, Blaðsíða 19

Vísnaspjall Gamla
í þessum þáttum hefur talið
stundum borizt að stökunni og
þjóðinni, enda samleið íslend-
inga og vísunnar í einhverri
mynd nokkurn veginn eins löng
og byggð í landinu.
Einn af okkar orðsnjöllu
mönnum, séra Sigurður Einars-
son, batt þessa reynslu kynslóð-
anna í hendingar:
Oft á stundum unaðar
yngdist lundin forðum,
þegar á fundum vina var
vísa bundin orðum.
Kuldabál þótt biti láð,
bryddi álinn gaddi,
stuðlamáiið, stælt og fáð,
styrkti sál og gladdi.
Tvenn sjónarmið ber á góma
í þessari vísu hans. Sannfærður
er ég um, að í seinni hlutanum
er sannleikurinn fólginn:
Óðinn þver, sem áður bar
yfir beran dalinn.
En ei munu verin orðlistar
öll i frera kalin.
Þrátt fyrir allar framfarir og
ágæti tækninnar, vitum við, að
framundan er baráttan við
myrkrið og kuldann:
Yfir fölva fold og höf
feigðarbyljir hvina.
Haust og vetur, helja og gröf,
heimta inn skatta sína.
En misjafnlega fer haust og
vetur að mönnum. Mild og ljúf
er hún, þessi haustvisa Bjarna
Ásgeirssonar, gerð er hann kom
út eitt fagurt haustkvöld á
Reykjum:
Andar köldu á rós og reyr.
Reykur í öldum svífur.
Alltaf kvöldar meir og meir.
Myrkur völdin þrífur.
Guðmundur G. Hagalín veit
ofboð vel, að veturinn sigrar
ekki allt:
Þó að vetur klakaklóm
kreisti blöð á meiðum,
verður alltaf eitthvert blóm
eftir á þínum leiðum.
En veturinn herðir tökin og
okkur getur fundizt alveg það
sama og Þóroddj frá Sandi í
þessari sléttubandavísu:
Kyljur allar þreyta þrótt,
þyrlast mjallarlokkur.
Liljur vallar fölna fljótt.
Feigðin kallar okkur.
Þó læðist feigðin og beygur-
inn enn þá nær okkur í þess-
ari vísu, sem mig minnir, að sé
ættuð frá Theódóru:
Hleður snjá um holt og börð
Hel er þá á veiðum.
Verður smá um veglaus
skörð
vörnin á þeim leiðum.
En því skyldum við ekki
reyna að harka af okkur og
leita hlýjunnar þar, sem hana
er helzt að finna:
Úti hamast hríðin köld.
hrafnar undan flýja.
En við rifjum upp í kvöld
ástardrauma hlýja.
Hér ætti nú auðvitað að segja
amen eftir efninu, að góðra
presta sið. En þvi miður, þess-
ari vísu fylgir svar:
Fyrri daga draumafjöld
dimmu er skýi vafin,
ástar vorrar yndisgjöld
öll eru löngu grafin.
Er ekki að undra, þótt þess-
ar síðustu séu ofurlítið beiskar
á bragðið, þar sem þær eru
ortar í orðastað Natans Ketils-
sonar og Skálda-Rósu, sennilega
af Halldóri Friðjónssyni, sem
þýddi leikritið „Dauði Natans
Ketilssonar".
Vonum svo, að sem fæstar
hitaveitur þrjóti.
Mun það og mála sannast, að
ekki verður hlýtt á íslandi, þeg-
ar síðasta stakan frýs á vörum
þjóðarinnar.
Annars verður þessi þáttur
víst mest um kvöld og kulda
þótt ég kunni kannski að luma
á einhverjum gömlum ráðum
til hlýinda.
Séra Björn Halldórsson
komst einu sinni þannig að orði
meðan hann beið dagrenning-
ar: '
Verður þér myrkum á vegi
vesturför óyndisleg.
Kvíðir þú komandi degi,
kolbrýnda nótt — eins og ég?
7. þáttur
En bezt gæti ég trúað, að
mörgum dytti í hug, að minnsta
kosti þeim, sem ekki búa á hita-
veitusvæðum, þetta gamla þjóð-
ráð:
Frost og kuidi mæðir mig,
mold og keldur frjósa.
Betra er að bæla sig
við brjóstin á þér, Rósa.
Já, hlífðarflíkurnar, fjúkúlp-
ur hétu þær í gamla daga, geta
líka orðið að yrkisefni, eins og
kemur fram í þessari snotur-
legu tvíræðu vísu Sigurbjörns
Stefánssonar:
Blés um kempur kaldur
blær,
kollanna blöktu hærur.
Höfðu í notkun tungur tvær,
og tvennar sauðargærur.
T I M 1 N N - SUNNUDAGSBLAÐ /
907