Tíminn Sunnudagsblað - 09.11.1969, Blaðsíða 22

fluttur við hervörð í fangelsi 1
Helsingjaborg Þaðan átti síðan að
flytja hann til Málmeyjar. En ekki
þorðu yfirvöldin að fara með hann
í járnbrautarlest, þar eð hann átti
marga fylgismenn í grennd við
sumar járnbrautarstöðvarnar, og
var því skip fengið til þess að
flytja hann í járnum til Málmeyj-
ar.
Þeir Tullberg og Eskil Larsson
komu báðir fyrir rétt um miðjan
marzmánuð, og var þangað stefnt
ekki færri en tuttugu og fimm vitn
um. Þeir neituðu báðir að hafa
hvatt bændur til málsókna eða mót
þróa, og kvað Tullberg bændur
ávallt hafa komið til sín, er þeir
vildu láta hann flytja mál fyrir sig.
Peninga hefðu þeir ekki heldur
dregið sér og aldrei á móti öðrum
peningum tekið en þeim, sem
gengu upp í löglegan málskostnað.
Var að lokum sá úrskarður felld-
ur, að þeim skyldi sleppt úr haldi,
því að ekki væru lög til að halda
þeim i fangelsi, og var ekki tekið
til greina, þótt málsækjandi krefð-
ist þess, að Tullberg yrði haldið
föngnum á sína ábyrgð.
Leiða átti mál þeirra Tullbergs
til lykta á sumarþinginu, en það
dróst fram á haustþingið. Fór svo,
að ekki tókst að sanna, að þeir
Tullberg og Eskil Larsson hefðu
aðhafzt neitt, sem varðaði við lög,
og voru þeir því sýknaðir. Mál var
einnig höfðað gegn þeim, sem tald-
ir voru hafa veitt yfirvöldunum
viðnám, er leit var gerð á heimili
Tullbergs. En það rann líka út
í sandinn, því að ekki tókst að
sanna, hverjir hefðu þar verið að
verki. En annar stefnuvotturinn,
sem upphaflega hafði birt Tull-
berg stefnu landshöfðingjaritarans,
var sakfelldur, því að hann játaði
á sig, að hann hefði hvatt hann
til þess að flýja. Og seinna var
Eskil Larsson dæmdur í sex mán-
aða fangelsi fyrir að hafa eggjað
bónda, sem borinn var út, til þess
að verja heimili sitt. Bóndi, sem
kvaddur hafði verið í dóminn, þeg-
ar fjallað var um mál Tullbergs,
var litlu seinna sviptur staðfestu
sinni af einum gósseigandanum,
vafalaust vegna þess, að hann hef-
ur verið fylgjandi sýknudómi-
Tullberg reyndi að klekkja á
óvinum sínum. Hann kærði þá, sem
höfðu skotið á hann og brotið allt
og bramlað á heimili hans. En þar
fékk hann engu áorkað/ Þeir, sem
handtóku hann, þóttust hafa skot-
ið viðvörunarskotum upp í loftið,
enda þótt nákvæm lýsing á atferli
þeirra, skrifuð af þeim sjáKum,
birtist i fréttadálkum blaða strax
eftir handtökuna. Aftur á móti
urðu þeir von Troil og Krok lands-
höfðingjaritari að borga aukakostn-
að þann, sem hlotizt hafði af því,
að Tullberg var fluttur með skipi
til Málmeyjar/þvi að sannað þótti,
að hræðsla ein hefði valdið því,
að ekki var farið með hann með
járnbrautarlest.
Mál var höfðað gegn Krok
landshöfðingjaritara sökum þess,
að hann hafði látið handtaka tvo
fylgismenn Tullbergs og flytja í
fangelsi í Málmey, án þess að á
þeim hvíldi svo rökstuddur grun-
ur, að slíkt hefði verið réttlætan-
legt. Höfðu þeir von Troil og Krok
af þessu mikla fyrirhöfn og leið-
indi, þótt málarekstrinum lyktaði
með sýknun land9höfðingjarit-
arans eftir mörg misseri.
Þetta var Tullberg nokkur upp-
reisn. Þó var annað, sem kom hon-
um betur. Blöðin höfðu ekki ver-
ið honum vinsamleg fram að þessu.
En nú var þeim nóg boðið. Þeim
miklaðist, að kölluð höfðu verið á
vettvang heil herdeild, grá fyrir
járnum, til þess að umkringja
bóndabæ, og þeim fannst yfirvöld-
in hafa gerzt sek um hræðslu og
hugleysi, sem jaðraði við móður-
sýki. Eitt kvað upp úr með það,
að ekki hefði getað heitið annað
en morð, ef þeir, sem skutu á Tull-
berg, hefðu orðið honum að bana.
Háðblað, sem gefið var út í
Stokkhólmi, birti brag um viður-
eign yfirvaldanna við Tullberg og
fylgdu með margar teikningar.
Þetta voru háðulegar söngvísur,
þótt ekki væri skáldskapurinn
sérlega góður, og þótti mörgum að
þeim fengur, sem ekki báru allt of
hlýjan hug til yfirvaldanna.
Um skeið var Tullberg frægur
maður. En aðeins skamma hríð.
Honum hafði ekki auðnazt að koma
neinu til leiðar, sem varð leigu-
liðunum að teljandi gagni, og mót-
þrói þeirri fjaraði út næstu miss-
eri. Sjálfur varð Tullberg öreigi.
Lausn
37. krossgátu
Hann settist að i Hrísbergssókn eftr
ir málaferlin og gerðist bóndi á
bæ þeim, þar sem hann hafði ver-
ið handtekinn. En búskapurinn
gekk illa, og árið 1871 birtist svo-
létandi frásögn í einu blaðinu:
„Samúel Tullberg, hinn nafn-
kunni lögfræðingur bændanna,
sem sætt hefur ofsóknum og set-
ið í fangelsi, í senn bæði heiðrað-
ur og fyrirlitinn, lofaður og last-
aður, allt vegna athafna hans í
þágu leiguliðanna — maðurinn,
sem Föðuriandið birti af mynd og
Sunnudagsálfurinn flutti um
kvæði og var i frásögnum í öllum
sænskum og mörgum dönskum
blöðum — hann er nú flestum
gleymdur Og þó ekki öllum —■
óvinir hans hafa hugsað honum
þegjandi þörfina. 26. dag fyrra
mánaðar var boðinn upp á nauð-
ungaruppboði jarðarpartur sá, sem
hann hefur búið á í skógarbyggð
einni í grennd við Kristjánsstað,
síðan róstunum lauk — í Hrísbergs
sókn, ef okkur misminnir ekki“.
Sá, sem lét bjóða upp jörðina
undan Tullberg, sem og fleiri jarð-
ir á þeim slóðum, hét Wendt. En
þeim hafði fyrr lent saman. Þessi
sami Wendt hafði elt hann með
ráðsmanni sínum og skógarverði,
þegar hann var handtekinn, og vel
má vera, að hann hafi sjálfur skot-
ið á hann einhverju skotinu í
myrkrinu Skotunum geigaði, en
hér hefur Wendt kunnað til verka.
Tullberg taldi sig ólögum beut-
an, er gengið var að bújörð hans.
Hann skaut málum sínum fvnr
hirðrétt, og hann leitaði á náðir
sjálfs konungsins. En allt kom fyr-
ir ekki. Hefndin hafði gengið yfir
hann, og enginn vildi rétta hlut
hans.
'Ai
v t r h ;
I L M J
S‘A U *
t n m
stííkf
F A R AO
F OXMA Li) B fí U L U K
-,OÞ/ T F n N / 7? A 7 S
>‘R / 2 0 A U L /5 U 7* 7\
S N A R X A S U L L S J
T E A L Ö A2> K A Ko
J Y L L A Hj) U K U A K
ö C U 0 J 'A ~R A H C R *
n A N N A n U R N A FS
/ N J) £ L L H ‘Ö S T A V
n a l i öa l i n nn
• N 'A U f/ A 2 T A R F A
iT Ö N A i7 £ t N A Cr A
TALAK.~*V/30-*KONU
910
r l m i n iv
SIJNNUÐAGSBLAÐ